Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Lyu Şaoçi (24 noyabr 1898 – 12 noyabr 1969) —Lyu Şaoçi Çin inqilabçısı və siyasətçisi idi. O, 1954–1959-cu illərdə Çin Xalq Nümayəndələri Yığıncağının Daimi Komitəsinin sədri, 1956–1966-cı illərdə Çin Kommunist Partiyasının birinci dərəcəli sədr müavini və 1959–1968-ci illərdə Çin Xalq Respublikasının sədri (Çin prezidenti) olmuşdur. Lyu, Mao Tszedunun mümkün varisi hesab olunurdu, lakin Mədəni İnqilab zamanı vəzifəsindən uzaqlaşdırılmışdır.
| Lyu Şaoçi | |
|---|---|
| çin. 刘少奇 | |
 | |
  | |
| 27 aprel 1959 – 31 oktyabr 1968 | |
| Əvvəlki | Mao Tsedun |
| Sonrakı | Li Syannyan |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 24 noyabr 1898[…] |
| Vəfat tarixi | 12 noyabr 1969[…](70 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | ağciyər iltihabı |
| Partiya |
|
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi, sindikatçı[d] |
| Hərbi xidmət | |
| Qoşun növü | Çin Xalq Azadlıq Ordusu |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Lyu Şaoçi gənclik illərində əmək hərəkatlarında, o cümlədən 30 May Hərəkatında iştirak etmişdir. 1927-ci ildə Çin Vətəndaş Müharibəsi başlayandan sonra Çin Kommunist Partiyası tərəfindən Şanxay və Şimal-Şərqi Çində fəaliyyət göstərməyə təyin olunmuş, 1932-ci ildə Tsyansi Sovetinə səfər etmişdir. O, Uzun Yürüşdə iştirak etmiş və 1936-cı ildə Şimali Çində partiya katibi təyin edilərək bölgədəki anti-Yapon müqavimət hərəkatına rəhbərlik etmişdir.
İkinci Çin-Yapon Müharibəsi zamanı Lyu Şaoçi Çin Kommunist Partiyasının Mərkəzi Düzənliklər Bürosuna rəhbərlik etmişdir. 1941-ci ildə Yeni Dördüncü Ordu hadisəsindən sonra o, Yeni Dördüncü Ordunun siyasi komissarı olmuşdur. 1943-cü ildə Lyu Yenana qayıtdıqdan sonra Çin Kommunist Partiyasının Katibliyinin katibi və Mərkəzi Hərbi Komissiyanın sədr müavini olmuşdur.
1949-cu ildə Çin Xalq Respublikasının elan edilməsindən sonra Lyu Şaoçi Mərkəzi Xalq Hökumətinin sədr müavini oldu. 1954-cü ildə Çin Xalq Nümayəndələri Yığıncağı qurulduqdan sonra, o, bu qurumun Daimi Komitəsinin sədri seçildi. 1959-cu ildə isə Mao Tszedunu əvəz edərək Çin Xalq Respublikasının sədri oldu.
Sədrliyi dövründə Lyu, xüsusilə 1962-ci ildə keçirilən "Yeddi Min Kadrlər Konfransı"ndan sonra, Çində iqtisadi bərpa siyasətləri həyata keçirdi. 1961-ci ildə Mao tərəfindən onun rəsmi varisi elan olundu. Lakin 1966-cı ildə Mədəni İnqilabın başlanğıcından sonra Mao tərəfindən tənqid olunaraq vəzifəsindən uzaqlaşdırıldı. 1967-ci ildə ev dustaqlığına salındı və siyasi səhnədən tamamilə uzaqlaşdırıldı. O, “Çin burjuaziyasının qərargahının komandanı”, Çinin ən görkəmli “kapitalist yolçusu” və inqilaba xəyanət edən şəxs kimi damğalandı.
