fbpx
Wikipedia

Otbiçənlər

Otbiçənlər (lat. Opiliones) hörümçəkkimilər sinfinə aid heyvan dəstəsidir. Hal-hazırda dünyada 4 yarımdəstəsinin 40 fəsiləsinə aid olan təxminən 6500 növ otbiçə məlumdur. Onlardan Qafqazda 3 yarımdəstəsinin 7 fəsiləsinə aid olan 70 növ, Azərbaycanda 2 yarımdəstəsinin 5 fəsiləsinə aid olan 40 növ məlumdur.

?Otbiçənlər
Opiliones
Elmi təsnifat
Aləmi:Heyvanlar
Yarımaləm:Eumetazoylar
Bölmə:İkitərəflisimmetriyalılar
Yarımbölmə:İlkağızlılar
Ranqsız:Ecdysozoa
Tip:Buğumayaqlılar
Sinif:Hörümçəkkimilər
Dəstə: Otbiçənlər
Elmi adı
Opiliones Sundevall, 1833
Yarımdəstələri
Cyphophthalmi

Eupnoi
Dyspnoi

Laniatores

Vikinövlərdə
sistematika

Şəkil
axtarışı
ITIS  
NCBI  
EOL  
PBDB  

Ümumi quruluşu

Otbiçənlər ilk baxışdan uzunayaqlı hörümçəklərə bənzəyirlər, ancaq hörümçəklərdən fərqli olaraq onların qarıncığı buğumludur və baş-döşə saplaqla yox, geniş əsasla birləşir. Otbiçənlərin bədəni yığcam, 1-10 mm, nadir hallarda 2 sm-ə yaxın uzunluğunda, oval, bəzən küncvari və ya yastılanmışdır. Bədənin və ətrafların rəngi bozumtul, qonurvari və ya qaradır, ancaq qəşəng rəngli şəkilə, gümüşü ləkələri, metal parıltıya malik olan formalar da var ). Baş-döşdə 6 cüt ətraf vardır: 4 cüt 7 buğumlu geniş ayağı, 6 buğumlu pedipalp və qısqaclı, 3 buğumlu xeliserlər. Sonuncular da əksər növlərdə kiçik olur. Quru molyusklarla qidalanan növlərdə isə bunlar bədəndən uzun olur. Pedipalplar və ya kiçikbığcıqları və ya daha böyüktutcu, caynaqla ucunda və tikanlarla buğumlarda olurlar. Ayaqların caynaqları ulduzvari yerləşirlər və baş-döşündemək olar ki, bütün aşağı səthini tuturlar. Çeynəmə çıxıntıları təkcə pedipalpların caynaqlarında yox həm də ön ayaqların caynaqlarında olurlar. müxtəlif otbiçən qruplarında ayaqların uzunluğu müxtəlif olur, 2 mm-dən (Cyphophthalami yarımdəstəsinin nümayəndələrində) 20 sm-ə (Gagrellidae fəsiləsi) qədər. Əksər uzunayaqlı otbiçənlərin ayaqları asanlıqla qırıla bilir (avtomiya hadisəsi). Otbiçənlərin ayağından yapışdıqda, ayağı qırılıb qalır, heyvan özü isə qaçır. Ayaq çanağın burma ilə birləşdiyi nahiyədə qırılır, həmin nahiyədəki yara tez bitişir və hemolimfa axmır. Qırılmış ayaq saat yarım ərzində ritmiki olaraq yığıla bilir. Dəstənin adının buradan götürüldüyü qeyd olunur. Digər tərəfdən otbiçənlər yay aylarında çəmənliklərdə ot biçini zamanı daha çox rast gəlinirlər. Bu cəhət də dəstənin adlandırılmasında rol oynayır.Ayaqların buğumlarıçox uzundurlar, pəncələrdə isə əlavə buğumlaşma müşahidə olunur, özü də buğumların sayı bəzən yüzdən artıqdır. Pəncələr elastik, çox vaxt qamçıvari olurlar, balaca caynaqları var, sonuncular da hərdənbir ikiqat olurlar. Örtüklər əksər hallarda çox bərk, zirehli bəzi formalarda isə elastik olur. Baş-döş qalxanla örtülüdür. Baş-döş şöbə zirehlə örtülü olub, ön hissədə bir cüt göz vardır. Qarıncıq qısadır, bir-birinə möhkəm sıxılmış 9-10 buğumdan