Vikipediya azad ensiklopediya ABş yə məxsus təyyarəsi 22 fevral 1945 ci ildə şan şəhərində qəzaya uğramışdır Lixtenşteyn

Vikipediya azad ensiklopediya ABS ye mexsus teyyaresi 22 fevral 1945 ci ilde San seherinde qezaya ugramisdir Lixtensteyn Ikinci Dunya muharibesinde 1939 1945 ci illerde yeni Ikinci Dunya muharibesi zamani Lixtensteyn knyazliginda siyasi iqtisadi ve ictimai prosesleri ehate eden tarixi dovr Olke muharibe boyu resmi sekilde oz neytralligini qorumusdur lakin olke daxilinde nasizme meyller ve nasist Almaniyasi ile elaqeler sebebinden siyasi gerginliklerle uzlesmisdir Isvecre ile six iqtisadi ve diplomatik munasibetler Lixtensteynin musteqilliyinin temin olunmasinda esas rol oynamisdir Muharibeyeqederki illerde Boyuk iqtisadi bohranin tesirleri nasizme meyl eden herekatlarin yukselisi ve 1939 cu ilde bas tutmus cevrilis cehdi daxili siyaseti formalasdirmisdir Muharibe illerinde Lixtensteyn Bas naziri hokumeti neytralligi qorumaq ucun Almaniya ve Isvecre ile balanslasdirilmis siyaset yurutmus diplomatik elaqeleri genislendirmisdir Bu dovrde senaye inkisaf etmis mecburi kockunlerin qebul edilmesi prosesi heyata kecirilmisdir Lixtensteynde Alman Milli Herekati ve NSAFP Xarici Teskilati kimi nasizme meyl eden qurumlarin fealiyyeti siyasi igtisaslara antisemitizm hallarinin yayilmasi ve Isvecre ile munasibetlerin gerginlesmesine sebeb olmusdur Muharibeden sonra nasistlerle kollaborasionizmde ittiham olunan bir sira sexsler muhakime olunmus teskilatlar qadagan edilmis ve olkede siyasi rehberlik deyismisdir Zemin span Lixtensteyn 1868 ci ilden beri daimi neytralliq siyaseti yurutmusdur ve Birinci Dunya muharibesi boyunca neytral qalmisdir Buna baxmayaraq muharibenin sonuna qeder 1852 ci ilden beri movcud olan gomruk ittifaqi sebebinden Avstriya Macaristan imperiyasi ile six bagli olmus ve Mehver dovletlerine regbet beslemisdir Muharibe uzandiqca Lixtensteyn tebii servetlerin olmamasi sebebinden iqtisadi daginti ve qida catismazligi ile uzlesmisdir Bu olkede qacaqmalciligin ehemiyyetli derecede artmasina sebeb olmus ve olkeni Avstriya Macaristandan asililigini azaltmaga Isvecre ile daha six iqtisadi elaqeler axtarmaga mecbur etmisdir 1916 ci ile qeder Avstriya Macaristan imperiyasindan butun qida tedarukleri dayandirilmis bu da Lixtensteyni qida teminatinin davam etmesi ucun Isvecre ile daha six elaqeler qurmaga vadar etmisdir 1919 cu ilde Avstriya Macaristanin suqut etmesinden sonra Lixtensteyn hokumeti maliyye ve diplomatik ehtiyaclarini odemek ucun artiq yeni qurulmus Avstriyaya arxalana bilmemisdir Lixtensteyn ve Isvecre arasinda Isvecrenin Lixtensteynin temsil olunmadigi olkelerde onun diplomatik ve konsulluq seviyyesinde maraqlarini temsil etmesini nezerde tutan muqavile imzalanmisdir Lixtensteyn 1920 ci ilde Isvecre frankini qebul etmis ve iki olke 1924 cu ilde gomruk ittifaqina daxil olmusdur 1921 ci ilde olkede yeni tetbiq edilmisdir ve bu qismen parlamentar demokratiya ile konstitusiyali monarxiyanin qarisigini qurmus bunun coxu azad sekilde esaslanmisdir Muharibeyeqederki dovr span 1938 ci ilde Lixtensteynde dord esas siyasi fiqur soldan saga ve O dovrun ekser olkeleri kimi Lixtensteyn de 1929 cu ilden baslayan Boyuk iqtisadi bohran neticesinde issizliyin artmasi kend teserrufatinin gerilemesi ve senayenin cokmesi ile