fbpx
Wikipedia

Qrenlandiya

Qrenlandiya (qrenlandca:Kalaallit Nunaat; dan. Grønland) — Danimarka krallığı tərkibinə daxil olan, AtlantikŞimal Buzlu okeanları arasında yerləşən muxtar ərazi. Sahəsi 2 166 086 km², dünyanın ən böyük adası.

Qrenlandiya

qr. Kalaallit Nunaat
dan. Grønland
Bayrağı
Gerbi
Himni: 
Nunarput utoqqarsuanngoravit
Sən bizim qədim torpaq
Paytaxtı
və ən böyük şəhəri
Nuuk
Rəsmi dilləriQrenlandiya İnuitcəsi, Danca
Etnik qrupları
İnuit-
Avropalı-
İdarəetmə formasıMonarxiya
• Monarx
II Marqrete
• Yüksək Komissar
Mikalya Engel
Qurulması
Tarixi 
• Danimarkaya birləşdirilməsi
14.01.1814
• Muxtar ərazi statusunu alması
21.06.2009
• Yaranması
1979
Ərazisi
• Ümumi
2166086 (12-ci yer)
• Su (%)
83.1
Əhalisi
• Təxmini
56483 (210-cu yer)
• 2016 siyahıya alma
56483
• Sıxlıq
0.028/km2 (0.1/kv. mil)
ÜDM (nominal)2001 təxmini
• Ümumi
1.1 milyon
• Adam başına
20.000
ValyutasıDanimarka kronu (DKK)
Saat qurşağıQRV
• Yay (DST)
QRYV
Telefon kodu299
İnternet domeni.gl
Bu məqalə Qrenlandiya haqqındadır. Qrenlandiya adası üçün Qrenlandiya (ada) səhifəsinə baxın.

Adın etimologiyası

Qrenlandiya adı iki dan sözündən — grøn (yaşıl) və land (yer, torpaq, el, ölkə) sözlərindən ibarət olub "yaşıl el", "yaşıl diyar" mənasını verir. Azərbaycan dilinə Qrenlandiya sözü rusca Гренландия sözündən keçib.

Tarix

Danimarka artıq üç yüz ildir ki, Qrenlandiyaya nəzarət edir. 1979-cu ildə ərziyə məhdud suverenlik verilib. Danimarkanın keçmiş müstəmləkəsi 21 iyun 2009-cu ildə müstəqilliyini elan edib.

Bu addım 2008-ci ilin noyabr ayında keçirilmiş referendumun nəticələrinə əsasən atılıb. Onda adanın əhalisinin böyük əksəriyyəti geniş muxtariyyəti dəstəkləmişdi.

Yeni hüquqi qaydaya əsasən, polis və məhkəmə yerli hakimiyyətin yuridiksiyasına keçir. Qrenlandiya dili (kalaallisut) rəsmi dilə çevrilir. Ada vətəndaşları isə beynəlxalq hüquq tərəfindən ayrıca xalq kimi tanınacaq. Ancaq müdafiə və xarici siyasət məsələləri ilə əvvəlki kimi Danimarka məşğul olacaq.

Fiziki-coğrafi xarakteristika

Əsasən soyuq iqlimlidir, cənubi isti iqlimdir

İnzibati ərazi bölgüsü

İqtisadiyyat

Tədqiqatlar zamanı aydın olub ki, 1000 il əvvəl Qrenlandiyaya nəzarət edən vikinqlər burada üzüm yetişdiriblər. Hazırda isə Qrenlandiya adası buz təbəqəsiylə örtülüdür və burada yüksək temperaturda yetişən üzüm becərmək mümkünsüzdür.

Qrenlandiyada böyük neft, qaz, qızıl və almaz yataqları var. Adanın əsas əhalisi inuitlər, yəni eskimoslardır. Ada Danimarka büdcəsindən çox asıldır və oradan ildə 500 milyon avroya yaxın vəsait alır. Bu, Qrenlandiya ÜDM-nin 30 faizi qədərdir.

