| Əqli mülkiyyət |
|---|
![]() |
| Əlaqəli mövzular |
Yuxarı kateqoriyalar: Mülkiyyət və Mülkiyyət hüququ |
İnteqrasiya edilmiş sxem dizaynının qorunması (ing. Integrated Circuit (IC) layout protection) — bir növ əqli mülkiyyət hüququdur və inteqrasiya edilmiş sxemlərin dizaynını, yəni onların topoqrafiyasını (fiziki yerləşimini) qorumaq məqsədi daşıyır. Bu qoruma, sxemlərin unikal və yaradıcı dizaynlarını kopyalamaqdan və icazəsiz istifadə etməkdən çəkindirmək üçün nəzərdə tutulub.
İnteqrasiya edilmiş sxem dizaynı
| ]İnteqrasiya edilmiş sxemlər (IC) — çoxlu tranzistorlar və digər elektron komponentlərdən ibarət mikrosxemlərdir. Onlar kiçik elektron cihazlarda, o cümlədən kompüterlərdə, smartfonlarda və digər yüksək texnologiyalı məhsullarda istifadə olunur. IC dizaynları texniki baxımdan mürəkkəb və çox vaxt bahalıdır, buna görə də onların kopyalanmasının qarşısını almaq vacibdir.
Qorumanın əsas prinsipləri
| ]IC dizaynlarının qorunması — müəllif hüquqlarına bənzəyən bir prinsipə əsaslanır, lakin bu spesifik sahəyə yönəlib. Bu qoruma müxtəlif beynəlxalq müqavilələr və milli qanunlar çərçivəsində tənzimlənir, məsələn:
- Yaradıcı dizaynın qorunması — qoruma yalnız orijinal və yaradıcı dizaynlara tətbiq olunur. Bu, dizaynın daha əvvəl mövcud olmaması və ya başqa bir şəkildə istifadə edilməməsi deməkdir.
- Müddət faktoru — IC dizaynları müəyyən müddətə qorunur. Müddət adətən 10 il olur, lakin bu, ölkədən ölkəyə dəyişə bilər.
- Kopyalama qadağası — qorunan sxemin dizaynının icazəsiz kopyalanması, istehsalı və ya ticarət məqsədli istifadəsi qadağandır.
- Qoruma məqsədi — məqsəd inteqrasiya edilmiş sxem dizaynlarını kopyalamaq və ya saxta şəkildə çoxaltmaq cəhdlərini minimuma endirməkdir. Bu, innovasiya və inkişafın davamlılığını təşviq edir, çünki yaradıcılar və dizaynerlər işlərinin nəticələrini daha yaxşı qorumaq imkanına malik olurlar.
Hüquqi çərçivələr
| ]- WIPO (Ümumdünya Əqli Mülkiyyət Təşkilatı) — WIPO-nun 1989-cu ildə qəbul etdiyi "Yarıkeçirici Çip Topoqrafiyalarının Qorunması Haqqında Müqavilə" bir çox ölkə tərəfindən tətbiq edilir və IC dizaynlarının qorunmasına beynəlxalq bir yanaşma təqdim edir.
- Milli qanunlar — hər bir ölkə bu qoruma növünü öz əqli mülkiyyət qanunvericiliyinə uyğun şəkildə tətbiq edir. Məsələn, Avropa Birliyi, ABŞ və digər inkişaf etmiş ölkələr bu sahədə spesifik qanunlar qəbul edib.
İnteqrasiya edilmiş sxem dizaynının qorunması innovasiyanın və texnoloji inkişafın davamlılığı üçün vacibdir. Bu qoruma olmadan, bahalı və mürəkkəb dizaynlar kopyalana bilər və innovasiya edənlər öz işlərindən gəlir əldə etməkdən məhrum olardı. Buna görə də, əqli mülkiyyətin bu növü sahə üzrə şirkətlər və dizaynerlər üçün strateji əhəmiyyət daşıyır.
İstinadlar
| ]- TRIPS Articles Part II — Standards concerning the availability, scope and use of Intellectual Property Rights, , 24 sentyabr 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 11 noyabr 2008
- Re Centronics Systems Pty Ltd; Maurice Latin; Tiberio Salice and Fabrizio Latin v Nintendo Company Ltd [1992] FCA 584, (1992) 39 FCR 147 (1 December 1992), Federal Court (Full Court) (Australia).
- "Fedlex". www.fedlex.admin.ch. 24 aprel 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 aprel 2023.
