Mariya Katerina Bassi 31 oktyabr1711-ci ildə Boloqnada anadan olmuşdur. Bassinin ailəsi zəngin idi və vəkil olan atası qızının xüsusi təhsilinin məbləğini qarşılaya bilirdi.
Bassi 13-20 yaşlarında Boloqna Universitetində professor olan ailə həkimləri Qaetano Takkonidən fəlsəfə və riyaziyyat dərsləri alır. Takkoni Bassinin fərqli qabiliyyətlərini aşkar etdiyi üçün onu Baloqnanın akademiya əhatəsində tanıtmağa qərar vermişdi.
Bassinin zəkası və qabiliyyəti Boloqnaya 1731-ci ildə baş yepiskop kimi gələn və daha sonra Papa XIV Benedikt olacaq Kardinal Prospero Lambertinin də diqqətindən qaçmamışdı. Gəncliyində özü də elmi təhsil almış Kardinal Bassini elmi araşdırmalarında cəsarətləndirir və ona hər zaman dəstək olur.
1732-ci ildə Lambertini şəhərin elm və mədəniyyət baxımından yenilənməsi ilə əlaqədar Bassini ictimai müzakirələrə qoşulmağa və bu müzakirələrin simvolik rol almasına razı salır.
Hələ 20 yaşındaykən Bassiyə Avropanın ən qədim universiteti olan Boloqna Universitetində müəllimlik verilir. Bu, çox radikal bir addım idi, Bassi Avropa universitetində rəsmi olaraq ilk qadın müəllimə idi. Doktorluq dərəcəsi isə bir qadına verilmiş ikinci doktorluq idi (Birincisi Yelena Kornaro Lukresiya Piskopiyaya aid idi.)
Doktorluq diplomu Bassiyə böyük məclisdə təqdim edilir. Mərasimdə dəfnə yarpaqları ilə bəzədilmiş gümüş tac Bassinin başına qoyulur, barmağına doktor üzüyü taxılır. Bundan başqa, Bassinin şərəfinə xatirə medalı həkk olunur.
Gördüyü böyük hörmət və fəlsəfə sahəsinə təyin edilməsinə baxmayaraq, iki il sonra Bassinin təhsil vermə imkanları məhdud idi. Onun oğlan tələbələrlə dolu sinifdə dərs deməsi uyğun görülmürdü. Bu səbəblə o, sadəcə qadınların çağırıldığı və xalqa açıq toplantılarda dərs verə bilirdi.
1738-ci ildə Bassi alim Cüzeppe Veratti ilə ailə qurur və cütlüyün 8 övladı olur. Ailə qurduqdan sonra Bassi bir müddət evdə dərs verməyə davam edir. Sonra hamilərinin köməyi ilə daha yüksək əməkhaqqı almaqla universitetə qayıtması üçün razı salınır. Beləcə, evində laboratoriya qurmaq imkanı əldə edir. Bassi və həyat yoldaşı bu laboratoriyada birlikdə elektrik təcrübələri keçirirlər. 1760-cı ilə qədər Bassinin aldığı əməkhaqqı universitetdəki digər professorların aldığı əməkhaqqından daha yüksək idi.
Bassinin adı artıq akademya əhatəsində genış yayılmışdı. Bioqraflardan biri onun üçün "Boloqnada Bassinin təlimçi danışıqlarını dinləməyən kimsə qalmamışdı" demişdi. Müasirləri arasında fransız filosofu Volter də vardı və 1744-45-ci illərdə Bassi Volterin Boloqna Elmlər Akademiyasına üzv olmasına kömək etmişdi.
Bu illərdə XIV Papa Benedikt 25 elm adamından ibarət Benedettini kimi tanınan bir qrup yaradır. Bessi də bu qrupun üzvü olmağa cəhd edir. Qrup üzvləri ona fərqli reaksiyalar veririlər. Nəticədə Bessinin çəhdləri uğurla nəticələnir və Papa onu da qrupa qəbul edir. Bu vəziyyət nəinki ona əlavə gəlir gətirir, eləcə də bir çox iş fürsəti yaradır. 1746-cı ildən 1776-cı ilə qədər Bessi hər il Benediktin akademiyasında elmi təqdimatlar edir.