Əhali

Qrenlandiya əhalisinin əsas hissəsini danlar, eskimoslar, kanadalılar təşkil edir.Ölkənin yalnız cənubunda yaşayış vardır. 1.VII.2000-ci ilin siyahıya görə,Qrenlandiyada 56 124 nəfər sakin qeyd edilib.2015-ci ildə əhalinin sayı 57,5 min nəfər təxmin edilir.

Dil

Əhalisi qrenlandca və danimarkaca danışır.

Din

Ada əhalisinin əksəriyyətini xristian katolikləri təşkil edir. Bir qismi isə qeyri-ənənəvi dinlərə sitayiş edirlər.

Mədəniyyət

Qrenlandiya adasının mədəniyyəti Dorset Eskimosu tərəfindən bizim eradan əvvəl ikinci minillikdə tənzimləmədən ( başladı , buzlaşma dövrünün sonundan bir az sonra.

X əsrdə, Tuli Eskimosu mədəniyyəti adanın şimalında təqdim edilərkən (daxil edilərkən) və cənuba genişləndirilərkən İslandiya və Norveç Vikinqlər adanın cənubi hissəsində əsaslandı. Heykəlcik morj fil sümüyündən, şübhəsiz Eskimos mənşəsindən, kəsərkən iki xalqların arasında mədəniyyət toqquşması adanın yüksək en dairəsində Vikinq dəmir geyiminin fraqmentinin kəşfi ilə təsdiq edilir, Berqendə, Norveçdə tapdı. Hər iki obyektlər (məqsədlər) iki xalqların arasında ticarətin aydın (şəffaf) sübutu (şahid ifadəsi) kimi başa düşülməlidir. Eskimos mədəniyyəti Avropa mədəniyyətinin yenidən təqdim edildiyi 18-ci əsrin əvvəllərində Orta Əsrlərin sonundan recolonization-a adadan üstün oldu. Bu gün Greenlandik mədəniyyəti ənənəvi Eskimosun (Kalaallit) və Skandinaviya mədəniyyətin qarışdırmasıdır. Eskimos və ya Kalaallit, mədəniyyət güclü bədii (gözəl) ənənəyə malikdir, minlərlə ilə aid olaraq. Kalaallit tupilak adlandırılan ədədlərin (fiqurların) və ya "ruh obyektinin (məqsədinin)" bədii forması üçün tanınır. Ənənəvi incəsənət edən (düzəldən) təcrübələr Ammassalik.[83] Sperması (Mənisi) balinası fil sümüyündə çiçəklənir, carving.[84] üçün qiymətləndirilən mühit qalır.

Qrenlandiya adası həmçinin müvəffəqiyyətliyə malikdir, baxmayaraq ki kiçik, musiqi mədəniyyəti. Bəzi (bir qədər, bir neçə) populyar Greenlandic birləşdirir və artistlər (sənətkarlar) Sume-ni (klassik qaya) özündə saxlayır (daxil edir), Soyuq Cümə günü (qaya), Siissisoq (qaya), Danimarka (Danimarkalı) Eurovision Song Yarışı (Mübahisəsi) 1979-da yerinə yetirmiş Nuuk Posse (omba tullanır) və Rasmus Lyberth (xalq), Greenlandic-də yerinə yetirərək. Müğənni nəğməkar şair Saymon Lynge Birləşmiş Krallıqdan azad edilən alboma malik olmaq üçün və Böyük Britaniyanın Qlastonberi Festivalında yerinə yetirmək üçün Qrenlandiya adasından birinci musiqili artistdir (sənətkardır). Qrenlandiya adasının musiqi mədəniyyəti həmçinin ənənəvi Eskimos musiqisini özündə saxlayır (daxil edir), oxumağın və təbillərin ətraflarında xeyli dərəcədə əsaslandı.

