
Mavi Banan, (ing. blue banana; fr. banane bleue; alm. blaue banane; it. banana blu) Avropa Meqapolisi və ya Liverpul-Milan oxu — təxminən 100 milyon əhalisi olan, Qərbi və Mərkəzi Avropadan keçən urbanizasiya dəhlizi. Ərazinin "Mavi Banan" olaraq adlandırılması 1989-cu ildə Rocer Brunet tərəfindən idarə olunan fransız coğrafiyaşünaslar qrupu RECLUS tərəfindən hazırlanmışdır.
Təxminən Şimali Qərbi İngiltərədən Böyük London boyunca İngilis Midlendləri vasitəsilə Avropa Lill Metropolisinə, Hollandiyada Randstad və Brüssel ilə Benilüks əyalətlərinə, qərbdə Almaniyada Reyn, Cənubi Almaniya vilayətlərinə, Fransada Elzas-Mozel vilayətlərinə, həmçinin İsveçrəyə (Bazel və Sürix), cənubda isə Şimali İtaliyaya (Milan, Turin və Genuya) qədər uzanır.
Tarixi
| ]
"Aktiv" və "passiv" fəzalar arasında bölünməni müşahidə edən fransız coğrafiyaşünas Rocer Brunet 1989-cu ildə Qərbi Avropanın "onurğa sütunu" konsepsiyasını inkişaf etdirdi. O, İngiltərənin şimalından İtaliyanın şimalına qədər uzanan şəhər sənaye və xidmət dəhlizindən bəhs etdi. "Mavi banan" adını ilk dəfə Yakues Şerekve və Jozet Aliyanın L'Obs məqaləsinə qrafik əlavə edən rəssam yaratmışdır. Mavi rəng ya Avropa bayrağına, ya da bölgədəki fabrik işçilərinin mavi yaxalarına aid edilir.
Brunet "Avropa onurğasını" ticarət yolları və ya sənaye kapitalının toplanması nəticəsində tarixi presedentlərin inkişafı kimi görürdü. Brunet öz təhlilində Fransanın iqtisadi təcridinə görə Paris şəhər ərazisini və digər Fransa konturlarını çıxartdı. Onun məqsədi Avropada daha böyük iqtisadi inteqrasiya idi, lakin o hiss edirdi ki, Fransa Hugenotların təqibi və Parisdə mərkəzləşməsi nəticəsində XVII əsrdə bu əlaqəni itirib. Lakin sonrakı versiyalara Paris də daxildir.

1991-ci ildə Avropa Komissiyası adından onun Regional Siyasətini dəstəkləmək üçün aparılan araşdırma kontekstində tədqiqatçılar Mavi Banan ideyasını Avropada regional rəqabətin nəticəsi kimi müəyyən edərək, empirik reallıq deyil, arzuolunan formalaşma kimi tənqid etdilər. Bundan əlavə, onların Mavi Banan diaqramı Şimali İtaliyanı da əhatə edən, lakin Barselonada bitəcək qədər əyriliyə sahib idi. Buraya Paris də daxil idi və onun şimal kökü kimi İngiltərə-Şotlandiya sərhədi var idi. Bir konsepsiya olaraq Mavi Bananın tarixinin öyrənilməsi komissiyanın araşdırmasına Brunetin orijinal konsepsiyasından Mavi Bananın səhvən rədd edilməsi kimi istinad edir. Komissiyanın adından aparılan araşdırmaya görə, Mavi Banan periferiya hesabına inkişaf etmiş bir nüvəni təmsil edirdi, Brunet isə empirik olaraq Mavi Banana Parisin periferiyasında, Fransa sərhədlərindən kənarda inkişaf bölgəsi kimi baxırdı. Sərhədləri Paris, London, Hamburq, Münhen və Milan, şərq istiqamətində inkişaf oxları (Berlin, Praqa, Triest) olan iqtisadi cəhətdən güclü Avropa beşbucağına dair mülahizələr də olmuşdur.
