fbpx
Wikipedia

Pifey

Avqust 30, 2021

Pifey (yunanca Πυθέας. d.təxm.E.ə. 380- ö.təxm. E.ə. 310)- qədim yunan taciri, səyyahı və coğrafiyaşünası. Əslən Massaliya (müasir Marsel şəhəri) koloniyasından idi.

Pifeyin Marseldəki heykəli

Pifeyin səyahətinin əhəmiyyəti

Pifey 60 dərəcə şimal enliyindən yuxarı qalxmış və adı bizə məlum olan yeganə qədim səyyahdır. Pifey öz səyahətini “Okean haqqında” kitabında təsvir etmişdir. Bu kitab dövrümüzədək gəlib çatmasa da, Strabon, Ptolomey, Siciliyalı Diodor, Böyük Plini, Tasit və başqa qədim müəlliflər ona istinad etmişlər. Ümumiyyətlə, güman edilir ki, bütün Sezaraqədərki qədim müəlliflərin Britaniya, Şimal dənizi və Almaniyanın şimal hissəsinə dair bilgiləri Pifeyin kitabından götürülmüşdür.

Pifeyin səyahəti haqqında bizim dövrümüzə gəlib çatmış yeganə original çıxarış e.ə I əsrdə yaşamış yunan astronomu Heminin əsərində verilmişdir:

“Barbarlar günəşin istirahətə yollandığı yeri göstərdilər. Bu vilayətlərdə gecə çox qısa idi və bəzi yerlərdə iki, bəzi yerlərdə üç saat davam edirdi, beləliklə, çox qısa bir müddətdən sonra batan günəş yenidən çıxırdı”.

Sovet tədqiqatçısı A.V Ditmar yazır ki, bir zamanlar Massiliyalı Pifeyi yalançı hesab edirdilər, çünki onun tədqiqatları o dövr üçün təsəvvürolunmaz dərəcədə qeyri-adi idi. Strabon, Böyük Plini, Polibi və digər qədim müəlliflər Pifeyə inanmır və əsasən onun məlumatlarını rədd edir və bəzən onu açıq-aşkar yalançı adlandırırdılar. Lakin müasir dövrdə, Pifey tam olaraq təmizə çıxarılmışdır.

Fransız yazıçısı və arxeoloqu Lalleman Ferdinan özünün “Pifey. Qədim dənizçinin gündəliyi” romanında yazır ki, Pifeyin əsərinin e.ə. 47-ci ildə İskəndəriyyə Kitabxanasında yanmasına dair ehtimal əsaslı olsa da, bu halda söhbət ancaq əsərin surətindən gedə bilər. Çünki əsərin orijinalı e.ə. 49-cu ildə Massaliya Sezarın qoşunları tərəfindən tutulduqdan sonra yoxa çıxmışdır. Professor R.Henniq isə hesab edir ki, onun itmiş əsəri coğrafi kəşflər tarixində baş vermiş ən ağır itkidir.

Pifeyin marşrutu və elmi kəşfləri

Pifeyin səyahətinin hansı illərdə baş verdiyi dəqiq məlum deyil. Strabon yazır ki, Dikearx Pifeyə inanmırdı. Dikearxın və Aristotelin indi itirilmiş sayılan əsərində Pifeyə istnadlar etdiyi nəzərə alınmaqla iddia etmək olar ki, bu səyahət e.ə. 322-ci ildən əvvəl baş vermişdir.