ibarətdir. Xeliserləri üç buğumludur, qısqaclara malikdir. Adətən qısqaclar kiçik olur, lakin quru ilbizləri ilə qidalanan bəzi növlərində onların ölçüsü gövdədən uzun olur. Pedipalpları iridir,tutucudur və caynaqlara malikdir.Onun ön hissəsində çox vaxt hündürlükdə yerləşən bir cüt sadə medial (ortacıq) göz var. Həmçinin baş-döşdə iyvermə vəziləri . Otbiçənlərlə hörümçəkləri yaxınlaşdıran cəhət hər iki dəstənin Hörümçəkkimilər sinfində birləşməsidir. Otbiçənlər, hər şeydən əvvəl qarıncığının quruluşuna görə hörümçəklərdən fərqlənirlər. Belə ki, otbiçənlərdə qarıncıq buğumludur və baş-döş hissə ilə enli əsasla birləşir. Hörümçəklərdə isə qarıncıq baş-döşlə saplaq vasitəsilə birləşir. Qarıncıq 9-10 kip qapanmış seqmentdən ibarətdir. Çox vaxt otbiçənlərdə qarıncıq terqitlərin bir-birilə və baş-döş qalxanıyla birləşməsi müşahidə olunur və nəticədə ümumi bel (dorzal) qalxan əmələ gəlir. Otbiçənlərin bəzi formalarında demək olar ki,bütün qalxancıqlar bütöv sərt hamar və ya qabarlı zirehdə birləşirlər . Toxunma hissi (lamisə) və iybilmə orqanları otbiçənlərdə pedipalplarda və ayaqlar cəmləşib. Hərəkət zamanı substrat əsasən 2-ci cüt ayaqlarla yoxlanılır, çünki onlar adətən başqa ayaqlardan uzun olurlar. Eksperimental yolla otbiçənlərin bəzi uçucu maddələrinqoxularına mənfi yanaşması sübut edilib. Otbiçənlərdə görmə qabiliyyəti əksərən zəif olur, ancaq bəzi formalarda gözlər çox iri, qabarıqlı olurlar və yüksəkliklərdə yerləşirlər. Bir çox otbiçənlərdə tanatoz (donub qalma) müşahidə olunur. Otbiçənlər yaxşı inkişaf etmiş traxeyalarla nəfəs alırlar. Qarıncığın əsasında bir cüt nəfəsgah vardır ki, bu da quruluşuna görə həşəratın nəfəsgahlarına oxşardır.

İnkişafı

Otbiçənlərdə cinsi aparat başqa hörümçəkkimilərdən fərqlənir.Otbiçənlər üçün daxili mayalanma və bununla bağlı olaraq istər erkəklərin, istər dişilərin xarici cinsiyyət aparatının özünəməxsus quruluşu səciyyəvidir. Dişidə cinsi dəlik qarıncığın əsasında yerləşən boruvari çəkici yumurtaqoyanın ucunda açılır. Çəkilmiş vəziyyətdə yumurtaqoyanın qalxancıqla örtülüdür. Yumurtaqoyanın qalxancığın altından qabağa çəkilir və çox vaxt bədəndən xeyli uzun olur. Erkəklərdə də qarıncığın əsasında yerləşirən boruvari cütləşmə orqanı (penis) var. Cütləşmə zamanı əsl kopulyasiya müşahidə olunur. Otbiçənlər digər hörümçəkkimilərdən fərqli olaraq spermatoforlar (bir neçə növ istisna olaraq) yoxdur. Çox vaxt dişiyə görə erkəklər arasında şiddətli döyüşlər gedir. Yumurtalar torpağa, rütubətli mamıra, xəzəlin altına və s. yerlərə qoyurlar. Bir qoyumda yumurtaların sayı bir neçə ondan bir neçə yüzədək dəyişir. Yuvenil mərhələ yaşlı fərdlərə bənzəyir. Böyümə prosesində onlar 5-7 dəfə qabıq qoyurlar. bəzi otbiçənlərdə yuvenil fərdlər bədənin forması ilə, zirehin quruluşuna görə və s. əlamətlərlə yetkin fərdlərdən kəskin fərqlənir, belə ki inkişaf metamorfoz elementlərilə keçir.