İtaliya mətbuatında belə bir fikir irəli sürülüb ki, Aİ-nin 2013-cü il məlumatlarına görə, İtaliya ərazisi sənayesizləşmənin artması səbəbindən əlaqəni itirdiyi üçün mavi bananın forması dəyişdirilməlidir. Yalnız Lombardiya yeni banana daxil ola bilərdi. Bunun əksinə olaraq, dəniz İpək Yolunun birləşdirici nöqtələri vasitəsilə Veneto, Friuli-Venesiya-Culiya və Sloveniyada yeni iqtisadi inkişaf xətləri mövcuddur. Xüsusilə, yeddinci nəsil konteyner gəmiləri üçün mərkəzi Aralıq dənizində yeganə dərin su limanı olan Qaiya Tauronun yanında olan Triest limanı buna görə də xüsusilə investisiya hədəfidir. Rotterdam və Hamburq kimi şimal limanları əvəzinə Triest vasitəsilə nəqliyyat Şanxaydan on gün, Honkonqdan isə doqquz gün qısalır ki, bu da nəqliyyat xərclərini və karbon emissiyalarını əhəmiyyətli dərəcədə azaldır.
Yerdəyişməsi
| ]Sənayeləşmə Şimali Avropa ölkələrinə yeni əhalini cəlb etdiyi üçün son illərdə Mavi Banan şimala, Almaniyaya tərəf sürüşür. Sürətli urbanizasiya gecəqonduların və yoxsulluqdan əziyyət çəkən ərazilərin artmasına səbəb oldu ki, bu da Avropa ölkələrini şəhərlərin yenilənməsi ilə bağlı yeni siyasətlər həyata keçirməyə sövq etdi. Böyük Britaniyanın "Şəhərlər üçün Fəaliyyət", Fransanın "Reconquête Urbaine" və Almaniyanın "Städtebauförderung" proqramları tətbiq olunduğundan, bu urbanizasiya siyasətləri daha güclü bir təməl qurdu və şəhər məkanlarından daha yaxşı istifadə etdi. Bu siyasətlər ölkələrə Almaniya kimi iqtisadi cəhətdən daha da böyüməyə imkan verir.
Əgər urbanizasiyanın mövcud tendensiyaları davam edərsə, 2050-ci ilə qədər dünya əhalisinin 72%-i şəhərlərdə yaşayacaq. Bu, Avropa ölkələrinin şəhərlərə köçəcək insanların tutumları ilə məşğul olmaq üçün özlərini təkmilləşdirməyə hazırlamaq ehtiyacı yaradır. Urbanizasiyanın sürətli artması və daha çox insanın şəhərlərə köçməsi səbəbindən banan yer dəyişdirmək əvəzinə böyüyür.
Urbanizasiya ilə əlaqədar olaraq, Mavi Banan ulduz şəklində budaqlanaraq daha böyük oldu. Buna baxmayaraq, Mavi Banan hələ də konurbanizasiyanın özəyi olaraq qalır. Mavi banan illər əvvəl olduğu kimi formalaşmasa da, hələ də Avropanın ən böyük insan, sənaye, pul və iqtisadi gücünü özündə saxlayır.
Həmçinin bax
| ]İstinadlar
| ]- "The Blue Banana – the True Heart of Europe". 3 iyun 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 may 2022.
- "The European Blue Banana". Eu-partner.com. 3 mart 2011. 6 oktyabr 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 sentyabr 2013.
- Brunet, Roger. Les villes europeénnes: Rapport pour la DATAR (fransız). Montpellier: RECLUS. 1989. ISBN . 8 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 mart 2018.
- Gert-Jan Hospers. Beyond the Blue Banana? Structural Change in Europe's Geo-Economy (PDF). 42nd EUROPEAN CONGRESS of the Regional Science Association Young Scientist Session – Submission for EPAINOS Award 27–31 August 2002. Dortmund, Germany. 2002. 18 mart 2020 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2006.
- Gert-Jan Hospers. "Beyond the Blue Banana? Structural Change in Europe's Geo-Economy" (PDF). . 38 (2). 2003: 76–85. doi:10.1007/BF03031774. 18 mart 2020 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 5 mart 2010.