uzlesmisdir 1930 cu iller boyunca olke Proqressiv Vetendas Partiyasi terefinden idare olunmusdur Hemcinin 1928 ci ilden vezifede olan bas nazir da bu partiyadan olmusdur 1933 cu ilden baslayaraq Lixtensteyn hem xarici hem de daxili olaraq nasist elementlerden gelen cetinliklerle uzlesmisdir Bunlara xususile ve aiddir Hemcinin olke daxilinde avtoritar elementlerin esasen 1933 cu ilde qurulan ve qisa muddet sonra nasizme meyl eden Lixtensteyn Veten Xidmeti nin yukselisi musahide edilmisdir Bu teskilat 1936 ci ilde Xristian Sosial Xalq Partiyasi ile birlesmis ve Vetenperver Ittifaq i yaratmisdir 30 mart 1938 ci ilde Avstriyada bas tutmus ansluss fonunda tesebbusu ile Proqressiv Vetendas Partiyasi ile muxalif Vetenperver Ittifaq koalisiya hokumeti qurmusdur 1939 cu il Lixtensteyn umumi seckilerinde bu iki partiya Landtaqda texminen beraber sayda yer elde etmisdir merkezde 2 mart 1939 cu ilde Berlinde qarsisinda Koalisiyanin yaradildigi dovrde olkede nasist elementleri Lixtensteynde Alman Milli Herekatini VDBL teskil etmisdir Bu herekat Lixtensteynin nasist Almaniyasina birlesdirilmesini hedeflemisdir Nasist Partiyasinin agentliyi olan Folksdoyce Mittelstelle terefinden partiyanin Lixtensteynde demokratik yolla hakimiyyete getirilmesi ve olkenin Almaniyaya birlesdirilmesi meqsedile maliyyelesdirilmesi planlari olmusdur lakin Adolf Hitler bu planlari sexsen bloklamisdir cunki Isvecre ile munasibetleri cetinlesdirmek istememisdir 2 3 mart 1939 cu ilde Frans Iosif Yozef Hop ve Alozs Voqt Berlinde resmi seferde olmus burada Hitler ve Ioahim fon Ribbentrop ile gorusmus Lixtensteynin musteqilliyini ve neytralligini qorumaqla yanasi yaxsi munasibetleri saxlamagi muzakire etmisdiler Hitler Frans Iosif ve Yozef Hop ile otuz deqiqelik gorus kecirmis lakin hec bir danisiq aparilmamisdir II Frans Iosif sonradan bu seferi xatirlamis Hitlerin onlara az maraq gosterdiyini ve seferin yalniz Hitlerin eqosunu oxsamaq ucun bas verdiyini bildirmisdir Olke 1939 cu il Lixtensteyn cevrilisi tehlukesi ile uzlesmisdir Plana esasen VDBL uzvlerinin Vadutsda yurus ederek hokumeti ele kecirmeye cehd etmesi ve bunun hokumetle toqqusmalara sebeb olacagi gozlenilirdi olan Almaniya qosunlari komek cagirisi ile Lixtensteyne daxil olacaq ve olkeni Almaniyaya birlesdirecekdi lakin plan ugursuz olmus muxalifler terefinden dayandirilmis VDBL uzvlerinin ekseriyyeti hebs olunmus ve ya olkeden qacmisdir Aloiz Voqtun mudaxilesinden sonra Hitlerin emri ile Almaniya terefinden hucum emeliyyati bas vermemisdir Hitlerin cevrilise mudaxile etmemesinin deqiq sebebi melum deyil lakin onun Lixtensteyne az maraq gosterdiyi ve Isvecre ile muharibeye sebeb olmaq istemediyi ehtimal olunmusdur Cevrilis cehdi hemin ilin evvelinde qurulan ve VDBL nin fealiyyetine qarsi cixmaq ucun teskil edilmis qeyri partiya Lixtensteyn Sedaqet Assosiasiyasinin fealiyyetini guclendirmesine olkenin musteqilliyini tesdiqleyen secici huququna malik vetendaslarin 95 ni temsil eden 2492 imzanin toplandigi imza kampaniyasina sebeb olmusdur Muharibenin gedisati span Xarici ve daxili siyaset span 1941 ci ve 1942 ci illerde Ikinci Dunya muharibesinin Avropa cebhesinin nezaret xetlerinin xeritesi Lixtensteyn Isvecre istisna olmaqla 1938 ci ilden 1945 ci ile qeder Ox dovletleri terefinden nezaret olunan erazilerle ehate