Marşrutun müəyyən edilməsi ilə bağlı digər çətinlik isə ondan ibarətdir ki, e.ə. VI əsrdən başlayaraq karfagenlilər Cəbəllütariq boğazını qeyri-karfagen gəmiləri üçün bağlamışdılar. Buna görə də, iddia oluna bilər ki, Pifey ya karfagenlilərin razılığı ilə, ya da onlara məxsus gəmidə səyahət etmişdir. Lakin e.ə. IV əsrdə massiliyalılar dənizdə karfagenlilərin əsas rəqibi idilər və e.ə. 339-cu ildə baş vermiş Krimissa döyüşündən sonra hətta rəqiblərindən daha güclü olmuşdular. Buna görə də, karfagenlilərin könüllü şəkildə massiliyalıya özlərinin ticarət apardığı əsas ərazilərdən biri ilə tanış olmasına razılıq vermələrini güman etmək çətindir. Çünki karfagenlilər daha sonralar da həmin ərazilər haqqında məlumatların yayılmasına mane olurdular.

Buna görə də, V.Ziqlin güman edir ki, Pifey Karfagenin gücü zəifləyən dövrdə boğazdan üzüb keçə bilmişdir və bu təxminən e.ə 348-339-cu illərdə baş vermişdi.

Lakin Henniq bu fərziyyə ilə razılaşmır və qeyd edir ki,

"Pifeyin öz səyahətinə gəmidə başlaması haqqında heç bir məlumat yoxdur və Pifey Cəbəllütariq boğazına üzmədən də Britaniyaya gedib qayıda bilərdi, çünki massiliyalılar Rona və Sena və ya Luara çayı ilə üzməklə Qalliyadan keçən çay yollarından istifadə edərək La-Manş boğazına və oradan da Qalay ölkəsinə (yəni Britaniya) çatmaqla qalay ticarəti apara bilirdilər".

Dorğudur, bizə məlumdur ki, Pifey İspaniyanın Atlantik sahillərində olmuş və yunanlara məlum olmayan qabarma və çəkilməni müşahidə etmişdir, habelə bu təbiət hadisələrin Ayla bağlılığı haqqında fərziyyə irəli sürmüşdür. Lakin bu səyahətin nə zaman baş verməsi məlum deyil və onun İspaniyaya mütləq Cəbəllütariqdən keçməklə səfər etməsi də məcburi şərt deyildir.

Beləliklə, Qalliyadan keçməklə Qalay ölkəsinə çatmağın mümkünlüyünün də nəzərə alınması, Pifeyin səyahətinin hansı illərdə baş verməsinin müəyyən edilməsini daha da çətinləşdirir. Buna görə də, bu səyahətin e.ə 350-322-ci illər arasında baş verə biləcəyi ilə razılaşmaq lazımdır.

Pifeyin Qalay adasına (Britaniya) səfər etməsinin əsas səbəbi, çox güman ki, Massiliyanın qalay ticarətində çox vacib yerə malik Britaniyanın ada yoxsa materikin bir hissəsi olmasını aydınlaşdırmaq olmuşdur. Siciliyalı Diodor yazırdı ki, qədimdə heç kim bu adada olmamışdı.

Pifey 40 gün ərzində ada ətrafında üzmüşdür. Bu məlumat əsasında qədim müəlliflər hesablamışdılar ki, adanın sahil xətlərinin uzunluğu 40 min stadi (7,4 min km) edir, çünki bir sutka ərzində min stadi üzmək olur. Bu məlumat da qədim müəlliflərin tənqidinə məruz qalırdı, lakin onlar bilmirdilər ki, tanış olmayan və təhlükəli dənizlərdə üzmə sürəti daha kiçik ola bilər və beləliklə, onlar özləri də bunu bilmədən Britaniyanın sahil xətlərinin uzunluğunu iki dəfəyədək artırmışdılar.

Hesab edilir ki, Britaniya, İerna (İrlandiya) və Albion sözlərini də ilk dəfə Pifey işlətmişdir.

Qütb səyahəti və Tule adası

 
Carta Marina xəritə fraqmenti (XVI əsr). Tule Tile kimi qeyd edilmişdi.

Şotlandiyadan və ya Orkney adalarından Tule adasına səfər edən Pifey qütb gününü və əbədi buzları təsvir etmiş ilk yunandır. Pifey 64 şimal enliyi yaxınlığında yerləşən Fula (Tule) adası haqqında yazaraq qeyd edirdi ki, yay gecələri iki saat davam edir.

