O olmasın, bu olsun (film, 1956)
O olmasın, bu olsun — 1956-cı ildə Hüseyn Seyidzadə tərəfindən çəkilmiş film.
| O olmasın, bu olsun | |
|---|---|
| Janr | komediya musiqili məhəbbət |
| Rejissor | Hüseyn Seyidzadə |
| Əsərin müəllifi | Üzeyir Hacıbəyov (titrlərdə yoxdur) |
| Ssenari müəllifi | Sabit Rəhman |
| Baş rollarda | Əliağa Ağayev Arif Mirzəquliyev Tamara Gözəlova Ağasadıq Gəraybəyli Barat Şəkinskaya İsmayıl Əfəndiyev Mustafa Mərdanov İsmayıl Osmanlı Möhsün Sənani |
| Operator | Əlisəttar Atakişiyev |
| Bəstəkar | Üzeyir Hacıbəyov (titrlərdə yoxdur) |
| Rəssam | Cəbrayıl Əzimov Nadir Zeynalov |
| İstehsalçı | Bakı Kinostudiyası |
| İlk baxış tarixi | 4 iyun 1957-ci il |
| Filmin digər adı | Məşədi İbad |
| Filmin növü | tammetrajlı bədii film |
| Rəng | rəngli |
| Vaxt | 87 dəq. |
| Ölkə | SSRİ |
| Dil | azərbaycanca rusca |
| İl | 1956 |
| Texniki məlumat | Az. var.-10 hissə, 2609 metr Rus var.-9 hissə, 2469 metr 35 mm |
| IMDb | ID 4263976 |
.jpg.html){kind=link}
Məzmun
Filmdə 1910-cu ildə Bakıda cərəyan edən hadisələr göstərilir. İki gəncin — Sərvər (Arif Mirzəquliyev) və Gülnazın (Tamara Gözəlova) böyük və ülvi məhəbbətindən, məhəbbətin pula, cəhalətə və feodal qalıqlarına qalib gəlməsindən bəhs olunur. Əsas qəhrəmanlarla yanaşı filmdə Rüstəm bəyin bir çox dost-tanışı: tacirlər, alverçilər, qoçular, mürtəce, satqın jurnalistlər də öz əksini tapır. Lakin rejissor mənfi qüvvələri belə insana sevdirməyə nail olmuşdur.
Film haqqında
Bəstəkar Üzeyir Hacıbəyovun eyniadlı operettası əsasında ekranlaşdırılmışdır.
Filmdə xanəndə Xan Şuşinski qonaqlıq səhnəsində "Kürd-Şahnaz" muğamını ifa edir.
Yengə rolunu oynayan aktrisa Münəvvər Kələntərli qapının dəliyindən içəri baxarkən qəflətən Sərvər çıxır və yengəni yerə yıxır. Bu məqamda yerə yıxılan aktrisa kiçik barmağını sındırmışdı. Lakin həmin çəkilişlər bitəndən sonra çəkiliş qrupu aktrisanın barmağının sındığını bilmişdilər.
Filmdə xanəndə Tükəzban İsmayılova "Segah" muğamı üstündə oxuyur.
Film Azərbaycanın ilk rəngli bədii filmidir.
Operettanı ilk dəfə 1918-ci ildə Vaqram Papazyan ilə S.Lakka filmə çəkməyə cəhd edir və Xanjonkovun o zaman yeni təsis olunmuş Yalta studiyasında çəkilişlərə başlanır. Lakin bu ilk film uğur qazana bilmədiyi üçün tez də sıradan çıxır.
