Küleç məscidi (ukr.Колеч-Мечеть, krımtat.Küleç Meçit, Кулеч-Мечит) — Krım xanlığı dövründə inşa edilmiş bir məscid. Məsciddən yuxarıda, çürük su çayının vadisi üzərindəki
İslam
Küleç məscidi
Lua xətası: expandTemplate: template "lang-crh-latn" does not exist.
eyniadlı kənddə Əziz Əhməd əfəndinin türbəsi yerləşir. Məscidlə birlikdə mədrəsə də inşa edilmişdir. Məscid kompleksi haqqında ilk yazılı qeydlər 17-ci əsrə təsadüf edir, lakin tədqiqatçıların fikrincə, onun qurulma vaxtı daha erkən bir dövrə, ehtimal ki, 15-16-cı əsrlərə aid edilə bilər. Krımda Sovet hakimiyyəti qurulandan sonra məscid bağlandı və 1950-ci illərin əvvəllərində məscid kompleksi tamamilə dağıldı.
Memarlıq obyekti olaraq, 1920-ci illərdə memar və bərpaçı Boris Nikolayeviçin başçılıq etdiyi ekspedisiya tərəfindən araşdırılmışdır.
Bina 1950-ci illərə qədər qalsada, bundan sonra söküldü. Tədqiqat, çəkiliş, habelə onun ən qiymətli memarlıq və tarixi hissələrinin qorunub saxlanılması həyata keçirilmədi.
Məbəd kompleksinin tədqiqatları 1920-ci illərin sonlarında, sonralar Krım xan sarayının direktoru vəzifəsini icra etmiş tarixçi və etnoqraf Uesin Bodaninskinin başçılığı ilə aparıldı. Sənətşünas-bərpaçı B.N.Zasypkin Krım xanlığının qorunan tarixi və mədəni abidələrinin Moskvadan mütəxəssislər tərəfindən araşdırılmasına diqqət çəkməyi bacardı. 1937-1938-ci illərdə V. Bodaninsky və B. N. Zasypkin repressiya edildi və SSRİ dağılmayana qədər onların elmi irsi praktiki olaraq məlum olmadı.
Memarlığı
Məscidin memarlığı Krım xanlığının erkən memarlıq nümunələrinə uyğundur. Əsas bina plana uyğun bir formada kvadrat şəklindədir. Bura əvvəllər səkkizbucaqlı qurluş ilə dəstəklənən qurğuşun günbəz ilə taclanırdı. Divarlar xaricdən ümumi qalınlığı 0.8 ilə 1 metr arasında olan yüksək keyfiyyətli işlənmiş daşdan ibarət böyük bloklardan ibarət idi. Əsas salonda üzəri tağlı iki hissəli pəncərələr var idi. Giriş portalı əsas binanın yarısının hündürlüyündə idi, künclərində kiçik qalalar düzəldilmişdi. Giriş qrupunun sol tərəfində konusvari günbəzlə bəzədilmiş 25 metr hündürlüyə qədər bir kvadrat əsas ətarfında12 tərəfli minarə var idi. İçəridə Səlcuq motivləri ilə zəngin bir oyma mehrab yerləşirdi. Məscid, memarlıq baxımından XIV-XV əsrlərə aid Əski-Saray məscidinə bənzəyir.
Qalıqlar
Məscidin yerləşdiyi yerdən 650 metr cənub-şərqdə, 2134 nömrəli kurqanın yaxınlığında, Əhməd-Əfəndinin iddia edilən məzarının üstündə türbə yerləşirdi və hazırda 45°09′13″ şm. e. 35°15′44″ ş. u.nöqtəsində yerləşən qalıqları demək olar ki, qorunmur. Sahəyə baxış keçirilərkən bir sıra xırda söküntü daşları, kafel parçaları və şüşəli keramika tapıldı. Bu gün bu ərazi özəl bağlar və əkin sahələri ilə işğal edilmişdir.
İstinadlar
↑ Гаврилов А. В. Средневековые памятники Юго-Восточного Крыма (материалы к археологической карте) // Сугдейский сборник (русский). № III. Киев-Судак. 2008.
В. Ф. Козлов. "Основатель Бахчисарайского дворца-музея Усеин Боданинский". 12 Февраля 2014.
Б. Н. Засыпкин (некролог) // Архитектурное наследство Вып. 8 (русский). М. 1957.