- Jacobs, Frank. "The Blue Banana – the True Heart of Europe". Big Think: Your Daily Microdose of Genius. The Big Think, Inc. 31 dekabr 2014. 8 mart 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 mart 2018.
- Taylor, Paul. "No more Blue Banana, Europe's industrial heart moves east". Reuters. 15 mart 2015. 4 mart 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 mart 2018.
- Kunzmann, Klaus R.; Wegener, Michael. "The pattern of urbanization in Western Europe" (PDF). Ekistics. 350 (350–351). sentyabr 1991: 291. PMID 12317364. 15 dekabr 2017 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 4 mart 2018.
- Faludi, Andreas. "The 'Blue Banana' Revisited" (PDF). European Journal of Spatial Development. 56. mart 2015. 25 yanvar 2018 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 mart 2018.
- Karl-Peter Schön: Einführung. Das Europäische Raumentwicklungskonzept und die Raumordnung in Deutschland. In: Bundesamt für Bauwesen und Raumordnung: Informationen zur Raumentwicklung, H. 3/4. Bonn: (2000).
- Italy no longer belongs to the competitive regions. In: Corriere della Sera of August 25, 2013; Raffaele Ricciardi: Italy is losing competitiveness — only Lombardy in Europe. In: Repubblica of August 24, 2013.
- Wolf D. Hartmann, Wolfgang Maennig, Run Wang: Chinas neue Seidenstraße (2017).
- "Logistica, il colosso Duisport acquisisce il 15% delle quote dell'Interporto di Trieste" In: Il Piccolo, 15. dekabr 2020.
- "Neue Seidenstraße: Das Mega-Projekt aus China". www.merkur.de. 14 iyun 2021. 29 iyun 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2023.
- Palomäki, Mauri. "On the Possible Future West European Capital". GeoJournal. 24 (3). 1991: 257–267. doi:10.1007/BF00189026. ISSN 0343-2521. JSTOR 41145198. 11 may 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 may 2022.
- De Graaf, Reinier; Baird, Laura. "Megalopoli(tic)s". Log (32). 2014: 108–116. JSTOR 43631053.
Xarici keçidlər
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Mavi Banan Mavi Banan ing blue banana fr banane bleue alm blaue banane it banana blu Avropa Meqapolisi ve ya Liverpul Milan oxu texminen 100 milyon ehalisi olan Qerbi ve Merkezi Avropadan kecen urbanizasiya dehlizi Erazinin Mavi Banan olaraq adlandirilmasi 1989 cu ilde Rocer Brunet terefinden idare olunan fransiz cografiyasunaslar qrupu RECLUS terefinden hazirlanmisdir Texminen Simali Qerbi Ingiltereden Boyuk London boyunca Ingilis Midlendleri vasitesile Avropa Lill Metropolisine Hollandiyada Randstad ve Brussel ile Beniluks eyaletlerine qerbde Almaniyada Reyn Cenubi Almaniya vilayetlerine Fransada Elzas Mozel vilayetlerine hemcinin Isvecreye Bazel ve Surix cenubda ise Simali Italiyaya Milan Turin ve Genuya qeder uzanir Tarixi span Mavi banan boyunca en yuksek sixligi gosteren 1994 cu ilde Avropada ehalinin sixligi xeritesi Aktiv ve passiv fezalar arasinda bolunmeni musahide eden fransiz cografiyasunas Rocer Brunet 1989 cu ilde Qerbi Avropanin onurga sutunu konsepsiyasini inkisaf etdirdi O Ingilterenin simalindan Italiyanin simalina qeder uzanan seher senaye ve xidmet dehlizinden behs etdi Mavi banan adini ilk defe Yakues Serekve ve Jozet Aliyanin L Obs meqalesine qrafik elave eden ressam yaratmisdir Mavi reng ya Avropa bayragina ya da bolgedeki fabrik iscilerinin mavi yaxalarina aid edilir Brunet Avropa onurgasini ticaret yollari ve ya senaye kapitalinin toplanmasi neticesinde tarixi presedentlerin inkisafi kimi gorurdu Brunet oz tehlilinde