Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Oyunlar nəzəriyyəsi — strateji öyrənən elm sahəsidir. Daha dəqiq, Myersona görə oyunlar nəzəriyyəsi "ağıllı rasional qərar qəbul edənlər arasında konfliktin və əməkdaşlığın öyrənir". Oyunlar nəzəriyyəsi əsasən iqtisadiyyat, siyasi elmlər, psixologiya, məntiq və biologiyada istifadə olunur. İlk dövrlərdə bu sahəyə əsasən daxil edilirdi ki, bu tip oyunlarda bir oyunçunun qazancı digər iştirakçıların xalis itkilərinə bərabərdir. Lakin bu günlərdə oyunlar nəzəriyyəsi daha geniş və mürəkkəb əlaqələrə tətbiq olunur. Müasir oyunlar nəzəriyyəsi John von Neumannla 1920-ci illərin sonundan etibarən başlamışdır.[][]
| İqtisadiyyat | |
|---|---|
 | |
| Əsas kateqoriyalar | |
| Mikroiqtisadiyyat | |
| Makroiqtisadiyyat | |
| İqtisadi təlimlər tarixi | |
| İqtisadi metodologiya | |
| Alternativ iqtisadiyyat | |
| Texniki metodlar | |
| Riyazi iqtisadiyyat | |
| Ekonometrika | |
| Təcrübi iqtisadiyyat | |
| Milli Hesablar Sistemi | |
| Sahələr və alt sahələr | |
| Təhsil | |
| Səhiyyə | |
| Əmək | |
| Oyunlar nəzəriyyəsi | |
| Artım | |
| Kənd təsərrüfatı | |
| Təbii ehtiyatlar | |
| Davranış | |
| İqtisadi sistem | |
| Beynəlxalq | |
Oyunlar nəzəriyyəsi — (ing.game theory, ru.теория игр)– tətbiqi riyaziyyatın, daha dəqiqi, əməliyyatların tədqiqinin bölməsi. Oyunlar nəzəriyyəsinin müəllifi Con fon Neyman (John von Neumann, 1903–1957) hesab edilir. Rəqabətli oyunda strategiya və uğur (uduş) ehtimalı məsələləri araşdırılır; rəqabətli oyunda hər bir iştirakçı oyuna qismən nəzarət edir və o biri iştirakşılara nisbətən daha uduşlu gedişlər etməyə çalışır. Oyunlar nəzəriyyəsinin metodları daha çox iqtisadiyyatda və başqa ictimai elmlərdə: sosiologiyada, politologiyada, psixologiyada, etikada və başqa sahələrdə tətbiq olunur. 1970-ci illərdən başlayaraq bioloqlar heyvanların davranışını və təkamül nəzəriyyəsini araşdırmaq üçün oyunlar nəzəriyyəsindən istifadə edirlər. Bu nəzəriyyə süni intellekt və kibernetika üçün çox böyük önəm daşıyır.
Oyunlar nəzəriyyəsi çərçivəsində oyun növləri:
1.Eyni maraqlarla olan oyun - rasional oyunçuların arasında əməkdaşlıq əsasında oynanılır.
2.Əks maraqlarla olan oyun - rasional oyunçuların arasında münaqişəli şəraitdə oynanılır.
3.Qarışıq maraqlarla olan oyun - həm əməkdaşlıq, həm də münaqişəli şəraitdə ola bilər.
Oyunların təsvir üsulları
Hər hansı bir oyunu təsvir etmək üçün oyunun oyunçularını, informasiyanı, oyunçuların seçimlərin və bu seçimlərə uyğun nəticələri (mükafatları) təyin etmək lazımdır.
Ekstensiv forma
Ekstensiv formada oyunlar təsvir olunur. Ağacın hər bir nöqtəsi oyunçuların seçimlərini göstərir. Ağac həmçinin oyunçuların seçim ardıcıllıqlarını və sonunda qazanclarını da təsvir edir.
Normal forma
Normal formada əsasən oyunlar matris şəklində göstərilir. İki oyunçudan ibarət oyunda, bir oyunçunun seçimləri sətrlərdən, digərinin isə sütünlar ibarət olur. Oyunçuların seçimlərinə uyğun qazancları müvafiq sətr və sütunların kəsişməsində göstərilir.
