Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Bu məqaləni lazımdır. |
Şimal dənizi (əvvəllər həmçinin Alman dənizi; fr. Mer du Nord, alm. Nordsee, nid. Noordzee, ing. North Sea, norv. Nordsjøen, dan. Nordsøen və ya Vesterhavet) — Şimali Avropanın sahillərində və Skandinaviya yarımadaları ilə Britaniya adaları arasında yerləşən dayaz şelf dənizi. Atlantik okeanın bir hissəsi sayılır. Şərqdən Norveç və Danimarka, qərbdən Böyük Britaniya, cənubdan Almaniya, Niderland, Belçika və Fransa ilə əhatə olunmuşdur. Şimal Dənizi-Atlantik okeanının kənar dənizi. Skandinaviya, Yutlandiya yarımadaları, Böyük Britaniya, Oriney və Şetlend adaları arasındadır. Sahəsi 544 min kvadrat kilometrdir, maksimal dərinliyi 725 m, suyunun həcmi 42 min kub kilometrdir. Materikin dayazlığında yerləşir, Şimal Dənizinin 2/3 hissəsinin dərinliyi 100 metrdən azdır. Cənub hissəsində çoxlu çay(Doqger-Bank, dərinliyi 14–18 m və. s). Dənizin səthində suyun tempuraturu qışda 2–6C, yayda 12–19C-dir. Duzluluğu 25–35,3%-dir. Elba, Vezer, Reyn, Temza çayları Şimal Dənizinə tökülür. Yarımgünlük qabarmaları(hündürlüyü 0,6–7,6 m-dək)olur. Dənizin cənubunda kwlək qovmaları səviyyəni 3 m-dək yüksəldir, şişmələri isə −2,3 m-dək endirir. Qabarma və qovma küləklərin birgə təsiri nəticəsində fakətli daşqınlar olur, bu zaman sahil zonasının xeyli hissəsini su basır. Sahilə yaxın yerlər adətən dekabr-mart aylarında donur. Şimal Dənizi Qərbi Avropanın ən böyük balıqçılıq rayonlarından biridir(siyənək treska və s balıqlar ovlanır). Neft və qaz çıxarılır. Şimal Dənizi və Baltik dənizi sahilində yerləşən ölkələrdən Şimali və Cənubi Amerikaya gedən su yolu kimi də Şimal Dənizi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Mühüm limanlaı London, Antverpen, Rotterdam, Hamburq və.s şəhərlərdir.
| Şimal dənizi | |
|---|---|
| fr. Mer du Nord, alm. Nordsee, nid. Noordzee, ing. North Sea, norv. Nordsjøen, dan. Nordsøen və ya Vesterhavet | |
 Şimal dənizinin NASA tərəfindən çəkilmiş şəkili | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Tip | Materik kənarı |
| Mütləq hündürlüyü | 0 m |
| Sahəsi | 750,000 km² |
| Həcmi | 94,000 km³ |
| Uzunluğu | 800 km |
| Eni | 500 km |
| Sahil uzunluğu | 6,000 km |
| Dərin yeri | 725,000 |
| Orta dərinliyi | 95 m |
| Tökülən çaylar | Elba, Reyn, Vezer, Temza |
| Duzluluğu | 3,4 % |
| Yerləşməsi | |
| Ölkələr | |
| Üst akvatoriyası | |
| Yerləşməsi | Qərbi Avropa |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həmçinin bax
Mənbə
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası. 10-cu cild. 1987-ci il. Bakı
İstinadlar
- Şimal dənizi // . 2000
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Simal denizi evveller hemcinin Alman denizi fr Mer du Nord alm Nordsee nid Noordzee ing North Sea norv Nordsjoen dan Nordsoen ve ya Vesterhavet Simali Avropanin sahillerinde ve Skandinaviya yarimadalari ile Britaniya adalari arasinda yerlesen dayaz self denizi Atlantik okeanin bir hissesi sayilir Serqden Norvec ve Danimarka qerbden Boyuk Britaniya cenubdan Almaniya Niderland Belcika ve Fransa ile ehate olunmusdur Simal Denizi Atlantik okeaninin kenar denizi Skandinaviya Yutlandiya yarimadalari Boyuk Britaniya Oriney ve Setlend adalari arasindadir Sahesi 544 min kvadrat kilometrdir maksimal derinliyi 725 m suyunun hecmi 42 min kub kilometrdir Materikin dayazliginda yerlesir Simal Denizinin 2 3 hissesinin derinliyi 100 metrden azdir Cenub hissesinde coxlu cay Doqger Bank derinliyi 14 18 m ve s Denizin sethinde suyun tempuraturu qisda 2 6C yayda 12 19C dir Duzlulugu 25 35 3 dir Elba Vezer Reyn Temza caylari Simal Denizine tokulur Yarimgunluk qabarmalari hundurluyu 0 6 7 6 m dek olur Denizin cenubunda kwlek qovmalari seviyyeni 3 m dek yukseldir sismeleri ise 2 3 m dek endirir Qabarma ve qovma kuleklerin birge tesiri neticesinde faketli dasqinlar olur bu zaman sahil zonasinin xeyli hissesini su basir Sahile yaxin yerler adeten dekabr mart aylarinda donur Simal Denizi Qerbi Avropanin en boyuk baliqciliq rayonlarindan biridir siyenek treska ve s baliqlar ovlanir Neft ve qaz cixarilir Simal Denizi ve Baltik denizi sahilinde yerlesen olkelerden Simali ve Cenubi Amerikaya geden su yolu kimi de Simal Denizi boyuk ehemiyyet kesb edir Muhum limanlai London Antverpen Rotterdam Hamburq ve s seherlerdir Simal denizifr Mer du Nord alm Nordsee nid Noordzee ing North Sea norv Nordsjoen dan Nordsoen ve ya VesterhavetSimal denizinin NASA terefinden cekilmis sekiliUmumi melumatlarTip Materik kenariMutleq hundurluyu 0 mSahesi 750 000 km Hecmi 94 000 km Uzunlugu 800 kmEni 500 kmSahil uzunlugu 6 000 kmDerin yeri 725 000Orta derinliyi 95 mTokulen caylar Elba Reyn Vezer TemzaDuzlulugu 3 4 Yerlesmesi55 51 47 sm e 3 20 23 s u Olkeler Boyuk Britaniya Niderland Almaniya Danimarka NorvecUst akvatoriyasi Atlantik okeanYerlesmesi Qerbi AvropaSimal denizi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHemcinin baxAlderton Suffolk MenbeAzerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 cu cild 1987 ci il BakiIstinadlarSimal denizi 2000