↑ Засыпкин Б. Н. Памятники архитектуры крымских татар // Крым: Общественно-научный и экскурсионный журнал. № 2 (4). М.- Л. 1927.
Бабенко Г. А., Дюличев В. П. Шедевры мусульманской архитектуры Крыма. Симферополь: Симферопольская городская типография. 320. ISBN978-966-2913-83-5. (#parameter_ignored)
Крикун Е. В. Памятники крымскотатарской архитектуры (XIII-XXвв.). Симферополь: Крымучпедгиз. 1998.
Ədəbiyyat
Эвлия Челеби. Книга путешествия. Крым и сопредельные области. (Извлечения из сочинения турецкого путешественника XVII века). / Вступит. статья, перевод с османского языка, комментарии Е. В. Бахревского (Историко-археологический фонд «Наследие тысячелетий» Изд. 2-е, исправл. и доп. 2000 nüs.). Симферополь: Изд-во «ДОЛЯ». 2008. ISBN978-966-366-159-9.
Административно-территориальные преобразования в Крыму. 1783—1998 гг. Справочник / Под ред. Г. Н. Гржибовской. — Симферополь: Таврия-Плюс, 1999. — 464 с. — ISBN 966-7503-22-4.
Засыпкин Б. Н. Памятники архитектуры крымских татар // Крым: Общественно-научный и экскурсионный журнал. М.- Л.: Госиздат, Тип. Красный Пролетарий. 1927.
Б. Н. Засыпкин (некролог) // Архитектурное наследство Вып. 8. М. 1957.
Бабенко Г. А., Дюличев В. П. Шедевры мусульманской архитектуры Крыма. Симферополь: Симферопольская городская типография. 2008. ISBN978-966-2913-83-5.
Гаврилов А. В. Средневековые памятники Юго-Восточного Крыма (материалы к археологической карте) // Сугдейский сборник. Киев-Судак. 2008.
Dekabr 11, 2021
küleç, məscidi, Колеч, Мечеть, krımtat, küleç, meçit, Кулеч, Мечит, krım, xanlığı, dövründə, inşa, edilmiş, məscid, məsciddən, yuxarıda, çürük, çayının, vadisi, üzərindəkiislamlua, xətası, expandtemplate, template, lang, latn, does, exist, ölkə, rusiya, ukrayn. Kulec mescidi ukr Kolech Mechet krimtat Kulec Mecit Kulech Mechit Krim xanligi dovrunde insa edilmis bir mescid Mescidden yuxarida curuk su cayinin vadisi uzerindekiIslamKulec mescidiLua xetasi expandTemplate template lang crh latn does not exist 45 09 35 sm e 35 15 37 s u Olke Rusiya UkraynaYeri KrimDovru XV esrMemarligi Islam memarligiMinarelerin sayi 1Gunbezlerin sayi 1Material islenmis ehengdasiVeziyyeti dagidilibKulec mescidi Vikianbarda elaqeli mediafayllareyniadli kendde Eziz Ehmed efendinin turbesi yerlesir Mescidle birlikde medrese de insa edilmisdir Mescid kompleksi haqqinda ilk yazili qeydler 17 ci esre tesaduf edir lakin tedqiqatcilarin fikrince onun qurulma vaxti daha erken bir dovre ehtimal ki 15 16 ci esrlere aid edile biler Krimda Sovet hakimiyyeti qurulandan sonra mescid baglandi ve 1950 ci illerin evvellerinde mescid kompleksi tamamile dagildi Memarliq obyekti olaraq 1920 ci illerde memar ve berpaci Boris Nikolayevicin basciliq etdiyi ekspedisiya terefinden arasdirilmisdir Bina 1950 ci illere qeder qalsada bundan sonra sokuldu Tedqiqat cekilis habele onun en qiymetli memarliq ve tarixi hisselerinin qorunub saxlanilmasi heyata kecirilmedi 1 Mebed kompleksinin tedqiqatlari 1920 ci illerin sonlarinda sonralar Krim xan sarayinin direktoru vezifesini icra etmis tarixci ve etnoqraf Uesin Bodaninskinin basciligi ile aparildi Senetsunas berpaci B N Zasypkin Krim xanliginin qorunan tarixi ve medeni abidelerinin Moskvadan mutexessisler terefinden arasdirilmasina diqqet cekmeyi