Fransanin iqtisadi tecridine gore Paris seher erazisini ve diger Fransa konturlarini cixartdi Onun meqsedi Avropada daha boyuk iqtisadi inteqrasiya idi lakin o hiss edirdi ki Fransa Hugenotlarin teqibi ve Parisde merkezlesmesi neticesinde XVII esrde bu elaqeni itirib Lakin sonraki versiyalara Paris de daxildir Avropa Birliyi bolgeleri UDM e gore AB ortalamasina nisbeti en zengin bolgelerin Mavi Bananda cemlesdiyini gormek mumkundur 1991 ci ilde Avropa Komissiyasi adindan onun Regional Siyasetini desteklemek ucun aparilan arasdirma kontekstinde tedqiqatcilar Mavi Banan ideyasini Avropada regional reqabetin neticesi kimi mueyyen ederek empirik realliq deyil arzuolunan formalasma kimi tenqid etdiler Bundan elave onlarin Mavi Banan diaqrami Simali Italiyani da ehate eden lakin Barselonada bitecek qeder eyriliye sahib idi Buraya Paris de daxil idi ve onun simal koku kimi Ingiltere Sotlandiya serhedi var idi Bir konsepsiya olaraq Mavi Bananin tarixinin oyrenilmesi komissiyanin arasdirmasina Brunetin orijinal konsepsiyasindan Mavi Bananin sehven redd edilmesi kimi istinad edir Komissiyanin adindan aparilan arasdirmaya gore Mavi Banan periferiya hesabina inkisaf etmis bir nuveni temsil edirdi Brunet ise empirik olaraq Mavi Banana Parisin periferiyasinda Fransa serhedlerinden kenarda inkisaf bolgesi kimi baxirdi Serhedleri Paris London Hamburq Munhen ve Milan serq istiqametinde inkisaf oxlari Berlin Praqa Triest olan iqtisadi cehetden guclu Avropa besbucagina dair mulahizeler de olmusdur Italiya metbuatinda bele bir fikir ireli surulub ki AI nin 2013 cu il melumatlarina gore Italiya erazisi senayesizlesmenin artmasi sebebinden elaqeni itirdiyi ucun mavi bananin formasi deyisdirilmelidir Yalniz Lombardiya yeni banana daxil ola bilerdi Bunun eksine olaraq deniz Ipek Yolunun birlesdirici noqteleri vasitesile Veneto Friuli Venesiya Culiya ve Sloveniyada yeni iqtisadi inkisaf xetleri movcuddur Xususile yeddinci nesil konteyner gemileri ucun merkezi Araliq denizinde yegane derin su limani olan Qaiya Tauronun yaninda olan Triest limani buna gore de xususile investisiya hedefidir Rotterdam ve Hamburq kimi simal limanlari evezine Triest vasitesile neqliyyat Sanxaydan on gun Honkonqdan ise doqquz gun qisalir ki bu da neqliyyat xerclerini ve karbon emissiyalarini ehemiyyetli derecede azaldir Yerdeyismesi span Senayelesme Simali Avropa olkelerine yeni ehalini celb etdiyi ucun son illerde Mavi Banan simala Almaniyaya teref surusur Suretli urbanizasiya geceqondularin ve yoxsulluqdan eziyyet ceken erazilerin artmasina sebeb oldu ki bu da Avropa olkelerini seherlerin yenilenmesi ile bagli yeni siyasetler heyata kecirmeye sovq etdi Boyuk Britaniyanin Seherler ucun Fealiyyet Fransanin Reconquete Urbaine ve Almaniyanin Stadtebauforderung proqramlari tetbiq olundugundan bu urbanizasiya siyasetleri daha guclu bir temel qurdu ve seher mekanlarindan daha yaxsi istifade etdi Bu siyasetler olkelere Almaniya kimi iqtisadi cehetden daha da boyumeye imkan verir Eger urbanizasiyanin movcud tendensiyalari davam ederse 2050 ci ile qeder dunya ehalisinin 72 i seherlerde yasayacaq Bu Avropa olkelerinin seherlere kocecek insanlarin tutumlari ile mesgul olmaq ucun ozlerini tekmillesdirmeye hazirlamaq ehtiyaci yaradir Urbanizasiyanin suretli artmasi ve daha cox insanin seherlere kocmesi sebebinden banan yer deyisdirmek evezine boyuyur Urbanizasiya ile elaqedar olaraq Mavi Banan ulduz seklinde budaqlanaraq daha boyuk oldu Buna