Xarakteristik funksional forma
Bu formada qazanclar müvafiq funksional formada göstərilir.
İstinadlar
 | İqtisadiyyat haqqında olan bu məqalə halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Oyunlar nezeriyyesi strateji oyrenen elm sahesidir Daha deqiq Myersona gore oyunlar nezeriyyesi agilli rasional qerar qebul edenler arasinda konfliktin ve emekdasligin oyrenir Oyunlar nezeriyyesi esasen iqtisadiyyat siyasi elmler psixologiya mentiq ve biologiyada istifade olunur Ilk dovrlerde bu saheye esasen daxil edilirdi ki bu tip oyunlarda bir oyuncunun qazanci diger istirakcilarin xalis itkilerine beraberdir Lakin bu gunlerde oyunlar nezeriyyesi daha genis ve murekkeb elaqelere tetbiq olunur Muasir oyunlar nezeriyyesi John von Neumannla 1920 ci illerin sonundan etibaren baslamisdir menbe gosterin menbe gosterin IqtisadiyyatEsas kateqoriyalarMikroiqtisadiyyatMakroiqtisadiyyatIqtisadi telimler tarixiIqtisadi metodologiyaAlternativ iqtisadiyyatTexniki metodlarRiyazi iqtisadiyyatEkonometrikaTecrubi iqtisadiyyatMilli Hesablar SistemiSaheler ve alt sahelerTehsilSehiyyeEmekOyunlar nezeriyyesiArtimKend teserrufatiTebii ehtiyatlarDavranisIqtisadi sistemBeynelxalqbr Oyunlar nezeriyyesi ing game theory ru teoriya igr tetbiqi riyaziyyatin daha deqiqi emeliyyatlarin tedqiqinin bolmesi Oyunlar nezeriyyesinin muellifi Con fon Neyman John von Neumann 1903 1957 hesab edilir Reqabetli oyunda strategiya ve ugur udus ehtimali meseleleri arasdirilir reqabetli oyunda her bir istirakci oyuna qismen nezaret edir ve o biri istiraksilara nisbeten daha uduslu gedisler etmeye calisir Oyunlar nezeriyyesinin metodlari daha cox iqtisadiyyatda ve basqa ictimai elmlerde sosiologiyada politologiyada psixologiyada etikada ve basqa sahelerde tetbiq olunur 1970 ci illerden baslayaraq bioloqlar heyvanlarin davranisini ve tekamul nezeriyyesini arasdirmaq ucun oyunlar nezeriyyesinden istifade edirler Bu nezeriyye suni intellekt ve kibernetika ucun cox boyuk onem dasiyir Oyunlar nezeriyyesi cercivesinde oyun novleri 1 Eyni maraqlarla olan oyun rasional oyuncularin arasinda emekdasliq esasinda oynanilir 2 Eks maraqlarla olan oyun rasional oyuncularin arasinda munaqiseli seraitde oynanilir 3 Qarisiq maraqlarla olan oyun hem emekdasliq hem de munaqiseli seraitde ola biler Oyunlarin tesvir usullariHer hansi bir oyunu tesvir etmek ucun oyunun oyuncularini informasiyani oyuncularin secimlerin ve bu secimlere uygun neticeleri mukafatlari teyin etmek lazimdir Ekstensiv forma Ekstensiv formada oyunlar tesvir olunur Agacin her bir noqtesi oyuncularin secimlerini gosterir Agac hemcinin oyuncularin secim ardicilliqlarini ve sonunda qazanclarini da tesvir edir Normal forma Normal formada esasen oyunlar matris seklinde gosterilir Iki oyuncudan ibaret oyunda bir oyuncunun secimleri setrlerden digerinin ise sutunlar ibaret olur Oyuncularin secimlerine uygun qazanclari muvafiq setr ve sutunlarin kesismesinde gosterilir Xarakteristik funksional forma Bu formada qazanclar muvafiq funksional formada gosterilir Istinadlar Iqtisadiyyat haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin