fbpx
Wikipedia

Lütfəli Abdullayev

Lütfəli Əmir oğlu Abdullayev (9 [22] mart 1914, Nuxa, Yelizavetpol quberniyası9 dekabr 1973(1973-12-09), Bakı) — Azərbaycan aktyoru, Azərbaycan SSR xalq artisti (1960), Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrının yaradıcılarından biri, milli xalq oyun-tamaşalarının gülüş estetikasını bacarıq və həssalıqla mənimsəmiş, vəziyyət komediyalarında oynamağı xoşlayan, məsxərə hərəkətləri ilə mimika-jest ifadə vasitələrindən obrazın komik xarakterini açmaq üçün istifadə edən aktyor.

Lütfəli Abdullayev
Doğum adı Lütfəli Əmir oğlu Abdullayev
Doğum tarixi
Doğum yeri Nuxa, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya İmperiyası
(hazırkı Şəki, Azərbaycan)
Vəfat tarixi (59 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ
Milliyyəti azərbaycanlı
Vətəndaşlığı Rusiya İmperiyası
AXC
SSRİ
Fəaliyyəti aktyor
Mükafatları
IMDb ID 0008710

Həyatı

Lütfəli Abdullayev 1914-cü il 22 martda Nuxa şəhərində (indiki Şəki) doğulub. Oradakı yeddillik məktəbi bitirib. Bir neçə ay Şəki fəhlə gənclər klubunun dram dərnəyində çalışıb. Burada kiçik məsxərələrdə və vodevillərdə oynayıb.

1928-ci ilin sentyabrında Bakıya gələn Lütfəli Abdullayev Dövlət konservatoriyasının valtorna sinfinin məşğələlərində iştirak etməyə başlamışdır. Vokal sənətinə marağı olduğuna görə paralel olaraq Berolskinin kursunda ifaçılıqla məşğul olmuş, səsinin oxu ölçü-quruluşunu cilalayıb müəyyən qəlibə salmışdır. Dərslərinin gedişatını müəyyən yönə salıb sistemləşdirdikdən sonra yaşının azlığına baxmayaraq, müsabiqə ilə opera teatrının xor heyətinə qəbul olunub. Tezliklə o, yardımçı aktyor kimi sözsüz və epizod rollarda, qısa vaxtdan sonra "Arşın mal alan" operettasında Vəli rolunda oynayıb.

1938-ci ildə Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrı yarananda Lütfəli Abdullayev truppaya qəbul edilib. Teatr 1949-cu ilin yazında maliyyə çətinliyi ilə bağlı fəaliyyətini dayandırmalı olanda Lütfəli Abdullayev Milli Dram Teatrına keçib. Burada Tulio ("Rəqs müəllimi", Lope de Veqa), Rəşid ("Kimdir müqəssir?", Georgi Mdivani), Tağı ("Köhnə dudman", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev), Oddamdı ("Od gəlini", Cəfər Cabbarlı), Nadir ("Çiçəklənən arzular", Məmmədhüseyin Təhmasib) rollarında çıxış edib. İki ildən sonra o, Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının nəzdində estrada ansamblı kimi çıxış edən muskomediya truppasında işləməyə başlayıb.

1956-cı ildə Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrının Azərbaycan və rus bölmələri Şəmsi Bədəlbəylinin bədii rəhbərliyi ilə yenidən fəaliyyətə başlayıb. Lütfəli Abdullayev teatrın aparıcı sənətkarı kimi Musiqili Komediya Teatrının, demək olar, ən populyar, uğurlu və uzunömürlü tamaşalarında çıxış edib. Onun yaradıcılığını üç bölümə ayırmaq olar:

klassik operettalarda oynadığı rollar;
tərcümə əsərlərində ifa etdiyi səhnə surətləri;
çağdaş bəstəkarların musiqili komediyalarında yaratdığı koloritli personajlar.