Praktiki əhəmiyyəti

Otbiçənlər praktiki əhəmiyyətə malikdirlər. Müəyyən edilmişdir ki, bəzi otbiçənlərin baş-döş şöbəsində yerləşən vəzilərin ifraz etdiyi şirənin tərkibində mikroorqanizmlərə təsir göstərən antibiotik maddələr vardır. Qonileptidin adlanan antibiotik maddə Ganyleptidae fəsiləsindən olan Cənubi Amerika otbiçənininin lateral vəzinin ifraz etdiyi şirədən alınır.

Ekologiyası və yayılması

Otbiçənlərin 2600-dan çox növü vardır. Otbiçənlər tropik qurşaqdan başlamış, hər yerdə geniş yayılmışdır. Onlar rütubətli meşələrdə, quru çöl və səhralarda, bəzi növləri isə yüksək dağlarda rast gəlinir.Mülayim qurşaqda otbiçənlərin çoxu birillik həyat siklinə malikdir; bəzi növlərdə isə 2-ə qədər generasiya qeydə alınır. Otbiçənlər tropiklərdən tutmuş qütblərə qədər çox geniş yayılblar. Rütubətli meşələrdən və çəmənlərdən tutmuş quru bozqırlar və səhralara qədər ən müxtəlif şəraitdə yaşayırlar. Bəzi otbiçənlər dağlara daimi qarların sərhəddinəcən qalxırlar. Şəhər və qəsəbələrdə də onlar nadir deyillər. Otbiçənlər alaqaranlıqda və ya gecə fəaldırlar, ancaq gündüz aktiv olan növlər də məlumdur. Hətta otbiçənlərin arasında qızğın günəşdən qorxmayan növlər də var . Ən geniş yayılan nümayəndələrindən biri adi otbiçəndir. (lat. Phalangium opilio). Bu evritop növə meşədə, çəmənlikdə, yaşayış yerlərinin yaxınlığında, evlərin divarlarında, hasarlarda, şəhərlərdə və s. yerlərdə rast gəlinir. Erkək fərd 4-7 mm, dişi fərd 9 mm ölçüdə olur. Erkək fərdlərin ayaqları 54 mm olub, dişi fərdin ayağından uzundur. Erkək fərdin xeliseri də iridir. Adi otbiçən qaranlıqda fəal olur, həşəratla, qismən də bitki ilə qidalanır. Yumurta mərhələsində və yetkin formada qışlayır. AvrasiyaŞimali Amerikada daha geniş yayılmışdır. Çöl zonasında yaşayan Opilio parietinus növü bioloji xüsusiyyətlərinə görə adi otbiçənə oxşayır.Italiyada bəzən hörümçəklərin üstündə Engyodonthium aranearum göbələyi rast gəlir. Otbiçənlər üzərində , eritreid gənələrin sürfələri parazitlik edirlər Gonyleptidae fəsiləsinə aid olan Cənubi Amerika otbiçənlərin baş-döşün lateral (yan) vəzilərin sekretindən qonileptidin antibiotiki alınıb .