Bu ada ilə bağlı mübahisələr əsrlərlə davam etmişdir.

Polibi öz “Tarix” əsərində adanın mövcudluğunu şübə altına qoyaraq Pifeyi insanları çaşdırmaqda ittiham etmişdir.

Strabon isə Eratosfenin hesablamaları haqqında danışarkən qeyd edir ki, Pifeyin sözlərinə görə Tule adası Britaniyadan şimalda 6 günlük üzmə məsafəsində donmuş dənizin yanında yerləşir. Strabonun fikrincə, Pifey yalan danışır, çünki Britaniya və İerniya adaları tərəflərdə üzənlər Britaniyadan kiçik olan bir çox adalar haqqında danışsalar da, Tule barədə heç nə demirlər. Strabonun fikrincə, İerniya (müasir İrlandiya) adası dünyanın insan yaşayan ən şimal nöqtəsidir.

Orta əsrlərdə Tule adasını İslandiya, Farer adaları, Şetland adaları, Orkney adaları və Hebrid adaları ilə eyniləşdirir və hətta Britaniyanın, Skandinaviyanın və Yutlandiyanın bir hissəsi sayırdılar. Skandinav mənbələrində İslandiya ilə eyniləşdirmə çox populyar olsa da, bəzi xəritələrdə, məsələn, XI əsrə aid ingilis-sakson xəritələrində, həm İsland, həm də Tylen qeyd edilmişlər. Hereford xəritəsi (təxm. 1290-cı il) həm Tuleni, həm də İslandiyanı Skandinaviyanın üzərində yerləşdirir.

Qütb gününün və qütb gecəsinin təsvirlərini əsas götürən norveçli səyyah Frityof Nansen isə hesab edir ki, Pifey 64-cü paralel boyu üzmüşdür və çox güman ki, müasir Tronheyms-fiord (Qərbi Norveç) rayonunda olmuşdur.

Tule müasir dövrdə

  • Alman şairi Hötenin “Der König von Thule” (“Tulelı kral”) adlanan şeri var.
  • Edqar Allan Ponun “Arzular ölkəsi” şerində “dünyanın sonunda yerləşən solğun Tule” xatırlanır.
  • Vladimir Nabokovun yarımçıq qalmış sonuncu romanındakı epizodlardan biri “Ultima Thule” adlanır.
  • 1888-ci ildə kəşf edilmiş asteroid (279) və Tullium kimyəvi elementi Tulenın şərəfinə adlandırılmışlar.
  • Qrenlandiyada yerləşən Uummannak eskimos qəsəbəsini danimarkalılar Tule adlandırırdılar. 1951-ci ildə amerikanlar burada aviasiya bazası tikməyə başladılar. 1953-cü ildə isə yerli sakinlər Kaanaak şəhərinə köçürüldülər və bu şəhəri bəzən Yeni Tule adlandırırlar.

Kəhrəba adasına səyahət

R.Henniq güman edir ki, Tule adasından Şotlandiyaya qayıdan Pifey oradan Kəhrəba adasına səyahət etmişdir. Bu adanın adı bizə bir neçə variantda gəlib çatmışdır: Abalus, Abalsiya, Baziliya, Baunoniya, Qlesariya və s. Hal-hazırda, hansı adanın Kəhrəba adası ola bilməsi barədə dəqiq fikir yoxdur. Bəzi gümanlara görə, bu Şimal dənizində yerləşən Şimali Friz adalarından biri ola bilərdi. Digər versiyaya görə isə, bu ada artıq mövcud deyil.

Pifeyin adını çəkdiyi kəhrəba çayı Eridan isə Elba çayı ilə eyniləşdirilir, çünki regionda körfəzşəkilli enli mənsəb yaradan digər çay mövcud deyildir.

