Litva yəhudiləri aşkenazi yııhudilərinin ərazi linqvistik altqrupu kimi şimal-şərq və ya litva (var idişליטװיש litvish)İdiş dili dialektində danışırlar. Bu dialekt tarixən müasir Belarusiya, Latviya, Litva, Rusiya, Ukrayna və Polşanın bəzi bitişik bölgələrində yayılmışdır . Polşa-Litva Birliyinin dövründən bəri, Polşa-Litva dövlətinin daxili ərazi bölgüsü ilə əlaqədar olaraq, Yəhudi mənbələrində bu şimal-şərq dialekti ərazisi "Litva" ( idişליטע . lite) paytaxtı və bölgədəki Yəhudi mədəniyyət mərkəzi isə Vilnüs — "Litvanın Qüdsü" ( AshkenaziAramaic ירושלים דליטא, erusholayim d'lito) adlandırılır.
Ənənələr
Litvak Yəhudiləri etnolinqvistik bir alt qrup olaraq, özlərinin Yəhudi ləhcəsi və İvrit dili və Arami dilinin uyğun tələffüzünə əlavə olaraq həm də ənənəvi mətbəxin bəzi özünəməxsus xüsusiyyətlərinə də malikdirlər.
Aşkenazi Yəhudilərinin yaşayış yerinin şimal bölgələrində (yəni Yəhudi Litvasında, yuxarıya bax) Hasidizmin çiçəkləndiyi dövrdə, əsasən Vilna Gaonun (Litva ənənəsində: Rabbi Eliyohu ben Shleime Zalmena) təsiri sayəsində geniş yayıla bilmədi, əksinə tərəfdarları. Hasidizmin tərəfdarlarına misnagdim ("etirazçılar") adlanan deyildi . Sonradan, bütün misnagdim (Vilna Gaonun ardıcılları, Hasidizmin əleyhdarları) yerləşməsindən və icma mənşəyindən asılı olmayaraq Litvaks adlandırılmağa başladılar.
Tarix
XIX əsrin ortalarından etibarən, yeşiva adlanan mərkəzləri Vilna Gaon ardıcılları tərəfindən Dünya Yeşivası, Voloj və Ponejeva olan dini təhsil üzrə öz sistemlərini inkişaf etdirdilər. Artıq XX əsrin əvvəllərində Amerikada bu təhsil müəssisələrinin filialları meydana çıxmağa başladı, Litva Yəhudilərinin ənənəvi dini təhsil mərkəzləri məhv edildikdən sonra isə yeşivalar ABŞ-da ( Nyu-York və Nyu-Cersi ştatlarında ) və İsraildə ( Qüds və Bnei Brak ) yenidən yaradıldı. Bu yeşivaları XIX əsrin sonu — XX əsrin əvvəllərində hazırlanmış Tövratı öyrənən ənənəvi Litva metodu birləşdirir.
Əlaqəli soyadlar
Aşkenaz soyadı Litvak (variant: Litvakov ) ümumiyyətlə tarixi ərazisindən kənarda yaşayan Ukraynanın şimal-şərq yəhudi ləhcəsi sahiblərinə verilirdi .
Çağdaş mənəvi liderlər və dini rəhbərlər
Hazon İş
Eliezer Menachem Şah
Yosef Shalom Elyashiv
Aaron Yehuda Leib Steinman
Chaim Kanevsky
Həmçinin bax
Vilna Gaon
Misnagdim
Ədəbiyyat
Dov Levin, Adam Teller . Litvaklar: Litva Yəhudilərinin Qisa Tarixi. Berghahn Kitabları, 2001.
Alvydas Nikžentaitis, Stefan Schreiner, Darius Staliūnas, Leonidas Donskis . Litva Yəhudilərinin İtən Dünyası. Rodopi, 2004.
Dovid Katz . Litva Yəhudi Mədəniyyəti. Vilnüs : Baltos lankos, 2004.
