fbpx
Wikipedia

Məktəb (jurnal)

September 18, 2021

"Məktəb" (jurnal) — Elmi-pedaqoji, ədəbi-bədii, demokratik istiqamətli jurnal.

"Məktəb"
Baş redaktor Qafur Rəşad Mirzəzadə
Növ pedaqoji jurnal
Təsisçi Qafur Rəşad Mirzəzadə
Təsis tarixi 29 noyabr 1911
Qərargah Bakı
Dil Azərbaycan dili

Haqqında məlumat

"Məktəb" jurnalı Bakıda Azərbaycan dilində nəşr olunurdu. Jurnalın ilk nömrəsi 1911-ci il noyabrın 29-da, sonuncusu 1920-ci il martın 21-də çıxmışdır. Cəmi 95 nömrə işıq üzü görmüşdür. Məktəb şagirdlərinə məxsus olan bu jurnal iki həftədə bir dəfə nəşr olunan "əxlaqi, ədəbi, fənni, müsəvvir məcmuə" idi.

"Məktəb" pedaqoji biliyin və dünyagörüşünün genişlənməsində, elmə, maarifə həvəsin artmasında, uşaqlarda müsbət əxlaqi keyfiyyətlərin tərbiyə edilməsində müəyyən rol oynamışdır. Jurnalın "İdarədən" başlığı ilə verilən məqalədəki bu sözləri jurnalın əsas məqsədini ifadə edirdi:

  Bizim "Məktəb"i nəşr etməkdə məqsədimiz məktəb şagirdlərinin irəliləmələrinə acizanə bir xidmətdir. "Məktəb"i oxuyacaq şagirdlərin biliyi geniş bir dairə alarsa, o vaxt biz də məqsədimizə yetişmiş olarıq.  

Jurnalın ilk sayında

Birinci nömrədə maraqlı hekayələr, şeirlər, publisist yazılar, atalar sözü, məsəllər, lətifələr, və s. verilmişdir. Jurnalın 1-ci nömrəsində N. Nərimanovun "Əziz balalar!" başlığı ilə uşaqlara müraciəti verilmişdir. N.Nərimanov uşaqları oxumağa, elmə yiyələnməyə, vətənin ləyaqətli, namuslu övladları olmağa çağırırdı. "Məktəb"də S.S. Axundov, Ü. Hacıbəyov, A.Şaiq, A.Səhhət, C.Cabbarlı və b.nın yazıları ilə bərabər, rus klassiklərindən tərcümələr də verilmişdir. Abbas Səhhətin rus şairi Nikitindən tərcüməsi buna misaldır.

Əli Ələvi "Çalışalım" şeirində məktəb şagirdlərinə "çalışmaq yaşına girdiklərini" xatırladır, onları tənbəllikdən uzaq olmağa çağırır, işgüzarlığa səsləyirdi. H.Zərdabinin "Heyvanların rəngi" məqaləsində mühitin, şəraitin heyvanların yaşayışına təsiri elmi dillə şərh olunurdu. "Bir qozun düşməsi" nağılında "hər eşidilən şeyə dərhal inanmamaq" tövsiyə edilir.

Abdulla Tofiq Gəncəlinin tərbiyə mövzusunda yazdığı məqaləsində diribaş, açıq gözlü, sağlam vücudlu, geniş ürəkli, rəhmdil, ağayana sifətli gənclər tərbiyə etmək lüzumu göstərilirdi. Hüseyn Şıxızadənin "Qonaqlıqda yaxşıdır, evdə daha yaxşıdır" nağıl təmsilində uşaqlara vətənpərvərlik, öz doğma yurdunu sevmək hisləri aşılanırdı. Ə.Müznibin "Mollanın papağı" şeiri də birinci nömrədə dərc olunmuşdur. Bunlardan əlavə, "Böyüklər sözü" başlığı altında atalar sözü və məsəllər birinci nömrənin məzmunu daha da rəngarəng etmişdir.