Təsnifatı

  • Cyphophthalmi Simon, 1879
    • Ogoveoidea Shear, 1980
      • Neogoveidae Shear, 1980
      • Ogoveidae Shear, 1980
    • Sironoidea Simon, 1879
      • Pettalidae Shear, 1980
      • Sironidae Simon, 1879
      • Troglosironidae Shear, 1993
    • Stylocelloidea Hansen et Sorensen, 1904
      • Stylocellidae Hansen et Sorensen, 1904
  • Dyspnoi Hansen et Sorensen, 1904
    • Ischyropsalidoidea Simon, 1879
      • Ceratolasmatidae Shear, 1986
      • Ischyropsalididae Simon, 1879
      • Sabaconidae Dresco, 1970
    • Troguloidea Sundevall, 1833
      • Dicranolasmatidae Simon, 1879
      • Nemastomatidae Simon, 1872
      • Nemastomoididae Petrunkevitch, 1955
      • Nipponopsalididae Martens, 1976
      • Trogulidae Sundevall, 1833
  • Eupnoi Hansen et Sorensen, 1904
    • Caddoidea Banks, 1892
      • Caddidae Banks, 1892
    • Phalangioidea Latreille, 1802
      • Kustarachnidae Petrunkevitch, 1949
      • Monoscutidae Forster, 1948
      • Neopilionidae Lawrence, 1931
      • Phalangiidae Latreille, 1802
      • Sclerosomatidae Simon, 1879
      • Stygophalangiidae Oudemans, 1933
  • Laniatores Thorell, 1876
    • Assamioidea Sorensen, 1884
      • Assamiidae Sorensen, 1884
      • Epedanidae Sorensen, 1886
      • Stygnopsidae Sorensen, 1932
      • Trionyxellidae Roewer, 1912
    • Gonyleptoidea Sundevall, 1833
      • Agoristenidae Silhavy, 1973
      • Cosmetidae Koch, 1839
      • Cranaidae Roewer, 1913
      • Gonyleptidae Sundevall, 1833
      • Manaosbiidae Roewer, 1943
      • Stygnidae Simon, 1879
    • Phalangodoidea Simon, 1879
      • Oncopodidae Thorell, 1876
      • Phalangodidae Simon, 1879
      • Pyramidopidae Starega
    • Samooidea Sorensen, 1886
      • Biantidae Thorell, 1889
      • Escadabiidae Kury et Perez, 2003
      • Kimulidae Perez, Kury et Alonso-Zarazaga, 2007
      • Podoctidae Roewer, 1912
      • Samoidae Sørensen, 1886
      • Stygnommatidae Roewer, 1923
    • Travunioidea Absolon
      • Cladonychiidae Hadzi, 1935
      • Pentanychidae Briggs, 1971
      • Synthetonychidae Forster, 1954
      • Travuniidae Absolon et Kratochvíl, 1932
      • Triaenonychidae Sorensen, 1886
    • Zalmoxoidea Sorensen, 1886
      • Guasiniidae Gonzalez-Sponga, 1997
      • Icaleptidae Kury et Perez, 2002
      • Zalmoxioidae Sorensen in L.Koch, 1886

Xarici keçidlər

BioLib

Opiliones

Пауки-сенокосцы

Сенокосец

Həmçinin bax

Hörümçəkkimilər

Hörümçəklər

Böv

Ədəbiyyat

  • V.İ. Dogel, Onurğasızlar zoologiyası, Bakı-2007, səh.357
  • Redikortsev, 1936; Morin, 1937
  • Boqaçev, 1951
  • Starenqa, 1978
  • жизнь животных, 1984
  • Sneqovaya, 1999, 2003, 2004, 2005 a, b, 2006, 2007
  • Sneqovaya və Çemeris, 2004
  • Sneqovaya və Starenqa, 2008 a, b
  • Martens, 2006

