Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Müqəddəs Lavrentiya çayı (fr. fleuve Saint-Laurent, ing. Saint Lawrence River) — Şimali Amerika materikinin böyük su arteriyasını təşkil edən çay. ABŞ və Kanada arasında təbii sərhəd rolunu oynayır. Böyük gölləri Atlantik okean ilə birləşdirir. Mənsəbdə çayın eni 130 km-dir. Çayın uzunluğu 1197 km, hövzəsinin sahəsi 1 344 200 km² təşkil edir
| Müqəddəs Lavrentiya çayı | |
|---|---|
| fr. fleuve Saint-Laurent, ing. Saint Lawrence River | |
 Müqəddəs Lavrentiya çayı | |
| Ölkələr | |
| Mənbəyi | Ontario gölü |
| • Yüksəkliyi | 75 m |
| Mənsəbi | Müqəddəs Lavrentiya körfəzi |
| • Yüksəkliyi | 0 m |
| Uzunluğu | 1197 km |
| Su sərfi | 10.400 m³/s |
| Su hövzəsi | Atlantik okeanı |
| Hövzəsinin sahəsi | 1344200 km² |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi-mədəni əhəmiyyəti
Çaya bu adı vermişdir. Bununla yanaşı çayın töküldüyü körfəzdə bu adla adlandırılmışdır. Sauel de Şamlenin çsyın yatağı ilə üzü yuxarı üzməsinfən sonra fransızlar tərəfindən məskunlaşdırılmışdlr. Bura Yeni Fransanın tərkib hissəsinə daxil edilmişdir. Yeddiillik müharibədən sonra ərazini britaniyalılar ələ keçirmişdir. Bununla belə region hələdə Şimali Amerikanın fransız dili məfəniyyətinin mərkəzi rolunu oynayır. İlk əvvələr tizarət gəliləri üzən çayda harlrda iri tankerlər bel üzür.
Xüsusiyyətləri
Çay dünyanın böyük fiordlarından biri olan fiordunu əmələ gətirir. Şimaldan ona tökülür. O hətta böyük estuari əmələ gətirir.
Çayın körfəzlə birləşdiyi yerdə iki axını müşahidə etmək olur: 400 metr dərinlikdə soyuq və duzlu dəniz suyu, səthində isə nisbətən usti və şirin su.
Monreal önü ərazilərdə çay 160 km məsagədə astsnalı ərazilərdən axır. Sonradan isə 60 km məsadə isə sakitləşir və kal axır.
Canlılar aləmi
Çayda Ağ balina, Finval və Göy balinalara rast gəlmək olur. Ümumilikdə götürdükdə çayda 20 növ suda)quruda yamayan və sürünən, 12 növ məməli və yüzlərlə növ balıq yaşayır. Sahil bataqlıqlarında usə 300 növ quş yuva qurur.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
Hövzəsi Kanadanın ən sıx məskunlaşılmış ərazisidir. Burada ümumulikdə 20 mln insan yaşayır. Siyənək balıqçılığı, maldarlıq taxılçılıq inkişaf etmişdir.
Gəmiçilik
Hələ 1680-cı ildə koloniyaçılar cçayın yatağının dərinləşdirilməsi üzərində düşünmüşlər. Səbəb isə okean gəmilərinin burada rahat üzməsi olmuşdur. 1959-cu ildə açılmışdır. Onun uzunluğu 283 km olur. Bu dəbiz yolu dünysnın ən mühüm tikililərindən biri sayılır. Monrealla Ontario gölü arasında 7 jalyuz inşa edilmişdir. Tikinti zamanı 150 mlm m³ torpaq və min tonlarla beton işləri görülmüşdür.
Böyük qəzalar
Özünün növbəti reyslərindən birini icra edən sərnişin gəmisi «Empress of Ireland» 29 may 1914-cü ildə norveç kömürdaşıyan gəmisi ilə toqquşmuşdur. Nəticədə gəmi 14 dəqiqə ərzində suyun dibinə batmışdır (40 m). Onun göyərtəsində 1477 nəfər (420 ekipaj üzvü və 1057 sərnişin) olmuşdur. Ekipaj və sərnişinlərdən yalnız 463 nəfəri sağ qalmışdır. Bu qəza həcminə görə az qala «Titanik» и «» kimi qəzalara bərabər tutulur.
İstinadlar
- "Rivers of Canada" (ingilis). The Canadian Atlas Online. Royal Canadian Geographical Society. İstifadə tarixi: 2015-03-09.[ölü keçid]
- (ingilis). The Atlas of Canada. Natural Resources Canada. Archived from the original on 2012-03-29. İstifadə tarixi: 2015-03-09.