Asiya və Afrika ölkələrinin Beynəlxalq Daşkənd kinofestivalında göstərilən kinokomediya o vaxt yüksək qiymət almışdı. Filmin xarici ekranlara çıxışı da uğurlu oldu. SSRİ Xarici Ölkələrlə Mədəni Əlaqələr İdarəsinin sədri A.Davıdov Azərbaycan Kinematoqrafçıları İttifaqının I katibi Hüseyn Seyidzadəyə göndərdiyi məktubunda yazırdı: ""O olmasın, bu olsun" filmi 40 ölkəyə, o cümlədən İran, İraq, Yuqoslaviya, Yaponiya, Avstriya, ABŞ, İsveçrə və Macarıstana satılıb". Daha sonralar film daha 10 ölkəyə satıldı. Bununla belə, kinolent Bakı kinoteatrlarında nümayiş etdirilərkən, respublika mətbuatında "Müvəffəqiyyətsiz film" başlıqlı kəskin tənqidi resenziya dərc edilmişdi. Çəkilişlər ilyarım davam edib və aparıcı aktyorlara o vaxtın pulu ilə hər çəkiliş günü üçün 60 manat qonorar veriblər. O vaxtlar Azərbaycana qastrol səfərinə gəlmiş hind kinematoqrafçıları bir neçə Azərbaycan filminə baxdıqdan sonra daha çox üstünlüyü Hüseyn Seyidzadənin filmlərinə vermişdilər. Hətta hind kinosunun yaradıcısı Rac Kapur onu Hindistana dəvət etmişdi: "Gedək Hindistana, orada film çəkərsən, səni milyonçu edərəm". "O olmasın, bu olsun" ekranlara çıxandan sonra kinoşünaslar filmi tənqid etmişlər: "Heç bir estetik qanuna tabe olmayan, mənasız və zövqsüz çəkilmiş səhnələr, lüzumsuz vuruşma, qaçışma, hay-küylər, eybəcər oyunbazlıqlar, gah naturalistcəsinə, gah da qeyri-inandırıcı şişirtmələr tərzində verilmiş əcaib kadrlar... Hər şeydən əvvəl isə filmdə Məşədi İbad obrazı yoxdur. Rejissor işinin pərakəndəliyi hər obrazda, hər kadrda özünü göstərir". ""O olmasın, Bu olsun" filmində tamaşaçıların etirazına səbəb olan qüsur... kinokomediyada olmayan, sonra əlavə edilmiş primitiv əhvalatlar — bazarda qoçuların davası, Rüstəm bəyin evində qonaqların qalmaqalı, hamamda verilən çirkin naturalist səhnələr və s. kimə lazım idi? Bu əhvalatlar filmdə o qədər işıq, o qədər hay-küylə verilmişdir ki, komediyanın əsasını təşkil edən ictimai motivlər kölgədə qalır... Filmdə tamaşaçıya təqdim edilən Məşədi İbad isə tamamilə başqadır... Bunun təqsiri rolun yanlış traktovkasındadır. Bəla burasındadır ki, rejissor necə çalmışsa, aktyor da elə oynamışdır".
Rejissor Hüseyn Seyidzadə filmdə baş rola-Məşədi İbad roluna aktyor Mirzəağa Əliyevi çəkəcəkdi. Lakin çəkilişlər yenicə başlamışdı ki, aktyor dünyasını dəyişdi. Bundan sonra rejissor yeni Məşədi İbadı-Əliağa Ağayevi tapmalı oldu.
2016-cı ildə Meksikanın paytaxtı Mexiko şəhərində Azərbaycan Kinosu günləri çərçivəsində nümayiş etdirilmişdir.
Filmin heyəti
Film üzərində işləyənlər
- Əsərin müəllifi: Üzeyir Hacıbəyov (titrlərdə yoxdur)
- Ssenari müəllifi: Sabit Rəhman
- Quruluşçu rejissor: Hüseyn Seyidzadə
- Quruluşçu operator: Əlisəttar Atakişiyev
- Geyim rəssamı: Əlisəttar Atakişiyev
- Quruluşçu rəssam: Cəbrayıl Əzimov, Nadir Zeynalov
- Bəstəkar: Üzeyir Hacıbəyov (titrlərdə yoxdur)
- Səs operatoru: Əziz Şeyxov
- Musiqi redaktoru: Fikrət Əmirov
- Rejissor: Şüa Şeyxov
- Operator: Mirzə Mustafayev
- Qrim rəssamı: Georgi Parisaşvili
- Montaj üzrə assistent: A.Filimonova
- Çalır: Üzeyir Hacıbəyov Adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri
- Dirijor: Fikrət Əmirov
- Filmin direktoru: Daniil Yevdayev
- Operator assistenti: Tofiq Sultanov (titrlərdə yoxdur)
- Quraşdırılmış səhnələrin operatoru: Sergey Klyuçevski (titrlərdə yoxdur)
- Quraşdırılmış səhnələrin rəssamı: Mirzə Rəfiyev (titrlərdə yoxdur)
- Rejissor köməkçisi: Ramiz Əliyev (titrlərdə yoxdur)
- Mahnı ifa edən: Mirzə Babayev (Məşədi İbad), Firəngiz Əhmədova (Gülnaz) (titrlərdə yoxdur)
- Rəqs quruluşçusu: Əlibaba Abdullayev (titrlərdə yoxdur)
- Rejissor assistenti : Əlisəttar Məlikov
Rollarda
- Əliağa Ağayev — Məşədi İbad
- Arif Mirzəquliyev — Sərvər
- Tamara Gözəlova — Gülnaz