İstinadlar

  1. V.İ. Dogel, Onurğasızlar zoologiyası, Bakı-2007, səh.357
  2. жизнь животных, 2 nəşr, 3-cü cild, 198
  3. жизнь животных, 2 nəşr, 3-cü cild, 1984
  4. жизнь животных, 2 nəşr, 3-cü cild, 1984
  5. жизнь животных, 2 nəşr, 3-cü cild, 1984
  6. жизнь животных, 2 nəşr, 3-cü cild, 1984
  7. Charletonia southcotti Kawashima, 1961 (Gagrella yaponica Roewer üzərində)
  8. Leptus beroni Fain, 1991 və Leptus ignotus (Oudemans, 1903)
  9. (Haitlinger, 1987, 2000; Southcott, 1966)
  10. жизнь животных, 2 nəşr, 3-cü cild, 1984

otbiçənlər, opiliones, hörümçəkkimilər, sinfinə, heyvan, dəstəsidir, hazırda, dünyada, yarımdəstəsinin, fəsiləsinə, olan, təxminən, 6500, növ, otbiçə, məlumdur, onlardan, qafqazda, yarımdəstəsinin, fəsiləsinə, olan, növ, azərbaycanda, yarımdəstəsinin, fəsiləsi. Otbicenler lat Opiliones horumcekkimiler sinfine aid heyvan destesidir 1 Hal hazirda dunyada 4 yarimdestesinin 40 fesilesine aid olan texminen 6500 nov otbice melumdur Onlardan Qafqazda 3 yarimdestesinin 7 fesilesine aid olan 70 nov Azerbaycanda 2 yarimdestesinin 5 fesilesine aid olan 40 nov melumdur OtbicenlerOpilionesElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme IlkagizlilarRanqsiz EcdysozoaTip BugumayaqlilarSinif HorumcekkimilerDeste OtbicenlerElmi adiOpiliones Sundevall 1833YarimdesteleriCyphophthalmiEupnoiDyspnoi LaniatoresVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 82753NCBI 43271EOL 249PBDB 133884Mundericat 1 Umumi qurulusu 2 Inkisafi 3 Praktiki ehemiyyeti 4 Ekologiyasi ve yayilmasi 5 Tesnifati 6 Xarici kecidler 7 Hemcinin bax 8 Edebiyyat 9 IstinadlarUmumi qurulusu RedakteOtbicenler ilk baxisdan uzunayaqli horumceklere benzeyirler ancaq horumceklerden ferqli olaraq onlarin qarincigi bugumludur ve bas dose saplaqla yox genis esasla birlesir Otbicenlerin bedeni yigcam 1 10 mm nadir hallarda 2 sm e yaxin uzunlugunda oval bezen kuncvari ve ya yastilanmisdir Bedenin ve etraflarin rengi bozumtul qonurvari ve ya qaradir ancaq qeseng rengli sekile gumusu lekeleri metal pariltiya malik olan formalar da var 2 Bas dosde 6 cut etraf vardir 4 cut 7 bugumlu genis ayagi 6 bugumlu pedipalp ve qisqacli 3 bugumlu xeliserler Sonuncular da ekser novlerde kicik olur Quru molyusklarla qidalanan novlerde ise bunlar bedenden uzun olur Pedipalplar ve ya kicikbigciqlari ve ya daha boyuktutcu caynaqla ucunda ve tikanlarla bugumlarda olurlar Ayaqlarin caynaqlari ulduzvari yerlesirler ve bas dosundemek olar ki butun asagi sethini tuturlar Ceyneme cixintilari tekce pedipalplarin caynaqlarinda yox hem de on ayaqlarin caynaqlarinda olurlar muxtelif otbicen qruplarinda ayaqlarin uzunlugu muxtelif olur 2 mm den Cyphophthalami yarimdestesinin numayendelerinde 20 sm e Gagrellidae fesilesi qeder Ekser uzunayaqli otbicenlerin ayaqlari asanliqla qirila bilir avtomiya hadisesi Otbicenlerin ayagindan yapisdiqda