bacardi 1937 1938 ci illerde V Bodaninsky ve B N Zasypkin repressiya edildi ve SSRI dagilmayana qeder onlarin elmi irsi praktiki olaraq melum olmadi 2 3 Mundericat 1 Memarligi 2 Qaliqlar 3 Istinadlar 4 EdebiyyatMemarligi RedakteMescidin memarligi Krim xanliginin erken memarliq numunelerine uygundur Esas bina plana uygun bir formada kvadrat seklindedir Bura evveller sekkizbucaqli qurlus ile desteklenen qurgusun gunbez ile taclanirdi Divarlar xaricden umumi qalinligi 0 8 ile 1 metr arasinda olan yuksek keyfiyyetli islenmis dasdan ibaret boyuk bloklardan ibaret idi Esas salonda uzeri tagli iki hisseli pencereler var idi Giris portali esas binanin yarisinin hundurluyunde idi kunclerinde kicik qalalar duzeldilmisdi Giris qrupunun sol terefinde konusvari gunbezle bezedilmis 25 metr hundurluye qeder bir kvadrat esas etarfinda12 terefli minare var idi Iceride Selcuq motivleri ile zengin bir oyma mehrab yerlesirdi 4 5 Mescid memarliq baximindan XIV XV esrlere aid Eski Saray mescidine benzeyir 6 Qaliqlar RedakteMescidin yerlesdiyi yerden 650 metr cenub serqde 2134 nomreli kurqanin yaxinliginda Ehmed Efendinin iddia edilen mezarinin ustunde turbe yerlesirdi ve hazirda 45 09 13 sm e 35 15 44 s u noqtesinde yerlesen qaliqlari demek olar ki qorunmur Saheye baxis kecirilerken bir sira xirda sokuntu daslari kafel parcalari ve suseli keramika tapildi Bu gun bu erazi ozel baglar ve ekin saheleri ile isgal edilmisdir 1 4 Istinadlar Redakte 1 2 Gavrilov A V Srednevekovye pamyatniki Yugo Vostochnogo Kryma materialy k arheologicheskoj karte Sugdejskij sbornik russkij III Kiev Sudak 2008 V F Kozlov Osnovatel Bahchisarajskogo dvorca muzeya Usein Bodaninskij 12 Fevralya 2014 B N Zasypkin nekrolog Arhitekturnoe nasledstvo Vyp 8 russkij M 1957 1 2 Zasypkin B N Pamyatniki arhitektury krymskih tatar Krym Obshestvenno nauchnyj i ekskursionnyj zhurnal 2 4 M L 1927 Babenko G A Dyulichev V P Shedevry musulmanskoj arhitektury Kryma Simferopol Simferopolskaya gorodskaya tipografiya 320 ISBN 978 966 2913 83 5 parameter ignored Krikun E V Pamyatniki krymskotatarskoj arhitektury XIII XXvv Simferopol Krymuchpedgiz 1998 Edebiyyat RedakteEvliya Chelebi Kniga puteshestviya Krym i sopredelnye oblasti Izvlecheniya iz sochineniya tureckogo puteshestvennika XVII veka Vstupit statya perevod s osmanskogo yazyka kommentarii E V Bahrevskogo Istoriko arheologicheskij fond Nasledie tysyacheletij Izd 2 e ispravl i dop 2000 nus Simferopol Izd vo DOLYa 2008 ISBN 978 966 366 159 9 Administrativno territorialnye preobrazovaniya v Krymu 1783 1998 gg Spravochnik Pod red G N Grzhibovskoj Simferopol Tavriya Plyus 1999 464 s ISBN 966 7503 22 4 Zasypkin B N Pamyatniki arhitektury krymskih tatar Krym Obshestvenno nauchnyj i ekskursionnyj zhurnal M L Gosizdat Tip Krasnyj Proletarij 1927 B N Zasypkin nekrolog Arhitekturnoe nasledstvo Vyp 8 M 1957 Babenko G A Dyulichev V P Shedevry musulmanskoj arhitektury Kryma Simferopol Simferopolskaya gorodskaya tipografiya 2008 ISBN 978 966 2913 83 5 Gavrilov A V Srednevekovye pamyatniki Yugo Vostochnogo Kryma materialy k arheologicheskoj karte Sugdejskij sbornik Kiev Sudak 2008 Menbe https az wikipedia org w index php title Kulec mescidi amp oldid 5962705, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
