Qara rəngli, beli və qanadları qırmızı naxışlı böcəklərdir. Yetkin fərdin ön kürəciyi qırmızı rəngdə olmaqla, üzərində 6 qara ləkə vardır. Qalxancıq və qanadüstlüyündə zolaq, qara və qırmızı rəngdə naxışlar vardır. Qarıncıq üst tərəfdən qırmızıdır. Uzunluğu 8–10 mm-dir. Yumurtası silindrvari, çəlləkşəkillidir. Yanlarında yumru ləkələr vardır. Böyüklüyü 1 mm-dir. Süfəsi qırmızı rənglidir. Sürfələri qanadsız olur.
Həyat tərzi
Kələm taxtabitisi, Quba-Xaçmaz bölgəsində yetkin mərhələdə (imaqo) bağlarda, kolluqlarda və meşələrdə yerə tökülmüş xəzəl altında qışlayır. Qışlamış fərdlər mart ayının III ongünlüyündə, havanın orta temperaturu 11-12°C, havanın nisbi rütubəti 78-80% olduqda qışlamadan çıxıb, kələm sahələrinə miqrasıya edirlər. Kələm taxtabitisi bir qayda olaraq öz yumurtalarını kələm bitkisinin yarpaqlarının alt səthinə iki cərgədə, hər cərgədə 6 ədəd olmaqla 12 yumurta qoyur. Dişi fərdlər həyatı boyu 9-10 topa (108-120) yumurta qoyurlar. Yumurtanın inkişafı iqlim şəraitindən asılı olaraq 10-12 gün davam edir. Sürfələrin yumurtadan çıxması aprel ayının üçüncü ongünlüyünün ortalarında müşahidə edilmişdir. Sürfələrin kütləvi çıxışı aprelin sonu, may ayının əvvəllərinə təsadüf edir. Birinci nəslin inkişafı aprel və may aylarında müşahidə edilir və bu nəslin inkişafı 45-50 günə başa çatır. Birinci nəslin dişi fərdləri mayalandıqdan sonra, yumurta qoymağa başlayırlar. Bu proses iyun ayının birinci ongünlüyündə baş verir və iyul ayının I ongünlüyündə başa çatır. Temperaturun yüksək olması nəticəsində ikinci nəslin yumurtalarının inkişafı 4-5 günə başa çatır. Sürfələrin yumurtadan ilk çıxışı iyunun ikinci ongünlüyündə başlayır, iyul ayının sonuna qədər davam edir. Ikinci nəslin yetkin fərdləri iyul ayının ortalarından başlayır və avqust ayının birinci ongünlüyündə başa çatır. Ikinci nəslin inkişafı 35-40 günə başa çatır. Ikinci nəslin dişi fərdləri iyulun üçüncü ongünlüyündə yumurta qoymağa başlayır və bu proses avqust ayının sonuna qədər davam edir. Üçüncü nəslin yetkin fərdləri avqustun sonu, sentyabr ayında uçurlar və payız kələmi üzərində qidalanırlar. Kələm taxtabitisi yayıldığı bütün ərazilərdə kələm bitkisinin əsas zərərvericilərindən biri hesab olunur. Qışlamadan çıxan yetkin fərdlər cütləşməyə başlayırlar. Mayalanmadan sonra dişilər xaççiçəkli bitkilərin üzərinə 12 ədəd olmaqla yumurta qoyur. Yazda, 10-12 gündən sonra yumurtadan çıxan sürfələr yetkin fərdlər kimi xaççiçəkli bitkilərlə qidalanır. Sürfələr 2-5 gündən bir qabıq dəyişir. 4 və 6 qabıq dəyişmədən sonra sürfələrin böyüməsi başa çatır. Kələm bəzəkli bağacığının bir nəslinin inkişafı 25-30 gün çəkir. Azərbaycanda kələm bəzəkli bağacığının 2 nəsil verir.
Onlar kələm bitkisinin yarpaqlarının şirəsi ilə qidalanır, nəticədə yarpaqlar öz normal rəngini itirir, yarpaqların üzərində kütləvi ağ ləkələr əmələ gəlir. Bitkidə fotosintez prosesi pozulur, bitki inkişafdan qalır və ya zəif inkişaf edir, məhsuldarlıq aşağı düşür.