İstinadlar

  1. ↑ Ричард Хенниг. Неведомые земли, Москва. Издательство иностранной литературы. 1961. стр 175
  2. ↑ Страбон. География (I, 4)
  3. Плиний Старший.История (IV, 16)
  4. Тацит. De vita Iulii Agricolae (10, 6)
  5. Птолемей. «География» (III. 5. 1—4) Перевод К. С. Апта
  6. Ричард Хенниг. Неведомые земли, Москва. Издательство иностранной литературы. 1961. стр.184
  7. = Остров Янтарный, остров Туле, Оловянные острова… http://www.e-reading.ws/chapter.php/126293/35/Kondratov_-_Atlantika_bez_Atlantidy.html = Остров Янтарный, остров Туле, Оловянные острова… (#bad_url) (#bare_url_missing_title).
  8. Лаллеман Фердинан. Пифей.
  9. Ричард Хенниг. Неведомые земли, Москва. Издательство иностранной литературы. 1961. стр 180-181
  10. W.Sieglin. Berlin. 1899. s.846
  11. Ричард Хенниг. Неведомые земли, Москва. Издательство иностранной литературы. 1961. стр.181
  12. Страбон. География (II, 5)
  13. ↑ = Т. Н. Джаксон ULTIMA THULE В ЗАПАДНОЕВРОПЕЙСКОЙ И ИСЛАНДСКОЙ ТРАДИЦИЯХ http://ulfdalir.narod.ru/literature/articles/thule.htm = Т. Н. Джаксон ULTIMA THULE В ЗАПАДНОЕВРОПЕЙСКОЙ И ИСЛАНДСКОЙ ТРАДИЦИЯХ (#bad_url) (#bare_url_missing_title).
  14. = Der König von Thule http://germanstories.vcu.edu/goethe/thule_dual.html = Der König von Thule (#bad_url) (#bare_url_missing_title).
  15. = Страна грез Эдгар Аллан По http://www.stihi.ru/2002/12/16-567 = Страна грез Эдгар Аллан По (#bad_url) (#bare_url_missing_title).
  16. = Владимир Набоков. Незавершенный роман Solus Rex http://lib.ru/NABOKOW/ultima.txt = Владимир Набоков. Незавершенный роман Solus Rex (#bad_url) (#bare_url_missing_title).
  17. = Schmadel, Lutz D. Dictionary of Minor Planet Names http://books.google.ru/books?id=aeAg1X7afOoC&printsec=frontcover&dq=Dictionary+of+Minor+Planet+Names&hl=ru&sa=X&ei=hpADU9KROKT8ygPZhID4CQ&ved=0CC8Q6AEwAA#v=onepage&q=Dictionary%20of%20Minor%20Planet%20Names&f=false = Schmadel, Lutz D. Dictionary of Minor Planet Names (#bad_url) (#bare_url_missing_title).
  18. = Туллий http://www.xumuk.ru/encyklopedia/2/4617.html = Туллий (#bad_url) (#bare_url_missing_title).
  19. = Greenland Settlements in the Qaanaaq Municipality http://web.archive.org/web/20080506005302/http://www.geocities.com/thetropics/resort/9292/usbygder.html#Uummannaq = Greenland Settlements in the Qaanaaq Municipality (#bad_url) (#bare_url_missing_title).
  20. ↑ Ричард Хенниг. Неведомые земли, Москва. Издательство иностранной литературы. 1961. стр 191-197

Ədəbiyyat

  • Л. А. Ельницкий. Древнейшие океанские плавания. М.: Географгиз, 1962.
  • Н. С. Широкова. Культура кельтов и нордическая традиция античности. СПб.: Евразия, 2000. (глава «Путешествие Пифея и открытие Ultima Thule (реалистическая традиция о Туле)»[ölü keçid])
  • Лаллеман, Фердинанд.Пифей. Бортовой дневник античного мореплавателя.М., Прогресс, 1986, 256 стр
  • Т. Н. Джаксон. ULTIMA THULE в западноевропейской и исландской традициях // Древнейшие государства Восточной Европы — 2003. — М.: «Восточная литература» РАН, 2005.
  • Cunliffe B. The extraordinary voyage of Pytheas the Greek: The man who discovered Britain. Walker & Co, Penguin, 2002.
  • Hawkes C. F. C. Pytheas: Europe and the Greek explorers. Oxford: Blackwell, 1977.
  • Roseman C. S. Pytheas of Massilia: On the ocean: Text, translation and commentary. Ares Publishing, 1994.