olunmusdur Lixtensteyn 30 avqust 1939 cu ilde Isvecre numayendeleri vasitesile neytralligini elan etmisdir Muharibe baslayanda hokumeti muharibe dovrunde Lixtensteyn iqtisadiyyatini idare etmek ucun genis selahiyyetler almis ve Isvecrenin muharibe iqtisadiyyati qanunlarindan bir necesini Lixtensteyne tetbiq etmisdir Bununla Lixtensteyn faktiki olaraq Isvecrenin milli techizat sistemine daxil olmusdur lakin VDBL nin fealiyyetleri sebebinden Isvecrenin Lixtensteynin resmi movqeyine inamsizligi artmis ve 5 noyabr 1940 ci ilde Hopun hokumetinden aciq sekilde Isvecreye sadiqliyini elan etmesi teleb olunmusdur Isvecre bunun qarsiliginda 1941 ci ilden etibaren Lixtensteyn iscilerinin Isvecrede serbest seyahet etmesine ve islemesine imkan veren yeni ecnebi polisi razilasmasini qebul etmisdir Isvecre muharibe boyu Lixtensteynin suverenliyini qorumusdur lakin Almaniya ordusu terefinden bas tutacaq her hansi bir herbi emeliyyat halinda Lixtensteyni birbasa mudafie etmeyi planlasdirmamisdir 1945 ci ilde Yozef Hopun telefonda danisarken dayandigi sekil O Ikinci Dunya muharibesi boyunca Lixtensteynin Bas naziri olmusdur Hopun hokumeti nasist Almaniyasina qarsi dostcasina qeyri mecburi ve texribatci olmayan diplomatiyani munasib hesab etmis buna nezaket jestleri ile elave etmisdir 1940 ci ilin dekabrinda Stutqartda kecirilen muhazirede Hop Almaniya ordusuna oz hormetini bildirmisdir dovri olaraq Hitlere tebrik mektublari meselen Yeni il tebrikleri ve 20 iyul sui qesd cehdinin qarsisinin alinmasi munasibetile mektublar gondermis Hitler ise bunlara qisa cavablar vermisdir Bu mektublar Hitlerin Lixtensteynin suverenliyini tanimasinin gostericisi hesab olunmusdur lakin Lixtensteynin Isvecre ile birlikde Almaniya ordusu terefinden isgal edilmesi nasist Almaniyasina birlesdirilmesi planlasdirilmisdir Muharibe dovrunde Lixtensteynde esasen Almaniya ve Avstriyadan olan texminen 120 yehudi qacqin yasamisdir Onlar esasen ehali terefinden qebul olunmusdur lakin yerli ehali ile reqabet aparan islerde fealiyyet gostermeleri qadagan edilmis ve olkedeki nasist elementlerden dusmencilik menbeyi olmusdur Muharibe boyunca Lixtensteyn iqtisadiyyati esasen Isvecre ve Almaniyanin senayelerindeki bosluqlari dolduran isciler sayesinde ayaqda qalmisdir 1941 ci ilde ve sirketleri qurulmusdur Bu sirketler Almaniyanin muharibe senayesi ucun materiallar istehsal etmis ve muharibe boyunca Lixtensteynde elave is yerleri temin etmisdir Lixtensteynde fealiyyet gosteren bezi sirketler ve ferdler nasist Almaniyasi ile elaqeleri sebebinden Britaniya ve ABS nin salinmis ve onlarin emlaki musadire edilmisdir II Frans Iosif solda 1943 cu ilde Isvecre Federal sarayinin qarsisinda ve ile 1941 ci ilin noyabrinda II Frans Iosif III Viktor Emanuel ve Papa XII Piy ile gorusmus daha sonra Birlesmis Kralliq ve Amerika Birlesmis Statlarinin diplomatik numayendelikleri ile elaqe qurmusdur 7 mart 1943 cu ilde II Frans Iosif ile evlenmisdir Bununla ilk defe idi ki hakim sahzadenin toyu Lixtensteynde kecirilmisdir ve bu hadise muharibenin qalan hissesinde Lixtensteynin musteqilliyine guclu bagliliq numayis etdirmisdir 1944 cu ilde II Frans Iosif Isvecre federal musaviri ile razilasdigi uzre 1933 cu ilde baglanmis olan Lixtensteynin Bernde yerlesen sefirliyini yeniden acmisdir Bu Hupun hokumetinin ve