Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kür kərtənkələsi (lat. Darevskia portschinskii) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin sürünənlər sinfinin pulcuqlular dəstəsinin əsl kərtənkələlər fəsiləsinin qayalıq kərtənkələsi cinsinə aid heyvan növü. Elə də böyük olmayan daş kərtənkələsidir. Bədənində 43-62 pulcuq vardır. Dişilər və erkəklər boz, qəhvəyi-boz rəndə olurlar. Bədənin bel nahiyəsində yaşıl rəng yoxdur. Çoxalma zamanı erkəklərdə boğaz, sinə hissəsi parlaq-sarı, narıncı-sarı rəngdə olur.
| Kür kərtənkələsi | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstəüstü: Dəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Kür kərtənkələsi | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Yayılması
Əsasən Kür çayının orta axarları boyunca, Gürcüstanın cənub hissəsi və Ermənistanın şimal hissələrini əhatə edir. Azərbaycan ərazisində kiçik və qapalı areala malikdir. Əsasən Azərbaycanın cənubunda Həkəri çayı boyunca yayılmışdı. Hal-hazırda isə areal kiçik olaraq müxtəlif ərazilərdə yayılmışdır. Bu növə daxil kərtənkələlər Kürün sahili boyunca yerləşən qayalıqlarda, 1100-1200 metr yüksəkliklərində yayılmışdır. 1 km maşrutda 40-55 baş kərtənkələyə daxildir. Qışlama Tiflis yaxınlığında mart, dağlıq ərazilərdə isə aprel ayının ortalarında bitir.
Sistematika
Bu növ iki yarımnövə bölünür. Lacerta portschinskii portschinskii Kessler, 1878 növün əsas yarımnövüdür. Lacerta portschinskii nigrita Bakradze, 1976 yarımnövü isə Kürün (Gürcüstan) Maşavera çayı, (Ermənistan) Debet çayı kimi qolları sahillərində yayılmdır.
Qidalanması və çoxalması
Cücülər və kiçik onurğasızlarla qidalanır. Böçəklər, İkiqanadlılar, Düzqanadlılar, Çoxayaqlılar və Kəpənəklər onun əsas qidasını təşkil edir.
Yumurta qoymaqla çoxalırlar. 2-5 yumurta qoyurlar. Bu iyundan iyulun ortalarına qədər davam edir. Balalar iyulun ortalarından avqust ayının sonlarına qədər yumurtadan çıxırlar. Balaların uzunluğu 25-27 mm təşkil edir.
İstinadlar
- The Reptile Database (ing.). / P. Uetz 2015.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kur kertenkelesi lat Darevskia portschinskii heyvanlar aleminin xordalilar tipinin surunenler sinfinin pulcuqlular destesinin esl kertenkeleler fesilesinin qayaliq kertenkelesi cinsine aid heyvan novu Ele de boyuk olmayan das kertenkelesidir Bedeninde 43 62 pulcuq vardir Disiler ve erkekler boz qehveyi boz rende olurlar Bedenin bel nahiyesinde yasil reng yoxdur Coxalma zamani erkeklerde bogaz sine hissesi parlaq sari narinci sari rengde olur Kur kertenkelesiElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Klad Sinif SurunenlerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Desteustu Deste PulcuqlularFesileustu Fesile Esl kertenkelelerYarimfesile Cins Qayaliq kertenkelesiNov Kur kertenkelesiBeynelxalq elmi adiDarevskia portschinskii Karl Fedorovich Kessler 1878Sekil axtarisiNCBI 122351EOL 792853YayilmasiEsasen Kur cayinin orta axarlari boyunca Gurcustanin cenub hissesi ve Ermenistanin simal hisselerini ehate edir Azerbaycan erazisinde kicik ve qapali areala malikdir Esasen Azerbaycanin cenubunda Hekeri cayi boyunca yayilmisdi Hal hazirda ise areal kicik olaraq muxtelif erazilerde yayilmisdir Bu nove daxil kertenkeleler Kurun sahili boyunca yerlesen qayaliqlarda 1100 1200 metr yuksekliklerinde yayilmisdir 1 km masrutda 40 55 bas kertenkeleye daxildir Qislama Tiflis yaxinliginda mart dagliq erazilerde ise aprel ayinin ortalarinda bitir SistematikaBu nov iki yarimnove bolunur Lacerta portschinskii portschinskii Kessler 1878 novun esas yarimnovudur Lacerta portschinskii nigrita Bakradze 1976 yarimnovu ise Kurun Gurcustan Masavera cayi Ermenistan Debet cayi kimi qollari sahillerinde yayilmdir Qidalanmasi ve coxalmasiCuculer ve kicik onurgasizlarla qidalanir Bocekler Ikiqanadlilar Duzqanadlilar Coxayaqlilar ve Kepenekler onun esas qidasini teskil edir Yumurta qoymaqla coxalirlar 2 5 yumurta qoyurlar Bu iyundan iyulun ortalarina qeder davam edir Balalar iyulun ortalarindan avqust ayinin sonlarina qeder yumurtadan cixirlar Balalarin uzunlugu 25 27 mm teskil edir IstinadlarThe Reptile Database ing P Uetz 2015 Hemcinin bax