fbpx
Wikipedia

Molekullararası təsir qüvvələri

Molekullararası qüvvələr (MAQ) qonşu hissəciklər (atomlar, molekullar və ya ionlar) arasında hərəkət zamanı təsir göstərən cazibə və ya itələmə qüvvələridir. Bir molekulu bir yerdə  tutan molekuldaxili qüvvələrlə müqayisə edildikdə bu qüvvələr zəifdir. Atomlar arası elektron cütlərinin elektron paylanmasını təmin edən kovalent rabitə molekullar arasında təsir göstərən qüvvələrdən daha güclüdür.

Molekullararası qüvvələr haqqındakı araşdırmalar molekulyar səviyyədə qüvvələrin olması və iri miqyaslı müşahidələrdan başlayır. Mikroskopik qüvvələrə aid ilk istinad Alexis Clairaut'un çalışdığı Theorie de la figure de la Terre 'də toxunulmuşdur. Mikroskopik qüvvələrin araşdırılması ilə Laplace,Gauss,Maxwell və Boltzman kimi elm adamları məşğul olmuşlar.

Molekullararası cazibə qarşılıqlı təsiri aşağıdakı kimidir

  • İon-induksiyalanmış (iki qütblü) qarşılıqlı təsiri
  • İon-dipol qarşılıqlı təsiri
  • van der Vaals qüvvələri (Keesom qüvvəsi,Debay qüvvəsi və London dispersiya qüvvəsi)

Molekullararası qüvvələr haqqında məlumat özlülük,PVT məlumatları kimi böyük miqyaslı ölçmələr ilə əldə edilir.Mikroskopik faktorlar üçün əlaqələr Lennard-Cons və virial faktorlar tərəfindən verilir.

Dipol-dipol qarşılıqlı təsiri

Dipol-dipol qarşılıqlı təsiri molekullar arasında qalıcı dipollar arasındakı elektrostatik qarşılıqlı təsiridir. Bu qarşılıqlı təsirlər cazibə qüvvəsini artirmaq üçün molekulları siralamağa meyllidirlər(potensial enerji azalır) Dipol-dipol qarşılıqlı təsirinə misal olaraq hidrogen-xloridi(HCl) göstərmək olar:polyar molekulun müsbət sonu digər molekulun mənfi sonunu cəzb edir. Polyar molekullar arasında təmiz cazibə qüvvələri təsir göstərir.Polyar molekullara misal olaraq hidrogen xloridi (HCl) və xloroformu (CHCl3) göstərmək olar

Bəzən molekullar dipolyar qruplardan ibarətdir,lakin yekun dipol momentinə malik deyildir.Bu zaman molekul içində bir simmetriya olduğundan dipolların bir-birini yox etməsinə səbəb olur.Tetraxlormetan və karbon dioksid də bu cür molekullardandır.İki ayrı atom arasında dipol-dipol qarşılıqlı təsirinin sıfır olduğunu qeyd edək,çünki atomlar nadir hallarda daimi bir dipola sahib olurlar.

İon-dipol və ion-induksiyalanmış dipol qarşılıqlı təsiri

İon-dipol və ion-induksiyalanmış dipol qüvvələri dipol-dipol və induksiyalanmış dipol qarşılıqlı təsirləri eynidir,lakin sadəcə polyar və qeyri-polyar molekullar yerinə ionlar daxildir. İon-dipol və ion-induksiyalanmış dipol qüvvələri dipol-dipol qarşılıqlı təsirlərindən daha güclüdür,çünki hər hansı bir iounun yükü bir dipol momentinin yükündən daha böyükdür. İon-dipol rabitəsi hidrogen rabitəsindən daha güclüdür. Bir ion-dipol qüvvəsi nir ion və bir polyar molekulun qarşılıqlı təsiridir. Maksimum cazibə üçün pozitiv və neqativ qruplar yan-yana gəlir. Bir ion-induksiyalanmış dipol qüvvəsi bir ion və qeyri-polyar (polyar olmayan molekul) bir molekulun qarşılıqlı təsirindən baş verir. Dipol-induksiyalanmış dipol qüvvəsi kimi ,ion yükü qeyri-polyar molekulun elektron buludunun pozulmasına səbəb olur.