Klassik operettalardakı rollar siyahısına Üzeyir bəy Hacıbəyovun əsərlərində oynadığı Vəli və Soltan bəy ("Arşın mal alan"), Hambal, Cəfər və Məşədi İbad ("Məşədi İbad"), Zülfüqar bəy Hacıbəyovun əsərlərində ifa etdiyi Kəblə Heydər ("Evliykən subay"), Vəli və Sandro ("Aşıq Qərib"), Qulu ("Əlli yaşında cavan") obrazları daxildir.

Aktyorun milli və tərcümə klassik əsərlər əsasında müasir bəstəkarların musiqi bəstələdikləri komediyalardakı Kərim ("Lənkəran xanının vəziri", Mirzə Fətəli Axundzadə və Niyazi), Qulaməli ("Dərviş Məstəli şah", Mirzə Fətəli Axundzadə və musiqi tərtibçisi Şəmsəddin Fətullayev), Trufaldino ("İki ağanın bir nökəri", Karlo Haldoni və musiqi tərtibçisi Şəmsəddin Fətullayev), Hacı Qara ("Hacı Qara", Mirzə Fətəli Axundzadə və Vasif Adıgözəlov ilə Ramiz Mustafayev), Baqqal ("Keçmişin məişət səhnələri", Mirzə Ələkbər Sabirin satirik şeirləri əsasında libretto müəllifi Soltan Dadaşov və bəstəkar Vasif Adıgözəlov) rollarını da buraya daxil etmək olar.

Tərcümə edilmiş musiqili komediyada oynadığı komik personajlar: Hamlet ("Tiflis nəğməsi", Levon Cubabiriya və Şoto Milorava), Avo ("Şirin arzular"), Çako ("Keto və Kote", Vladimir Dolidze).

Aktyorun əlvan yaradıcılığında çağdaş sənətkarların yazdıqları musiqili komediyalarda oynadığı rollar çoxluq təşkil edir. Bunlardan əsasları Möhsün ("Beş manatlıq gəlin", Məmməd Səid Ordubadi və Səid Rüstəmov), Qoşun ("Toy kimindir?", Məhərrəm Əlizadə və Soltan Hacıbəyov), Qəhrəman ("Gözün aydın", Məhərrəm Əlizadə və Fikrət Əmirov), Dursun və Kərim kişi ("Durna", Süleyman Rüstəm və Səid Rüstəmov), Məhəmməd ("Ulduz", Sabit Rəhman və Süleyman Ələsgərov), Güloğlan ("Kəndimizin mahnısı", Kərim Kərimov və Zakir Bağırov), Şakir ("Qızıl axtaranlar", Həsən Seyidbəyli və Tofiq Quliyev), Dilavərzadə ("Rəisin arvadı", Məhərrəm Əlizadə və Səid Rüstəmov), Səməndər ("Bir dəqiqə", Məhərrəm Əlizadə və Hacı Xanməmmədov), Hacı Kərim ("Hacı Kərimin Aya səyahəti", Qulamrıza Cəmşidi ilə Əbülfəz Hüseyni və Azər Rzayev), Murtuzov və Alanzadə, Eynəkii ("Özümüz bilərik", "O1madı elə, oldu belə" və "Milyonçunun dilənçi oğlu", Şıxəli Qurbanov və Süleyman Ələsgərov), Darçmov ("Səndən mənə yar olmaz", Məhərrəm Əlizadə və Əşrəf Abbasov), Səbrəli ("Bizə bircə xal lazımdır", Qulamrıza Cəmşidi ilə Bəşir Səfəroğlu və Telman Hacıyev), Qüdrət Səda ("Haradasan, ay subaylıq?", Salam Qədirzadə və Süleyman Ələsgərov), Cabbar ("Axırı yaxşı olar", Rəfiq Zəka Xəndan və Ramiz Mustafayev), Məmmədəli ("Məmmədəli kurorta gedir", Atif Zeynallı və Tofiq Bakıxanov ilə Nəriman Məmmədov), Polad baba ("Dağlar qoynunda", Ədil İsgəndərov və Əşrəf Abbasov), Ələsgər ("Həmişəxanım", Salam Qədirzadə və Süleyman Ələsgərov), Mitoş ("Hicran", Sabit Rəhman və Emin Mahmudov (Sabitoğlu) obrazlarıdır.

