Kyusu (急須) – ənənəvi yapon çaydanı. Əsasən gildən hazırlanır. Kiçik ölçüyə malikdir və qulpu yanda yerləşir.
Tarixi
Kyusunun mənşəyi Çində iqtidarda olmuş Sun sülaləsi ilə bağlıdır. Yaponiyada çay içkisinin populyarlaşmasından sonra Çin çaydanları əsrlər boyunca yapon mədəniyyətinin təsiri ilə kyusuya çevrilmişdir.
XVI–XVII əsrlərdə yaşamış şair və keşiş Yaponiyanı Çinin ilə tanış etmişdir. İlk kyusuların yaradıcılarından biri Çin mədəniyyətinin pərəstişkarı olan olmuşdur.
Hazırlanması
Kyusu əllə hazırlanır və hazırlanması zamanı vulkanik regionlardan gətirilmiş gildən, bəzən isə çinidən istifadə olunur. Kyusunu hazırlamaq üçün ikomi texnikası tətbiq olunur: hər bir hissə (gövdə, qulp, lülək, süzgəc, qapaq) ayrı hazırlanır və sonda birləşdirilir. Müxtəlif gil növlərindən hazırlanan müxtəlif növ kyusular mövcuddur. Mie prefekturasının şəhəri banko-yaki, Ayçi prefekturasının şəhəri isə tokoname-yaki adlı kyusu növünün istehsalına görə tanınır.
Ümumiyyətlə, Yaponiyada ən yaxşı kyusuların Tokoname regionunda hazırlandığı hesab olunur. Bu regiondan olan Yamada ailəsində kyusu hazırlamaq nəsildən nəsilə keçən praktikadır və hazırladığı kyusulara görə 1998-ci ildə Yaşayan xəzinə elan olunmuşdur.
Xüsusiyyətlər
Kyusu Qərbdə istifadə olunan çaydandan nisbətən kiçik ölçüyə malikdir və həcmi 100–300 ml olur. 300 ml-dən çox həcmi olan kyusu bir neçə qonaq üçün nəzərdə tutulub. Kyusunun ən ayrıcı xüsusiyyəti qulpunun yanda yerləşməsidir. Bu, kyusunu tutmağı asanlaşdırır və biləyə düşən təzyiqi azaldır, lakin bəzi kyusu növlərində qulp fərqli yerləşdirilə bilər. Arxa qulplu (uşirode kyusu), üst qulplu (uvade kyusu) və hətta qulpsuz (hohin kyusu) növləri də var.
Kyusunun içərisinə bir neçə çay yarpağı atılır ki, otağa xoş qoxu yayılsın. Yarpaqlar çay süzərkən lüləkdən keçməsin deyə gil və ya metal süzgəc taxılır. Kyusuda hazırlanan çayın daha dadlı olduğu düşünülür. Gilin tərkibindəki dəmir, sink, xrom və manqan kimi elementlərin mineralları qaynar sudakı minerallarla reaksiyaya girərək çayın dadını dəyişdirir. Kyusunun formasının da çayın dadına təsir etdiyi düşünülür.
Kyusuda və kimi yaşıl çay növləri dəmlənir. Onunla həm yapon üslubunda, həm də Qərb üslubunda çay süzmək olar. Kyusu istifadə olunduqdan sonra isti su ilə durulanır; bu, onun daha tez qurumasına səbəb olur.
Qalereya
İstinadlar
- Walther, Anne. "Kyusu: Choosing the Best Traditional Japanese Teapot". Japan Objects (ingiliscə). 14 fevral 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 14 fevral 2023.
- Perkins. səh. 348
Ədəbiyyat
- Perkins, Dorothy. Encyclopedia of Japan: Japanese History and Culture, from Abacus to Zori. Roundtable Press. 1991. səh. 348. ISBN . İstifadə tarixi: 14 fevral 2023.