Jurnalda dərc olunan məqalələr

"Məktəb"in müxtəlif yaradıcılıq üsulu, müxtəlif janrlarda yazan müəlliflər heyəti var idi. Jurnalda mühüm tarixi hadisələrə xüsusi nömrələr həsr edilirdi. 1911-ci ildə çıxan 2-ci nömrə M.F.Axundovun anadan olmasının 100 illiyinə (O zaman elə zənn edirdilər ki, M.F.Axundov 1811-ci ildə anadan olmuşdur), 1912-ci ildə çıxan 7-ci nömrə A.S.Puşkinin vəfatının 75-ci illiyinə həsr olunmuşdu.

N.Nərimanov kiçik yaşlı uşaqların sağlamlığı və səhiyyəsi haqqında məqalələr dərc etdirirdi. S.S.Axundov özünün məşhur "Qorxulu nağıllar"ını bu jurnalda çap etdirmişdi. O, "Müəllim Süleyman" imzası ilə kiçik elmi xəbərlər, məlumatlar da yazırdı. "Fatma xalanın nağılları" başlığı ilə uşaqlarda düzlük, səmimilik, doğruluq, böyüklərə hörmət, zəhmətə həvəs və s. hislər tərbiyə edən hekayələr verilirdi.

Ü.Hacıbəyovun "Filankəs" imzası ilə yazdığı kiçik satirik parçalar, A.Şaiqin, R.Əfəndiyevin, Ə.Hüseynzadənin, Ağaəli Qasımovun, Şəfiqə xanım Əfəndizadənin və b.nın hekayə, şeir və oçerkləri də jurnalda işıq üzü görürdü. Ş.Əfəndizadə "Məktəb"də mühərrirliyi dövrünü xatırlayaraq yazırdı:

  "Məktəb" məcmuəsi uşaqlarımızın həyatında həqiqətən də bir məktəb oldu. Burada nələr dərc edilmirdi... Məcmuə məktəblərimizdə oxuyan qızların çox xoşuna gəlirdi. Mən burada dərc edilmiş maraqlı yazıları onlara oxuyurdum. Özüm də məcmuəyə bir sıra tərbiyə mövzusunda hekayələr yazırdım. "İki qızın söhbəti", "Şəkər alması", "Analar qucağı", "Vəhşilər çörəkçisi", "Hüsnxətt" və s. yazılarım "Məktəb"də çap olunmuşdur.  

O zamanın qabaqcıl, açıq fikirli müəllimləri "Məktəb" jurnalı ilə sıx əlaqə saxlayır, ədəbi-bədii yazılarını burada dərc etdirirdilər. Kənd müəllimləri də jurnalın işinə cəlb olunmuşdu. Həmin müəllimlərdən biri - Qarabağdakı Malıbəyli kəndinin məktəb müdiri Məmməd Qarayev idi. Xırda həcmli bədii yazıları ilə jurnalın məzmunu zənginləşdirirdi. O, alleqorik hekayələrin tərbiyəvi təsirini nəzərə alaraq daha çox bu janra müraciət edirdi.

M.Qarayevin jurnalda "Qaraquş və İlan", "Qurbağa və siçan", "Sərçə və İlan" və s. hekayələri verilmişdir. Bu hekayələrdə dostluq, sədaqət hissləri tərbiyə olunur, oxuculara dostla düşməni ayırd etməyi bacarmaq, düşmənin yağlı dilinə aldanmamaq, birləşməkdə düşmənə qələbə çalmaq və s. əxlaqi fikirlər aşılanırdı.