Mənbə
- Regional Geography of the St. Lawrence River (ing.)
- Information about Juniper Island (Ontario) 2009-12-25 at the Wayback Machine (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Muqeddes Lavrentiya cayi fr fleuve Saint Laurent ing Saint Lawrence River Simali Amerika materikinin boyuk su arteriyasini teskil eden cay ABS ve Kanada arasinda tebii serhed rolunu oynayir Boyuk golleri Atlantik okean ile birlesdirir Mensebde cayin eni 130 km dir Cayin uzunlugu 1197 km hovzesinin sahesi 1 344 200 km teskil edirMuqeddes Lavrentiya cayifr fleuve Saint Laurent ing Saint Lawrence RiverMuqeddes Lavrentiya cayiOlkeler Kanada ABSMenbeyi Ontario golu Yuksekliyi 75 mMensebi Muqeddes Lavrentiya korfezi Yuksekliyi 0 mUzunlugu 1197 kmSu serfi 10 400 m sSu hovzesi Atlantik okeaniHovzesinin sahesi 1344200 km menbeyi mensebiMuqeddes Lavrentiya cayi Simali Amerikain fiziki xeritesinde 44 11 06 sm e 76 33 03 q u 48 02 16 sm e 69 34 27 q u Vikianbarda elaqeli mediafayllarCayin hovzesiTarixi medeni ehemiyyetiCaya bu adi vermisdir Bununla yanasi cayin tokulduyu korfezde bu adla adlandirilmisdir Sauel de Samlenin csyin yatagi ile uzu yuxari uzmesinfen sonra fransizlar terefinden meskunlasdirilmisdlr Bura Yeni Fransanin terkib hissesine daxil edilmisdir Yeddiillik muharibeden sonra erazini britaniyalilar ele kecirmisdir Bununla bele region helede Simali Amerikanin fransiz dili mefeniyyetinin merkezi rolunu oynayir Ilk evveler tizaret gelileri uzen cayda harlrda iri tankerler bel uzur XususiyyetleriCay dunyanin boyuk fiordlarindan biri olan fiordunu emele getirir Simaldan ona tokulur O hetta boyuk estuari emele getirir Cayin korfezle birlesdiyi yerde iki axini musahide etmek olur 400 metr derinlikde soyuq ve duzlu deniz suyu sethinde ise nisbeten usti ve sirin su Monreal onu erazilerde cay 160 km mesagede astsnali erazilerden axir Sonradan ise 60 km mesade ise sakitlesir ve kal axir Canlilar alemiCayda Ag balina Finval ve Goy balinalara rast gelmek olur Umumilikde goturdukde cayda 20 nov suda quruda yamayan ve surunen 12 nov memeli ve yuzlerle nov baliq yasayir Sahil bataqliqlarinda use 300 nov qus yuva qurur Teserrufat ehemiyyetiMuqeddes Lavrentiyaa uzerinfe yerlesen korpu Hovzesi Kanadanin en six meskunlasilmis erazisidir Burada umumulikde 20 mln insan yasayir Siyenek baliqciligi maldarliq taxilciliq inkisaf etmisdir GemicilikHele 1680 ci ilde koloniyacilar ccayin yataginin derinlesdirilmesi uzerinde dusunmusler Sebeb ise okean gemilerinin burada rahat uzmesi olmusdur 1959 cu ilde acilmisdir Onun uzunlugu 283 km olur Bu debiz yolu dunysnin en muhum tikililerinden biri sayilir Monrealla Ontario golu arasinda 7 jalyuz insa edilmisdir Tikinti zamani 150 mlm m torpaq ve min tonlarla beton isleri gorulmusdur Muqeddes Lavrentiya cayi Boyuk qezalarrayonu erazisinde gemicilik Ozunun novbeti reyslerinden birini icra eden sernisin gemisi Empress of Ireland 29 may 1914 cu ilde norvec komurdasiyan gemisi ile toqqusmusdur Neticede gemi 14 deqiqe erzinde suyun dibine batmisdir 40 m Onun goyertesinde 1477 nefer 420 ekipaj uzvu ve 1057 sernisin olmusdur Ekipaj ve sernisinlerden yalniz 463 neferi sag qalmisdir Bu qeza hecmine gore az qala Titanik i kimi qezalara beraber tutulur Istinadlar Rivers of Canada ingilis The Canadian Atlas Online Royal Canadian Geographical Society Istifade tarixi 2015 03 09 olu kecid ingilis The Atlas of Canada Natural Resources Canada Archived from the original on 2012 03 29 Istifade tarixi 2015 03 09 MenbeRegional Geography of the St Lawrence River ing Information about Juniper Island Ontario 2009 12 25 at the Wayback Machine ing