ayagi qirilib qalir heyvan ozu ise qacir Ayaq canagin burma ile birlesdiyi nahiyede qirilir hemin nahiyedeki yara tez bitisir ve hemolimfa axmir Qirilmis ayaq saat yarim erzinde ritmiki olaraq yigila bilir Destenin adinin buradan goturulduyu qeyd olunur Diger terefden otbicenler yay aylarinda cemenliklerde ot bicini zamani daha cox rast gelinirler Bu cehet de destenin adlandirilmasinda rol oynayir Ayaqlarin bugumlaricox uzundurlar pencelerde ise elave bugumlasma musahide olunur ozu de bugumlarin sayi bezen yuzden artiqdir Penceler elastik cox vaxt qamcivari olurlar balaca caynaqlari var sonuncular da herdenbir ikiqat olurlar Ortukler ekser hallarda cox berk zirehli bezi formalarda ise elastik olur Bas dos qalxanla ortuludur Bas dos sobe zirehle ortulu olub on hissede bir cut goz vardir Qarinciq qisadir bir birine mohkem sixilmis 9 10 bugumdan ibaretdir Xeliserleri uc bugumludur qisqaclara malikdir Adeten qisqaclar kicik olur lakin quru ilbizleri ile qidalanan bezi novlerinde onlarin olcusu govdeden uzun olur Pedipalplari iridir tutucudur ve caynaqlara malikdir Onun on hissesinde cox vaxt hundurlukde yerlesen bir cut sade medial ortaciq goz var Hemcinin bas dosde iyverme vezileri 3 Otbicenlerle horumcekleri yaxinlasdiran cehet her iki destenin Horumcekkimiler sinfinde birlesmesidir Otbicenler her seyden evvel qarinciginin qurulusuna gore horumceklerden ferqlenirler Bele ki otbicenlerde qarinciq bugumludur ve bas dos hisse ile enli esasla birlesir Horumceklerde ise qarinciq bas dosle saplaq vasitesile birlesir Qarinciq 9 10 kip qapanmis seqmentden ibaretdir Cox vaxt otbicenlerde qarinciq terqitlerin bir birile ve bas dos qalxaniyla birlesmesi musahide olunur ve neticede umumi bel dorzal qalxan emele gelir Otbicenlerin bezi formalarinda demek olar ki butun qalxanciqlar butov sert hamar ve ya qabarli zirehde birlesirler 4 Toxunma hissi lamise ve iybilme orqanlari otbicenlerde pedipalplarda ve ayaqlar cemlesib Hereket zamani substrat esasen 2 ci cut ayaqlarla yoxlanilir cunki onlar adeten basqa ayaqlardan uzun olurlar Eksperimental yolla otbicenlerin bezi ucucu maddelerinqoxularina menfi yanasmasi subut edilib Otbicenlerde gorme qabiliyyeti ekseren zeif olur ancaq bezi formalarda gozler cox iri qabariqli olurlar ve yuksekliklerde yerlesirler Bir cox otbicenlerde tanatoz donub qalma musahide olunur Otbicenler yaxsi inkisaf etmis traxeyalarla nefes alirlar Qarincigin esasinda bir cut nefesgah vardir ki bu da qurulusuna gore heseratin nefesgahlarina oxsardir Inkisafi RedakteOtbicenlerde cinsi aparat basqa horumcekkimilerden ferqlenir Otbicenler ucun daxili mayalanma ve bununla bagli olaraq ister erkeklerin ister disilerin xarici cinsiyyet aparatinin ozunemexsus qurulusu seciyyevidir Diside cinsi delik qarincigin esasinda yerlesen boruvari cekici yumurtaqoyanin ucunda acilir Cekilmis veziyyetde