Hidrogen rabitəsi

Hidrogen rabitəsi elektromənfi bir atomun cütləşməmiş elektronları və azot,oksigem və florun atomuna bağlı bir hidrogen atomu arasındakı rabitədir.H rabitəsi əslində güclü bir elektrostatik dipol-dipol qarşılıqlı təsiridir.Lakin,kovalent rabitənin bəzi xüsusiyyətlərini daşıyır,istiqamətlidir,Van der Vaals qarşılıqlı təsirindən güclüdür.Hidrogen rabitəsinin molekullar arasında əmələ gəlməsinə baxmayaraq,o bir çox hallarda molekul daxilində də yaranır.

 

Molekullararası hidrogen rabitəsi,H rabitəsinə sahib olmayan digər qrup 16 hidridləri ilə qarşılaşdırıldığında suyun nə üçün (100 °C)temperaturda qaynadığını göstərir.Molekul daxili oksigen hidrogen rabitəsi ,proteinlərin və nuklein turşularının ikinci,üçüncü,dördüncü strukturlarından asılıdır.Həmçinin sintetik və təbii polimerlərin quruluşunda da önəmli rol oynayır.

Van der Vaals qüvvələri

Van der Vaals qüvvələri yüksüz atom və ya molekullar aarsındakı qarşılıqlı təsirdir. bu qüvvələr həmçinin qazların fiziki adsorbsiyası kimi hadisələrə səbəb olur,lakin böyük miqyaslı həcmlər arası universal cazibə qüvvəsidir.

Keesom (daimi dipollar arasında) qarşılıqlı təsiri

Van der Vaals qüvvələrinə ilk təsir yüklər (molekulyar ionlar) arasındakı elektrik qarşılıqlı təsirlərindən,dipollar (polyar molekullar üçün) ,dördlülər (bütün simmetrik molekullar) və daimi qütblərdən gəlir.Bu təsir Keesom qarşılıqlı təsiridir( Willem Hendrik Keesom-dan sonra bele adlandırılıb) Bu qüvvələr daimi dipollar (dipolyar molekullar) arasındakı cazibə qüvvələridir və temperaturdan asılıdırlar. Xaotik hərəkətdə olan polyar molekullar bir-birinə yaxınlaşdıqda onların dipollarının eyni yüklü qütbləri bir-birini dəf,müxtəlif yüklü qütbləri isə bir -birini cəzb edir.Daimi dipolların cəzbetmə və dəfetmə qüvvələrinin hesabına bu molekulların istiqamətlənmiş nizamlı düzülüşü yaranır.Makrosistemdə dipolların müxtəlif orientasiyaları mövcuddur və enerji kəmiyyətinin orta qiyməti sıfıra bərabərdir.Çünki bu vəziyyətdə molekullar arasında həm cəzbetmə həm dəfetmə qüvvələri bir-birini kompensasiya edir.Keesom qarşılıqlı təsir enejisi sabit iki dipolun qarşılıqlı təsir enejisindən fərqli olaraq məsafənin 6-cı dərəcəsi ilə mütənasibdir. Keesom qarşılıqlı təsiri yalnız molekullar arasında olur,eyni zamanda iki polyar molekul kimi daimi dipol momentinə sahibdir.Keesom qüvvələri çox zəif Van der Vaals qüvvələridir və elektrolit olan sulu məhlullarda təsir göstərmir.Aşağıdakı ifadədə qarşılıqlı təsirin orta qiyməti verilmişdir:

 

m = hər uzunluq üçün yük, = vakuumun  elektrik keçiriciliyi, = digər materialın dielektrik sabiti, T = temperatur ,k = Bolsman sabiti, ve r = molekullararası məsafə