Həyatının sonrakı mərhələsində Bessi fizikadakı təcrübələri ilə mexanika, hidravlika, elastiklik və qazların xüsusiyyətləri ilə bağlı araşdırmaları və dərsləri ilə şöhrət qazanır. 1776-cı ildə həyat yoldaşı ilə birlikdə fizika təcrübə sahəsinə təyin edilir. İki il sonra vəfat edir. Həyatı boyunca əldə etmiş karyerası da sona çatır, elm dünyasında qadınlar üçün əhəmiyyətli bir qapı açmış olur.
Bassi Avropada universitet üzrə rəsmi vəzifə tutan ilk qadın kimi xatırlanır. Ancaq onun elmi araşdırmaları daha öndə dayanırdı. Onun əsl maraq dairəsi məşhur fizik və riyazıyatçı Nyutonun çalışmaları idi. O, İtaliyada Nyutonçu naturalist fəlsəfəsini öyrədən ilk elm insanı olub.
Bassi Nyuton fizikası ilə bağlı 28 il dərs verdi. O, karyerası boyunca elmin müxtəlif sahələrində tədqiqatlar aparıb. Əsasən fizika və hidravlika sahələri üzrə 28 məqaləsi dərs edilmişdir. Bu məqalələr təhsilə böyük köməklik göstərmişdir.
Xarici keçidlər
Alim ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Ogilvie M. B. The Biographical Dictionary of Women in Science (ing.): Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid-20th Century — Routledge, 2003. — Vol. 1. — P. 89. — 798 p. — ISBN 978-1-135-96342-2
laura, bassi, laura, katerina, bassi, laura, maria, caterina, bassi, oktyabr, 1711, fevral, 1778, italyan, alimi, həkimi, laura, maria, caterina, bassidoğum, tarixi, oktyabr, 1711, 1711, doğum, yeri, boloniya, papa, dövlətivəfat, tarixi, fevral, 1778, 1778, ya. Laura Katerina Bassi it Laura Maria Caterina Bassi 31 oktyabr 1711 20 fevral 1778 italyan alimi ve hekimi Laura Bassiit Laura Maria Caterina BassiDogum tarixi 29 oktyabr 1711 1711 10 29 1 2 3 Dogum yeri Boloniya Papa dovletiVefat tarixi 20 fevral 1778 1778 02 20 4 5 6 66 yasinda Vefat yeri Boloniya Papa dovletiVetendasligi Papa dovletiElmi derecesi felsefe doktoru 12 may 1732 Is yeri Boloniya Universiteti Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati RedakteMariya Katerina Bassi 31 oktyabr 1711 ci ilde Boloqnada anadan olmusdur Bassinin ailesi zengin idi ve vekil olan atasi qizinin xususi tehsilinin meblegini qarsilaya bilirdi Bassi 13 20 yaslarinda Boloqna Universitetinde professor olan aile hekimleri Qaetano Takkoniden felsefe ve riyaziyyat dersleri alir Takkoni Bassinin ferqli qabiliyyetlerini askar etdiyi ucun onu Baloqnanin akademiya ehatesinde tanitmaga qerar vermisdi Bassinin zekasi ve qabiliyyeti Boloqnaya 1731 ci ilde bas yepiskop kimi gelen ve daha sonra Papa XIV Benedikt olacaq Kardinal Prospero Lambertinin de diqqetinden qacmamisdi Gencliyinde ozu de elmi tehsil almis Kardinal Bassini elmi arasdirmalarinda cesaretlendirir ve ona her zaman destek olur 1732 ci ilde Lambertini seherin elm ve medeniyyet baximindan yenilenmesi ile elaqedar Bassini ictimai muzakirelere qosulmaga ve bu muzakirelerin simvolik rol almasina razi salir Hele 20 yasindayken Bassiye Avropanin en qedim universiteti olan Boloqna Universitetinde muellimlik verilir Bu cox radikal bir addim idi Bassi Avropa universitetinde resmi olaraq ilk qadin muellime idi Doktorluq derecesi ise bir qadina verilmis ikinci doktorluq idi Birincisi Yelena Kornaro Lukresiya Piskopiyaya aid idi Doktorluq diplomu Bassiye boyuk meclisde teqdim edilir Merasimde defne yarpaqlari ile bezedilmis gumus tac Bassinin basina