İbn Həcər əl-Heytəmi (ərəb. ابن حجر الهيتمي) və ya Əbül-Abbas Şəhabəddin Əhməd ibn Məhəmməd ibn Əli ibn Həcər əl-Heytəmi əs-Sədi (fevral 1504, Əl-Heyatim[d], əl-Qərbiyyə mühafəzəsi[d] – fevral 1566, Məkkə, Həbəşistan əyaləti) — fəqih, mühəddis və ədib.
İbn Həcər əl-Heytəmi | |
---|---|
ərəb. ابن حجر الهيتمي | |
Doğum tarixi | fevral 1504 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | fevral 1566 |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Elm sahələri | fiqh, təfsir, kəlam |
Təhsili | |
Tanınmış yetirmələri | Əli əl-Qari |
Bioqrafiyası
İbn Həcər əl-Heytəmi, hicri 909-cu ildə (miladi 1503–1504) Misirin Heytəm kəndində anadan olmuşdur. Onun "əl-Heytəmi" nisbəsi bu kəndin adından gəlir. Ulu babaları kimi az danışdığı üçün ona "İbn Həcər" (azərb. daşın oğlu) ləqəbi verilmişdir. Uşaqlıqdan elmə böyük maraq göstərmiş və gənc yaşlarında Qahirəyə gələrək (hicri 924) məşhur əl-Əzhər universitetində təhsil almışdır. Burada dövrünün ən nüfuzlu alimlərindən dərs almışdır. Şəhabəddin ər-Rəmli, Zəkəriyya əl-Ənsari, İbn ən-Nəccar əl-Fütuhi və Əbu Həsən əs-Siddiqi kimi müəllimlər vasitəsilə fiqh, hədis, təfsir, kəlam, ədəbiyyat və ərəb dili sahələrində dərin elmi biliklərə yiyələnmişdir. Əl-Heytəmi tədris və yazı fəaliyyətlərini Məkkədə davam etdirmiş və orada böyük elmi nüfuz qazanmışdır. Hicri 974-cü (miladi 1567) ildə Məkkədə vəfat etmişdir.
Əsərləri
İbn Həcər əl-Heytəmi çox məhsuldar bir alim olmuş və müxtəlif sahələrdə 100-dən çox əsər qələmə almışdır. Onun əsərləri əsasən Şafii fiqhini izah və təhlil edən fundamental qaynaqlar sayılır. Ən məşhur əsərlərindən bəziləri bunlardır:
- Tuhfətül-Muhtac. Şafii fiqhində ən mühüm əsərlərdən biridir. İmam Rəfiinin "Minhəc" adlı əsərinə yazılmış geniş bir şərhdir. Bu əsər Şafii fiqhinin başlıca hüquqi qaynaqları arasında sayılır.
- əl-Fətəva əl-Fiqhiyyə əl-Kubra. Müxtəlif fiqhi məsələlərə dair verdiyi fətvaların toplandığı dörd cildlik əsərdir.
- əz-Zəvacir an İqtiraf əl-Kəbair. Böyük günahları izah edən, Quran və Sünnəyə əsaslanaraq müsəlmanları bu günahlardan uzaq durmağa təşviq edən mühüm bir əxlaqi əsərdir.
- İanətüt-Talibin. Şafii fiqhində şərhlər və izahlarla zəngin fiqhi risalədir.
- əd-Durrul-Muntəşir. Hədis elmi və onun qaydaları haqqında yazdığı əsərlərdən biridir.
- əs-Savəiqul-muhriqa. Raşidi xəlifələrinin leqallığını isbat və şiələrin bu mövzudaki görüşlərini tənqit məqsədilə qələmə alınmış əsər olub, hicri 950-ci ildə (1544) tamamlanmışdır.
İbn Həcər əl-Heytəminin əsərləri bu gün də fiqh tədrisində geniş istifadə olunur və İslam hüququnun inkişafında mühüm rol oynamışdır.
İstinadlar
- "ابن حجر الهيتمي". 08.04.2025 tarixində arxivləşdirilib.