Debay (daimi-induksiyalanmış dipoller) qüvvəsi

Bu qüvvələr həmçinin induksion (polyarizasiya-qütbləşmə) və ya Debay qüvvəsidir.Dönən daimi dipollar arasındakı qarşılıqlı təsirlərdən və qütbləşmiş atom və ya molekullar (qütbləşmiş dipollar) arasında yaranır.Bu qütbləşmiş dipollar daimi dipola malik digər molekulların elektronlarını itələyir.Daimi dipola malik bir molekul bənzər qonşu molekullarla cüt qütbləşirlər.Debay qüvvələri atomlar arasında yaranmır.Qütbləşmiş və daimi dipollar arasındaki qarşılıqlı təsir qüvvələri Keesom qüvvələri kimi temperaturdan asılı deyildir çünki qütbləşmiş dipol yer dəyişdirə bilər və qeyri-polyar molekulun ətrafında dönə bilər.Qütbləşmiş dipol qüvvələri bir molekuldakı daimi çoxlu qütb ilə digər molekuldakı qütbləşmiş çoxlu qütb arasındakı polyarizasyon olaraq yaranır.Bu qüvvə Debay qüvvəsi adlanır,Peter J.W. Debye’dən sonra belə adlandırılmışdır.Daimi və induksiyalanmış dipol arasındakı qarşılıqlı təsirə HCl və Ar arasındakı təsiri misal göstərmək olar.HCl-un H tərəfinə Ar-un elektronları çəkilir və ya HCl tərəfindən(Cl tərəfindən itələnir) və bir dipol yaranır. Qarşılıqlı təsirin enerjisi aşağıdakı kimidir :

 

  = polyarizasiya (qütbləşmə)

Belə bir qarşılıqlı təsir hər hansı bir polyar molekul və qeyri-polyar/simmetrik molekul arasında yaranır.İnduksion qarşılıqlı təsiri dipol-dipol qarşılıqlı təsirindən çox zəifdir,Lakin London dispersiya qüvvələrindən güclüdür. 

London dispersiya qüvvəsi (dipol-induksiyalanmış dipol qarşılıqlı təsiri)

Üçüncü və ən əsas qüvvələrdən biri London və ya dispersiya qüvvəsidir (Fluktuasiya olunmuş dipol-induksiyalanmış dipol arasında).Bütün atom və ya molekulların sıfır olmayan ani dipol momentlərindən yaranır.Bu kimi bir qütbləşmə polyar yaxud qeyri-polyar molekullarda mənfi yüklü elektron buludlarının bir-birini itələməsi ilə yaranır.Artıq elektrona sahib olan bir atom az elektrona malik bir atoma nisbətən güclü London qüvvəsinə malikdir.London qüvvəsi qütbləşə bilən hissəciklər ücün önəmli komponentdir.Debay və Keesom qüvvələri daimi dipol tələb edir.London qüvvələri universaldır və atom-atom arasında təsir göstərir.London qüvvələrinin sıxlaşdırılmış sistemlərdə böyük miqyaslı həcmlər arasındakı qarşılıqlı təsirlərlə əlaqəli olduğu qeyd olunur.1937-ci ildə Hamaker böyük miqyaslı həcmər arasında Van der Vaals teoremini müəyyən etmişdir.  

Qüvvələrin nisbi gücü

Rabitə növü Dissosiasiya enejisi (kcal/mol)[9]
İon enerjisi 250–4000 [10]
Kovalent rabitə enerjisi 30–260
Hidrogen rabitəsi 1–12 (suda təxminən 5’dir)
0.5–2
London Dispersiya qüvvələri <1 to 15 (hidrokarbonların buxalaşma entalpiyalarından təxmin edilir)

Qeyd : Bu qarşılaşma ortalamadır.Hər hansı verilən bir maddə üçün ion və kovalent rabitə molekullararası qüvvələrdən güclüdür.  