Lütfəli Abdullayev həm də populyar kino aktyoru idi. Kinoda ilk və son dərəcə uğurlu işi Rza Təhmasibin 1945-ci ildə lentə aldığı "Arşın mal alan" filmində Vəli rolu olub. O, bu rola görə 1946-cı ildə Stalin mükafatına (sonralar "SSRİ Dövlət mükafatı" adlandı) layiq görülüb. Lütfəli Abdullayev həmçinin "Əhməd haradadır?" (Zülümov), "Ulduz" (Məhəmməd), "Qəribə əhvalat" (Kefçilov) filmlərinə çəkilib.

Öz yaradıcılığında "Qaravəlli" oyun-tamaşa estetikasının "açıq yumor" üslubundan daha çox bəhrələnən Lütfəli Abdullayev tipik xarakterlər yaratmağa üstünlük verib. Bu istiqamətdə əsasən şarjla qroteskə əsaslanıb. Zil olmayan, lakin şirin ləhcəli avazını oynadığı obrazların xarakterinə uyğunlaşdırmağı məharətlə bacarıb.

Yaradıcılıq uğurlarına və Musiqili Komediya Teatrının inkişafındakı xidmətlərinə görə 17 iyun 1943-cü ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti və 24 may 1960-cı ildə ona xalq artisti fəxri adı verilib.

Xalqın bütün zümrələrinin sevimli aktyorlarından olan Lütfəli Abdullayev 9 dekabr 1973-cü ildə Bakıda vəfat edib. Məzarı ikinci Fəxri xiyabandadır. Bakıda adına küçə var.

2014-cü ildə Lütfəli Abdullayev haqqında "Ürəklərdə yaşayan sənətkar Lütfəli Abdullayev" qısametrajlı səndəli fim çəkilmişdir. Filmin rejissoru Sənan Sultanovdur. Baş rolu Məhəmməd Samiroğlu ifa edir.

Lütfəli Abdullayev bir çox Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanı ilə, 1946-cı ildə Stalin mükafatı ilə təltif edilmişdir.

13 fevral 2014-cü ildə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Lütfəli Abdullayevin 100 illik yubileyi haqqında sərəncam imzalayıb.

Mükafatları

Filmoqrafiya

İstinadlar

  1. Sarıyeva, İ. Lütfəli Abdullayev sənətinə dövlət qayğısı… //Bakı xəbər.- 2015.- 5 noyabr.- S.15.
  2. Səda — Novruzda dünyaya gələn görkəmli şəxsiyyətlər (22.03.2016)
  3. Samiroğlu M. Anadangəlmə aktyor: "Kal Baloğlan", "Aşiq Məhəmməd", "Məzə Vəli", "Konsert Lütfəli"…: [Xalq artisti Lütfəli Abdullayev haqqında] //Mədəniyyət.- 2012.- 7 dekabr.- S. 13.
  4. Aydın Kazımzadə. Azərbaycan kinosu — 1 (filmlərin izahlı kataloqu (1898–2002)). Bakı: 2003, səh. 37–38
  5. . 2014-02-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-02-13.
  6. L.Abdullayevin Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanı ilə təltif еdilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 29 dekabr 1971-ci il tarixli Fərmanıanl.az saytı

