Vikipediya azad ensiklopediya Patoloji rollar həm ifaçısına həm də bütün ailəyə psixo travmatik təsir göstərən bir növ ş

Vikipediya azad ensiklopediya Patoloji rollar hem ifacisina hem de butun aileye psixo travmatik tesir gosteren bir nov sexsiyyetlerarasi aile rollaridir Tarixi span Patoloji rollar konsepsiyasinin inkisafina esas tohfeni H Rixter 1970 vermisdir O Aile bir xeste olaraq kitabinda muxtelif nov patoloji rollar haqqinda fikirlerini bildirmisdir Hemcinin E G Eydemiller ve V V Yustiskis de bu konsepsiyaya istinad etmisler Eslinde patoloji rollara elave olaraq oxsar anlayislar var lakin ferqli adlarla Meselen valideynler ve usaqlar arasinda qarsiliqli munasibetleri eks etdiren terbiye usulu aile uzvlerinden birinin psixi saglamligina eks tesir gosteren aile munasibetlerinin xarakteri ve s Patoloji rollarin yaranma sebebleri span E G Eydemillere gore konkret olaraq her ailedeki rol sistemi bir nece kriteriyaya cavab vermelidir Rollar butov elaqeli sistem formalasdirir Rolun ifacisina olan teleblerde ciddi ziddiyyetler yaranarsa onun icrasi yolunda da ehemiyyetli maneeler yaranar Meselen bir qadinin pese rolunu eyni derecede tam sekilde yerine yetirmesini teleb etmesi neticesinde heyat yoldasi ve ananin rolu ferdin psixi saglamligina ve butun ailenin heyatina menfi tesir gosteren rollarin heddinden artiq yuklenmesi ile neticelene biler Ferdin oynadigi umumi rollar ailede ehtiyaclarinin odenilmesini temin etmek ucun hazirlanmisdir Simpatiya hormet taninma ehtiyaclarindan behs edirik Her bir aile uzvunun yalniz rolu ile mueyyen edilmis vezifeleri deyil eyni zamanda huquqlari da vardir Ferdin ifa etdiyi rollar onun uygun gelir Rol teleblerinin ferdin gucunden kenara cixmasi halinda rolun ohdesinden gelmek qabiliyyetine subheden narahatliq elametleri yaranar eyni zamanda heddinden artiq gerginlik ferde psixi tesir gostere biler Ferdin heyata kecirdiyi rol sistemi hem oz ehtiyaclarini hem de ailenin qalan hissesinin ehtiyaclarini odeyir Meselen ailenin bir uzvunun emosional olaraq serbest buraxilmasi esasen diger aile uzvlerinin parcalanmasi sebebi ile meydana geldikde ailede bu veziyyet bir sistem olaraq aile ucun travma yarada biler Yuxarida gosterilen meyarlarin pozulmasi patoloji rollarin meydana gelmesine sebeb yaradir Bele hallarda diaqnoz ve mualice meqsedi ile mutexessisin mueyyen bir aile uzvunu deyil butun aileni muayine etmesi lazimdir Patoloji rollarin novleri span E G Eydemiller ve E G Yustiskis patoloji rollarin tesnifatini yaratmaga calisdilar Bunun esasi olaraq iki meyar teklif etdiler aile heyati nizamsizligi ile patoloji rollarin meydana cixmasina serait yaradan nizamsizliq Ailede ferdi ve qrup seklinde patoloji rollar var Qrup seklinde patoloji rollar span Rolu butun aile uzvleri oynayir Qrup formalari bunlarla mehdudlasmir Aile bir qaladir Bele ailede sosial muhite dusmen munasibet tecrid olunma isteyi ve aqressiv reaksiya formalari ustunluk teskil edir Aile teatr Bu tip ailelerde aile uzvleri bir birine hormetli ve simpatik munasibet numayis etdirir amma eslinde onlarin aile daxilinde hormet teleb ve ehtiyaclari hec de temin olunmur Aile sanatoriya Bele bir ailede esas fikir budur ki ister aile daxilinde isterse de kenarda hec bir munaqise olmamalidir Bu kimi ciddi problemlerin olmamasi ucun bele ailelerde problemli veziyyetler sakitlikle muzakire olunur Aile uzvlerine emosional destek yardimlar edilir bu ise ailede rollarin pesekarliqla icrasina komek edir Antiseksual ideologiyaya malik aile Bu tip ailede problemler cinsi funksiya pozgunluqlarindan eziyyet ceken aile uzvunun tesiri ile yaranir Patoloji rollarin sadalanan novleri ailenin xarici muhitle elaqesinin pozulmasi ile elaqedardir Meselen uzun iller boyu davam eden bir mehkeme prosesinde istirak eden aile etraf muhitde ozune qarsi xarici dunyadan tecrid olunma munasibeti formalasdira biler yaxud daim gozlenilen bir hucuma qarsi mudafie movqeyi numayis etdirer Bu ailede huquqi proseslerin detallarini anlayan aile uzvu en boyuk selahiyyete sahib olacaq Adeten uzun iller davam eden mehkeme cekismeleri seraitinde mehkeme iddialarini qazanan bir aile patoloji rol oynamaga calismir ve aile muhitinin sosial muhitle yeniden qurulmasi aile uzvlerinden biri ucun arzuolunandir Ferdi patoloji rollar span 1 Aile gunahkari Bu rolu oynayan ferd aile uzvlerinde emosional reaksiyani gerginliyi aradan qaldiran hedefdir Cox zaman qohumlarin emosional reaksiyalarini sakit qarsilayir ve butovlukde aileye musbet tesirini derk ederek bu rolu qebul edir 2 Aileye utanc