Qazların davranışının təsiri

Molekullararası qüvvələr qısa məsafələrdə itələmə, uzaq məsafələrdə isə cazibə xarakterlidir (Lennard-Cons potensialına baxın) Bir qazda itələmə qüvvəsi əsas olaraq eyni həcmi örtən iki molekulun tutulması təsirinə sahibdir. Eyni temperatur və təzyiqdə real qaz ideal qazdan daha çox həcm tutmağa meyllidir. Cazibə qüvvələri molekulları bir yerdə saxlayır və daha kiçik həcm tutması üçün ideal bir qazdan real qaza doğru bir meyl göstərir. Qazlarda molekullararası məsafə böyükdür, bu səbəbdən molekullararası qüvvələr daha zəif təsir göstərir. İtələmə qüvvəsi cazibə qüvvəsini üstələyə bilmir, lakin molekulların istilik enerjisi cazibə qüvvəsini üstələyə bilir. Temperatur istilik enerjisinin ölçüsür, beləliklə artan temperatur cazibə qüvvəsinin təsirini azaldır. Buna zidd olaraq, itələmə qüvvəsinin təsiri özəlliklə temperaturdan asılı deyil. Öz kütləsini artırmaq üçün bir qaz sıxışdırıldığında, cazibə qüvvəsinin təsiri artır. Əgər bir qaz yetərincə sıx isə, molekullar yayılsın deyə qarşılıqlı təsirlər istilik hərəkətini üstələmək üçün arta bilər. Həmçinin bir qaz qatı və ya maye yaratmaq üçün sıxlaşdırıla bilər. Aşağı temperatur sıxlaşdırma fazasının meydana gəlməsinə səbəb olur. Cazibə və itələmə qüvvələri arasında sıx bir fazada balans vardır. 

Kvant mexaniki nəzəriyyə

Atom və molekullar arasındakı molekullararası qüvvələr, yuxarıda qeyd olunduğu kimi daimi və ani dipollar arasında yaranır. Bunun yerinə qarşılıqlı təsirin müxtəlif növlərini  hidrogen rabitəsi, Van der Vaals və dipol-dipol kimi qarşılıqlı təsirləri açıqlamaq üçün daha təməl bir nəzəriyyə axtarıla bilər. Molekullara kvant mexaniki fikirlərin tətbiq olunması və Rayleigh–Şredinger nizamsızlıq nəzəriyyəsi bu nöqtədə təsirli ola bilər. Molekullararası qarşılıqlı təsirlərin kvant mexaniki açıqlaması olan kvant kimya metodları tətbiq olunduqda, bu qarşılıqlı təsirləri analiz etməklə istifadə edilə bilən metodların düzülməsini təmin edir.