Həmçinin bax

Avqust 30, 2021
pifey, yunanca, Πυθέας, təxm, təxm, qədim, yunan, taciri, səyyahı, coğrafiyaşünası, əslən, massaliya, müasir, marsel, şəhəri, koloniyasından, marseldəki, heykəli, mündəricat, səyahətinin, əhəmiyyəti, marşrutu, elmi, kəşfləri, qütb, səyahəti, tule, adası, tule,. Pifey yunanca Py8eas d texm E e 380 o texm E e 310 qedim yunan taciri seyyahi ve cografiyasunasi Eslen Massaliya muasir Marsel seheri koloniyasindan idi Pifeyin Marseldeki heykeli Mundericat 1 Pifeyin seyahetinin ehemiyyeti 2 Pifeyin marsrutu ve elmi kesfleri 3 Qutb seyaheti ve Tule adasi 4 Tule muasir dovrde 5 Kehreba adasina seyahet 6 Istinadlar 7 Edebiyyat 8 Hemcinin baxPifeyin seyahetinin ehemiyyeti RedaktePifey 60 derece simal enliyinden yuxari qalxmis ve adi bize melum olan yegane qedim seyyahdir 1 Pifey oz seyahetini Okean haqqinda kitabinda tesvir etmisdir Bu kitab dovrumuzedek gelib catmasa da Strabon Ptolomey Siciliyali Diodor Boyuk Plini Tasit ve basqa qedim muellifler ona istinad etmisler 2 3 4 5 Umumiyyetle guman edilir ki butun Sezaraqederki qedim muelliflerin Britaniya Simal denizi ve Almaniyanin simal hissesine dair bilgileri Pifeyin kitabindan goturulmusdur 6 Pifeyin seyaheti haqqinda bizim dovrumuze gelib catmis yegane original cixaris e e I esrde yasamis yunan astronomu Heminin eserinde verilmisdir 1 Barbarlar gunesin istirahete yollandigi yeri gosterdiler Bu vilayetlerde gece cox qisa idi ve bezi yerlerde iki bezi yerlerde uc saat davam edirdi belelikle cox qisa bir muddetden sonra batan gunes yeniden cixirdi Sovet tedqiqatcisi A V Ditmar yazir ki bir zamanlar Massiliyali Pifeyi yalanci hesab edirdiler cunki onun tedqiqatlari o dovr ucun tesevvurolunmaz derecede qeyri adi idi 7 Strabon Boyuk Plini Polibi ve diger qedim muellifler Pifeye inanmir ve esasen onun melumatlarini redd edir ve bezen onu aciq askar yalanci adlandirirdilar Lakin muasir dovrde Pifey tam olaraq temize cixarilmisdir Fransiz yazicisi ve arxeoloqu Lalleman Ferdinan ozunun Pifey Qedim denizcinin gundeliyi romaninda yazir ki Pifeyin eserinin e e 47 ci ilde Iskenderiyye Kitabxanasinda yanmasina dair ehtimal esasli olsa da bu halda sohbet ancaq eserin suretinden gede biler Cunki eserin orijinali e e 49 cu ilde Massaliya Sezarin qosunlari terefinden tutulduqdan sonra yoxa cixmisdir Professor R Henniq ise hesab edir ki onun itmis eseri cografi kesfler tarixinde bas vermis en agir itkidir 8 Pifeyin marsrutu ve elmi kesfleri RedaktePifeyin seyahetinin hansi illerde bas verdiyi deqiq melum deyil Strabon yazir ki Dikearx Pifeye inanmirdi Dikearxin ve Aristotelin indi itirilmis sayilan eserinde Pifeye istnadlar etdiyi nezere alinmaqla iddia etmek olar ki bu seyahet e e 322 ci ilden evvel bas vermisdir Marsrutun mueyyen edilmesi ile bagli diger cetinlik ise ondan ibaretdir ki e e VI esrden baslayaraq karfagenliler Cebellutariq bogazini qeyri karfagen gemileri ucun baglamisdilar Buna