Xarici keçidlər

  • Xalq artistlərinin doğum günüdür

lütfəli, abdullayev, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, lütfəli, əmir, oğlu, abdullayev, mart, 1914, nuxa, yelizavetpol, quberniyası, dekabr, 1973, 1973, bakı, azərbaycan, ak. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Lutfeli Emir oglu Abdullayev 9 22 mart 1914 Nuxa Yelizavetpol quberniyasi 9 dekabr 1973 1973 12 09 Baki Azerbaycan aktyoru 1 Azerbaycan SSR xalq artisti 1960 Azerbaycan Dovlet Musiqili Komediya Teatrinin yaradicilarindan biri milli xalq oyun tamasalarinin gulus estetikasini bacariq ve hessaliqla menimsemis veziyyet komediyalarinda oynamagi xoslayan mesxere hereketleri ile mimika jest ifade vasitelerinden obrazin komik xarakterini acmaq ucun istifade eden aktyor Lutfeli AbdullayevDogum adi Lutfeli Emir oglu AbdullayevDogum tarixi 22 mart 1914Dogum yeri Nuxa Yelizavetpol quberniyasi Rusiya Imperiyasi hazirki Seki Azerbaycan Vefat tarixi 9 dekabr 1973 59 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIMilliyyeti azerbaycanliVetendasligi Rusiya Imperiyasi AXC SSRIFealiyyeti aktyorMukafatlari 1960IMDb ID 0008710 Mundericat 1 Heyati 2 Mukafatlari 3 Filmoqrafiya 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerHeyati RedakteLutfeli Abdullayev 1914 cu il 22 martda 2 Nuxa seherinde indiki Seki dogulub Oradaki yeddillik mektebi bitirib Bir nece ay Seki fehle gencler klubunun dram derneyinde calisib Burada kicik mesxerelerde ve vodevillerde oynayib 1928 ci ilin sentyabrinda Bakiya gelen Lutfeli Abdullayev Dovlet konservatoriyasinin valtorna sinfinin mesgelelerinde istirak etmeye baslamisdir Vokal senetine maragi olduguna gore paralel olaraq Berolskinin kursunda ifaciliqla mesgul olmus sesinin oxu olcu qurulusunu cilalayib mueyyen qelibe salmisdir Derslerinin gedisatini mueyyen yone salib sistemlesdirdikden sonra yasinin azligina baxmayaraq musabiqe ile opera teatrinin xor heyetine qebul olunub Tezlikle o yardimci aktyor kimi sozsuz ve epizod rollarda qisa vaxtdan sonra Arsin mal alan operettasinda Veli rolunda oynayib 1938 ci ilde Azerbaycan Dovlet Musiqili Komediya Teatri yarananda Lutfeli Abdullayev truppaya qebul edilib Teatr 1949 cu ilin yazinda maliyye cetinliyi ile bagli fealiyyetini dayandirmali olanda Lutfeli Abdullayev Milli Dram Teatrina kecib Burada Tulio Reqs muellimi Lope de Veqa Resid Kimdir muqessir Georgi Mdivani Tagi Kohne dudman Ebdurrehim bey Haqverdiyev Oddamdi Od gelini Cefer Cabbarli Nadir Ciceklenen arzular Memmedhuseyin Tehmasib rollarinda cixis edib Iki ilden sonra o Azerbaycan Dovlet Filarmoniyasinin nezdinde estrada ansambli kimi cixis eden muskomediya truppasinda islemeye baslayib 1956 ci ilde Azerbaycan Dovlet Musiqili Komediya Teatrinin Azerbaycan ve rus bolmeleri Semsi Bedelbeylinin bedii rehberliyi ile yeniden fealiyyete baslayib Lutfeli Abdullayev teatrin aparici senetkari kimi Musiqili Komediya Teatrinin demek olar en populyar ugurlu ve uzunomurlu tamasalarinda