Lixtensteyn Landtaqinin isteklerine zidd olmus bu da Franz Yozef ve Hupun munasibetlerinin gerginlesmesine sebeb olmusdur II Frans Iosif muharibe dovrunde evveller yehudilere mexsus olan muxtelif biznesleri satin almisdir Lixtensteyn hakim sulalesine mexsus ve Avstriyada yerlesen mulklerin idarecileri goturulmus istifade etmis lakin 2005 ci ilde derc olunan bir arasdirma sahzadenin bundan xeberi olmadigi qenaetine gelmisdir 1944 cu ilden 1945 ci ile qeder II Frans Iosif Lixtensteyn hakim sulalesinin sexsi kolleksiyalarinin coxunu Avstriya ve Cexoslovakiyadan Lixtensteyne kocurmus onlari muharibe seraitinde yarana bilecek zererlerden qorumaga nail olmusdur 1945 ci ilin fevralinda San yaxinliginda bir ABS ye mexsus herbi teyyaresi qezaya ugramis ve derhal Isvecreye tehvil verilmisdir Muharibenin son heftelerinde Lixtensteyne 7000 den cox mecburi kockun daxil olmusdur Lixtensteyn Qizil Xaci 30 aprel 1945 ci ilde Lixtensteyn sahzadesi tesebbusu ile tesis edilmis mecburi kockunler ucun sorba metbexleri ve cimme xidmetleri temin etmis eyni zamanda Lixtensteyn ehalisini onlara komek etmek ucun iane vermeye cagirmisdir 2 3 may 1945 ci ilde Ox dovletleri ve imperializm terefdari olan serencaminda olan qaliqlari Lixtensteyn erazisine kecmis ve Lixtensteyn Qizil Xaci terefinden himaye altina alinmisdir 16 avqust 1945 ci ilde SSRI hokumeti hemin rus qosunlarini olkeye geri qaytarmaq ucun Lixtensteyne numayende heyeti gondermis lakin SSRI nin repatriasiya proqramina qosulmaq ucun artan tezyiqlerine baxmayaraq bu teklif redd edilmisdir Texminen iki yuz esger SSRI y qayitmaga razilasmisdir Nehayet Argentina hokumeti ruslara siginacaq teklif etmis ve texminen yuz nefer oraya getmisdir Bas nazir gore II Frans Iosifin numayis etdirdiyi destek ile ruslar hec vaxt ekstradisiya tehlukesi ile uzlesmemis Lixtensteyn ehalisi hokumetin onlara siginacaq vermesini desteklemisdir Nasistlerle kollaborasionizm span 1940 ci ilin oktyabrinda Vaduts seher zalinda Nasist Partiyasinin Lixtensteyn sobesinin gorusu Danisiqci sehnede iki nasist svastikasi ve Nasist Partiyasinin Xarici Teskilat simvolunun arxasinda dayanmisdir 1933 cu ilde qurulmus NSAFP Xarici Teskilatinin Lixtensteyn sobesi 1942 ci ilde 42 uzvle ozunun pik seviyyesine catmisdir Teskilat esasen Lixtensteynde yasayan almanesilli vetendaslardan ibaret olmus ve muharibe dovrunde resmi olaraq olkenin siyasetinden kenarda qalmis lakin uzvleri VDBL ile qeyri resmi elaqeler saxlamisdir Teskilat hemcinin 1941 ci ilde Hitler Gencliyi nin Lixtensteyn sobesini formalasdirmisdir Bu sobemin texminen 70 uzvu var idi ve bu Lixtensteynde yasayan almanesilli usaqlarin texminen yarisini ehate edirdi 1941 ci ilde Lixtensteyn hokumeti Hitler Gencliyi ne mexsus dusergesinin yaradilmasina icaze vermisdir Lixtensteyn hokumeti teskilatin qadagan edilmesini nezerden kecirmis lakin qeyri qanuni teskilatin yaranmasinin qarsisini almaq ucun buna qarsi qerar vermisdir Muharibe dovrunde Lixtensteynde yasayan 120 den cox almanesilli vetendas Vermaxta cagirisci kimi xidmete celb edilmisdir 1939 cu il cevrilisinden ehemiyyetli derecede zeiflemis olan VDBL 1940 ci ilde rehberliyi altinda yeniden formalasmisdir Partiya Lixtensteynin nasist Almaniyasina birlesdirilmesini hedeflemeye davam etmis ve davalar bomba hucumlari ve svastikayandirma