Redaktorlar

"Məktəb"i redaktə edənlər o zamanın görkəmli pedaqoqları və publisistləri idi. Qafur Rəşad Mirzəzadə və Əbdürrəhman Əfəndizadə jurnalın naşiri və baş redaktoru idi. Qafur Rəşad Mirzəzadə "Məktəb" jurnalını 1916-cı ilə qədər Əbdülrəhman Əfəndizadə ilə birlikdə redaktə etmişdir. 1916-cı ilin mayında Ə.Əfəndizadənin vəfatı, dünya müharibəsinin törətdiyi çətinliklər, 1917-ci ilin fevral hadisələri jurnalın nəşrini müvəqqəti dayandırdı. 1917-ci ildə jurnalın cəmi 1 nömrəsi çıxmışdır. 1920-ci ilin fevralında Q.R.Mirzəzadə "Məktəb"in nəşrini yenidən bərpa etdi. ölkədə baş verən gərgin siyasi proseslərin nəticəsində jurnal müntəzəm nəşr oluna bilmədi və bağlandı.

Həmçinin bax

Ədəbiyyat siyahısı

  • "Məktəb", 1911, N-1.
  • "Məktəb" jurnalı, 1912, N-20.
  • "Məktəb" jurnalı, 1913, N-1.
  • "Məktəb" jurnalı, 1913, N-2.
  • "Azərbaycan pioneri", 22 mart 1957-ci il.
  • ""Məktəb" jurnalı". Azərbaycan uşaq ədəbiyyatı müntəxəbatı (XIX-XX əsrlər). Üç cilddə. II cild. Bakı: Nasir, 2002. - səh. 73-116.
  • ""Məktəb" jurnalında folklora münasibət məsələsi". Məmmədhüseyn Təhmasib. Seçilmiş əsərləri. 2 cilddə. I cild. Bakı: Mütərcim, 2010. - səh. 466-486.

Mənbə

  • "Azərbaycan klassik ədəbiyyatında işlədilən adların və terminlərin şərhi". Tərtib edəni A.M. Babayev, Bakı, "Maarif", 1993, səhifə 138-139.
  • Vəliyev Akif Abdüləzim oğlu (Aşırlı). "Azərbaycan mətbuatı tarixi" (1875-1920), Bakı "Elm və Təhsil", 2009, 172 səh
  • N.N.Zeynalov "Azərbaycan mətbuat tarixi", I hissə. Bakı, 1973, ADU-nun nəşriyyatı
  • Hüseyn Həşimli.Naxçıvanlı yazıçılar və "Məktəb" jurnalı. Bakı: Elm və təhsil, 2019, 144 s.

İstinadlar

  1. ↑ Şahverdiyev A.B. Azərbaycan mətbuatı tarixi. "Təhsil" nəşriyyatı, 2006 - 248 səh.

