| Əqli mülkiyyət |
|---|
![]() |
| Əlaqəli mövzular |
Yuxarı kateqoriyalar: Mülkiyyət və Mülkiyyət hüququ |
Müəllifin hüquqları müəlliflik hüquqları qanununun bir hissəsidir. Termin fransızca droit d'auteur sözündən leksik kalka kimi yaranıb və adətən müəllif hüquqları qanunu ilə bağlı istifadə olunur. Müəlliflərin hüquqları beynəlxalq səviyyədə Ədəbi və İncəsənət Əsərlərinin Mühafizəsi üzrə Bern Konvensiyası və digər oxşar müqavilələrlə qorunur. “Müəllif” çox geniş mənada işlənir və eyni şey bəstəkarlara, rəssamlara, heykəltəraşlara və memarlara da aiddir: ümumiyyətlə, müəllif hər hansı bir əsərin yaranmasında yaradıcılığı əsas amil olmuş müxtəlif ölkələrdə olduqca geniş şəkildə dəyişir, ümumiyyətlə, tərifini verən şəxsdir.
Müəlliflərin hüquqları əmlak (“iqtisadi”) və şəxsi qeyri-əmlak (“mənəvi”) bölünür. İqtisadi hüquqlar zamanla məhdud olan və hər hansı digər əmlak kimi müəllif tərəfindən başqalarına verilə bilən mülkiyyət hüquqlarıdır (baxmayaraq ki, bir çox ölkələr köçürmənin yazılı müqavilə formasında olmasını tələb edir). Onlar müəllifə və ya sahibinə hüquqi cəhətdən maddi fayda əldə etmək, habelə onun əsərlərinin istənilən formada reproduksiyasına icazə vermək məqsədi daşıyır (Bern Konvensiyasının 9-cu maddəsi). Dramatik və musiqi əsərlərinin (pyeslərin və s.) müəllifləri də onların ictimai ifasına icazə vermək hüququna malikdirlər (Bern Konvensiyasının 11-ci maddəsi).
Müəllifin mənəvi hüquqlarının müdafiəsi belə bir fikrə əsaslanır ki, yaradıcılıq müəyyən mənada müəllifin şəxsiyyətinin ifadəsidir: ona görə də, mənəvi hüquqlar müəllifin ölümündən sonra vəsiyyətnamə şəklində başqa şəxsə verilə bilməz. Hüquqların mənəvi müdafiəsi ölkədən ölkəyə çox dəyişir, lakin bunların hamısına əsərin müəllifi kimi tanınmaq hüququ və mülkiyyətə, şərəfə və nüfuza xələl gətirə biləcək hər cür deformasiyadan qorunmaq hüququ daxildir. Bir çox ölkələrdə müəllifin mənəvi hüquqları əbədidir.
Şəxsi qeyri-əmlak hüquqları
| ]Şəxsi qeyri-əmlak hüquqları müəllifin şəxsiyyətindən ayrılmazdır. Bunlara daxildir:
- müəlliflik hüququ, yəni əsərin müəllifi kimi tanınmaq, ondan istifadə edərkən müəllifə istinad tələb etmək hüququ;
- ad hüququ, yəni əsərdən müəllifin əsl adı, təxəllüsü ilə və ya adı göstərilmədən istifadə etmək və ya istifadəsinə icazə vermək hüququ;
- əsəri ictimailəşdirmək hüququ, yəni müəllifin razılığı ilə əsəri ilk dəfə ictimaiyyətə təqdim edən hərəkəti həyata keçirmək (nəşr, ictimai ifa və s.);
- əsərin toxunulmazlığı hüququ, yəni onun razılığı olmadan əsərin özünə, onun adına və ya müəllifin adının təyin edilməsinə hər hansı istifadə üsulu ilə dəyişiklik edilməsinin qadağan edilməsi; Müəllifin şərəf və ləyaqətinə xələl gətirə biləcək təhriflərin yolverilməzliyi xüsusilə vurğulanır.
