Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Metasekvoya (lat. Metasequoia) — bitkilər aləminin şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin cupressales dəstəsinin sərvkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
| Metasekvoya | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Metasekvoya | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Bitkinin adı yunanca "meta" ("arasında") sözündən götürülmüş və yapon paleobotaniki S. Miki tərəfindən sekvoya cinsinə yaxın olduğu qeyd edilmişdir. Təbii şəraitdə ancaq Çinin Siçuan və Xubeyda rayonlarında rast gəlinir. Metasekvoyanın qazıntı halında tapılmış qalıqları Asiyada, Şimali Amerikada, Qrenlandiyada və Şpisbergendə aşkar edilmişdir. Bu cins Təbaşir dövründə yaranmışdır və Oliqosendə inkişaf etmişdir. Hazırda metasekvoyaya bitkisinə Fransa, İngiltərə, Polşa, Norveç, Finlandiya və Alyaskada rast gəlmək olar. Bu bitki isti kontinental iqlimi olan ölkələrdə bitir, ancaq rütubətli subtropik iqlimli ərazilərdə yaxşı inkişaf edir. Hündürlüyü 40 m, gövdəsinin diametri 2,5 m olub, yarpağını tökən ağacdır. Budaqları və cavan zoğları qarşılıqlı yerləşir. Çətirinin forması konusvarı, yaşlandıqda isə şarşəkilli olur. Qabığı tünd-qonur, qırışlı, soyulandır. İynəyarpaqları yayda tünd-yaşıl, payızda qırmızı-qonur olur, sonrakı dövrdə isə qısa zoğlarla birlikdə tökülür. Alt tərəfində hər birində 4–6 sıra olmaqla 2 ağızcıqlı kanal yerləşir. Erkək çiçəkləri zoğun ucunda yerləşir, erkəkcikləri 20 ədəddir, tozcuq toxumları qabarcıqsızdır. Dişi çiçəkləri 22–26 meyvə yarpağının birləşməsindən əmələ gəlib, üzbəüz yerləşir, üst və alt cütləri sterildir. Sallaq qozaların uzunluğu 1–1,5 sm olub, 20–28 qabıqlıdır, 5–9 yumurtacıqlıdır, qoza qabıqları qalxanşəkilli, oduncaqlıdır. Toxumları yığcam (5–9) qanadlıdır. Hazırda 10-dan çox növü vardır. Toxum və qələmlərlə çoxaldılır. Göllərin sahillərində və yapon bağlarında yaşıllaşdırmada istifadə olunur. Son dövrlərdə Bakının park və bağlarında rast gəlinir.
İstinadlar
- Maarten J.M. Christenhusz, Reveal J. L., Farjon A., Gardner M. F., Mill R. R., Chase M. W. A new classification and linear sequence of extant gymnosperms (ing.). // Phytotaxa Magnolia Press, 2011. Vol. 19, Iss. 1. P. 55–70. ISSN 1179-3155; 1179-3163 doi:10.11646/PHYTOTAXA.19.1.3
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Metasekvoya lat Metasequoia bitkiler aleminin sobesinin i yneyarpaqlilar sinfinin cupressales destesinin servkimiler fesilesine aid bitki cinsi MetasekvoyaElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe Sinif IyneyarpaqlilarYarimsinif Deste CupressalesFesile ServkimilerYarimfesile SekvoyalarCins MetasekvoyaBeynelxalq elmi adiMetasequoia Hu amp W C Cheng 1948Sekil axtarisiITIS 500630NCBI 3370EOL 96840 Bitkinin adi yunanca meta arasinda sozunden goturulmus ve yapon paleobotaniki S Miki terefinden sekvoya cinsine yaxin oldugu qeyd edilmisdir Tebii seraitde ancaq Cinin Sicuan ve Xubeyda rayonlarinda rast gelinir Metasekvoyanin qazinti halinda tapilmis qaliqlari Asiyada Simali Amerikada Qrenlandiyada ve Spisbergende askar edilmisdir Bu cins Tebasir dovrunde yaranmisdir ve Oliqosende inkisaf etmisdir Hazirda metasekvoyaya bitkisine Fransa Ingiltere Polsa Norvec Finlandiya ve Alyaskada rast gelmek olar Bu bitki isti kontinental iqlimi olan olkelerde bitir ancaq rutubetli subtropik iqlimli erazilerde yaxsi inkisaf edir Hundurluyu 40 m govdesinin diametri 2 5 m olub yarpagini token agacdir Budaqlari ve cavan zoglari qarsiliqli yerlesir Cetirinin formasi konusvari yaslandiqda ise sarsekilli olur Qabigi tund qonur qirisli soyulandir Iyneyarpaqlari yayda tund yasil payizda qirmizi qonur olur sonraki dovrde ise qisa zoglarla birlikde tokulur Alt terefinde her birinde 4 6 sira olmaqla 2 agizciqli kanal yerlesir Erkek cicekleri zogun ucunda yerlesir erkekcikleri 20 ededdir tozcuq toxumlari qabarciqsizdir Disi cicekleri 22 26 meyve yarpaginin birlesmesinden emele gelib uzbeuz yerlesir ust ve alt cutleri sterildir Sallaq qozalarin uzunlugu 1 1 5 sm olub 20 28 qabiqlidir 5 9 yumurtaciqlidir qoza qabiqlari qalxansekilli oduncaqlidir Toxumlari yigcam 5 9 qanadlidir Hazirda 10 dan cox novu vardir Toxum ve qelemlerle coxaldilir Gollerin sahillerinde ve yapon baglarinda yasillasdirmada istifade olunur Son dovrlerde Bakinin park ve baglarinda rast gelinir IstinadlarMaarten J M Christenhusz Reveal J L Farjon A Gardner M F Mill R R Chase M W A new classification and linear sequence of extant gymnosperms ing PhytotaxaMagnolia Press 2011 Vol 19 Iss 1 P 55 70 ISSN 1179 3155 1179 3163 doi 10 11646 PHYTOTAXA 19 1 3Hemcinin bax