molekullararası, təsir, qüvvələri, məqalənin, mətnini, azərbaycan, dilinə, uyğunlaşdırmaq, lazımdır, məqalədə, cümlə, quruluşlarındakı, yanlışlıqları, orfoqrafik, səhvləri, düzəltdikdən, sonra, qaralama, şablonunu, silməyi, unutmayın, məqalənin, bəzi, məlumatl. Bu meqalenin metnini Azerbaycan diline uygunlasdirmaq lazimdir Meqalede cumle quruluslarindaki yanlisliqlari ve orfoqrafik sehvleri duzeltdikden sonra qaralama az sablonunu silmeyi unutmayin Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Molekullararasi quvveler MAQ qonsu hissecikler atomlar molekullar ve ya ionlar arasinda hereket zamani tesir gosteren cazibe ve ya iteleme quvveleridir Bir molekulu bir yerde tutan molekuldaxili quvvelerle muqayise edildikde bu quvveler zeifdir Atomlar arasi elektron cutlerinin elektron paylanmasini temin eden kovalent rabite molekullar arasinda tesir gosteren quvvelerden daha gucludur Molekullararasi quvveler haqqindaki arasdirmalar molekulyar seviyyede quvvelerin olmasi ve iri miqyasli musahidelerdan baslayir Mikroskopik quvvelere aid ilk istinad Alexis Clairaut un calisdigi Theorie de la figure de la Terre de toxunulmusdur Mikroskopik quvvelerin arasdirilmasi ile Laplace Gauss Maxwell ve Boltzman kimi elm adamlari mesgul olmuslar Molekullararasi cazibe qarsiliqli tesiri asagidaki kimidir Ion induksiyalanmis iki qutblu qarsiliqli tesiri Ion dipol qarsiliqli tesiri van der Vaals quvveleri Keesom quvvesi Debay quvvesi ve London dispersiya quvvesi Molekullararasi quvveler haqqinda melumat ozluluk PVT melumatlari kimi boyuk miqyasli olcmeler ile elde edilir Mikroskopik faktorlar ucun elaqeler Lennard Cons ve virial faktorlar terefinden verilir Mundericat 1 Dipol dipol qarsiliqli tesiri 2 Ion dipol ve ion induksiyalanmis dipol qarsiliqli tesiri 3 Hidrogen rabitesi 4 Van der Vaals quvveleri 4 1 Keesom daimi dipollar arasinda qarsiliqli tesiri 4 2 Debay daimi induksiyalanmis dipoller quvvesi 5 London dispersiya quvvesi dipol induksiyalanmis dipol qarsiliqli tesiri 6 Quvvelerin nisbi gucu 7 Qazlarin davranisinin tesiri 8 Kvant mexaniki nezeriyyeDipol dipol qarsiliqli tesiri RedakteDipol dipol qarsiliqli tesiri molekullar arasinda qalici dipollar arasindaki elektrostatik qarsiliqli tesiridir Bu qarsiliqli tesirler cazibe quvvesini artirmaq ucun molekullari siralamaga meyllidirler potensial enerji azalir Dipol dipol qarsiliqli tesirine misal olaraq hidrogen xloridi HCl gostermek olar polyar molekulun musbet sonu diger molekulun menfi sonunu cezb edir Polyar molekullar arasinda temiz cazibe quvveleri tesir gosterir Polyar molekullara misal olaraq hidrogen xloridi HCl ve xloroformu CHCl3 gostermek olarBezen molekullar dipolyar qruplardan ibaretdir lakin yekun dipol momentine malik deyildir Bu zaman molekul icinde bir simmetriya oldugundan dipollarin bir birini yox etmesine sebeb olur Tetraxlormetan ve karbon dioksid de bu cur molekullardandir Iki ayri atom arasinda dipol dipol qarsiliqli tesirinin sifir oldugunu qeyd edek cunki atomlar nadir hallarda daimi bir dipola sahib olurlar Ion dipol ve ion induksiyalanmis dipol qarsiliqli tesiri RedakteIon dipol ve ion induksiyalanmis dipol quvveleri dipol dipol ve induksiyalanmis dipol qarsiliqli tesirleri eynidir lakin sadece polyar ve qeyri polyar molekullar yerine ionlar daxildir Ion dipol ve ion induksiyalanmis dipol quvveleri dipol dipol qarsiliqli tesirlerinden daha gucludur cunki her hansi bir iounun yuku bir dipol momentinin yukunden daha boyukdur Ion dipol rabitesi hidrogen rabitesinden daha gucludur Bir ion dipol quvvesi nir ion ve bir polyar molekulun qarsiliqli tesiridir Maksimum cazibe ucun pozitiv ve neqativ qruplar yan yana gelir Bir ion induksiyalanmis dipol quvvesi bir ion ve qeyri polyar polyar olmayan molekul bir molekulun qarsiliqli tesirinden bas verir Dipol induksiyalanmis dipol quvvesi kimi ion yuku qeyri polyar molekulun elektron buludunun