kimi siyasi igtisaslar toretmisdir Partiya hemcinin 1940 ci ilin oktyabrinda redakte etdiyi qezetini tesis etmisdir Bu qezet antisemitizmi teblig etmis Muttefiq quvvelere ve VDBL eleyhdarlarina qarsi tehqirler seslendirmis nasist Almaniyasini teriflemis ve muharibe ucun onun beraetlendirilmesini desteklemisdir Lixtensteynden esasen VDBL uzvlerinden ibaret olan olan texminen 100 nefer nasist Almaniyasi daxilinde konullu olmus texminen 60 nefer ise Qop ve kimi uzvlerle birlikde Vaffen SS de xidmet etmisdir Lixtensteyn yerlesen ve Isvecreye mexsus olan istehkamlarina yaxinligi sebebinden Isvecreye casusluq ucun istifade edilmisdir Muharibe dovrunde kimi bir nece lixtensteynli nasist Almaniyasi ucun casusluqda gunahlandirilaraq 1944 cu ilde Isvecreye xeyanete gore edam edilmisdir Lixtensteyn ehalisinin ekseriyyeti olkenin davamli musteqilliyini desteklemisdir Hop VDBL nin fasizme meyllerini redd etmis lakin ona qarsi birbasa tedbir gormemisdir Bunun evezine VDBL ye ictimai gorusler bayraqlar dalgalandirmaq ve yurusler kecirmek qadagan edilmisdir 8 iyul 1943 cu ilde hokumet Der Umbruch qezetinin nesrini qadagan etmis lakin qezet 1944 cu ilin fevralina qeder fealiyyetine davam etmisdir Lixtensteynde movcud olmus ictimai ve siyasi munasibetlere baxmayaraq bezi siyasetciler xususile Lixtensteyn Veten Xidmeti nin kecmis uzvleri olan ve muharibe boyu nasist resmiler xususen Folksdoyce Mittelstelle ile qeyri resmi elaqeler saxlamis Voqt onlarin etibarli temascisi hesab olunmusdur 1943 1944 cu illerde Otto Sedler ve kecmis bas nazir qezetinin redaktorlugunu oz uzerine goturmusdur Qustav Sedler Isvecre haqqinda bir sira meqaleler yazmisdir Bu meqaleler guya almandilli metbuat ucun yazilmisdir lakin eslinde Almaniya kesfiyyat qurumlari terefinden istifade edilmisdir Neticeler span Muharibeden derhal sonra 1945 ci ilin mayinda Hop Nasist Partiyasinin uzvu Lixtensteynde siginacaq vermeye icaze vermisdir O 1933 cu ilden beri Hopun nasist Almaniyasindaki esas elaqesi olmusdur Bu hadise Hop ile II Frans Iosif arasindaki 1944 cu ilde Lixtensteynin Berndeki sefirliyinin yeniden acilmasindan sonra artiq gerginlesmis munasibetleri daha da pislesdirmisdir Hop 1945 ci ilin sentyabrinda bas nazir vezifesinden istefa vermis ve onun yerine teyin edilmisdir Onun istefa vermesi II Frans Iosifin tezyiqi ile bas vermisdir cunki sahzade muharibeden sonraki Lixtensteynde rehberliyin deyisdirilmesine ehtiyac oldugunu dusunmusdur Hopun faktiki olaraq vezifeden kenarlasdirilmasi Proqressiv Vetendas Partiyasi daxilinde coxlarini qezeblendirmisdir Lixtensteynde bir nece sexs muharibe dovrundeki fealiyyetlerine gore ittiham olunmusdur 1946 ci ilde bas nazirin muavini Voqt hem Lixtensteynde hem de Isvecrede polis terefinden arasdirilmisdir cunki Almaniyaya mexsus senedler onun kesfiyyat orqanlari ile elaqelerini askar etmisdir Buna baxmayaraq nin 1938 ci ilde qurulan koalisiya hokumetinin legv olunmasi ile bagli tehdidler bildirdikden sonra davam etdirilmemisdir Hemin il Otto Sedler qanunsuz kesfiyyat fealiyyetine gore 6 ay muddetine mehkum edilmis lakin sehhetine gore cezani cekmemisdir VDBL 8 may 1945 ci ilde resmi olaraq qadagan edilmis NSAFP Xarici Teskilatinin Lixtensteyn sobesi ise novbeti gun qadagan olunmusdur Kecmis lixtensteynli nasistlerin coxu nasist tebligatina