İstinadlar
| ]- "Бернская конвенция по охране литературных и художественных произведений". Электронный фонд правовых и нормативно-технических документов. 5 iyun 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 dekabr 2022.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Eqli mulkiyyetMuellifin huquqlari Kopileft Muelliflik huququ Verilenler bazasi huququ Cografi gosterici Senaye dizayn huququ Inteqrasiya edilmis sxem dizayninin qorunmasi Menevi huquqlar Patent Elaqeli huquqlar Ticaret paltari Ticaret sirri Emtee nisani Faydali modelElaqeli movzularBrendin muhafizesi Muellif huququ trolu Muellif huquqlarinin tenqidi Ideya ifade ferqi Edaletli reftar Edaletli istifade Parafrayzinq Sitat vermek huququ Tenha is Patent trolu Ictimai mulkiyyetYuxari kateqoriyalar Mulkiyyet ve Mulkiyyet huququbr Muellifin huquqlari muelliflik huquqlari qanununun bir hissesidir Termin fransizca droit d auteur sozunden leksik kalka kimi yaranib ve adeten muellif huquqlari qanunu ile bagli istifade olunur Muelliflerin huquqlari beynelxalq seviyyede Edebi ve Incesenet Eserlerinin Muhafizesi uzre Bern Konvensiyasi ve diger oxsar muqavilelerle qorunur Muellif cox genis menada islenir ve eyni sey bestekarlara ressamlara heykelteraslara ve memarlara da aiddir umumiyyetle muellif her hansi bir eserin yaranmasinda yaradiciligi esas amil olmus muxtelif olkelerde olduqca genis sekilde deyisir umumiyyetle terifini veren sexsdir Muelliflerin huquqlari emlak iqtisadi ve sexsi qeyri emlak menevi bolunur Iqtisadi huquqlar zamanla mehdud olan ve her hansi diger emlak kimi muellif terefinden basqalarina verile bilen mulkiyyet huquqlaridir baxmayaraq ki bir cox olkeler kocurmenin yazili muqavile formasinda olmasini teleb edir Onlar muellife ve ya sahibine huquqi cehetden maddi fayda elde etmek habele onun eserlerinin istenilen formada reproduksiyasina icaze vermek meqsedi dasiyir Bern Konvensiyasinin 9 cu maddesi Dramatik ve musiqi eserlerinin pyeslerin ve s muellifleri de onlarin ictimai ifasina icaze vermek huququna malikdirler Bern Konvensiyasinin 11 ci maddesi Muellifin menevi huquqlarinin mudafiesi bele bir fikre esaslanir ki yaradiciliq mueyyen menada muellifin sexsiyyetinin ifadesidir ona gore de menevi huquqlar muellifin olumunden sonra vesiyyetname seklinde basqa sexse verile bilmez Huquqlarin menevi mudafiesi olkeden olkeye cox deyisir lakin bunlarin hamisina eserin muellifi kimi taninmaq huququ ve mulkiyyete serefe ve nufuza xelel getire bilecek her cur deformasiyadan qorunmaq huququ daxildir Bir cox olkelerde muellifin menevi huquqlari ebedidir Sexsi qeyri emlak huquqlari span Sexsi qeyri emlak huquqlari muellifin sexsiyyetinden ayrilmazdir Bunlara daxildir muelliflik huququ yeni eserin muellifi kimi taninmaq ondan istifade ederken muellife istinad teleb etmek huququ ad huququ yeni eserden muellifin esl adi texellusu ile ve ya adi gosterilmeden istifade etmek ve ya istifadesine icaze vermek huququ eseri ictimailesdirmek huququ yeni muellifin raziligi ile eseri ilk defe ictimaiyyete teqdim eden hereketi heyata kecirmek nesr ictimai ifa ve s eserin toxunulmazligi huququ yeni onun raziligi olmadan eserin ozune onun adina ve ya muellifin adinin teyin edilmesine her hansi istifade usulu ile deyisiklik edilmesinin qadagan edilmesi Muellifin seref ve leyaqetine xelel getire bilecek tehriflerin yolverilmezliyi xususile vurgulanir Istinadlar span Bernskaya konvenciya po ohrane literaturnyh i hudozhestvennyh proizvedenij Elektronnyj fond pravovyh i normativno tehnicheskih dokumentov 5 iyun 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 3 dekabr 2022 Kateqoriya Muelliflik huququ