baxmayaraq Mavi Banan hele de konurbanizasiyanin ozeyi olaraq qalir Mavi banan iller evvel oldugu kimi formalasmasa da hele de Avropanin en boyuk insan senaye pul ve iqtisadi gucunu ozunde saxlayir Hemcinin bax span Qizil BananIstinadlar span The Blue Banana the True Heart of Europe 3 iyun 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 may 2022 The European Blue Banana Eu partner com 3 mart 2011 6 oktyabr 2014 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 14 sentyabr 2013 Brunet Roger Les villes europeennes Rapport pour la DATAR fransiz Montpellier RECLUS 1989 ISBN 978 2 11 002200 4 8 fevral 2021 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 mart 2018 Gert Jan Hospers Beyond the Blue Banana Structural Change in Europe s Geo Economy PDF 42nd EUROPEAN CONGRESS of the Regional Science Association Young Scientist Session Submission for EPAINOS Award 27 31 August 2002 Dortmund Germany 2002 18 mart 2020 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 27 sentyabr 2006 Gert Jan Hospers Beyond the Blue Banana Structural Change in Europe s Geo Economy PDF 38 2 2003 76 85 doi 10 1007 BF03031774 18 mart 2020 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 5 mart 2010 Jacobs Frank The Blue Banana the True Heart of Europe Big Think Your Daily Microdose of Genius The Big Think Inc 31 dekabr 2014 8 mart 2018 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 mart 2018 Taylor Paul No more Blue Banana Europe s industrial heart moves east Reuters 15 mart 2015 4 mart 2018 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 4 mart 2018 Kunzmann Klaus R Wegener Michael The pattern of urbanization in Western Europe PDF Ekistics 350 350 351 sentyabr 1991 291 PMID 12317364 15 dekabr 2017 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 4 mart 2018 Faludi Andreas The Blue Banana Revisited PDF European Journal of Spatial Development 56 mart 2015 25 yanvar 2018 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 mart 2018 Karl Peter Schon Einfuhrung Das Europaische Raumentwicklungskonzept und die Raumordnung in Deutschland In Bundesamt fur Bauwesen und Raumordnung Informationen zur Raumentwicklung H 3 4 Bonn 2000 Italy no longer belongs to the competitive regions In Corriere della Sera of August 25 2013 Raffaele Ricciardi Italy is losing competitiveness only Lombardy in Europe In Repubblica of August 24 2013 Wolf D Hartmann Wolfgang Maennig Run Wang Chinas neue Seidenstrasse 2017 Logistica il colosso Duisport acquisisce il 15 delle quote dell Interporto di Trieste In Il Piccolo 15 dekabr 2020 Neue Seidenstrasse Das Mega Projekt aus China www merkur de 14 iyun 2021 29 iyun 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 23 iyul 2023 Palomaki Mauri On the Possible Future West European Capital GeoJournal 24 3 1991 257 267 doi 10 1007 BF00189026 ISSN 0343 2521 JSTOR 41145198 11 may 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 may 2022 De Graaf Reinier Baird Laura Megalopoli tic s Log 32 2014 108 116 JSTOR 43631053 Xarici kecidler span Geza Toth Nagy Zoltan Kincses Aron European Spatial Structure Saarbrucken Lambert Academic Publishing 2014 doi 10 13140 2 1 1560 2247 ISBN 978 3 659 64559 4 Brunet Roger Lignes de force de l espace Europeen PDF Mappemonde fransiz 66 2 aprel 2002 14 19 doi 10 3406 mappe 2002 1759 Normativ yoxlamaVIAF 141197349 WorldCat VIAF 141197349 Kateqoriyalar Avropa Ittifaqinin seher aqlomerasiyalariCografi neologizmlerAvropa demoqrafiyasi