meruz qaldiqlarini ve nasist Almaniyasinin toretdiyi cinayetlerden xebersiz olduqlarini iddia etmisdiler Bas nazir kimi Aleksandr Frik kecmis VDBL uzvlerinin sosial reinteqrasiyasini desteklemisdir Neticede 1939 cu il cevrilisinde istirak etmis 12 nefer dovlete xeyanet ittihami ile mehkemeye verilmis onlardan yeddisi 1946 ci ilde mehkum edilmisdir 1945 ci ilde bir nece ay Fransanin esirliyinde qalmis Qop VDBL nin Almaniyaya birlesdirme siyasetine tam mesuliyyet dasiyaraq 1946 ci ilde bir nece il muddetine hebs cezasina mehkum edilmisdir NSAFP Xarici Teskilatinin Lixtensteyn sobesinin 13 e qeder uzvu o cumleden onun lideri Fridrix Bok hokumet terefinden deportasiya edilmisdir Menbe span Istinadlar span Marxer Roland Neutralitat alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 28 sentyabr 2023 Burgmeier Markus Schmuggel alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 12 noyabr 2023 Erster Weltkrieg alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 28 sentyabr 2023 10 000 NEUTRALS STARVING Swiss Government Sends Food to Liechtenstein Population The New York Times 21 mart 1915 ISSN 0362 4331 Istifade tarixi 6 oktyabr 2023 Sele Patrick Hochuli Gerhard Buchel Donat Schweiz alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 18 fevral 2024 Marxer Roland Zollanschlussvertrag alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 25 oktyabr 2023 Wille Herbert Verfassung alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 24 dekabr 2023 Buchel Donat Mayr Ulrike Merz Anna Niederstatter Alois Liechtenstein Land alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 23 yanvar 2025 Hoop Josef 1895 1959 alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 26 oktyabr 2022 Biedermann Klaus Geiger Marten Ospelt Geiger Barbara Liechtensteiner Heimatdienst LHD alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 18 oktyabr 2024 Buchel Donat Marzkrise alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 28 avqust 2024 Marxer Wilfred Koalition alman 31 dekabr 2011 27 dekabr 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 28 avqust 2024 Buchel Donat Stille Wahl alman 31 dekabr 2011 7 sentyabr 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 15 yanvar 2024 Geiger 2007 seh 141 143 Prince Franz Josef II visits Adolf Hitler in Berlin alman 27 mart 2019 Istifade tarixi 17 may 2023 Geiger Peter Hitler Adolf alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 17 yanvar 2025 Liechtenstein s Prince Franz Josef II 83 Los Angeles Times 15 noyabr 1989 Istifade tarixi 17 may 2023 Buchel Donat Anschlussputsch alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 14 noyabr 2023 Geiger 2000 seh 364 408 Marxer Wilfried Heimattreue Vereinigung Liechtenstein alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 17 noyabr 2023 Ninety Five Per Cent of Voters in Liechtenstein Reject Union with Nazis 3 aprel 1939 Istifade tarixi 29 yanvar 2024 Marxer Roland Neutralitat alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 28 sentyabr 2023 Vogt Alfred Landesversorgung alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 18 yanvar 2025 Hoop Josef 1895 1959 alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 26 oktyabr 2022 Zweiter Weltkrieg alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 18 noyabr 2023 Sele