- "ابن حجر الهيتمي". 08.04.2025 tarixində arxivləşdirilib.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ibn Hecer el Heytemi ereb ابن حجر الهيتمي ve ya Ebul Abbas Sehabeddin Ehmed ibn Mehemmed ibn Eli ibn Hecer el Heytemi es Sedi fevral 1504 El Heyatim d el Qerbiyye muhafezesi d fevral 1566 Mekke Hebesistan eyaleti feqih muheddis ve edib 1 Ibn Hecer el Heytemiereb ابن حجر الهيتمي Dogum tarixi fevral 1504 Dogum yeri El Heyatim d el Qerbiyye muhafezesi d Misir Vefat tarixi fevral 1566 Vefat yeri Mekke Hebesistan eyaleti Osmanli imperiyasi Defn yeri Cennetul muella Elm saheleri fiqh tefsir kelam Tehsili El Ezher Universiteti Taninmis yetirmeleri Eli el QariBioqrafiyasiredakteIbn Hecer el Heytemi hicri 909 cu ilde miladi 1503 1504 Misirin Heytem kendinde anadan olmusdur Onun el Heytemi nisbesi bu kendin adindan gelir Ulu babalari kimi az danisdigi ucun ona Ibn Hecer azerb dasin oglu leqebi verilmisdir Usaqliqdan elme boyuk maraq gostermis ve genc yaslarinda Qahireye gelerek hicri 924 meshur el Ezher universitetinde tehsil almisdir Burada dovrunun en nufuzlu alimlerinden ders almisdir Sehabeddin er Remli Zekeriyya el Ensari Ibn en Neccar el Futuhi ve Ebu Hesen es Siddiqi 1 kimi muellimler vasitesile fiqh hedis tefsir kelam edebiyyat ve ereb dili sahelerinde derin elmi biliklere yiyelenmisdir El Heytemi tedris ve yazi fealiyyetlerini Mekkede davam etdirmis ve orada boyuk elmi nufuz qazanmisdir Hicri 974 cu miladi 1567 ilde Mekkede vefat etmisdir 2 EserleriredakteIbn Hecer el Heytemi cox mehsuldar bir alim olmus ve muxtelif sahelerde 100 den cox eser qeleme almisdir Onun eserleri esasen Safii fiqhini izah ve tehlil eden fundamental qaynaqlar sayilir En meshur eserlerinden bezileri bunlardir Tuhfetul Muhtac Safii fiqhinde en muhum eserlerden biridir Imam Refiinin Minhec adli eserine yazilmis genis bir serhdir Bu eser Safii fiqhinin baslica huquqi qaynaqlari arasinda sayilir el Feteva el Fiqhiyye el Kubra Muxtelif fiqhi meselelere dair verdiyi fetvalarin toplandigi dord cildlik eserdir ez Zevacir an Iqtiraf el Kebair Boyuk gunahlari izah eden Quran ve Sunneye esaslanaraq muselmanlari bu gunahlardan uzaq durmaga tesviq eden muhum bir exlaqi eserdir Ianetut Talibin Safii fiqhinde serhler ve izahlarla zengin fiqhi risaledir ed Durrul Muntesir Hedis elmi ve onun qaydalari haqqinda yazdigi eserlerden biridir es Saveiqul muhriqa Rasidi xelifelerinin leqalligini isbat ve sielerin bu movzudaki goruslerini tenqit meqsedile qeleme alinmis eser olub hicri 950 ci ilde 1544 tamamlanmisdir 1 Ibn Hecer el Heyteminin eserleri bu gun de fiqh tedrisinde genis istifade olunur ve Islam huququnun inkisafinda muhum rol oynamisdir Istinadlarredakte 1 2 3 ابن حجر الهيتمي 08 04 2025 tarixinde arxivlesdirilib ابن حجر الهيتمي 08 04 2025 tarixinde arxivlesdirilib Menbe https az wikipedia org w index php title Ibn Hecer el Heytemi amp oldid 8093574