Xarici keçidlər
- Vikianbarda Kyusu ilə əlaqəli mediafayllar var.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kyusu ile sehv salmayin Kyusu 急須 enenevi yapon caydani Esasen gilden hazirlanir Kicik olcuye malikdir ve qulpu yanda yerlesir 1971 ci ile aid kyusular 1968 ci ile aid kyusu TarixiKyusunun menseyi Cinde iqtidarda olmus Sun sulalesi ile baglidir Yaponiyada cay ickisinin populyarlasmasindan sonra Cin caydanlari esrler boyunca yapon medeniyyetinin tesiri ile kyusuya cevrilmisdir XVI XVII esrlerde yasamis sair ve kesis Yaponiyani Cinin ile tanis etmisdir Ilk kyusularin yaradicilarindan biri Cin medeniyyetinin perestiskari olan olmusdur HazirlanmasiTokoname yaki Kyusu elle hazirlanir ve hazirlanmasi zamani vulkanik regionlardan getirilmis gilden bezen ise ciniden istifade olunur Kyusunu hazirlamaq ucun ikomi texnikasi tetbiq olunur her bir hisse govde qulp lulek suzgec qapaq ayri hazirlanir ve sonda birlesdirilir Muxtelif gil novlerinden hazirlanan muxtelif nov kyusular movcuddur Mie prefekturasinin seheri banko yaki Ayci prefekturasinin seheri ise tokoname yaki adli kyusu novunun istehsalina gore taninir Umumiyyetle Yaponiyada en yaxsi kyusularin Tokoname regionunda hazirlandigi hesab olunur Bu regiondan olan Yamada ailesinde kyusu hazirlamaq nesilden nesile kecen praktikadir ve hazirladigi kyusulara gore 1998 ci ilde Yasayan xezine elan olunmusdur XususiyyetlerKyusu Qerbde istifade olunan caydandan nisbeten kicik olcuye malikdir ve hecmi 100 300 ml olur 300 ml den cox hecmi olan kyusu bir nece qonaq ucun nezerde tutulub Kyusunun en ayrici xususiyyeti qulpunun yanda yerlesmesidir Bu kyusunu tutmagi asanlasdirir ve bileye dusen tezyiqi azaldir lakin bezi kyusu novlerinde qulp ferqli yerlesdirile biler Arxa qulplu usirode kyusu ust qulplu uvade kyusu ve hetta qulpsuz hohin kyusu novleri de var Kyusunun icerisine bir nece cay yarpagi atilir ki otaga xos qoxu yayilsin Yarpaqlar cay suzerken lulekden kecmesin deye gil ve ya metal suzgec taxilir Kyusuda hazirlanan cayin daha dadli oldugu dusunulur Gilin terkibindeki demir sink xrom ve manqan kimi elementlerin minerallari qaynar sudaki minerallarla reaksiyaya girerek cayin dadini deyisdirir Kyusunun formasinin da cayin dadina tesir etdiyi dusunulur Kyusuda ve kimi yasil cay novleri demlenir Onunla hem yapon uslubunda hem de Qerb uslubunda cay suzmek olar Kyusu istifade olunduqdan sonra isti su ile durulanir bu onun daha tez qurumasina sebeb olur Qalereya1977 ci ile aid kyusu saxlanilan kyusu satilan kyusular Melburnda bir magazada satilan kyusu Kiotoda hazirlanmis kyusu IstinadlarWalther Anne Kyusu Choosing the Best Traditional Japanese Teapot Japan Objects ingilisce 14 fevral 2023 tarixinde Istifade tarixi 14 fevral 2023 Perkins seh 348EdebiyyatPerkins Dorothy Encyclopedia of Japan Japanese History and Culture from Abacus to Zori Roundtable Press 1991 seh 348 ISBN 0 8160 1934 7 Istifade tarixi 14 fevral 2023 Xarici kecidlerVikianbarda Kyusu ile elaqeli mediafayllar var