gore de iddia oluna biler ki Pifey ya karfagenlilerin raziligi ile ya da onlara mexsus gemide seyahet etmisdir Lakin e e IV esrde massiliyalilar denizde karfagenlilerin esas reqibi idiler ve e e 339 cu ilde bas vermis Krimissa doyusunden sonra hetta reqiblerinden daha guclu olmusdular Buna gore de karfagenlilerin konullu sekilde massiliyaliya ozlerinin ticaret apardigi esas erazilerden biri ile tanis olmasina raziliq vermelerini guman etmek cetindir Cunki karfagenliler daha sonralar da hemin eraziler haqqinda melumatlarin yayilmasina mane olurdular 9 Buna gore de V Ziqlin guman edir ki Pifey Karfagenin gucu zeifleyen dovrde bogazdan uzub kece bilmisdir ve bu texminen e e 348 339 cu illerde bas vermisdi 10 Lakin Henniq bu ferziyye ile razilasmir ve qeyd edir ki 11 Pifeyin oz seyahetine gemide baslamasi haqqinda hec bir melumat yoxdur ve Pifey Cebellutariq bogazina uzmeden de Britaniyaya gedib qayida bilerdi cunki massiliyalilar Rona ve Sena ve ya Luara cayi ile uzmekle Qalliyadan kecen cay yollarindan istifade ederek La Mans bogazina ve oradan da Qalay olkesine yeni Britaniya catmaqla qalay ticareti apara bilirdiler Dorgudur bize melumdur ki Pifey Ispaniyanin Atlantik sahillerinde olmus ve yunanlara melum olmayan qabarma ve cekilmeni musahide etmisdir habele bu tebiet hadiselerin Ayla bagliligi haqqinda ferziyye ireli surmusdur Lakin bu seyahetin ne zaman bas vermesi melum deyil ve onun Ispaniyaya mutleq Cebellutariqden kecmekle sefer etmesi de mecburi sert deyildir Belelikle Qalliyadan kecmekle Qalay olkesine catmagin mumkunluyunun de nezere alinmasi Pifeyin seyahetinin hansi illerde bas vermesinin mueyyen edilmesini daha da cetinlesdirir Buna gore de bu seyahetin e e 350 322 ci iller arasinda bas vere bileceyi ile razilasmaq lazimdir Pifeyin Qalay adasina Britaniya sefer etmesinin esas sebebi cox guman ki Massiliyanin qalay ticaretinde cox vacib yere malik Britaniyanin ada yoxsa materikin bir hissesi olmasini aydinlasdirmaq olmusdur Siciliyali Diodor yazirdi ki qedimde hec kim bu adada olmamisdi Pifey 40 gun erzinde ada etrafinda uzmusdur Bu melumat esasinda qedim muellifler hesablamisdilar ki adanin sahil xetlerinin uzunlugu 40 min stadi 7 4 min km edir cunki bir sutka erzinde min stadi uzmek olur Bu melumat da qedim muelliflerin tenqidine meruz qalirdi lakin onlar bilmirdiler ki tanis olmayan ve tehlukeli denizlerde uzme sureti daha kicik ola biler ve belelikle onlar ozleri de bunu bilmeden Britaniyanin sahil xetlerinin uzunlugunu iki defeyedek artirmisdilar Hesab edilir ki Britaniya Ierna Irlandiya ve Albion sozlerini de ilk defe Pifey isletmisdir Qutb seyaheti ve Tule adasi Redakte Carta Marina xerite fraqmenti XVI esr Tule Tile kimi qeyd edilmisdi Sotlandiyadan ve ya Orkney adalarindan Tule adasina sefer eden Pifey qutb gununu ve ebedi buzlari tesvir etmis ilk yunandir Pifey 64 simal enliyi yaxinliginda yerlesen Fula Tule adasi haqqinda yazaraq