fbpx
Wikipedia

Nizami Gəncəvinin Azərbaycan ədəbiyyatına təsiri

Avqust 12, 2021

Nizami Gəncəvinin Azərbaycan ədəbiyyatına təsiri — Azərbaycan ədəbiyyatının ən görkəmli nümayəndəsi Nizami Gəncəvinin Azərbaycan şair və yazıçılarının yaradıcılıqlarına təsiri nəzərdə tutulur. Nizami Gəncəvi, nəinki Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində, hətta bütün Şərqdə belə yeni bir ədəbi məktəbin əsasını qoymuşdur. Nizamidən sonra yaşamış görkəmli Şərq şairləri əsrlərcə böyük sənətkarın əsərlərindən ilham almış, ondan sənətkarlıq öyrənmiş, onun irəli sürdüyü mütərəqqi fikirlərini tərənnüm edib, şairi böyük ustad kimi xatırlamışlar.

Füzulinin Leyli və Məcnun əsərinə çəkilmiş miniatür, XVIII əsr

Nizami Gəncəvi dühası

Nizami Gəncəvidən sonra yazıb-yaradan böyük sənətkarların hamısı Nizamini özlərinə müəllim, ustad kimi qəbul etmiş, onun yaradıcılığından bəhrələnmiş və dərs almışlar. Nizami dövründə yaşayıb-yaratmaq və hətta ondan da əvvəlki dövrdə yaşayan şairlərdən Əbülüla Gəncəvi, Məhsəti Gəncəvi, Qivami Gəncəvi və Xaqani Şirvani kimi dövrünün tanınmış və görkəmli sənətkarları nəinki Nizaminin səviyyəsinə çatmamış, bəlkə də Nizami istedadı qarşısında lazımınca yüksələ bilməmişlər.

Nizamişünas rus alimi, akademik Bertels Nizamiyə belə qiymət vermişdir: “Nizami, bəşəriyyətin min illərlə düşünüb arzuladığı azadlıq, bərabərlik, sülh, demokratiya, humanizm, qadın azadlığı, əmək vasitəsiylə yüksəliş, doğru-düzgünlük haqqında hamıdan əvvəl və müfəssəl məlumat vermişdir. Biz daha ondan nə istəyə bilərik?”. Avropanın ən nəhəng filosof şairlərindən biri sayılan Hote, Nizamini poeziyanın allahı adlandırmışdır.

Nizami yalnız şair deyildi, o, dövrünün bütün elmlərini şeirə gətirmiş, ədalət və bəşəri hissləri tərənnüm etmiş, ən əsası insana hörmət və humanizm ideyalarını öz ölməz “Xəmsə” poemalarında açıb göstərməyə nail olmuşdur. Digər tərəfdən dahi şairin rəvan dili və onun şairlik qabiliyyəti buna rəvac vermişdir. Məhz Nizaminin və onun çapında olan digər sənətkarların yaradıcılığına görə XII-XVI əsrlər Azərbaycan ədəbiyyatının Renessans zirvəsi sayılır.

"Sirlər xəzinəsi" yaradan şair, bəşəriyyətin sevgi, eşq, mehr, məhəbbət tələbatın ödəmək üçün "Xosrov və Şirin" dastanı yazmaqla belə bir ülviyyətin gərəkli olduğunu vurğulayır. Şərq qadınının dəyanəti, sevgiyə sadiqliyi, onun bütün mərhumiyyətlərə dözməsi məhz "Leyli və Məcnun"u əsərində öz təcəssümünü tapır. Nizami özü demişkən indi o, bir yerdə qala bilməzdi, ona görə də atını dünyanın yeddi məşhur ölkəsinə çaparaq "Yeddi gözəl" yaratdı. İndi söz meydanında toppuzunu möhkəm vuraraq öz fəlsəfi fikirlərini "İsgəndərnamə"də demiş olsun.

Nizami Gəncəvinin əsərlərindəki öyüd və nəsihətləri bəşər övladı canlandıqca həmişəyaşıl ağacı kimi əbədi yaşayacaqdır. Nizami təkcə Azərbaycan xalqının deyil, ümumbəşəri şair olaraq bəşəriyyətin qəbul etdiyi bir simadır.

Nizamişünaslığın yaranması və genişlənməsi

Azərbaycan Nizamişünaslığı XX əsrin əvvəllərindən inkişaf etməyə başlanmışdı. M.M.Axundzadənin “Şeyx Nizaminin qəbri (Gəncə, 1909), F.B.Köçərlinin “Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin materialları” (Bakı, 1925) kitablarında Nizami yaradıcılığının böyüklüyü diqqəti çəkir. Zaman keçdikcə Nizami yaradıcılığına maraq artır. Belə ki, M.Rəfilinin “Nizami yaradıcılığı“ əsəri bu sahədə Nizamiyə elmi yanaşmanın əsasını qoymuş olur.

İlk dəfə Şərqdə Demokratik Cümhuriyyətin banisi Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin yazdığı “Böyük Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvi” şairin həyat və yaradıcılığını öyrənmək baxımından çox faydalıdır. Əsası odur ki, Məhəmməd Əmin Rəsulzadə cənabları Nizamiyə Türklük-Azərbaycançılıq prizmasıyla yanaşmışdır. XX əsrin II yarısından etibarən Nizaminin həyat və yaradıcılığını öyrənmək daha kütləvi şəkil almağa başladı. Bu xüsusda dahi şairimizin 800 və 850 illik yubileylərini əhatə etdiyindən buna dövlət səviyyəsində diqqət daha da artırıldı.

Heydər Əliyev 1979 və 1981-ci illərdə iki böyük fərman imzalamaqla Nizami xəmsəsinin yeni tərcümələri üçün sərəncam vermişdir. Bu illərdə Həmid Araslı, Q.Əliyev, Rüstəm Əliyev, A.Rüstəmova, Vaqif Arzumanlı və başqalarının Nizami haqqında daha ciddi işlərə imza atmaları özünü açıq şəkildə göstərmişdir. Azərbaycan Nizamişünaslığı şərti olaraq üç mərhələyə bölünür:

  • XX əsrə qədərki dövr.
  • XX əsrin 40-50-ci illərini əhatə edən dövr.
  • Son dövr.

Bu illər ərzində Nizami yaradıcılığı ilə məşğul olan şair, yazıçı, tərcüməçi, alim kifayət qədər olmuşdur. Lakin bunların hamısına “Nizamişünas” demək doğru olmazdı. Dünya təcrübəsi onu göstərir ki, yalnız bu işlə şərqşünaslar məşğul olsalar, istənilən nəticəni almaq mümkündür. Hər şeydən əvvəl fars dilini nəinki yaxşı, mükəmməl bilmək gərəkdir. Azərbaycanca tərcümədən oxunan Nizami orjinal deyildir. İndiyə qədər olunan tərcümələrdə nöqsanlar kifayət qədərdir.

Şərq ədəbiyyatına Nizami Gəncəvinin təsiri

Şərq ədəbiyyatına Nizami Gəncəvinin təsir qüvvəsi daha bariz şəkildə özünü göstərir. Yüzdən artıq şair Xəmsə yaratmağa çalışsa da, Nizamiyə çatmamışlar. Bunların içərisində böyük özbək şairi Əlişir Nəvainin türkcə (özbək türkcəsi) yazdığı Xəmsə qənaətbəxşdir. Ə.Nəvai dönə-dönə Nizamini özünə layiqli müəllim hesab edir. Şərqdə böyüklü-kiçikli 400-dən artıq “Leyli və Məcnun“ adlı dastan, hekayə və məqalə yazılmışdır. Bu da Nizami təsirini aydın şəkildə göstərir.

İran ədəbiyyatşünaslığında elə bir şair, yazıçı, ədəbiyyat tədbirlərində məruzəçiyə rast gəlinməz ki, Nizamidən söz açmasın. İndiyə qədər 500 nəfərdən çox alim Nizami yaradıcılığına baş vurmuş, onun xəmsəsinin ingilis dilində dünyaya yayılmasına nail olmuşdur. XIII əsrin ikinci yarısında Əsfəraində yazıb-yaratmış İzzəddin Həsənoğlu, XIII əsrin axırı, XIV əsrin əvvəllərində yaşayan Nəcməddin Əbubəkr Zərkub Təbrizi və onun müasiri Hümam Təbrizi, Əvhədin kimi şairlər Nizami romantik şerinin ən yaxşı davamçılarından olmuşlar. XIV əsrdə Nizami ədəbi məktəbinin humanizm, dostluq və məhəbbət ideyalarını yeni şəkildə davam və inkişaf etdirən ən görkəmli şairlərdən biri də Şəmsəddin Məhəmməd Əssar Təbrizi (1325-1390) olmuşdur.

XVI əsr Azərbaycan şairlərinin əksəriyyətinin yaradıcılığında sufi və hürufilik fəlsəfi nəzəriyyələrinin bir çox mütərəqqi cəhətləri və ideyaları öz əksini tapmışdır. Bu dövr ədəbiyyatının ən mühüm xüsusiyyətlərindən və aparıcı istiqamətlərindən biri Nizami məktəbinin qiymətli ənənələrinin - humanizm, insana məhəbbət, cəmiyyətdəki eyiblərin tənqidi və b. motivlərin davam və inkişaf etdirilməsi idi. Lakin şeirdə nəsihətçilik, didaktik-tərbiyəvi motivlər siyasi-ictimai amillərin təsiri ilə fəlsəfi boyalarla tündləşir, sufi-panteistik formalarda təzahür edirdi.

Nizaminin poeziyasının tədqiqatçılarından Həmid Araslı, Ələşrəf Əlizadə, Mikayıl Rəfili, Əkbər Ağayev, Mübariz Əlizadə və başqalarını göstərmək olar.

Nəsimi yaradıcılığına təsiri

İmadəddin Nəsimi – böyük sələfi Nizami Gəncəvidən sonra ədəbiyyatımızda humanizm, insansevərlik ideyalarının alovlu təbliğatçılarından, carçılarından biri kimi tanınmışdır. Nəsimi Nizami Gəncəvinin yaradıcılığından ruhlanaraq şerlərində məhəbbətin aliliyi, həyara bağlılıq, insan gözəlliyi haqqında şeirlər yazmışdır. Hürufiliyə bağlı olmasına baxmayaraq Nəsiminin əsərlərində Nizami lirikası açıq-aydın özünü büruzə verir.

Hümam Təbrizi yaradıcılığına təsiri

Hümam Təbrizi (1201-1314) də bu dövrün görkəmli ictimai-siyasi xadimi və istedadlı şairlərindən biri olmuşdur. Hümam Təbrizinin "Dəhnamə" ("On məktub") poeması, fars dilində "Divan"ı məlumdur. O öz yaradıcılığında sələfi Nizami Gəncəvi sənətindən xeyli bəhrələnmiş, onu xoş sözlərlə yad etmişdir.

Füzuli yaradıcılığına təsiri

Nizaminin "Leyli və Məcnun"uu öz bədii rəng və təravəti, məntiqi qüvvəsi ilə oxucunu heyran edən qiymətli bir sənət əsəridir. Nizami yaradıcılığından ruhlanan Füzuli də Nizamidən sonra eyni adlı poema yazmışdır. Nizamidən sonra "Leyli və Məcnun" mövzusuna 40-dan artıq şair müraciət etmişdir. Ancaq Füzulinin "Leyli və Məcnun"u bu mövzuda yazılmış əsərlər içərisində ən görkəmli yerlərdən birini tutur. Qarşılıqlı sevgi, mənəvi azadlıq problemləri ilə sıx surətdə əlaqədar olaraq Fyzulinin "Leyli və Məcnun"unda orta əsrlərdə qadına münasibət məsələsi əsas yerlərdən birini tutur.

Füzulinin "Leyli və Məcnun"unda müəyyən dərəcədə sufizm fəlsəfəsinin elementləri vardır. Lakin bu elementlər cüzidir, əsərin ideyasına xələl gətirmir. Nizami əsərlərindən Füzulinin "Leyli və Məcnun"unu fərqləndirən əsas cəhət onda lirik haşiyələrin üstünlüyüdür.

Səməd Vurğun yaradıcılığına təsiri

 
Səməd Vurğunun"Fərhad və Şirin" əsərinin tamaşası, 1941

Səməd Vurğunun "Fərhad və Şirin" əsəri Nizami ənənəsinin ən uğurlu davamı hesab edilir. Lakin Nizaminin poemasında Şirin yalnız Xosrofa sədaqətli idisə, Səməd Vurğunun əsərində Şirin Fırhada qarşı da laqeyd deyil.

Əgər Nizaminin əsərində Xosrofun məhəbbəti təmiz və böyük idisə, Səməd Vurğunun əsərində Xosrofun məhəbbəti ehtiraslı və çirkin verilmişdir. Əsərdə Şirin sürəti də şərq qadınına yaraşmayan daha fəal və sərbəst verilmişdir.

İstinadlar

  1. ↑ Səməngül Qafarova, Ellada Gərayzadə. Azərbaycan ədəbiyyatının tədrisi tarixi. Dərs vəsaiti. Bakı: Mütərcim, 2010. 136 səh.
  2. Nizami Gəncəvi irsinin dünya ədəbiyyatına təsiri
  3. . 2015-05-20 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-05-07.
  4. . 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-05-08.
  5. Nizami haqqında[ölü keçid]
  6. Ҹаһани Г. Азәрбајҹан әдәбијјатында Низами ән'әнәләри, Б.Элм, 1979, 204 cəh.
  7. Бабаев Г.Самед Вургун: Очерк творчества, М. 1981, 272c.

Avqust 12, 2021
nizami, gəncəvinin, azərbaycan, ədəbiyyatına, təsiri, azərbaycan, ədəbiyyatının, görkəmli, nümayəndəsi, nizami, gəncəvinin, azərbaycan, şair, yazıçılarının, yaradıcılıqlarına, təsiri, nəzərdə, tutulur, nizami, gəncəvi, nəinki, azərbaycan, ədəbiyyatı, tarixində. Nizami Gencevinin Azerbaycan edebiyyatina tesiri Azerbaycan edebiyyatinin en gorkemli numayendesi Nizami Gencevinin Azerbaycan sair ve yazicilarinin yaradiciliqlarina tesiri nezerde tutulur Nizami Gencevi neinki Azerbaycan edebiyyati tarixinde hetta butun Serqde bele yeni bir edebi mektebin esasini qoymusdur Nizamiden sonra yasamis gorkemli Serq sairleri esrlerce boyuk senetkarin eserlerinden ilham almis ondan senetkarliq oyrenmis onun ireli surduyu mutereqqi fikirlerini terennum edib sairi boyuk ustad kimi xatirlamislar 1 Fuzulinin Leyli ve Mecnun eserine cekilmis miniatur XVIII esr Mundericat 1 Nizami Gencevi duhasi 2 Nizamisunasligin yaranmasi ve genislenmesi 3 Serq edebiyyatina Nizami Gencevinin tesiri 4 Nesimi yaradiciligina tesiri 5 Humam Tebrizi yaradiciligina tesiri 6 Fuzuli yaradiciligina tesiri 7 Semed Vurgun yaradiciligina tesiri 8 IstinadlarNizami Gencevi duhasi RedakteNizami Genceviden sonra yazib yaradan boyuk senetkarlarin hamisi Nizamini ozlerine muellim ustad kimi qebul etmis onun yaradiciligindan behrelenmis ve ders almislar Nizami dovrunde yasayib yaratmaq ve hetta ondan da evvelki dovrde yasayan sairlerden Ebulula Gencevi Mehseti Gencevi Qivami Gencevi ve Xaqani Sirvani kimi dovrunun taninmis ve gorkemli senetkarlari neinki Nizaminin seviyyesine catmamis belke de Nizami istedadi qarsisinda laziminca yuksele bilmemisler Nizamisunas rus alimi akademik Bertels Nizamiye bele qiymet vermisdir Nizami beseriyyetin min illerle dusunub arzuladigi azadliq beraberlik sulh demokratiya humanizm qadin azadligi emek vasitesiyle yukselis dogru duzgunluk haqqinda hamidan evvel ve mufessel melumat vermisdir Biz daha ondan ne isteye bilerik Avropanin en neheng filosof sairlerinden biri sayilan Hote Nizamini poeziyanin allahi adlandirmisdir 2 Nizami yalniz sair deyildi o dovrunun butun elmlerini seire getirmis edalet ve beseri hissleri terennum etmis en esasi insana hormet ve humanizm ideyalarini oz olmez Xemse poemalarinda acib gostermeye nail olmusdur Diger terefden dahi sairin revan dili ve onun sairlik qabiliyyeti buna revac vermisdir Mehz Nizaminin ve onun capinda olan diger senetkarlarin yaradiciligina gore XII XVI esrler Azerbaycan edebiyyatinin Renessans zirvesi sayilir 3 Sirler xezinesi yaradan sair beseriyyetin sevgi esq mehr mehebbet telebatin odemek ucun Xosrov ve Sirin dastani yazmaqla bele bir ulviyyetin gerekli oldugunu vurgulayir Serq qadininin deyaneti sevgiye sadiqliyi onun butun merhumiyyetlere dozmesi mehz Leyli ve Mecnun u eserinde oz tecessumunu tapir Nizami ozu demisken indi o bir yerde qala bilmezdi ona gore de atini dunyanin yeddi meshur olkesine caparaq Yeddi gozel yaratdi Indi soz meydaninda toppuzunu mohkem vuraraq oz felsefi fikirlerini Isgendername de demis olsun Nizami Gencevinin eserlerindeki oyud ve nesihetleri beser ovladi canlandiqca hemiseyasil agaci kimi ebedi yasayacaqdir Nizami tekce Azerbaycan xalqinin deyil umumbeseri sair olaraq beseriyyetin qebul etdiyi bir simadir Nizamisunasligin yaranmasi ve genislenmesi RedakteAzerbaycan Nizamisunasligi XX esrin evvellerinden inkisaf etmeye baslanmisdi M M Axundzadenin Seyx Nizaminin qebri Gence 1909 F B Kocerlinin Azerbaycan edebiyyati tarixinin materiallari Baki 1925 kitablarinda Nizami yaradiciliginin boyukluyu diqqeti cekir Zaman kecdikce Nizami yaradiciligina maraq artir Bele ki M Refilinin Nizami yaradiciligi eseri bu sahede Nizamiye elmi yanasmanin esasini qoymus olur Ilk defe Serqde Demokratik Cumhuriyyetin banisi Mehemmed Emin Resulzadenin yazdigi Boyuk Azerbaycan sairi Nizami Gencevi sairin heyat ve yaradiciligini oyrenmek baximindan cox faydalidir Esasi odur ki Mehemmed Emin Resulzade cenablari Nizamiye Turkluk Azerbaycanciliq prizmasiyla yanasmisdir XX esrin II yarisindan etibaren Nizaminin heyat ve yaradiciligini oyrenmek daha kutlevi sekil almaga basladi Bu xususda dahi sairimizin 800 ve 850 illik yubileylerini ehate etdiyinden buna dovlet seviyyesinde diqqet daha da artirildi Heyder Eliyev 1979 ve 1981 ci illerde iki boyuk ferman imzalamaqla Nizami xemsesinin yeni tercumeleri ucun serencam vermisdir Bu illerde Hemid Arasli Q Eliyev Rustem Eliyev A Rustemova Vaqif Arzumanli ve basqalarinin Nizami haqqinda daha ciddi islere imza atmalari ozunu aciq sekilde gostermisdir Azerbaycan Nizamisunasligi serti olaraq uc merheleye bolunur XX esre qederki dovr XX esrin 40 50 ci illerini ehate eden dovr Son dovr Bu iller erzinde Nizami yaradiciligi ile mesgul olan sair yazici tercumeci alim kifayet qeder olmusdur Lakin bunlarin hamisina Nizamisunas demek dogru olmazdi Dunya tecrubesi onu gosterir ki yalniz bu isle serqsunaslar mesgul olsalar istenilen neticeni almaq mumkundur Her seyden evvel fars dilini neinki yaxsi mukemmel bilmek gerekdir Azerbaycanca tercumeden oxunan Nizami orjinal deyildir Indiye qeder olunan tercumelerde noqsanlar kifayet qederdir Serq edebiyyatina Nizami Gencevinin tesiri RedakteSerq edebiyyatina Nizami Gencevinin tesir quvvesi daha bariz sekilde ozunu gosterir Yuzden artiq sair Xemse yaratmaga calissa da Nizamiye catmamislar Bunlarin icerisinde boyuk ozbek sairi Elisir Nevainin turkce ozbek turkcesi yazdigi Xemse qenaetbexsdir E Nevai done done Nizamini ozune layiqli muellim hesab edir Serqde boyuklu kicikli 400 den artiq Leyli ve Mecnun adli dastan hekaye ve meqale yazilmisdir Bu da Nizami tesirini aydin sekilde gosterir Iran edebiyyatsunasliginda ele bir sair yazici edebiyyat tedbirlerinde meruzeciye rast gelinmez ki Nizamiden soz acmasin Indiye qeder 500 neferden cox alim Nizami yaradiciligina bas vurmus onun xemsesinin ingilis dilinde dunyaya yayilmasina nail olmusdur XIII esrin ikinci yarisinda Esferainde yazib yaratmis Izzeddin Hesenoglu XIII esrin axiri XIV esrin evvellerinde yasayan Necmeddin Ebubekr Zerkub Tebrizi ve onun muasiri Humam Tebrizi Evhedin kimi sairler Nizami romantik serinin en yaxsi davamcilarindan olmuslar XIV esrde Nizami edebi mektebinin humanizm dostluq ve mehebbet ideyalarini yeni sekilde davam ve inkisaf etdiren en gorkemli sairlerden biri de Semseddin Mehemmed Essar Tebrizi 1325 1390 olmusdur 4 XVI esr Azerbaycan sairlerinin ekseriyyetinin yaradiciliginda sufi ve hurufilik felsefi nezeriyyelerinin bir cox mutereqqi cehetleri ve ideyalari oz eksini tapmisdir Bu dovr edebiyyatinin en muhum xususiyyetlerinden ve aparici istiqametlerinden biri Nizami mektebinin qiymetli enenelerinin humanizm insana mehebbet cemiyyetdeki eyiblerin tenqidi ve b motivlerin davam ve inkisaf etdirilmesi idi Lakin seirde nesihetcilik didaktik terbiyevi motivler siyasi ictimai amillerin tesiri ile felsefi boyalarla tundlesir sufi panteistik formalarda tezahur edirdi Nizaminin poeziyasinin tedqiqatcilarindan Hemid Arasli Elesref Elizade Mikayil Refili Ekber Agayev Mubariz Elizade ve basqalarini gostermek olar 5 Nesimi yaradiciligina tesiri RedakteImadeddin Nesimi boyuk selefi Nizami Genceviden sonra edebiyyatimizda humanizm insanseverlik ideyalarinin alovlu tebligatcilarindan carcilarindan biri kimi taninmisdir Nesimi Nizami Gencevinin yaradiciligindan ruhlanaraq serlerinde mehebbetin aliliyi heyara bagliliq insan gozelliyi haqqinda seirler yazmisdir Hurufiliye bagli olmasina baxmayaraq Nesiminin eserlerinde Nizami lirikasi aciq aydin ozunu buruze verir 6 Humam Tebrizi yaradiciligina tesiri RedakteHumam Tebrizi 1201 1314 de bu dovrun gorkemli ictimai siyasi xadimi ve istedadli sairlerinden biri olmusdur Humam Tebrizinin Dehname On mektub poemasi fars dilinde Divan i melumdur O oz yaradiciliginda selefi Nizami Gencevi senetinden xeyli behrelenmis onu xos sozlerle yad etmisdir Fuzuli yaradiciligina tesiri RedakteNizaminin Leyli ve Mecnun uu oz bedii reng ve teraveti mentiqi quvvesi ile oxucunu heyran eden qiymetli bir senet eseridir Nizami yaradiciligindan ruhlanan Fuzuli de Nizamiden sonra eyni adli poema yazmisdir Nizamiden sonra Leyli ve Mecnun movzusuna 40 dan artiq sair muraciet etmisdir Ancaq Fuzulinin Leyli ve Mecnun u bu movzuda yazilmis eserler icerisinde en gorkemli yerlerden birini tutur Qarsiliqli sevgi menevi azadliq problemleri ile six suretde elaqedar olaraq Fyzulinin Leyli ve Mecnun unda orta esrlerde qadina munasibet meselesi esas yerlerden birini tutur Fuzulinin Leyli ve Mecnun unda mueyyen derecede sufizm felsefesinin elementleri vardir Lakin bu elementler cuzidir eserin ideyasina xelel getirmir Nizami eserlerinden Fuzulinin Leyli ve Mecnun unu ferqlendiren esas cehet onda lirik hasiyelerin ustunluyudur 1 Semed Vurgun yaradiciligina tesiri Redakte Semed Vurgunun Ferhad ve Sirin eserinin tamasasi 1941 Semed Vurgunun Ferhad ve Sirin eseri Nizami enenesinin en ugurlu davami hesab edilir Lakin Nizaminin poemasinda Sirin yalniz Xosrofa sedaqetli idise Semed Vurgunun eserinde Sirin Firhada qarsi da laqeyd deyil Eger Nizaminin eserinde Xosrofun mehebbeti temiz ve boyuk idise Semed Vurgunun eserinde Xosrofun mehebbeti ehtirasli ve cirkin verilmisdir Eserde Sirin sureti de serq qadinina yarasmayan daha feal ve serbest verilmisdir 7 Istinadlar Redakte 1 2 Semengul Qafarova Ellada Gerayzade Azerbaycan edebiyyatinin tedrisi tarixi Ders vesaiti Baki Mutercim 2010 136 seh Nizami Gencevi irsinin dunya edebiyyatina tesiri Azerbaycan edebiyyati 2015 05 20 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 05 07 XIII XVI esrlerde Azerbaycan seiri 2016 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 05 08 Nizami haqqinda olu kecid Ҹaһani G Azәrbaјҹan әdәbiјјatynda Nizami әn әnәlәri B Elm 1979 204 ceh Babaev G Samed Vurgun Ocherk tvorchestva M 1981 272c Menbe https az wikipedia org w index php title Nizami Gencevinin Azerbaycan edebiyyatina tesiri amp oldid 6064310, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.