yumurtaqoyanin qalxanciqla ortuludur Yumurtaqoyanin qalxancigin altindan qabaga cekilir ve cox vaxt bedenden xeyli uzun olur Erkeklerde de qarincigin esasinda yerlesiren boruvari cutlesme orqani penis var Cutlesme zamani esl kopulyasiya musahide olunur Otbicenler diger horumcekkimilerden ferqli olaraq spermatoforlar bir nece nov istisna olaraq yoxdur Cox vaxt disiye gore erkekler arasinda siddetli doyusler gedir Yumurtalar torpaga rutubetli mamira xezelin altina ve s yerlere qoyurlar Bir qoyumda yumurtalarin sayi bir nece ondan bir nece yuzedek deyisir Yuvenil merhele yasli ferdlere benzeyir Boyume prosesinde onlar 5 7 defe qabiq qoyurlar bezi otbicenlerde yuvenil ferdler bedenin formasi ile zirehin qurulusuna gore ve s elametlerle yetkin ferdlerden keskin ferqlenir bele ki inkisaf metamorfoz elementlerile kecir 5 Praktiki ehemiyyeti RedakteOtbicenler praktiki ehemiyyete malikdirler Mueyyen edilmisdir ki bezi otbicenlerin bas dos sobesinde yerlesen vezilerin ifraz etdiyi sirenin terkibinde mikroorqanizmlere tesir gosteren antibiotik maddeler vardir Qonileptidin adlanan antibiotik madde Ganyleptidae fesilesinden olan Cenubi Amerika otbicenininin lateral vezinin ifraz etdiyi sireden alinir Ekologiyasi ve yayilmasi RedakteOtbicenlerin 2600 dan cox novu vardir Otbicenler tropik qursaqdan baslamis her yerde genis yayilmisdir Onlar rutubetli meselerde quru col ve sehralarda bezi novleri ise yuksek daglarda rast gelinir Mulayim qursaqda otbicenlerin coxu birillik heyat sikline malikdir bezi novlerde ise 2 e qeder generasiya qeyde alinir Otbicenler tropiklerden tutmus qutblere qeder cox genis yayilblar Rutubetli meselerden ve cemenlerden tutmus quru bozqirlar ve sehralara qeder en muxtelif seraitde yasayirlar Bezi otbicenler daglara daimi qarlarin serheddinecen qalxirlar Seher ve qesebelerde de onlar nadir deyiller Otbicenler alaqaranliqda ve ya gece fealdirlar ancaq gunduz aktiv olan novler de melumdur Hetta otbicenlerin arasinda qizgin gunesden qorxmayan novler de var 6 En genis yayilan numayendelerinden biri adi otbicendir lat Phalangium opilio Bu evritop nove mesede cemenlikde yasayis yerlerinin yaxinliginda evlerin divarlarinda hasarlarda seherlerde ve s yerlerde rast gelinir Erkek ferd 4 7 mm disi ferd 9 mm olcude olur Erkek ferdlerin ayaqlari 54 mm olub disi ferdin ayagindan uzundur Erkek ferdin xeliseri de iridir Adi otbicen qaranliqda feal olur heseratla qismen de bitki ile qidalanir Yumurta merhelesinde ve yetkin formada qislayir Avrasiya ve Simali Amerikada daha genis yayilmisdir Col zonasinda yasayan Opilio parietinus novu bioloji xususiyyetlerine gore adi otbicene oxsayir Italiyada bezen horumceklerin ustunde Engyodonthium aranearum gobeleyi rast gelir Otbicenler uzerinde 7 8 eritreid genelerin surfeleri parazitlik edirler 9 Gonyleptidae fesilesine aid olan Cenubi Amerika otbicenlerin