qeyd edirdi ki yay geceleri iki saat davam edir Bu ada ile bagli mubahiseler esrlerle davam etmisdir Polibi oz Tarix eserinde adanin movcudlugunu sube altina qoyaraq Pifeyi insanlari casdirmaqda ittiham etmisdir Strabon ise Eratosfenin hesablamalari haqqinda danisarken qeyd edir ki Pifeyin sozlerine gore Tule adasi Britaniyadan simalda 6 gunluk uzme mesafesinde donmus denizin yaninda yerlesir Strabonun fikrince Pifey yalan danisir cunki Britaniya ve Ierniya adalari tereflerde uzenler Britaniyadan kicik olan bir cox adalar haqqinda danissalar da Tule barede hec ne demirler 2 Strabonun fikrince Ierniya muasir Irlandiya adasi dunyanin insan yasayan en simal noqtesidir 12 Orta esrlerde Tule adasini Islandiya Farer adalari Setland adalari Orkney adalari ve Hebrid adalari ile eynilesdirir ve hetta Britaniyanin Skandinaviyanin ve Yutlandiyanin bir hissesi sayirdilar Skandinav menbelerinde Islandiya ile eynilesdirme cox populyar olsa da bezi xeritelerde meselen XI esre aid ingilis sakson xeritelerinde hem Island hem de Tylen qeyd edilmisler Hereford xeritesi texm 1290 ci il hem Tuleni hem de Islandiyani Skandinaviyanin uzerinde yerlesdirir 13 Qutb gununun ve qutb gecesinin tesvirlerini esas goturen norvecli seyyah Frityof Nansen ise hesab edir ki Pifey 64 cu paralel boyu uzmusdur ve cox guman ki muasir Tronheyms fiord Qerbi Norvec rayonunda olmusdur 13 Tule muasir dovrde RedakteAlman sairi Hotenin Der Konig von Thule Tuleli kral adlanan seri var 14 Edqar Allan Ponun Arzular olkesi serinde dunyanin sonunda yerlesen solgun Tule xatirlanir 15 Vladimir Nabokovun yarimciq qalmis sonuncu romanindaki epizodlardan biri Ultima Thule adlanir 16 1888 ci ilde kesf edilmis asteroid 279 ve Tullium kimyevi elementi Tulenin serefine adlandirilmislar 17 18 Qrenlandiyada yerlesen Uummannak eskimos qesebesini danimarkalilar Tule adlandirirdilar 1951 ci ilde amerikanlar burada aviasiya bazasi tikmeye basladilar 1953 cu ilde ise yerli sakinler Kaanaak seherine kocurulduler ve bu seheri bezen Yeni Tule adlandirirlar 19 Kehreba adasina seyahet RedakteR Henniq guman edir ki Tule adasindan Sotlandiyaya qayidan Pifey oradan Kehreba adasina seyahet etmisdir Bu adanin adi bize bir nece variantda gelib catmisdir Abalus Abalsiya Baziliya Baunoniya Qlesariya ve s Hal hazirda hansi adanin Kehreba adasi ola bilmesi barede deqiq fikir yoxdur Bezi gumanlara gore bu Simal denizinde yerlesen Simali Friz adalarindan biri ola bilerdi Diger versiyaya gore ise bu ada artiq movcud deyil 20 Pifeyin adini cekdiyi kehreba cayi Eridan ise Elba cayi ile eynilesdirilir cunki regionda korfezsekilli enli menseb yaradan diger cay movcud deyildir 20 Istinadlar Redakte 1 2 Richard Hennig Nevedomye zemli Moskva Izdatelstvo inostrannoj literatury 1961 str 175 1 2 Strabon Geografiya I 4 Plinij Starshij Istoriya IV 16 Tacit De vita Iulii Agricolae 10 6 Ptolemej Geografiya III 5 1 4 Perevod K S Apta Richard