Lyu Şaoçi 1969-cu ildə şəkərli diabetin ağırlaşması nəticəsində həbsxanada vəfat etdi. Ölümündən sonra uzun illər boyu tənqid edilən Lyu, nəhayət 1980-ci ildə Den Syaopinin rəhbərlik etdiyi hökumət tərəfindən bəraət aldı. Bu, "Boluan Fanczenq" dövrünün bir hissəsi olaraq həyata keçirildi. Den hökuməti ona rəsmi milli anım mərasimi təşkil etdi.
Erkən siyasi fəaliyyəti
1925-ci ildə Liu Quanqcouda yerləşən Ümumçin Əmək Federasiyasının İcraiyyə Komitəsinin üzvü oldu. Növbəti iki il ərzində o, Hubey və Şanxayda bir sıra siyasi kampaniyalara və tətil hərəkatlarına rəhbərlik etdi. 1925-ci ildə Şanxayda Li Lisan ilə birlikdə, 30 May Hərəkatından sonra kommunist fəaliyyətini təşkil etdi. Şanxayda işlədikdən sonra Liu Uhana səfər etdi. O, qısa müddətə Çanqşada həbs olundu və sonra 16 ay davam edən Quanqcou–Honq-Konq tətilini təşkil etmək üçün Quanqcouya qayıtdı.
1927-ci ildə Partiyanın Mərkəzi Komitəsinə seçildi və onun Əmək Departamentinin rəhbəri təyin edildi. Liu 1929-cu ildə Şanxaydakı Partiya qərargahında fəaliyyətini davam etdirdi və Fentian şəhərində yerləşən Mançuriyadakı Partiya Komitəsinin katibi oldu. 1930 və 1931-ci illərdə Altıncı Mərkəzi Komitənin Üçüncü və Dördüncü Plenumlarında iştirak etdi və 1931 və ya 1932-ci ildə Çin Sovet Respublikasının Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinə (yəni Siyasi Büronun tərkibinə) seçildi. 1932-ci ilin sonlarında isə Şanxayı tərk edərək Cianqsi Sovetinə getdi.
Liu 1932-ci ildə Fucian əyalətinin Partiya katibi oldu. 1934-cü ildə Zunyi Konfransına qədər davam edən Uzun Yürüşə qatıldı, lakin sonra Kuomintangın nəzarətində olan bölgələrə ("Ağ Bölgələrə") göndərilərək Pekin və Tyanjin mərkəz olmaqla yeraltı fəaliyyətləri yenidən təşkil etdi. 1936-cı ildə Şimali Çinin Partiya katibi oldu və oradakı anti-yapon hərəkatına Pən Çjen, An Ziwen, Bo Yibo, Ke Çinşi, Liu Lantao və Yao Yilin ilə birlikdə rəhbərlik etdi. 1937-ci ilin fevralında Şimali Çin Bürosunu Pekində yaratdı. Eyni ildə o, Partiyanın tarixi problemləri ilə bağlı Zanq Ventyanı tənqid etdi və 1927-ci ildən sonrakı solçu səhvləri açıq şəkildə vurğulayaraq Zunyi Konfransında əldə edilmiş konsensusu pozdu. 1939-cu ildə Mərkəzi Düzənliklər Bürosuna, 1941-ci ildə isə Mərkəzi Çin Bürosuna rəhbərlik etdi.
1937-ci ildə Liu kommunistlərin Yan’an bazasına səfər etdi və 1941-ci ildə Yeni Dördüncü Orduya siyasi komissar təyin olundu. 1945-ci ildə keçirilən Yeddinci Partiya Qurultayında beş Çin Kommunist Partiyası katibindən biri seçildi. 7-ci Qurultaydan sonra etdiyi çıxışda Liu, hər bir partiya üzvünün mənimsəməli olduğu dörd "kütləvi prinsip"i açıqladı: "hər şey kütlələr üçün; kütlələr qarşısında tam məsuliyyət; kütlələrin özünü azad etməsinə inam; və kütlələrdən öyrənmək".
Bu qurultaydan sonra Liu Mançuriyada və Şimali Çində bütün kommunist qüvvələrinin ali rəhbəri oldu, lakin bu rolu tarixçilər tez-tez nəzərdən qaçırırlar.