İstinadlar

  1. Qrenlandiya müstəqilliyini elan edib
  2. . 2009-09-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-09-05.

qrenlandiya, qrenlandca, kalaallit, nunaat, grønland, danimarka, krallığı, tərkibinə, daxil, olan, atlantik, şimal, buzlu, okeanları, arasında, yerləşən, muxtar, ərazi, sahəsi, dünyanın, böyük, adası, kalaallit, nunaatdan, grønlandbayrağı, gerbihimni, nunarput. Qrenlandiya qrenlandca Kalaallit Nunaat dan Gronland Danimarka kralligi terkibine daxil olan Atlantik ve Simal Buzlu okeanlari arasinda yerlesen muxtar erazi Sahesi 2 166 086 km dunyanin en boyuk adasi Qrenlandiyaqr Kalaallit Nunaatdan GronlandBayragi GerbiHimni Nunarput utoqqarsuanngoravitSen bizim qedim torpaqPaytaxtive en boyuk seheriNuukResmi dilleriQrenlandiya Inuitcesi DancaEtnik qruplariInuit Avropali Idareetme formasiMonarxiya MonarxII Marqrete Yuksek KomissarMikalya EngelQurulmasiTarixi Danimarkaya birlesdirilmesi14 01 1814 Muxtar erazi statusunu almasi21 06 2009 Yaranmasi1979Erazisi Umumi2166086 12 ci yer Su 83 1Ehalisi Texmini56483 210 cu yer 2016 siyahiya alma56483 Sixliq0 028 km2 0 1 kv mil UDM nominal 2001 texmini Umumi1 1 milyon Adam basina20 000ValyutasiDanimarka kronu DKK Saat qursagiQRV Yay DST QRYVTelefon kodu299Internet domeni glBu meqale Qrenlandiya haqqindadir Qrenlandiya adasi ucun Qrenlandiya ada sehifesine baxin Mundericat 1 Adin etimologiyasi 2 Tarix 3 Fiziki cografi xarakteristika 4 Inzibati erazi bolgusu 5 Iqtisadiyyat 6 Ehali 7 Dil 8 Din 9 Medeniyyet 10 IstinadlarAdin etimologiyasi RedakteQrenlandiya adi iki dan sozunden gron yasil ve land yer torpaq el olke sozlerinden ibaret olub yasil el yasil diyar menasini verir Azerbaycan diline Qrenlandiya sozu rusca Grenlandiya sozunden kecib Tarix RedakteDanimarka artiq uc yuz ildir ki Qrenlandiyaya nezaret edir 1979 cu ilde erziye mehdud suverenlik verilib Danimarkanin kecmis mustemlekesi 21 iyun 2009 cu ilde musteqilliyini elan edib Bu addim 2008 ci ilin noyabr ayinda kecirilmis referendumun neticelerine esasen atilib Onda adanin ehalisinin boyuk ekseriyyeti genis muxtariyyeti desteklemisdi Yeni huquqi qaydaya esasen polis ve mehkeme yerli hakimiyyetin yuridiksiyasina kecir Qrenlandiya dili kalaallisut resmi dile cevrilir Ada vetendaslari ise beynelxalq huquq terefinden ayrica xalq kimi taninacaq Ancaq mudafie ve xarici siyaset meseleleri ile evvelki kimi Danimarka mesgul olacaq 1 Fiziki cografi xarakteristika RedakteEsasen soyuq iqlimlidir cenubi isti iqlimdirInzibati erazi bolgusu RedakteIqtisadiyyat RedakteTedqiqatlar zamani aydin olub ki 1000 il evvel Qrenlandiyaya nezaret eden vikinqler burada uzum yetisdiribler Hazirda ise Qrenlandiya adasi buz tebeqesiyle ortuludur ve burada yuksek temperaturda yetisen uzum becermek mumkunsuzdur 2 Qrenlandiyada boyuk neft qaz qizil ve almaz yataqlari var Adanin esas ehalisi inuitler yeni eskimoslardir Ada Danimarka budcesinden cox asildir ve oradan ilde 500 milyon avroya