pozulmasina sebeb olur Hidrogen rabitesi RedakteHidrogen rabitesi elektromenfi bir atomun cutlesmemis elektronlari ve azot oksigem ve florun atomuna bagli bir hidrogen atomu arasindaki rabitedir H rabitesi eslinde guclu bir elektrostatik dipol dipol qarsiliqli tesiridir Lakin kovalent rabitenin bezi xususiyyetlerini dasiyir istiqametlidir Van der Vaals qarsiliqli tesirinden gucludur Hidrogen rabitesinin molekullar arasinda emele gelmesine baxmayaraq o bir cox hallarda molekul daxilinde de yaranir Molekullararasi hidrogen rabitesi H rabitesine sahib olmayan diger qrup 16 hidridleri ile qarsilasdirildiginda suyun ne ucun 100 C temperaturda qaynadigini gosterir Molekul daxili oksigen hidrogen rabitesi proteinlerin ve nuklein tursularinin ikinci ucuncu dorduncu strukturlarindan asilidir Hemcinin sintetik ve tebii polimerlerin qurulusunda da onemli rol oynayir Van der Vaals quvveleri RedakteVan der Vaals quvveleri yuksuz atom ve ya molekullar aarsindaki qarsiliqli tesirdir bu quvveler hemcinin qazlarin fiziki adsorbsiyasi kimi hadiselere sebeb olur lakin boyuk miqyasli hecmler arasi universal cazibe quvvesidir Keesom daimi dipollar arasinda qarsiliqli tesiri Redakte Van der Vaals quvvelerine ilk tesir yukler molekulyar ionlar arasindaki elektrik qarsiliqli tesirlerinden dipollar polyar molekullar ucun dordluler butun simmetrik molekullar ve daimi qutblerden gelir Bu tesir Keesom qarsiliqli tesiridir Willem Hendrik Keesom dan sonra bele adlandirilib Bu quvveler daimi dipollar dipolyar molekullar arasindaki cazibe quvveleridir ve temperaturdan asilidirlar Xaotik hereketde olan polyar molekullar bir birine yaxinlasdiqda onlarin dipollarinin eyni yuklu qutbleri bir birini def muxtelif yuklu qutbleri ise bir birini cezb edir Daimi dipollarin cezbetme ve defetme quvvelerinin hesabina bu molekullarin istiqametlenmis nizamli duzulusu yaranir Makrosistemde dipollarin muxtelif orientasiyalari movcuddur ve enerji kemiyyetinin orta qiymeti sifira beraberdir Cunki bu veziyyetde molekullar arasinda hem cezbetme hem defetme quvveleri bir birini kompensasiya edir Keesom qarsiliqli tesir enejisi sabit iki dipolun qarsiliqli tesir enejisinden ferqli olaraq mesafenin 6 ci derecesi ile mutenasibdir Keesom qarsiliqli tesiri yalniz molekullar arasinda olur eyni zamanda iki polyar molekul kimi daimi dipol momentine sahibdir Keesom quvveleri cox zeif Van der Vaals quvveleridir ve elektrolit olan sulu mehlullarda tesir gostermir Asagidaki ifadede qarsiliqli tesirin orta qiymeti verilmisdir 2 m 1 2 m 2 2 48 p 2 e o 2 e r 2 k b T r 6 V displaystyle frac 2m 1 2 m 2 2 48 pi 2 varepsilon o 2 varepsilon r 2 k b Tr 6 V m her uzunluq ucun yuk vakuumun elektrik keciriciliyi diger materialin dielektrik sabiti T temperatur k Bolsman sabiti ve r molekullararasi mesafe Debay daimi induksiyalanmis dipoller quvvesi Redakte Bu quvveler hemcinin induksion polyarizasiya qutblesme ve ya Debay quvvesidir Donen daimi dipollar arasindaki qarsiliqli tesirlerden ve qutblesmis atom ve ya molekullar qutblesmis dipollar arasinda yaranir Bu qutblesmis dipollar daimi dipola malik diger molekullarin elektronlarini iteleyir Daimi dipola malik bir molekul benzer qonsu molekullarla cut qutblesirler Debay quvveleri atomlar arasinda yaranmir Qutblesmis ve daimi dipollar arasindaki qarsiliqli tesir quvveleri Keesom quvveleri kimi temperaturdan asili deyildir cunki qutblesmis dipol yer deyisdire biler ve qeyri polyar molekulun etrafinda done biler Qutblesmis dipol quvveleri bir molekuldaki daimi coxlu qutb ile diger molekuldaki qutblesmis coxlu qutb arasindaki polyarizasyon olaraq yaranir Bu quvve Debay quvvesi adlanir Peter J W Debye den sonra bele adlandirilmisdir Daimi ve induksiyalanmis dipol arasindaki qarsiliqli tesire HCl ve Ar arasindaki tesiri misal gostermek olar HCl un H terefine Ar un elektronlari cekilir ve ya HCl terefinden Cl terefinden itelenir