getiren Bu rolun ifacisi aile ve ya ayri ayri uzvleri terefinden butun bedbextliklerin gunahkari kimi taninir O cox zaman bu roldan imtina edir 3 Sevimli O ziddiyyetli aile uzvleri arasinda vasitecidir aileni birlesdiren emosional prinsipin dasiyicisidir ve bununla da bu rolun patoloji xarakterini ifade eden problemin aciq helline mudaxile edir 4 Korpe Yasindan asili olmayaraq usaq kimi davranilir butun gunahlari bagislanir O sevimli kimi qaygi prosesinde aile uzvlerini birlesdirir 5 Ailenin xeste uzvu Bu rolun patoloji xarakteri ailenin eziyyet cekene qaygi gostererek real movcud problemleri arxa plana kecirmesinde ozunu gosterir Patoloji rollarin yaranma motivleri span Motivler genis cesiddedir 1 Ozune olan hormeti qorumaq ucun sexsi qusurlarin gizledilmesi Bele motiv antiseksual ideologiyaya malik aile ucun xarakterikdir 2 Heyatin sosial baximdan arzuolunmaz ssenarilerini heyata kecirmek arzusunun neticeleri Ailede bolunmez hokmranliga can atan bir ferd qohumlarini mehdudiyyetsiz hakimiyyetden istifade ede bileceyi aile qala qurmaga kokleye biler cunki bele bir ailenin etraf muhitle elaqesi minimuma endirilecekdir 3 Ehtiyaclarin odenilmesinin evez olunmasi Meselen bir usaq ailenin umidi ve ya vunderkind aile uzvlerinden biri ucun teselli onun arzularini reallasdiracaq sexs kimi qebul edile biler Belelikle kecmisde karyera ugursuzluguna ducar olan valideynler puc olmus arzularini usaqlari vasitesi ile heyata kecirmeye cehd ede bilerler 4 Proektiv mexanizm Proqnozlasdirma mexanizmi mueyyen bir sexsiyyete xas olan xususiyyetlerin suursuz sekilde basqa bir sexse verilmesinden ibaretdir 5 Sexsi menevi keyfiyyetlerin tezyiqinden azad olmaq arzusu Bele bir isteyi yasayan insanin ozunuidareetme funksiyasi basqa bir aile uzvune kecir Bu motiv adeten alkoqol asililigi olan ailelerde musahide olunur Meselen ana ve ya heyat yoldasi bu veziyyetde icki duskunu olan sexsin uzerinde nezareti guclendirir ve belelikle nezaretci rolunu oz uzerine goturur Patoloji rollarin ortaya cixmasi ucun mueyyen sertler teleb olunur qarsilanmayan bir ehtiyacin olmasi qadagan edilmis ehtiyacin qanuni odenilmesi ucun uygun mulkiyyete malik potensial rolun olmasi muxtelif sebeblerden patoloji rollar kompleksine kecmek isteyen ferdin ailesine guclu tesir Patoloji rollardan xilas yollari span Psixoterapevtin bele bir aile ile isi cox zaman patoloji rollardan en cox tesirlenen aile uzvunden baslayir Merhele 1 Motivasiya Bu merhelenin meqsedi patoloji rolunun dasiyicisinda ailede xususen de bu patoloji rolunun varliginda maraqli olan bir aile uzvune sexsi tesirini artirmaq isteyini oyatmaqdir Merhele 2 Merhelenin meqsedi patoloji rolunu qorumaqda maraqli olan aile uzvune tesir etmek yollarini axtarmagi oyretmekdir Merhele 3 Umumilesdirme Bu merhelenin meqsedi bir aile uzvunun patoloji rollari qorumaqla maraqlanan bir ferdin psixoloji xususiyyetlerini xususen de basqalarinin ona tesir etmek ucun istifade etdiyi psixoloji keyfiyyetleri anlamasina komek etmekdir Merhele 4 Mehkeme deyisikliyi Mutexessis patoloji rollarin dasiyicisi ile birlikde ilk merhelede basqa bir aile uzvune tesiri ile bagli istekleri muzakire edir Onlardan biri secilir ve onu realliga cevirmek imkani muzakire olunur Patoloji rollarin meydana cixmasi ve fealiyyeti her bir aile uzvunun sexsi problemlerinden hemcinin ailenin ayrilmaz bir sistem olaraq fealiyyetinin pozulmasindan qaynaqlanan qoruyucu mexanizmlerin hereketi ile mueyyen edilir Istinadlar span Richter Horst Eberhard Patient Familie Entstehung Struktur und Therapie von Konflikten in Ehe und Familie Semya kak pacient vozniknovenie struktura i terapiya konfliktov v brake i seme Rowohlt Verlag GmbH 1970 ISBN 978 3498056667 Ejdemiller E G Yustickij V V Semejnaya psihoterapiya Leningrad Medicina Leningradskoe otdelenie 1990 Hemcinin bax span Aile Sosial rolEdebiyyat span Ejdemiller E G Yustickij V V Semejnaya psihoterapiya L Medicina Leningradskoe otdelenie 1990 Karabanova O A Psihologiya semejnyh otnoshenij i osnovy semejnogo konsultirovaniya M Gardariki 2005 Richter Horst Eberhard Patient Familie Entstehung Struktur und Therapie von Konflikten in Ehe und Familie Semya kak pacient vozniknovenie struktura i terapiya konfliktov v brake i seme Rowohlt Verlag GmbH 1970 ISBN 978 3498056667 Mishina T M Semejnaya psihoterapiya i dinamika obraza semi Psihologiya i psihoprofilaktika Sb nauch tr Pod red V K Myager V P Kozlova N V Semenovoj Tyan Shanskoj L 1983 Kateqoriya PsixologiyaGizli kateqoriya ISBN sehrli kecidlerinin istifade olundugu sehifeler