Patrick Hochuli Gerhard Buchel Donat Schweiz alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 19 aprel 2024 Buchel Donat Schweizer Armee alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 29 iyun 2024 Wanger Harald Liechtenstein Franz Josef II alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 15 iyun 2023 Geiger Peter Hitler Adolf alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 17 yanvar 2025 Angelo Codevilla Between the Alps and a Hard Place Switzerland in World War II and Moral Blackmail Today Washington D C Regnery 2000 57 58 Weinberg 2005 A World At Arms p 174 Franz Josef Liechtenstein Ruler Weds Adolf Hitler Sends His Congratulations The New York Times 8 mart 1943 Istifade tarixi 16 may 2023 Nazi Camp Labor Used in Liechtenstein Deutsche Welle 14 aprel 2005 Istifade tarixi 8 mart 2025 Batliner Joachim Liechtensteinisches Rotes Kreuz LRK alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 9 yanvar 2024 Wanger Harald Liechtenstein Georgine Gina von German 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 3 iyul 2022 Tolstoy 1977 Russische Nationalarmee alman 31 yanvar 2011 Istifade tarixi 8 mart 2025 Bucher Martin J NSDAP Ortsgruppe Liechtenstein alman 16 sentyabr 2024 Istifade tarixi 5 mart 2025 Bucher Martin J Reichsdeutsche Jugend Location Liechtenstein alman 16 oktyabr 2024 Istifade tarixi 5 mart 2025 Marxer Wilfried Volksdeutsche Bewegung in Liechtenstein VDBL alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 14 noyabr 2023 Zweiter Weltkrieg alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 18 noyabr 2023 Marxer Wilfred Umbruch Der alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 5 mart 2025 Schindler Jurgen Marxer Egon alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 30 dekabr 2024 Spionage alman 31 dekabr 2011 Geiger 1999 seh 115 129 Schremser Jurgen Vogt Alois alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 26 may 2023 Schremser Jurgen Schaedler Schaedler Otto alman 14 may 2023 Istifade tarixi 15 may 2023 Schadler Gustav alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 18 may 2023 Hassler Hermann Sieger Hermann E alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 18 yanvar 2025 Liechtenstein Gets New Chief The New York Times 4 sentyabr 1945 5 may 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 16 may 2023 Liechtenstein gets a new boss Stars and Stripes Newspaper Southern France Nice 6 sentyabr 1945 4 5 may 2024 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 29 yanvar 2024 Geiger Peter Nationalsozialismus NS alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 22 mart 2025 Frommelt Fabian Frick Alexander alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 18 may 2023 Goop Alphonse alman 31 dekabr 2011 Istifade tarixi 6 oktyabr 2023 Edebiyyat span Der Kleinstaat in der Ara der Weltkriege PDF alman Liechtensteinischen Akademischen Gesellschaft 2007 141 143 Liechtenstein in den Dreissigerjahren 1928 1939 alman 2nd 2000 Landesverrat Der Fall des 1944 in der Schweiz hingerichteten Alfred Quaderer alman 98 Vaduz 1999 The Secret Betrayal 1977 ISBN 0 684 15635 0 Kateqoriyalar Vikipediya Elifba sirasina gore yaxsi meqalelerLixtensteyn Ikinci Dunya muharibesindeLixtensteyn tarixiGizli kateqoriya Seklin olcu vahidinde elave px olan sehifeler