Hennig Nevedomye zemli Moskva Izdatelstvo inostrannoj literatury 1961 str 184 Ostrov Yantarnyj ostrov Tule Olovyannye ostrova http www e reading ws chapter php 126293 35 Kondratov Atlantika bez Atlantidy html Ostrov Yantarnyj ostrov Tule Olovyannye ostrova bad url bare url missing title Lalleman Ferdinan Pifej Richard Hennig Nevedomye zemli Moskva Izdatelstvo inostrannoj literatury 1961 str 180 181 W Sieglin Berlin 1899 s 846 Richard Hennig Nevedomye zemli Moskva Izdatelstvo inostrannoj literatury 1961 str 181 Strabon Geografiya II 5 1 2 T N Dzhakson ULTIMA THULE V ZAPADNOEVROPEJSKOJ I ISLANDSKOJ TRADICIYaH http ulfdalir narod ru literature articles thule htm T N Dzhakson ULTIMA THULE V ZAPADNOEVROPEJSKOJ I ISLANDSKOJ TRADICIYaH bad url bare url missing title Der Konig von Thule http germanstories vcu edu goethe thule dual html Der Konig von Thule bad url bare url missing title Strana grez Edgar Allan Po http www stihi ru 2002 12 16 567 Strana grez Edgar Allan Po bad url bare url missing title Vladimir Nabokov Nezavershennyj roman Solus Rex http lib ru NABOKOW ultima txt Vladimir Nabokov Nezavershennyj roman Solus Rex bad url bare url missing title Schmadel Lutz D Dictionary of Minor Planet Names http books google ru books id aeAg1X7afOoC amp printsec frontcover amp dq Dictionary of Minor Planet Names amp hl ru amp sa X amp ei hpADU9KROKT8ygPZhID4CQ amp ved 0CC8Q6AEwAA v onepage amp q Dictionary 20of 20Minor 20Planet 20Names amp f false Schmadel Lutz D Dictionary of Minor Planet Names bad url bare url missing title Tullij http www xumuk ru encyklopedia 2 4617 html Tullij bad url bare url missing title Greenland Settlements in the Qaanaaq Municipality http web archive org web 20080506005302 http www geocities com thetropics resort 9292 usbygder html Uummannaq Greenland Settlements in the Qaanaaq Municipality bad url bare url missing title 1 2 Richard Hennig Nevedomye zemli Moskva Izdatelstvo inostrannoj literatury 1961 str 191 197Edebiyyat RedakteL A Elnickij Drevnejshie okeanskie plavaniya M Geografgiz 1962 N S Shirokova Kultura keltov i nordicheskaya tradiciya antichnosti SPb Evraziya 2000 glava Puteshestvie Pifeya i otkrytie Ultima Thule realisticheskaya tradiciya o Tule olu kecid Lalleman Ferdinand Pifej Bortovoj dnevnik antichnogo moreplavatelya M Progress 1986 256 str T N Dzhakson ULTIMA THULE v zapadnoevropejskoj i islandskoj tradiciyah Drevnejshie gosudarstva Vostochnoj Evropy 2003 M Vostochnaya literatura RAN 2005 Cunliffe B The extraordinary voyage of Pytheas the Greek The man who discovered Britain Walker amp Co Penguin 2002 Hawkes C F C Pytheas Europe and the Greek explorers Oxford Blackwell 1977 Roseman C S Pytheas of Massilia On the ocean Text translation and commentary Ares Publishing 1994 Hemcinin bax RedakteKoleyMenbe https az wikipedia org w index php title Pifey amp oldid 5681894, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.