İstinadlar
September 13, 2021
litva, yəhudiləri, idiş, ליטווא, dilindən, litvak, litvek, aşkenazi, yəhudilərinin, ərazi, linqvistik, qrupudur, onlarla, tarixi, bağlılığı, olan, ortodoks, iudaizmi, böyük, litva, knyazlığı, ərazisində, meydana, gəlmişdir, mündəricat, fərqli, xüsusiyyətlər, ə. Litva yehudileri idis ליטווא ק dilinden Litvak ve ya litvek Askenazi Yehudilerinin erazi ve linqvistik alt qrupudur ve onlarla tarixi bagliligi olan Ortodoks iudaizmi Boyuk Litva knyazligi erazisinde meydana gelmisdir Mundericat 1 Ferqli xususiyyetler 1 1 Dil 1 2 Eneneler 2 Tarix 3 Elaqeli soyadlar 4 Cagdas menevi liderler ve dini rehberler 5 Hemcinin bax 6 Edebiyyat 7 IstinadlarFerqli xususiyyetler RedakteDil Redakte Litva yehudileri askenazi yiihudilerinin erazi linqvistik altqrupu kimi simal serq ve ya litva var idis ליטװיש litvish Idis dili dialektinde danisirlar Bu dialekt tarixen muasir Belarusiya Latviya Litva Rusiya Ukrayna ve Polsanin bezi bitisik bolgelerinde yayilmisdir Polsa Litva Birliyinin dovrunden beri Polsa Litva dovletinin daxili erazi bolgusu ile elaqedar olaraq Yehudi menbelerinde bu simal serq dialekti erazisi Litva idis ליטע lite paytaxti ve bolgedeki Yehudi medeniyyet merkezi ise Vilnus Litvanin Qudsu Ashkenazi Aramaic ירושלים דליטא erusholayim d lito adlandirilir Eneneler Redakte Litvak Yehudileri etnolinqvistik bir alt qrup olaraq ozlerinin Yehudi lehcesi ve Ivrit dili ve Arami dilinin uygun teleffuzune elave olaraq hem de enenevi metbexin bezi ozunemexsus xususiyyetlerine de malikdirler Askenazi Yehudilerinin yasayis yerinin simal bolgelerinde yeni Yehudi Litvasinda yuxariya bax Hasidizmin ciceklendiyi dovrde esasen Vilna Gaonun Litva enenesinde Rabbi Eliyohu ben Shleime Zalmena tesiri sayesinde genis yayila bilmedi eksine terefdarlari Hasidizmin terefdarlarina misnagdim etirazcilar adlanan deyildi Sonradan butun misnagdim Vilna Gaonun ardicillari Hasidizmin eleyhdarlari yerlesmesinden ve icma menseyinden asili olmayaraq Litvaks adlandirilmaga basladilar Tarix RedakteXIX esrin ortalarindan etibaren yesiva adlanan merkezleri Vilna Gaon ardicillari terefinden Dunya Yesivasi Voloj ve Ponejeva olan dini tehsil uzre oz sistemlerini inkisaf etdirdiler Artiq XX esrin evvellerinde Amerikada bu tehsil muessiselerinin filiallari meydana cixmaga basladi Litva Yehudilerinin enenevi dini tehsil merkezleri mehv edildikden sonra ise yesivalar ABS da Nyu York ve Nyu Cersi statlarinda ve Israilde Quds ve Bnei Brak yeniden yaradildi Bu yesivalari XIX esrin sonu XX esrin evvellerinde hazirlanmis Tovrati oyrenen enenevi Litva metodu birlesdirir Elaqeli soyadlar RedakteAskenaz soyadi Litvak variant Litvakov umumiyyetle tarixi erazisinden kenarda yasayan Ukraynanin simal serq yehudi lehcesi sahiblerine verilirdi Cagdas menevi liderler ve dini rehberler RedakteHazon Is Eliezer Menachem Sah Yosef Shalom Elyashiv Aaron Yehuda Leib Steinman Chaim KanevskyHemcinin bax RedakteVilna Gaon MisnagdimEdebiyyat RedakteDov Levin Adam Teller Litvaklar Litva Yehudilerinin Qisa Tarixi Berghahn Kitablari 2001 Alvydas Nikzentaitis Stefan Schreiner Darius Staliunas Leonidas Donskis Litva Yehudilerinin Iten Dunyasi Rodopi 2004 Dovid Katz Litva Yehudi Medeniyyeti Vilnus Baltos lankos 2004 Istinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Litva yehudileri amp oldid 5970060, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