yaxin vesait alir Bu Qrenlandiya UDM nin 30 faizi qederdir 1 Ehali RedakteQrenlandiya ehalisinin esas hissesini danlar eskimoslar kanadalilar teskil edir Olkenin yalniz cenubunda yasayis vardir 1 VII 2000 ci ilin siyahiya gore Qrenlandiyada 56 124 nefer sakin qeyd edilib 2015 ci ilde ehalinin sayi 57 5 min nefer texmin edilir Dil RedakteEhalisi qrenlandca ve danimarkaca danisir Din RedakteAda ehalisinin ekseriyyetini xristian katolikleri teskil edir Bir qismi ise qeyri enenevi dinlere sitayis edirler Medeniyyet RedakteQrenlandiya adasinin medeniyyeti Dorset Eskimosu terefinden bizim eradan evvel ikinci minillikde tenzimlemeden basladi buzlasma dovrunun sonundan bir az sonra X esrde Tuli Eskimosu medeniyyeti adanin simalinda teqdim edilerken daxil edilerken ve cenuba genislendirilerken Islandiya ve Norvec Vikinqler adanin cenubi hissesinde esaslandi Heykelcik morj fil sumuyunden subhesiz Eskimos mensesinden keserken iki xalqlarin arasinda medeniyyet toqqusmasi adanin yuksek en dairesinde Vikinq demir geyiminin fraqmentinin kesfi ile tesdiq edilir Berqende Norvecde tapdi Her iki obyektler meqsedler iki xalqlarin arasinda ticaretin aydin seffaf subutu sahid ifadesi kimi basa dusulmelidir Eskimos medeniyyeti Avropa medeniyyetinin yeniden teqdim edildiyi 18 ci esrin evvellerinde Orta Esrlerin sonundan recolonization a adadan ustun oldu Bu gun Greenlandik medeniyyeti enenevi Eskimosun Kalaallit ve Skandinaviya medeniyyetin qarisdirmasidir Eskimos ve ya Kalaallit medeniyyet guclu bedii gozel eneneye malikdir minlerle ile aid olaraq Kalaallit tupilak adlandirilan ededlerin fiqurlarin ve ya ruh obyektinin meqsedinin bedii formasi ucun taninir Enenevi incesenet eden duzelden tecrubeler Ammassalik 83 Spermasi Menisi balinasi fil sumuyunde ciceklenir carving 84 ucun qiymetlendirilen muhit qalir Qrenlandiya adasi hemcinin muveffeqiyyetliye malikdir baxmayaraq ki kicik musiqi medeniyyeti Bezi bir qeder bir nece populyar Greenlandic birlesdirir ve artistler senetkarlar Sume ni klassik qaya ozunde saxlayir daxil edir Soyuq Cume gunu qaya Siissisoq qaya Danimarka Danimarkali Eurovision Song Yarisi Mubahisesi 1979 da yerine yetirmis Nuuk Posse omba tullanir ve Rasmus Lyberth xalq Greenlandic de yerine yetirerek Mugenni negmekar sair Saymon Lynge Birlesmis Kralliqdan azad edilen alboma malik olmaq ucun ve Boyuk Britaniyanin Qlastonberi Festivalinda yerine yetirmek ucun Qrenlandiya adasindan birinci musiqili artistdir senetkardir Qrenlandiya adasinin musiqi medeniyyeti hemcinin enenevi Eskimos musiqisini ozunde saxlayir daxil edir oxumagin ve tebillerin etraflarinda xeyli derecede esaslandi Istinadlar Redakte 1 2 Qrenlandiya musteqilliyini elan edib Qlobal soyuqlasma gelir 2009 09 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 09 05 Qrenlandiya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Qrenlandiya amp oldid 5811405, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.