İstinadlar
- Liu Shaoji // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
- Liu Shaoqi // Internet Philosophy Ontology project (ing.).
- Short P. Mao: A Life (ing.). Great Britain: Hodder & Stoughton, 1999. P. 585. 782 p.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- (unspecified title).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Lyu Saoci 24 noyabr 1898 12 noyabr 1969 Lyu Saoci Cin inqilabcisi ve siyasetcisi idi O 1954 1959 cu illerde Cin Xalq Numayendeleri Yigincaginin Daimi Komitesinin sedri 1956 1966 ci illerde Cin Kommunist Partiyasinin birinci dereceli sedr muavini ve 1959 1968 ci illerde Cin Xalq Respublikasinin sedri Cin prezidenti olmusdur Lyu Mao Tszedunun mumkun varisi hesab olunurdu lakin Medeni Inqilab zamani vezifesinden uzaqlasdirilmisdir Lyu Saocicin 刘少奇Cin Xalq Respublikasinin sedri27 aprel 1959 31 oktyabr 1968EvvelkiMao TsedunSonrakiLi SyannyanSexsi melumatlarDogum tarixi 24 noyabr 1898 1898 11 24 Vefat tarixi 12 noyabr 1969 1969 11 12 70 yasinda Vefat yeri Kayfin d CinVefat sebebi agciyer iltihabiPartiya Cin Kommunist Partiyasi biteref 1968 Tehsili Serq Zehmetkeslerinin Kommunist Universiteti d Fealiyyeti siyasetci sindikatci d Herbi xidmetQosun novu Cin Xalq Azadliq Ordusu Vikianbarda elaqeli mediafayllar Lyu Saoci genclik illerinde emek herekatlarinda o cumleden 30 May Herekatinda istirak etmisdir 1927 ci ilde Cin Vetendas Muharibesi baslayandan sonra Cin Kommunist Partiyasi terefinden Sanxay ve Simal Serqi Cinde fealiyyet gostermeye teyin olunmus 1932 ci ilde Tsyansi Sovetine sefer etmisdir O Uzun Yurusde istirak etmis ve 1936 ci ilde Simali Cinde partiya katibi teyin edilerek bolgedeki anti Yapon muqavimet herekatina rehberlik etmisdir Ikinci Cin Yapon Muharibesi zamani Lyu Saoci Cin Kommunist Partiyasinin Merkezi Duzenlikler Burosuna rehberlik etmisdir 1941 ci ilde Yeni Dorduncu Ordu hadisesinden sonra o Yeni Dorduncu Ordunun siyasi komissari olmusdur 1943 cu ilde Lyu Yenana qayitdiqdan sonra Cin Kommunist Partiyasinin Katibliyinin katibi ve Merkezi Herbi Komissiyanin sedr muavini olmusdur 1949 cu ilde Cin Xalq Respublikasinin elan edilmesinden sonra Lyu Saoci Merkezi Xalq Hokumetinin sedr muavini oldu 1954 cu ilde Cin Xalq Numayendeleri Yigincagi qurulduqdan sonra o bu qurumun Daimi Komitesinin sedri secildi 1959 cu ilde ise Mao Tszedunu evez ederek Cin Xalq Respublikasinin sedri oldu Sedrliyi dovrunde Lyu xususile 1962 ci ilde kecirilen Yeddi Min Kadrler Konfransi ndan sonra Cinde iqtisadi berpa siyasetleri heyata kecirdi 1961 ci ilde Mao terefinden onun resmi varisi elan olundu Lakin 1966 ci ilde Medeni Inqilabin baslangicindan sonra Mao terefinden tenqid olunaraq vezifesinden uzaqlasdirildi 1967 ci ilde ev dustaqligina salindi ve siyasi sehneden tamamile uzaqlasdirildi O Cin burjuaziyasinin qerargahinin komandani Cinin en gorkemli kapitalist yolcusu ve inqilaba xeyanet eden sexs kimi damgalandi Lyu Saoci 1969 cu ilde sekerli diabetin agirlasmasi neticesinde hebsxanada vefat etdi Olumunden