ve bir dipol yaranir Qarsiliqli tesirin enerjisi asagidaki kimidir m 1 2 a 2 16 p 2 e o 2 e r 2 r 6 V displaystyle frac m 1 2 alpha 2 16 pi 2 varepsilon o 2 varepsilon r 2 r 6 V a displaystyle alpha polyarizasiya qutblesme Bele bir qarsiliqli tesir her hansi bir polyar molekul ve qeyri polyar simmetrik molekul arasinda yaranir Induksion qarsiliqli tesiri dipol dipol qarsiliqli tesirinden cox zeifdir Lakin London dispersiya quvvelerinden gucludur London dispersiya quvvesi dipol induksiyalanmis dipol qarsiliqli tesiri RedakteUcuncu ve en esas quvvelerden biri London ve ya dispersiya quvvesidir Fluktuasiya olunmus dipol induksiyalanmis dipol arasinda Butun atom ve ya molekullarin sifir olmayan ani dipol momentlerinden yaranir Bu kimi bir qutblesme polyar yaxud qeyri polyar molekullarda menfi yuklu elektron buludlarinin bir birini itelemesi ile yaranir Artiq elektrona sahib olan bir atom az elektrona malik bir atoma nisbeten guclu London quvvesine malikdir London quvvesi qutblese bilen hissecikler ucun onemli komponentdir Debay ve Keesom quvveleri daimi dipol teleb edir London quvveleri universaldir ve atom atom arasinda tesir gosterir London quvvelerinin sixlasdirilmis sistemlerde boyuk miqyasli hecmler arasindaki qarsiliqli tesirlerle elaqeli oldugu qeyd olunur 1937 ci ilde Hamaker boyuk miqyasli hecmer arasinda Van der Vaals teoremini mueyyen etmisdir Quvvelerin nisbi gucu RedakteRabite novu Dissosiasiya enejisi kcal mol 9 Ion enerjisi 250 4000 10 Kovalent rabite enerjisi 30 260Hidrogen rabitesi 1 12 suda texminen 5 dir 0 5 2London Dispersiya quvveleri lt 1 to 15 hidrokarbonlarin buxalasma entalpiyalarindan texmin edilir Qeyd Bu qarsilasma ortalamadir Her hansi verilen bir madde ucun ion ve kovalent rabite molekullararasi quvvelerden gucludur Qazlarin davranisinin tesiri RedakteMolekullararasi quvveler qisa mesafelerde iteleme uzaq mesafelerde ise cazibe xarakterlidir Lennard Cons potensialina baxin Bir qazda iteleme quvvesi esas olaraq eyni hecmi orten iki molekulun tutulmasi tesirine sahibdir Eyni temperatur ve tezyiqde real qaz ideal qazdan daha cox hecm tutmaga meyllidir Cazibe quvveleri molekullari bir yerde saxlayir ve daha kicik hecm tutmasi ucun ideal bir qazdan real qaza dogru bir meyl gosterir Qazlarda molekullararasi mesafe boyukdur bu sebebden molekullararasi quvveler daha zeif tesir gosterir Iteleme quvvesi cazibe quvvesini usteleye bilmir lakin molekullarin istilik enerjisi cazibe quvvesini usteleye bilir Temperatur istilik enerjisinin olcusur belelikle artan temperatur cazibe quvvesinin tesirini azaldir Buna zidd olaraq iteleme quvvesinin tesiri ozellikle temperaturdan asili deyil Oz kutlesini artirmaq ucun bir qaz sixisdirildiginda cazibe quvvesinin tesiri artir Eger bir qaz yeterince six ise molekullar yayilsin deye qarsiliqli tesirler istilik hereketini ustelemek ucun arta biler Hemcinin bir qaz qati ve ya maye yaratmaq ucun sixlasdirila biler Asagi temperatur sixlasdirma fazasinin meydana gelmesine sebeb olur Cazibe ve iteleme quvveleri arasinda six bir fazada balans vardir Kvant mexaniki nezeriyye RedakteAtom ve molekullar arasindaki molekullararasi quvveler yuxarida qeyd olundugu kimi daimi ve ani dipollar arasinda yaranir Bunun yerine qarsiliqli tesirin muxtelif novlerini hidrogen rabitesi Van der Vaals ve dipol dipol kimi qarsiliqli tesirleri aciqlamaq ucun daha temel bir nezeriyye axtarila biler Molekullara kvant mexaniki fikirlerin tetbiq olunmasi ve Rayleigh Sredinger nizamsizliq nezeriyyesi bu noqtede tesirli ola biler Molekullararasi qarsiliqli tesirlerin kvant mexaniki aciqlamasi olan kvant kimya metodlari tetbiq olunduqda bu qarsiliqli tesirleri analiz etmekle istifade edile bilen metodlarin duzulmesini temin edir Menbe https az wikipedia org w index php title Molekullararasi tesir quvveleri amp oldid 5992791, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.