cixis edib Onun yaradiciligini uc bolume ayirmaq olar klassik operettalarda oynadigi rollar tercume eserlerinde ifa etdiyi sehne suretleri cagdas bestekarlarin musiqili komediyalarinda yaratdigi koloritli personajlar Klassik operettalardaki rollar siyahisina Uzeyir bey Hacibeyovun eserlerinde oynadigi Veli ve Soltan bey Arsin mal alan Hambal Cefer ve Mesedi Ibad Mesedi Ibad Zulfuqar bey Hacibeyovun eserlerinde ifa etdiyi Keble Heyder Evliyken subay Veli ve Sandro Asiq Qerib Qulu Elli yasinda cavan obrazlari daxildir Aktyorun milli ve tercume klassik eserler esasinda muasir bestekarlarin musiqi besteledikleri komediyalardaki Kerim Lenkeran xaninin veziri Mirze Feteli Axundzade ve Niyazi Qulameli Dervis Mesteli sah Mirze Feteli Axundzade ve musiqi tertibcisi Semseddin Fetullayev Trufaldino Iki aganin bir nokeri Karlo Haldoni ve musiqi tertibcisi Semseddin Fetullayev Haci Qara Haci Qara Mirze Feteli Axundzade ve Vasif Adigozelov ile Ramiz Mustafayev Baqqal Kecmisin meiset sehneleri Mirze Elekber Sabirin satirik seirleri esasinda libretto muellifi Soltan Dadasov ve bestekar Vasif Adigozelov rollarini da buraya daxil etmek olar Tercume edilmis musiqili komediyada oynadigi komik personajlar Hamlet Tiflis negmesi Levon Cubabiriya ve Soto Milorava Avo Sirin arzular Cako Keto ve Kote Vladimir Dolidze Aktyorun elvan yaradiciliginda cagdas senetkarlarin yazdiqlari musiqili komediyalarda oynadigi rollar coxluq teskil edir Bunlardan esaslari Mohsun Bes manatliq gelin Memmed Seid Ordubadi ve Seid Rustemov Qosun Toy kimindir Meherrem Elizade ve Soltan Hacibeyov Qehreman Gozun aydin Meherrem Elizade ve Fikret Emirov Dursun ve Kerim kisi Durna Suleyman Rustem ve Seid Rustemov Mehemmed Ulduz Sabit Rehman ve Suleyman Elesgerov Guloglan Kendimizin mahnisi Kerim Kerimov ve Zakir Bagirov Sakir Qizil axtaranlar Hesen Seyidbeyli ve Tofiq Quliyev Dilaverzade Reisin arvadi Meherrem Elizade ve Seid Rustemov Semender Bir deqiqe Meherrem Elizade ve Haci Xanmemmedov Haci Kerim Haci Kerimin Aya seyaheti Qulamriza Cemsidi ile Ebulfez Huseyni ve Azer Rzayev Murtuzov ve Alanzade Eynekii Ozumuz bilerik O1madi ele oldu bele ve Milyoncunun dilenci oglu Sixeli Qurbanov ve Suleyman Elesgerov Darcmov Senden mene yar olmaz Meherrem Elizade ve Esref Abbasov Sebreli Bize birce xal lazimdir Qulamriza Cemsidi ile Besir Seferoglu ve Telman Haciyev Qudret Seda Haradasan ay subayliq Salam Qedirzade ve Suleyman Elesgerov Cabbar Axiri yaxsi olar Refiq Zeka Xendan ve Ramiz Mustafayev Memmedeli Memmedeli kurorta gedir Atif Zeynalli ve Tofiq Bakixanov ile Neriman Memmedov Polad baba Daglar qoynunda Edil Isgenderov ve Esref Abbasov Elesger Hemisexanim Salam Qedirzade ve Suleyman Elesgerov Mitos Hicran Sabit Rehman ve Emin Mahmudov Sabitoglu obrazlaridir Lutfeli Abdullayev hem de populyar kino aktyoru idi Kinoda ilk ve son derece ugurlu isi Rza Tehmasibin 1945 ci ilde lente aldigi Arsin mal alan filminde Veli rolu olub O bu rola gore 1946 ci ilde