September 18, 2021
məktəb, jurnal, məktəb, jurnal, elmi, pedaqoji, ədəbi, bədii, demokratik, istiqamətli, jurnal, məktəb, baş, redaktor, qafur, rəşad, mirzəzadənöv, pedaqoji, jurnaltəsisçi, qafur, rəşad, mirzəzadətəsis, tarixi, noyabr, 1911qərargah, bakıdil, azərbaycan, dili, mü. Mekteb jurnal Elmi pedaqoji edebi bedii demokratik istiqametli jurnal Mekteb Bas redaktor Qafur Resad MirzezadeNov pedaqoji jurnalTesisci Qafur Resad MirzezadeTesis tarixi 29 noyabr 1911Qerargah BakiDil Azerbaycan dili Mundericat 1 Haqqinda melumat 1 1 Jurnalin ilk sayinda 2 Jurnalda derc olunan meqaleler 3 Redaktorlar 4 Hemcinin bax 5 Edebiyyat siyahisi 6 Menbe 7 IstinadlarHaqqinda melumat Redakte Mekteb jurnali Bakida Azerbaycan dilinde nesr olunurdu Jurnalin ilk nomresi 1911 ci il noyabrin 29 da sonuncusu 1920 ci il martin 21 de cixmisdir Cemi 95 nomre isiq uzu gormusdur Mekteb sagirdlerine mexsus olan bu jurnal iki heftede bir defe nesr olunan exlaqi edebi fenni musevvir mecmue idi Mekteb pedaqoji biliyin ve dunyagorusunun genislenmesinde elme maarife hevesin artmasinda usaqlarda musbet exlaqi keyfiyyetlerin terbiye edilmesinde mueyyen rol oynamisdir Jurnalin Idareden basligi ile verilen meqaledeki bu sozleri jurnalin esas meqsedini ifade edirdi 1 Bizim Mekteb i nesr etmekde meqsedimiz mekteb sagirdlerinin irelilemelerine acizane bir xidmetdir Mekteb i oxuyacaq sagirdlerin biliyi genis bir daire alarsa o vaxt biz de meqsedimize yetismis olariq Jurnalin ilk sayinda Redakte Birinci nomrede maraqli hekayeler seirler publisist yazilar atalar sozu meseller letifeler ve s verilmisdir Jurnalin 1 ci nomresinde N Nerimanovun Eziz balalar basligi ile usaqlara muracieti verilmisdir N Nerimanov usaqlari oxumaga elme yiyelenmeye vetenin leyaqetli namuslu ovladlari olmaga cagirirdi Mekteb de S S Axundov U Hacibeyov A Saiq A Sehhet C Cabbarli ve b nin yazilari ile beraber rus klassiklerinden tercumeler de verilmisdir Abbas Sehhetin rus sairi Nikitinden tercumesi buna misaldir Eli Elevi Calisalim seirinde mekteb sagirdlerine calismaq yasina girdiklerini xatirladir onlari tenbellikden uzaq olmaga cagirir isguzarliga sesleyirdi H Zerdabinin Heyvanlarin rengi meqalesinde muhitin seraitin heyvanlarin yasayisina tesiri elmi dille serh olunurdu Bir qozun dusmesi nagilinda her esidilen seye derhal inanmamaq tovsiye edilir Abdulla Tofiq Gencelinin terbiye movzusunda yazdigi meqalesinde diribas aciq gozlu saglam vucudlu genis urekli rehmdil agayana sifetli gencler terbiye etmek luzumu gosterilirdi Huseyn Sixizadenin Qonaqliqda yaxsidir evde daha yaxsidir nagil temsilinde usaqlara vetenperverlik oz dogma yurdunu sevmek hisleri asilanirdi E Muznibin Mollanin papagi seiri de birinci nomrede derc olunmusdur Bunlardan elave Boyukler sozu basligi altinda atalar sozu ve meseller birinci nomrenin mezmunu daha da rengareng etmisdir 1 Jurnalda derc olunan meqaleler Redakte Mekteb in muxtelif yaradiciliq usulu muxtelif janrlarda yazan muellifler heyeti var idi Jurnalda muhum tarixi hadiselere xususi nomreler hesr edilirdi 1911 ci ilde cixan 2 ci nomre M F Axundovun anadan olmasinin 100 illiyine O zaman ele zenn edirdiler ki M F Axundov 1811 ci ilde anadan olmusdur 1912 ci ilde cixan 7 ci nomre A S Puskinin vefatinin 75 ci illiyine hesr olunmusdu N Nerimanov kicik yasli usaqlarin saglamligi ve sehiyyesi haqqinda meqaleler derc etdirirdi S S Axundov ozunun meshur Qorxulu nagillar ini bu