NAXÇIVAN MUXTAR RESPUBLİKASINDA ÇƏYİRDƏKLİ MEYVƏ AĞACLARINA ZƏRƏRVERƏN HƏŞƏRATLAR VƏ ONLARIN ENTOMOFAQLARI[ölü keçid]
Zərərli həşəratlar: neyroendokrin tənzimin fizioloji və biokimyəvi aspektləri
İstinadlar
S.R.Məmmədova, B.B.Xəlilov. Kənd təsərrüfatı entomologiyası. Bakı: 1986, -206 s.
N.H. Səmədov taxıl böcəkləri və onlarla mübarizə tədbirləri. Bakı: 1964.
↑ Səfərova İ.M. Quba-Xaçmaz bölgəsində kələmin zərərvericiləri və başlıca zərərvericilərə qarşı kompleks mübarizə tədbirləri, Gəncə, 2006, s. 54-57.
Avqust 18, 2021
kələm, taxtabitisi, eurydema, ventralis, buğumayaqlılar, tipinin, yarımsərtqanadlılar, dəstəsinin, qalxancıqlar, fəsiləsinə, olan, növ, eurydema, ventraliselmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalılaryarımbölmə, ilkağızl. Kelem taxtabitisi lat Eurydema ventralis Bugumayaqlilar tipinin Yarimsertqanadlilar destesinin Qalxanciqlar fesilesine aid olan nov Kelem taxtabitisiEurydema ventralisElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme IlkagizlilarRanqsiz EcdysozoaTip Bugumayaqlilarnov Kelem taxtabitisiElmi adiEurydema ventralisSekilaxtarisiNCBI 1511229EOL 2870594 Mundericat 1 Xarici qurulusu 2 Heyat terzi 3 Yayilmasi 4 Edebiyyat 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidler 7 IstinadlarXarici qurulusu RedakteQara rengli beli ve qanadlari qirmizi naxisli boceklerdir Yetkin ferdin on kureciyi qirmizi rengde olmaqla uzerinde 6 qara leke vardir Qalxanciq ve qanadustluyunde zolaq qara ve qirmizi rengde naxislar vardir Qarinciq ust terefden qirmizidir Uzunlugu 8 10 mm dir Yumurtasi silindrvari celleksekillidir Yanlarinda yumru lekeler vardir Boyukluyu 1 mm dir Sufesi qirmizi renglidir Surfeleri qanadsiz olur Heyat terzi RedakteKelem taxtabitisi Quba Xacmaz bolgesinde yetkin merhelede imaqo baglarda kolluqlarda ve meselerde yere tokulmus xezel altinda qislayir Qislamis ferdler mart ayinin III ongunluyunde havanin orta temperaturu 11 12 C havanin nisbi rutubeti 78 80 olduqda qislamadan cixib kelem sahelerine miqrasiya edirler Kelem taxtabitisi bir qayda olaraq oz yumurtalarini kelem bitkisinin yarpaqlarinin alt sethine iki cergede her cergede 6 eded olmaqla 12 yumurta qoyur Disi ferdler heyati boyu 9 10 topa 108 120 yumurta qoyurlar Yumurtanin inkisafi iqlim seraitinden asili olaraq 10 12 gun davam edir Surfelerin yumurtadan cixmasi aprel ayinin ucuncu ongunluyunun ortalarinda musahide edilmisdir Surfelerin kutlevi cixisi aprelin sonu may ayinin evvellerine tesaduf edir Birinci neslin inkisafi aprel ve may aylarinda musahide edilir ve bu neslin inkisafi 45 50 gune basa catir Birinci neslin disi ferdleri mayalandiqdan sonra yumurta qoymaga baslayirlar Bu proses iyun ayinin birinci ongunluyunde bas verir ve iyul ayinin I ongunluyunde basa catir Temperaturun yuksek olmasi neticesinde ikinci neslin yumurtalarinin inkisafi 4 5 gune basa catir Surfelerin yumurtadan ilk cixisi iyunun ikinci ongunluyunde baslayir iyul ayinin sonuna qeder davam edir