Panoptikum və ya Panoptikon, 1785 - ci ildə İngilis filosofu və sosial nəzəriyyəçisi Ceremy Bentam tərəfindən hazırlanan həbsxana binası. Həmçinin institusional quruluş və idarəetmə sistemidir. Dizayn quruluşu nəzarət etməyə imkan verir. Yəni; Bütün (pan-) (-opticon) müşahidə etmək mənasını verən bu dizayn, tək kameralı hüceyrələrin bir neçə təbəqəsindən ibarət bir halqa üzərində qurulmuşdur. Hər bir hücrə bu halqanın içərisinə açıq idi və halqanın xarici tərəfindəki divarda bir pəncərə var idi. Halqanın ortasında məhbuslardan tamamilə gizlənən müşahidəçilərin qaldığı bir mühafizə qülləsi var idi.
Panoptikonun əsas prinsipi bir otaqlı kameranın içərisində məhkuma gizlənmək üçün heç bir yer buraxmaması idi, bundan əlavə xarici tərəfdəki divarın pəncərəsindən gələn xarici işıq qüllədəki mühafizəçilərə məhbusun hər hərəkətini seyr etməyə imkan verirdi. Benthamın yanaşmasına görə, müşahidə olunan hər yanlış davranışın cəza gətirəcəyini bilən, amma davranışının əslində nə zaman müşahidə olunduğunu bilməyən məhkum, hər zaman seyr edildiyi kimi davranmaqdan başqa çarəsi yoxdur.Tək mühafizəçinin bütün məhbusların kameralarını birdən-birə izləməsi fiziki cəhətdən mümkün olmasa da, məhbusların izlənildiklərini bilə bilməmələri, hər an izlənildiyi kimi davranmağa əsaslandıqlarını göstərir. Beləliklə, məhkumlar təsirli şəkildə öz davranışlarını tənzimləməyə məcbur olurlar. Mərkəzdən müdir və ya müəssisənin işçiləri məhkumları izləyə bilirlər. Bentham eyni zamanda planı xəstəxanalara, məktəblərə, sanatoriyalara və sığınacaqlara eyni dərəcədə tətbiq olunmasını düşündü, lakin bütün səylərini panoptikon həbsxanası üçün dizayn hazırlamağa həsr etdi. Bu, indi "panopticon" termini ilə ən çox anlaşılan onun həbsxanasıdır.
İstinadlar
Lang, Silke Berit. "The Impact of Video Systems on Architecture", dissertion, Swiss Federal Institute of Technology, 2004.
Yanvar 03, 2022
panoptikum, panoptikon, 1785, ildə, ingilis, filosofu, sosial, nəzəriyyəçisi, ceremy, bentam, tərəfindən, hazırlanan, həbsxana, binası, həmçinin, institusional, quruluş, idarəetmə, sistemidir, dizayn, quruluşu, nəzarət, etməyə, imkan, verir, yəni, bütün, optic. Panoptikum ve ya Panoptikon 1785 ci ilde Ingilis filosofu ve sosial nezeriyyecisi Ceremy Bentam terefinden hazirlanan hebsxana binasi Hemcinin institusional qurulus ve idareetme sistemidir Dizayn qurulusu nezaret etmeye imkan verir Yeni Butun pan opticon musahide etmek menasini veren bu dizayn tek kamerali huceyrelerin bir nece tebeqesinden ibaret bir halqa uzerinde qurulmusdur Her bir hucre bu halqanin icerisine aciq idi ve halqanin xarici terefindeki divarda bir pencere var idi Halqanin ortasinda mehbuslardan tamamile gizlenen musahidecilerin qaldigi bir muhafize qullesi var idi Panoptikonun esas prinsipi bir otaqli kameranin icerisinde mehkuma gizlenmek ucun hec bir yer buraxmamasi idi bundan elave xarici terefdeki divarin penceresinden gelen xarici isiq qulledeki muhafizecilere mehbusun her hereketini seyr etmeye imkan verirdi Benthamin yanasmasina gore musahide olunan her yanlis davranisin ceza getireceyini bilen amma davranisinin eslinde ne zaman musahide olundugunu bilmeyen mehkum her zaman seyr edildiyi kimi davranmaqdan basqa caresi yoxdur Tek muhafizecinin butun mehbuslarin kameralarini birden bire izlemesi fiziki cehetden mumkun olmasa da mehbuslarin izlenildiklerini bile bilmemeleri her an izlenildiyi kimi davranmaga esaslandiqlarini gosterir Belelikle mehkumlar tesirli sekilde oz davranislarini tenzimlemeye mecbur olurlar Merkezden mudir ve ya muessisenin iscileri mehkumlari izleye bilirler Bentham eyni zamanda plani xestexanalara mekteblere sanatoriyalara ve siginacaqlara eyni derecede tetbiq olunmasini dusundu lakin butun seylerini panoptikon hebsxanasi ucun dizayn hazirlamaga hesr etdi Bu indi panopticon termini ile en cox anlasilan onun hebsxanasidir 1 Istinadlar Redakte Lang Silke Berit The Impact of Video Systems on Architecture dissertion Swiss Federal Institute of Technology 2004 Menbe https az wikipedia org w index php title Panoptikum amp oldid 6131567, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