bas dosun lateral yan vezilerin sekretinden qonileptidin antibiotiki alinib 10 Tesnifati RedakteCyphophthalmi Simon 1879 Ogoveoidea Shear 1980 Neogoveidae Shear 1980 Ogoveidae Shear 1980 Sironoidea Simon 1879 Pettalidae Shear 1980 Sironidae Simon 1879 Troglosironidae Shear 1993 Stylocelloidea Hansen et Sorensen 1904 Stylocellidae Hansen et Sorensen 1904 Dyspnoi Hansen et Sorensen 1904 Ischyropsalidoidea Simon 1879 Ceratolasmatidae Shear 1986 Ischyropsalididae Simon 1879 Sabaconidae Dresco 1970 Troguloidea Sundevall 1833 Dicranolasmatidae Simon 1879 Nemastomatidae Simon 1872 Nemastomoididae Petrunkevitch 1955 Nipponopsalididae Martens 1976 Trogulidae Sundevall 1833 Eupnoi Hansen et Sorensen 1904 Caddoidea Banks 1892 Caddidae Banks 1892 Phalangioidea Latreille 1802 Kustarachnidae Petrunkevitch 1949 Monoscutidae Forster 1948 Neopilionidae Lawrence 1931 Phalangiidae Latreille 1802 Sclerosomatidae Simon 1879 Stygophalangiidae Oudemans 1933 Laniatores Thorell 1876 Assamioidea Sorensen 1884 Assamiidae Sorensen 1884 Epedanidae Sorensen 1886 Stygnopsidae Sorensen 1932 Trionyxellidae Roewer 1912 Gonyleptoidea Sundevall 1833 Agoristenidae Silhavy 1973 Cosmetidae Koch 1839 Cranaidae Roewer 1913 Gonyleptidae Sundevall 1833 Manaosbiidae Roewer 1943 Stygnidae Simon 1879 Phalangodoidea Simon 1879 Oncopodidae Thorell 1876 Phalangodidae Simon 1879 Pyramidopidae Starega Samooidea Sorensen 1886 Biantidae Thorell 1889 Escadabiidae Kury et Perez 2003 Kimulidae Perez Kury et Alonso Zarazaga 2007 Podoctidae Roewer 1912 Samoidae Sorensen 1886 Stygnommatidae Roewer 1923 Travunioidea Absolon Cladonychiidae Hadzi 1935 Pentanychidae Briggs 1971 Synthetonychidae Forster 1954 Travuniidae Absolon et Kratochvil 1932 Triaenonychidae Sorensen 1886 Zalmoxoidea Sorensen 1886 Guasiniidae Gonzalez Sponga 1997 Icaleptidae Kury et Perez 2002 Zalmoxioidae Sorensen in L Koch 1886Xarici kecidler RedakteBioLibOpilionesPauki senokoscySenokosecHemcinin bax RedakteHorumcekkimilerHorumceklerBovEdebiyyat RedakteV I Dogel Onurgasizlar zoologiyasi Baki 2007 seh 357Redikortsev 1936 Morin 1937 Boqacev 1951 Starenqa 1978 zhizn zhivotnyh 1984 Sneqovaya 1999 2003 2004 2005 a b 2006 2007 Sneqovaya ve Cemeris 2004 Sneqovaya ve Starenqa 2008 a b Martens 2006Istinadlar Redakte V I Dogel Onurgasizlar zoologiyasi Baki 2007 seh 357 zhizn zhivotnyh 2 nesr 3 cu cild 198 zhizn zhivotnyh 2 nesr 3 cu cild 1984 zhizn zhivotnyh 2 nesr 3 cu cild 1984 zhizn zhivotnyh 2 nesr 3 cu cild 1984 zhizn zhivotnyh 2 nesr 3 cu cild 1984 Charletonia southcotti Kawashima 1961 Gagrella yaponica Roewer uzerinde Leptus beroni Fain 1991 ve Leptus ignotus Oudemans 1903 Haitlinger 1987 2000 Southcott 1966 zhizn zhivotnyh 2 nesr 3 cu cild 1984 Menbe https az wikipedia org w index php title Otbicenler amp oldid 5330606, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.