Ikinci neslin yetkin ferdleri iyul ayinin ortalarindan baslayir ve avqust ayinin birinci ongunluyunde basa catir Ikinci neslin inkisafi 35 40 gune basa catir Ikinci neslin disi ferdleri iyulun ucuncu ongunluyunde yumurta qoymaga baslayir ve bu proses avqust ayinin sonuna qeder davam edir Ucuncu neslin yetkin ferdleri avqustun sonu sentyabr ayinda ucurlar ve payiz kelemi uzerinde qidalanirlar Kelem taxtabitisi yayildigi butun erazilerde kelem bitkisinin esas zerervericilerinden biri hesab olunur Qislamadan cixan yetkin ferdler cutlesmeye baslayirlar Mayalanmadan sonra disiler xaccicekli bitkilerin uzerine 12 eded olmaqla yumurta qoyur Yazda 10 12 gunden sonra yumurtadan cixan surfeler yetkin ferdler kimi xaccicekli bitkilerle qidalanir Surfeler 2 5 gunden bir qabiq deyisir 4 ve 6 qabiq deyismeden sonra surfelerin boyumesi basa catir Kelem bezekli bagaciginin bir neslinin inkisafi 25 30 gun cekir Azerbaycanda kelem bezekli bagaciginin 2 nesil verir 1 2 Onlar kelem bitkisinin yarpaqlarinin siresi ile qidalanir neticede yarpaqlar oz normal rengini itirir yarpaqlarin uzerinde kutlevi ag lekeler emele gelir Bitkide fotosintez prosesi pozulur bitki inkisafdan qalir ve ya zeif inkisaf edir mehsuldarliq asagi dusur 3 Yayilmasi RedakteMDB mekaninda kelem taxtabitisi Rusiyanin cenub serq rayonlarinda Ukraynada Moldovada Qafqazda Krasnodar ve Stavropolda Qara deniz sahillerinin subtropik zonalarinda Orenburq Kustanay Kazan Celyabinsk Omsk Tomsk vilayetlerinde Orta Asiya respublikalarinda ve Qazaxistanda da yayilmisdir Azerbaycanda Quba Xacmaz bolgesinde kelem taxtabitisi genis yayilmisdir Esasen Deveci Xacmaz massivinde ve dageteyi hissede daha genis yayilmisdir 3 Edebiyyat RedakteSeferova I M Quba Xacmaz bolgesinde kelemin zerervericileri ve baslica zerervericilere qarsi kompleks mubarize tedbirleri Gence 2006 s 54 57 Azerbaycan heyvanlar alemi II Bugumayaqlilar Baki Elm 2004 388 seh C A Hidayetov Azerbaycanda Kend teserrufati bitkilerine zerer veren Yarimsertqanadlilar Taxtabitiler 42 seh S R Memmedova B B Xelilov Kend teserrufati entomologiyasi Baki 1986 206 s N H Semedov taxil bocekleri ve onlarla mubarize tedbirleri Baki 1964 Hemcinin bax RedakteAvstriya bagacigi Rutubetseven bagaciq Ziyankar bagaciq Elvan eliya Burunlu sisovurd eliya Cugundur bagacigiXarici kecidler RedakteNAXCIVAN MUXTAR RESPUBLIKASINDA CEYIRDEKLI MEYVE AGACLARINA ZERERVEREN HESERATLAR VE ONLARIN ENTOMOFAQLARI olu kecid Zererli heseratlar neyroendokrin tenzimin fizioloji ve biokimyevi aspektleriIstinadlar Redakte S R Memmedova B B Xelilov Kend teserrufati entomologiyasi Baki 1986 206 s N H Semedov taxil bocekleri ve onlarla mubarize tedbirleri Baki 1964 1 2 Seferova I M Quba Xacmaz bolgesinde kelemin zerervericileri ve baslica zerervericilere qarsi kompleks mubarize tedbirleri Gence 2006 s 54 57 Menbe https az wikipedia org w index php title Kelem taxtabitisi amp oldid 6092097, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