jurnalda cap etdirmisdi O Muellim Suleyman imzasi ile kicik elmi xeberler melumatlar da yazirdi Fatma xalanin nagillari basligi ile usaqlarda duzluk semimilik dogruluq boyuklere hormet zehmete heves ve s hisler terbiye eden hekayeler verilirdi U Hacibeyovun Filankes imzasi ile yazdigi kicik satirik parcalar A Saiqin R Efendiyevin E Huseynzadenin Agaeli Qasimovun Sefiqe xanim Efendizadenin ve b nin hekaye seir ve ocerkleri de jurnalda isiq uzu gorurdu S Efendizade Mekteb de muherrirliyi dovrunu xatirlayaraq yazirdi Mekteb mecmuesi usaqlarimizin heyatinda heqiqeten de bir mekteb oldu Burada neler derc edilmirdi Mecmue mekteblerimizde oxuyan qizlarin cox xosuna gelirdi Men burada derc edilmis maraqli yazilari onlara oxuyurdum Ozum de mecmueye bir sira terbiye movzusunda hekayeler yazirdim Iki qizin sohbeti Seker almasi Analar qucagi Vehsiler corekcisi Husnxett ve s yazilarim Mekteb de cap olunmusdur O zamanin qabaqcil aciq fikirli muellimleri Mekteb jurnali ile six elaqe saxlayir edebi bedii yazilarini burada derc etdirirdiler Kend muellimleri de jurnalin isine celb olunmusdu Hemin muellimlerden biri Qarabagdaki Malibeyli kendinin mekteb mudiri Memmed Qarayev idi Xirda hecmli bedii yazilari ile jurnalin mezmunu zenginlesdirirdi O alleqorik hekayelerin terbiyevi tesirini nezere alaraq daha cox bu janra muraciet edirdi M Qarayevin jurnalda Qaraqus ve Ilan Qurbaga ve sican Serce ve Ilan ve s hekayeleri verilmisdir Bu hekayelerde dostluq sedaqet hissleri terbiye olunur oxuculara dostla dusmeni ayird etmeyi bacarmaq dusmenin yagli diline aldanmamaq birlesmekde dusmene qelebe calmaq ve s exlaqi fikirler asilanirdi 1 Redaktorlar Redakte Mekteb i redakte edenler o zamanin gorkemli pedaqoqlari ve publisistleri idi Qafur Resad Mirzezade ve Ebdurrehman Efendizade jurnalin nasiri ve bas redaktoru idi Qafur Resad Mirzezade Mekteb jurnalini 1916 ci ile qeder Ebdulrehman Efendizade ile birlikde redakte etmisdir 1916 ci ilin mayinda E Efendizadenin vefati dunya muharibesinin toretdiyi cetinlikler 1917 ci ilin fevral hadiseleri jurnalin nesrini muveqqeti dayandirdi 1917 ci ilde jurnalin cemi 1 nomresi cixmisdir 1920 ci ilin fevralinda Q R Mirzezade Mekteb in nesrini yeniden berpa etdi olkede bas veren gergin siyasi proseslerin neticesinde jurnal muntezem nesr oluna bilmedi ve baglandi 1 Hemcinin bax RedakteRehber jurnal Debistan jurnal Edebiyyat siyahisi Redakte Mekteb 1911 N 1 Mekteb jurnali 1912 N 20 Mekteb jurnali 1913 N 1 Mekteb jurnali 1913 N 2 Azerbaycan pioneri 22 mart 1957 ci il Mekteb jurnali Azerbaycan usaq edebiyyati muntexebati XIX XX esrler Uc cildde II cild Baki Nasir 2002 seh 73 116 Mekteb jurnalinda folklora munasibet meselesi Memmedhuseyn Tehmasib Secilmis eserleri 2 cildde I cild Baki Mutercim 2010 seh 466 486 Menbe Redakte Azerbaycan klassik edebiyyatinda isledilen adlarin ve terminlerin serhi Tertib edeni A M Babayev Baki Maarif 1993 sehife 138 139 Veliyev Akif Abdulezim oglu Asirli Azerbaycan metbuati tarixi 1875 1920 Baki Elm ve Tehsil 2009 172 seh N N Zeynalov Azerbaycan metbuat tarixi I hisse Baki 1973 ADU nun nesriyyati Huseyn Hesimli Naxcivanli yazicilar ve Mekteb jurnali Baki Elm ve tehsil 2019 144 s Istinadlar Redakte 1 2 3 4 Sahverdiyev A B Azerbaycan metbuati tarixi Tehsil nesriyyati 2006 248 seh Menbe https az wikipedia org w index php title Mekteb jurnal amp oldid 4652393, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.