- Ağasadıq Gəraybəyli — Rüstəm bəy
- Barat Şəkinskaya — Sənəm
- İsmayıl Əfəndiyev — Həsənqulu bəy
- Mustafa Mərdanov — Həsən bəy
- İsmayıl Osmanlı — Rza bəy
- Möhsün Sənani — Qoçu Əsgər
- Lütfəli Abdullayev — Balaoğlan
- Əhməd Əhmədov (Əhməd Əhmədov-Rumlu kimi) — Hambal
- Rza Əfqanlı — Cəlil Məmmədquluzadə
- Ağahüseyn Cavadov — Bəy
- Adil İsgəndərov — Qoçu
- Sadıq Saleh Bağırov — Mirzə Ələkbər Sabir
- Həsənağa Salayev — Əzim Əzimzadə
- Nüsrət Fətullayev
- Münəvvər Kələntərli — Yengə
- Lütfi Məmmədbəyli — Sərvərin dostu
- Müxlis Cənizadə — Sərvərin dostu
- F.Əlizadə
- Faiq Mustafayev — Sərvərin dostu
- Əfrasiyab Məmmədov — Sərvərin dostu
- Osman Hacıbəyov
- Mollağa Bəbirli — Hamam sahibi Məşədi Qəzənfər
- Sona Hacıyeva — Çadralı qadın
- Məmmədsadıq Nuriyev — Bazardakı adam
- Yusif Yulduz — Bəy
- Əliheydər Həsənzadə — Bəy
- Məmməd Sadıqov — Bəy
- Əminə Dilbazi — Rəqqasə
- Sadıq Hüseynov — Qoçu
- Cabbar Əliyev — Qoçu
- Süleyman Tağızadə — Qoçu
- Ramiz Mustafayev — Hüseyn Ərəblinski (titrlərdə yoxdur)
- Xan Şuşinski — Xanəndə (titrlərdə yoxdur)
- Kamil Dadaşov — Rəqs edən kisəçi (titrlərdə yoxdur)
- Bəhram Mansurov — Tar çalan (titrlərdə yoxdur)
- Tələt Bakıxanov — Kamançada çalan (titrlərdə yoxdur)
- Tükəzban İsmayılova — Xanəndə (titrlərdə yoxdur)
- Əkbər Fərzəliyev — Ziyalı (titrlərdə yoxdur)
- Kübra Əbilova — Qarmon çalan (titrlərdə yoxdur)
Filmi səsləndirən
- Əli Zeynalov — Sərvər (Arif Mirzəquliyev)
- Leyla Bədirbəyli — Gülnaz (Tamara Gözəlova)
Sitatlar
- Məşədi İbad: Heyvan özünsən.
- Məşədi İbad: Cəhənnəm ol, axmağın biri, axmaq. Mənə meymun dediyin bəs deyil, hələ bir əl də verirsən.
- Məşədi İbad: Heç hənanın yeridir !?
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq istinad şablonları ilə göstərilməlidir. |
- "2011-ci ilin yubilyar filmləri". Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi. Dövlət Film Fondu. Kino-Bülleten. IV buraxılış. Bakı: Apostroff, 2011.
- “"O olmasın, bu olsun" operettasının 100, eyniadlı filmin isə 55 illiyinə həsr olunmuş konfrans keçirilib” //Paritet.- 2011.- 23-25 aprel.
- Gözəlova, T. “Məşədi İbad”dakı maraqlı yerlərin çoxu kəsildi: [“O olmasın, bu olsun” filmində Gülnaz rolunu canlandıran Tamara Gözəlova ilə söhbət] //Azadlıq.- 2011.- 1 fevral.- S.13.
- А.А. Ханжонков. Первые годы русской кинопромышленности. Изд. "Искусство", 1937.- стр. 216.
- M.Qurbanov, Ə.Qulubəyov "Kino sovetskoqo Azerbaydjana" Bakı, Azdövlətnəşr, 1969, səh 4
- Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyası. Memarlıq və İncəsənət İnstitutu. Nazim Sadıxov. Azərbaycan bədii kinosu (1920-1935-ci illər). Bakı: Elm, 1970.
- "Kommunist" qəzeti, 9 dekabr 1956-cı il.
- "Kommunist", 09.12 1956.
- "Ədəbiyyat və İncəsənət", 09.12.1956.
- "O olmasın, bu olsun: böyük aktyorların benefisi", Ekspress qəzeti, 13.03.2003, Ulduzə Qaraqızı.
- 525.az (21.05.2016). "Meksikada Azərbaycan Kinosu günləri" (azərb.). 525.az. İstifadə tarixi: 2016-05-24.
Mənbə
- Журнал "Советский экран", 1957, № 19, стр. 5.
- Şəmsəddin Abbasov. “Sovet Azərbaycanının kinosu” //Kommunist.- 1958.- 29 avqust.
- Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 13.
- Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред. С. И. Юткевич; Редкол.: Ю. С. Афанасьев, В. Е. Баскаков, И. В. Вайсфельд и др. — Москва: Советская энциклопедия, 1987. — стр. 383.
- Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 106; 118; 122-124; 144.
- Həsənova, T. “Üzeyir Hacıbəyov və Azərbaycan kinosu”. //Kino.- 2006.- 29 sentyabr.- səh. 7.
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. 814.
- "Bəs mənim bir abasım hara getdi?" //Odlar yurdu.- London, 2008, dekabr.- № 002.- səh. 15.
- Kənan, A. “"O olmasın, bu olsun" filmi haqqında” //Kaspi.- 2011.- 25-27 iyun.- səh. 21.
Xarici keçidlər
- Filmi izlə