Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Əli ibn Hüsaməddin ibn Əbdülməlik ibn Qazıxan əl-Müttəqi əl-Hindi (ərəb. المتّقي الهندي; 1472 və ya 1480, Burhanpur – 3 noyabr 1567 və ya 1567, Məkkə, Həbəşistan əyaləti) — hədis alimi və sufi.
| Müttəqi əl-Hindi | |
|---|---|
| ərəb. المتّقي الهندي | |
| Doğum tarixi | 1472 və ya 1480 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 3 noyabr 1567 (86–95 yaşında) və ya 1567(86–95 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahəsi | hədis |
Bioqrafiyası
Burhanpurda doğulub. Ailəsi Cavnpurludur. Uşaqlarında atasını itirib. İlk təhsilini Şah Bacan Burhanpuridən alıb. Müəlliminin vəfatından sonra Malva sultanı Qiyasəddin Şaha xidmət edib. Bir müddətdən sonra saray həyatından sıxılaraq sufiliyə yönəlib və Əbdülhəkim Çiştiyə mürid olub. Ardınca Multana gedərək, sülukunu Şeyx Hüsaməddinin yanında tamamlayıb. Bu minvalda da elm öyrənməklə məşğul olub. 1536-cı ildə Məkkəyə gedib. Burada Şeyx Əbül-Həsən əl-Bəkri müridi olub. Məhəmməd əs-Səqafidən Qadiriyyə, Şazəliyyə və Mədyəniyyə xəlifəliklərini alıb. Digər tərəfdən təhsil almağı davam etdirərək, İbn Həcər əl-Heytəmi kimi alimə tələbəlik edib. Hicri 944–961-ci (1537–1554) illər arasında sultan III Mahmudun dəvəti ilə Hindistana qayıdıb. Orada baş qazı təyin olunub. Qazılığı etirazlara səbəb olduğundan, sultanla münasibətlərinin pozulmaması üçün yenidən Məkkəyə qayıdıb. Həyatının sonuna kimi Məkkədə yaşayıb, mürid və tələbə yetişdirməyə davam edib. Hicri 975-ci (1567) ildə Məkkədə vəfat edib.
Müridlərindən Şeyx Əbdülvəhhab əl-Müttəqi (İthafüt-təqi fi fəzliş-Şeyx Əli əl-Müttəqi) ilə Əbdülqədir əl-Fəqihi (Qövlün-naqi fi mənaqibil-Müttəqi) onun haqqında əsər qələmə alıblar.
Əsərləri
Müttəqi əl-Hindi, ərəb və fars dillərində hədis, sufilik və digər sahələrə aid 100-dən çox əsər qələmə almışdır. Onlardan bəziləri bunlar:
- Kənzül-ummal fi sünənil-əqval vəl-əfal. Süyutinin Cəmul-cəvami, əl-Camius-sağir və Ziyadətül-Cami adlı əsərlərinə əsaslanan əsər.
- Müntəxabü Kənzil-ummal (I–VI, Qahirə 1895).
- Təbyinüt-turuq. Sufiliklə bağlı qələmə alınan əsər.
- əl-Bürhan fi əlaməti Mehdiyyi axiriz-zaman. Əsər Casim ibn Mühəlhəl tərəfindən nəşr edilmişdir (Küveyt 1988). Əsər həmçinin türk dilinə tərcümə olunmuşdur.
İstinadlar
- Deutsche Nationalbibliothek Record #123663407 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- Özcan, Azmi. "Muttakī el-Hindî". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2006. 18.10.2025 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18.10.2025.
- Gözcü. Âhir Zaman Mehdî’sinin Alâmetleri (türk). İstanbul. 1986.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eli ibn Husameddin ibn Ebdulmelik ibn Qazixan el Mutteqi el Hindi ereb المت قي الهندي 1472 ve ya 1480 Burhanpur 3 noyabr 1567 ve ya 1567 Mekke Hebesistan eyaleti hedis alimi ve sufi Mutteqi el Hindiereb المت قي الهندي Dogum tarixi 1472 1472 ve ya 1480 1480 Dogum yeri BurhanpurVefat tarixi 3 noyabr 1567 1567 11 03 86 95 yasinda ve ya 1567 1567 86 95 yasinda Vefat yeri Mekke Hebesistan eyaleti Osmanli imperiyasiElm sahesi hedisBioqrafiyasiBurhanpurda dogulub Ailesi Cavnpurludur Usaqlarinda atasini itirib Ilk tehsilini Sah Bacan Burhanpuriden alib Muelliminin vefatindan sonra Malva sultani Qiyaseddin Saha xidmet edib Bir muddetden sonra saray heyatindan sixilaraq sufiliye yonelib ve Ebdulhekim Cistiye murid olub Ardinca Multana gederek sulukunu Seyx Husameddinin yaninda tamamlayib Bu minvalda da elm oyrenmekle mesgul olub 1536 ci ilde Mekkeye gedib Burada Seyx Ebul Hesen el Bekri muridi olub Mehemmed es Seqafiden Qadiriyye Sazeliyye ve Medyeniyye xelifeliklerini alib Diger terefden tehsil almagi davam etdirerek Ibn Hecer el Heytemi kimi alime telebelik edib Hicri 944 961 ci 1537 1554 iller arasinda sultan III Mahmudun deveti ile Hindistana qayidib Orada bas qazi teyin olunub Qaziligi etirazlara sebeb oldugundan sultanla munasibetlerinin pozulmamasi ucun yeniden Mekkeye qayidib Heyatinin sonuna kimi Mekkede yasayib murid ve telebe yetisdirmeye davam edib Hicri 975 ci 1567 ilde Mekkede vefat edib Muridlerinden Seyx Ebdulvehhab el Mutteqi Ithafut teqi fi fezlis Seyx Eli el Mutteqi ile Ebdulqedir el Feqihi Qovlun naqi fi menaqibil Mutteqi onun haqqinda eser qeleme aliblar EserleriMutteqi el Hindi ereb ve fars dillerinde hedis sufilik ve diger sahelere aid 100 den cox eser qeleme almisdir Onlardan bezileri bunlar Kenzul ummal fi sunenil eqval vel efal Suyutinin Cemul cevami el Camius sagir ve Ziyadetul Cami adli eserlerine esaslanan eser Muntexabu Kenzil ummal I VI Qahire 1895 Tebyinut turuq Sufilikle bagli qeleme alinan eser el Burhan fi elameti Mehdiyyi axiriz zaman Eser Casim ibn Muhelhel terefinden nesr edilmisdir Kuveyt 1988 Eser hemcinin turk diline tercume olunmusdur IstinadlarDeutsche Nationalbibliothek Record 123663407 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Ozcan Azmi Muttaki el Hindi TDV Islam Ansiklopedisi 2006 18 10 2025 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 10 2025 Gozcu Ahir Zaman Mehdi sinin Alametleri turk Istanbul 1986