sonra uzun iller boyu tenqid edilen Lyu nehayet 1980 ci ilde Den Syaopinin rehberlik etdiyi hokumet terefinden beraet aldi Bu Boluan Fanczenq dovrunun bir hissesi olaraq heyata kecirildi Den hokumeti ona resmi milli anim merasimi teskil etdi Erken siyasi fealiyyeti1925 ci ilde Liu Quanqcouda yerlesen Umumcin Emek Federasiyasinin Icraiyye Komitesinin uzvu oldu Novbeti iki il erzinde o Hubey ve Sanxayda bir sira siyasi kampaniyalara ve tetil herekatlarina rehberlik etdi 1925 ci ilde Sanxayda Li Lisan ile birlikde 30 May Herekatindan sonra kommunist fealiyyetini teskil etdi Sanxayda isledikden sonra Liu Uhana sefer etdi O qisa muddete Canqsada hebs olundu ve sonra 16 ay davam eden Quanqcou Honq Konq tetilini teskil etmek ucun Quanqcouya qayitdi 1927 ci ilde Partiyanin Merkezi Komitesine secildi ve onun Emek Departamentinin rehberi teyin edildi Liu 1929 cu ilde Sanxaydaki Partiya qerargahinda fealiyyetini davam etdirdi ve Fentian seherinde yerlesen Mancuriyadaki Partiya Komitesinin katibi oldu 1930 ve 1931 ci illerde Altinci Merkezi Komitenin Ucuncu ve Dorduncu Plenumlarinda istirak etdi ve 1931 ve ya 1932 ci ilde Cin Sovet Respublikasinin Merkezi Icraiyye Komitesine yeni Siyasi Buronun terkibine secildi 1932 ci ilin sonlarinda ise Sanxayi terk ederek Cianqsi Sovetine getdi Liu 1932 ci ilde Fucian eyaletinin Partiya katibi oldu 1934 cu ilde Zunyi Konfransina qeder davam eden Uzun Yuruse qatildi lakin sonra Kuomintangin nezaretinde olan bolgelere Ag Bolgelere gonderilerek Pekin ve Tyanjin merkez olmaqla yeralti fealiyyetleri yeniden teskil etdi 1936 ci ilde Simali Cinin Partiya katibi oldu ve oradaki anti yapon herekatina Pen Cjen An Ziwen Bo Yibo Ke Cinsi Liu Lantao ve Yao Yilin ile birlikde rehberlik etdi 1937 ci ilin fevralinda Simali Cin Burosunu Pekinde yaratdi Eyni ilde o Partiyanin tarixi problemleri ile bagli Zanq Ventyani tenqid etdi ve 1927 ci ilden sonraki solcu sehvleri aciq sekilde vurgulayaraq Zunyi Konfransinda elde edilmis konsensusu pozdu 1939 cu ilde Merkezi Duzenlikler Burosuna 1941 ci ilde ise Merkezi Cin Burosuna rehberlik etdi 1937 ci ilde Liu kommunistlerin Yan an bazasina sefer etdi ve 1941 ci ilde Yeni Dorduncu Orduya siyasi komissar teyin olundu 1945 ci ilde kecirilen Yeddinci Partiya Qurultayinda bes Cin Kommunist Partiyasi katibinden biri secildi 7 ci Qurultaydan sonra etdiyi cixisda Liu her bir partiya uzvunun menimsemeli oldugu dord kutlevi prinsip i aciqladi her sey kutleler ucun kutleler qarsisinda tam mesuliyyet kutlelerin ozunu azad etmesine inam ve kutlelerden oyrenmek Bu qurultaydan sonra Liu Mancuriyada ve Simali Cinde butun kommunist quvvelerinin ali rehberi oldu lakin bu rolu tarixciler tez tez nezerden qacirirlar IstinadlarLiu Shaoji Gran Enciclopedia Catalana kat Grup Enciclopedia 1968 Liu Shaoqi Internet Philosophy Ontology project ing Short P Mao A Life ing Great Britain Hodder amp Stoughton 1999 P 585 782 p ISBN 978 0 340 60624 7 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 unspecified title