Stalin mukafatina sonralar SSRI Dovlet mukafati adlandi layiq gorulub Lutfeli Abdullayev hemcinin Ehmed haradadir Zulumov Ulduz Mehemmed Qeribe ehvalat Kefcilov filmlerine cekilib Oz yaradiciliginda Qaravelli oyun tamasa estetikasinin aciq yumor uslubundan daha cox behrelenen Lutfeli Abdullayev tipik xarakterler yaratmaga ustunluk verib Bu istiqametde esasen sarjla qroteske esaslanib Zil olmayan lakin sirin lehceli avazini oynadigi obrazlarin xarakterine uygunlasdirmagi meharetle bacarib Yaradiciliq ugurlarina ve Musiqili Komediya Teatrinin inkisafindaki xidmetlerine gore 17 iyun 1943 cu ilde Azerbaycan Respublikasinin emekdar artisti ve 24 may 1960 ci ilde ona xalq artisti fexri adi verilib Xalqin butun zumrelerinin sevimli aktyorlarindan olan Lutfeli Abdullayev 9 dekabr 1973 cu ilde Bakida vefat edib Mezari ikinci Fexri xiyabandadir Bakida adina kuce var 2014 cu ilde Lutfeli Abdullayev haqqinda Ureklerde yasayan senetkar Lutfeli Abdullayev qisametrajli sendeli fim cekilmisdir Filmin rejissoru Senan Sultanovdur Bas rolu Mehemmed Samiroglu ifa edir 3 Lutfeli Abdullayev bir cox Azerbaycan SSR Ali Sovetinin Fexri Fermani ile 1946 ci ilde Stalin mukafati ile teltif edilmisdir 4 13 fevral 2014 cu ilde Azerbaycan Prezidenti Ilham Eliyev Lutfeli Abdullayevin 100 illik yubileyi haqqinda serencam imzalayib 5 Mukafatlari Redakte Azerbaycan SSR emekdar artisti fexri adi 17 iyun 1943 Stalin mukafati II derece 1946 Arsin mal alan filmindeki Veli roluna gore Qirmizi Emek Bayragi ordeni 9 iyun 1959 Azerbaycan SSR xalq artisti fexri adi 24 may 1960 Azerbaycan SSR Ali Sovetinin Fexri fermani 29 dekabr 1971 6 Filmoqrafiya RedakteAktrisanin tebessumu film 1974 Arsin mal alan film 1945 Besir Seferoglu film 1969 Boyuk omrun anlari film 2006 Ehmed haradadir film 1963 Importni yaxud zirrama film 1972 Kazbek qutusu film 1958 Qeribe ehvalat film 1960 Mektuba cavab film 1944 O olmasin bu olsun film 1956 Payiz konserti film 1962 Ulduz film 1964 Uzeyir omru film 1981 Ureklerde yasayan senetkar Lutfeli Abdullayev film 2014 Istinadlar Redakte Sariyeva I Lutfeli Abdullayev senetine dovlet qaygisi Baki xeber 2015 5 noyabr S 15 Seda Novruzda dunyaya gelen gorkemli sexsiyyetler 22 03 2016 Samiroglu M Anadangelme aktyor Kal Baloglan Asiq Mehemmed Meze Veli Konsert Lutfeli Xalq artisti Lutfeli Abdullayev haqqinda Medeniyyet 2012 7 dekabr S 13 Aydin Kazimzade Azerbaycan kinosu 1 filmlerin izahli kataloqu 1898 2002 Baki 2003 seh 37 38 Lutfeli Abdullayevin 100 illik yubileyi kecirilecek 2014 02 14 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 02 13 L Abdullayevin Azerbaycan SSR Ali Sovetinin Fexri Fermani ile teltif edilmesi haqqinda Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 29 dekabr 1971 ci il tarixli Fermani anl az saytiXarici kecidler RedakteXalq artistlerinin dogum gunudurMenbe https az wikipedia org w index php title Lutfeli Abdullayev amp oldid 5802828, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.