Xarici keçidlər
| ]- Text of the Washington Treaty on IC protection Arxivləşdirilib yanvar 21, 2012, at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Eqli mulkiyyetMuellifin huquqlari Kopileft Muelliflik huququ Verilenler bazasi huququ Cografi gosterici Senaye dizayn huququ Inteqrasiya edilmis sxem dizayninin qorunmasi Menevi huquqlar Patent Elaqeli huquqlar Ticaret paltari Ticaret sirri Emtee nisani Faydali modelElaqeli movzularBrendin muhafizesi Muellif huququ trolu Muellif huquqlarinin tenqidi Ideya ifade ferqi Edaletli reftar Edaletli istifade Parafrayzinq Sitat vermek huququ Tenha is Patent trolu Ictimai mulkiyyetYuxari kateqoriyalar Mulkiyyet ve Mulkiyyet huququbr Inteqrasiya edilmis sxem dizayninin qorunmasi ing Integrated Circuit IC layout protection bir nov eqli mulkiyyet huququdur ve inteqrasiya edilmis sxemlerin dizaynini yeni onlarin topoqrafiyasini fiziki yerlesimini qorumaq meqsedi dasiyir Bu qoruma sxemlerin unikal ve yaradici dizaynlarini kopyalamaqdan ve icazesiz istifade etmekden cekindirmek ucun nezerde tutulub Inteqrasiya edilmis sxem dizayni span Inteqrasiya edilmis sxemler IC coxlu tranzistorlar ve diger elektron komponentlerden ibaret mikrosxemlerdir Onlar kicik elektron cihazlarda o cumleden komputerlerde smartfonlarda ve diger yuksek texnologiyali mehsullarda istifade olunur IC dizaynlari texniki baximdan murekkeb ve cox vaxt bahalidir buna gore de onlarin kopyalanmasinin qarsisini almaq vacibdir Qorumanin esas prinsipleri span IC dizaynlarinin qorunmasi muellif huquqlarina benzeyen bir prinsipe esaslanir lakin bu spesifik saheye yonelib Bu qoruma muxtelif beynelxalq muqavileler ve milli qanunlar cercivesinde tenzimlenir meselen Yaradici dizaynin qorunmasi qoruma yalniz orijinal ve yaradici dizaynlara tetbiq olunur Bu dizaynin daha evvel movcud olmamasi ve ya basqa bir sekilde istifade edilmemesi demekdir Muddet faktoru IC dizaynlari mueyyen muddete qorunur Muddet adeten 10 il olur lakin bu olkeden olkeye deyise biler Kopyalama qadagasi qorunan sxemin dizayninin icazesiz kopyalanmasi istehsali ve ya ticaret meqsedli istifadesi qadagandir Qoruma meqsedi meqsed inteqrasiya edilmis sxem dizaynlarini kopyalamaq ve ya saxta sekilde coxaltmaq cehdlerini minimuma endirmekdir Bu innovasiya ve inkisafin davamliligini tesviq edir cunki yaradicilar ve dizaynerler islerinin neticelerini daha yaxsi qorumaq imkanina malik olurlar Huquqi cerciveler span WIPO Umumdunya Eqli Mulkiyyet Teskilati WIPO nun 1989 cu ilde qebul etdiyi Yarikecirici Cip Topoqrafiyalarinin Qorunmasi Haqqinda Muqavile bir cox olke terefinden tetbiq edilir ve IC dizaynlarinin qorunmasina beynelxalq bir yanasma teqdim edir Milli qanunlar her bir olke bu qoruma novunu oz eqli mulkiyyet qanunvericiliyine uygun sekilde tetbiq edir Meselen Avropa Birliyi ABS ve diger inkisaf etmis olkeler bu sahede spesifik qanunlar qebul edib Inteqrasiya edilmis sxem dizayninin qorunmasi innovasiyanin ve texnoloji inkisafin davamliligi ucun vacibdir Bu qoruma olmadan bahali ve murekkeb dizaynlar kopyalana biler ve innovasiya edenler oz islerinden gelir elde etmekden mehrum olardi Buna gore de eqli mulkiyyetin bu novu sahe uzre sirketler ve dizaynerler ucun strateji ehemiyyet dasiyir Istinadlar span TRIPS Articles Part II Standards concerning the availability scope and use of Intellectual Property Rights 24 sentyabr 2021 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 noyabr 2008 Re Centronics Systems Pty Ltd Maurice Latin Tiberio Salice and Fabrizio Latin v Nintendo Company Ltd 1992 FCA 584 1992 39 FCR 147 1 December 1992 Federal Court Full Court Australia Fedlex www fedlex admin ch 24 aprel 2023 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 24 aprel 2023 Xarici kecidler span Text of the Washington Treaty on IC protection Arxivlesdirilib yanvar 21 2012 at the Wayback Machine Normativ yoxlamaMicrosoft 2776074780 Kateqoriyalar Eqli mulkiyyet huququMuelliflik huququ