qoyulur barmagina doktor uzuyu taxilir Bundan basqa Bassinin serefine xatire medali hekk olunur Gorduyu boyuk hormet ve felsefe sahesine teyin edilmesine baxmayaraq iki il sonra Bassinin tehsil verme imkanlari mehdud idi Onun oglan telebelerle dolu sinifde ders demesi uygun gorulmurdu Bu sebeble o sadece qadinlarin cagirildigi ve xalqa aciq toplantilarda ders vere bilirdi 1738 ci ilde Bassi alim Cuzeppe Veratti ile aile qurur ve cutluyun 8 ovladi olur Aile qurduqdan sonra Bassi bir muddet evde ders vermeye davam edir Sonra hamilerinin komeyi ile daha yuksek emekhaqqi almaqla universitete qayitmasi ucun razi salinir Belece evinde laboratoriya qurmaq imkani elde edir Bassi ve heyat yoldasi bu laboratoriyada birlikde elektrik tecrubeleri kecirirler 1760 ci ile qeder Bassinin aldigi emekhaqqi universitetdeki diger professorlarin aldigi emekhaqqindan daha yuksek idi Bassinin adi artiq akademya ehatesinde genis yayilmisdi Bioqraflardan biri onun ucun Boloqnada Bassinin telimci danisiqlarini dinlemeyen kimse qalmamisdi demisdi Muasirleri arasinda fransiz filosofu Volter de vardi ve 1744 45 ci illerde Bassi Volterin Boloqna Elmler Akademiyasina uzv olmasina komek etmisdi Bu illerde XIV Papa Benedikt 25 elm adamindan ibaret Benedettini kimi taninan bir qrup yaradir Bessi de bu qrupun uzvu olmaga cehd edir Qrup uzvleri ona ferqli reaksiyalar veririler Neticede Bessinin cehdleri ugurla neticelenir ve Papa onu da qrupa qebul edir Bu veziyyet neinki ona elave gelir getirir elece de bir cox is furseti yaradir 1746 ci ilden 1776 ci ile qeder Bessi her il Benediktin akademiyasinda elmi teqdimatlar edir Heyatinin sonraki merhelesinde Bessi fizikadaki tecrubeleri ile mexanika hidravlika elastiklik ve qazlarin xususiyyetleri ile bagli arasdirmalari ve dersleri ile sohret qazanir 1776 ci ilde heyat yoldasi ile birlikde fizika tecrube sahesine teyin edilir Iki il sonra vefat edir Heyati boyunca elde etmis karyerasi da sona catir elm dunyasinda qadinlar ucun ehemiyyetli bir qapi acmis olur Bassi Avropada universitet uzre resmi vezife tutan ilk qadin kimi xatirlanir Ancaq onun elmi arasdirmalari daha onde dayanirdi Onun esl maraq dairesi meshur fizik ve riyaziyatci Nyutonun calismalari idi O Italiyada Nyutoncu naturalist felsefesini oyreden ilk elm insani olub Bassi Nyuton fizikasi ile bagli 28 il ders verdi O karyerasi boyunca elmin muxtelif sahelerinde tedqiqatlar aparib Esasen fizika ve hidravlika saheleri uzre 28 meqalesi ders edilmisdir Bu meqaleler tehsile boyuk komeklik gostermisdir Xarici kecidler Redakte Alim ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Ogilvie M B The Biographical Dictionary of Women in Science ing Pioneering Lives From Ancient Times to the Mid 20th Century Routledge 2003 Vol 1 P 89 798 p ISBN 978 1 135 96342 2 http www treccani it enciclopedia laura bassi verati Dizionario Biografico http web archive org web 20210419002136 https www unibo it it ateneo chi siamo la nostra storia personaggi celebri ospiti e allievi illustri laura bassi 1 laura bassi Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 MacTutor History of Mathematics archive Laura Bassi Encyclopaedia Britannica ing Menbe https az wikipedia org w index php title Laura Bassi amp oldid 4923071, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
