fbpx
Wikipedia

Çay (bitki)

Çay (lat. Camellia sinensis) — Çaykimilər fəsiləsinin kamelliya cinsinə aid növ.

?Çay
Camellia

Çay
Elmi təsnifat
Elmi adı
Camellia L., Kuntze

Vikinövlərdə
sistematika

Şəkil
axtarışı
ITIS  
NCBI  
EOL  
GRIN  
IPNI 
TPL 
Camellia sinensis

ÇinAssam növlərinə bölünür. Umumən Şərq ölkələrində və bəzi Avropa ölkələrində geniş istifadə olunur. Hazırlanma texnologiyasından asılı olaraq 4 növü vardır: qırmızı (oolonq), sarı, qara və yaşıl. Çay bitkisi ilk dəfə Qafqazda 19-cu əsrin 40-cı illərində Qafqaz canişini Vorontsovun göstərişi ilə Suxumidə əkilmişdir. Təcrübələr uğurlu olduğundan onun Qafqazda artırılması işləri 1876-cı illərdən başlanmışdır. Güman olunur ki, Azərbaycanda 1892-ci illərdə təcrübə üçün gətirilmiş sortlar Lənkəran, Car-Balakən rayonlarında sınaqdan uğurla çıxmışdır.

Dünyada hər il təxminən 1120 ton hazır çay istehsal olunur ki, onlardan 1-ci yerdə Çin 500 min hektar, 2-cisi Hindistan 338 min hektar, Azərbaycanda isə sovet dövründə 17 min hektar. Hazırda Azərbaycanda onun sahəsi olduqca azdır.

Yapon alimləri müəyyən ediblər ki, gün ərzində çay içmək insanı yuxuda qarabasmalardan qoruyur. Nixon Universitetinin tibb məktəbinin mütəxəsisləri tətqiqatların gedişində belə qənaətə gəliblər ki, kim gün ərzində bir fincandan çox çay içirsə, onun ümümiyyətlə çay içməyən insanlara nisbətən gecə qorxulu yuxu görmək etimalı 50% azalır. Alimlər bunun nəyə görə baş verdiyini dəqiq bilmirlər, lakin onlar hesab edirlər ki, çayın tərkibindəki aktiv kimyəvi maddələr, xüsusən də, tanin adlı amin turşusu stresi aradan götürür, baş beynin neqativ enerji fəallığını sakitləşdirir.

Zərərləri

Çayın əsasən səbəb olduğu ümumi narahatlıqlar

  • Sıxıntı;
  • Angina;
  • Baş ağrısı;
  • Əl titrəməsi;
  • Yuxusuzluq;
  • Ürək bulanması;
  • Ürək döyüntüsü;
  • Sinir pozğunluğu.

Çayı az içməsi məsləhət görülən insanlar

  • Hiperalbuminemiyası olan şəxslər;
  • Artıq çəkili insanlar;
  • Yüksək təzyiq xəstələri;
  • Böyrəklərində qum və ya daş olanlar;
  • Sinir, ürək, mədə və qaraciyər xəstələri.


Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Çay içmək rahat yuxunun rəhnidir[ölü keçid] İtv.az tarixi:2009.09.23
  2. . 2010-10-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-24.


çay, bitki, çay, camellia, sinensis, çaykimilər, fəsiləsinin, kamelliya, cinsinə, növ, çaycamelliaçayelmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəlilərsıra, erikaçiçəklilərfəsilə, çaykimilərcins, kameliyanöv, çayelmi, adıcamellia, kuntzevik. Cay lat Camellia sinensis Caykimiler fesilesinin kamelliya cinsine aid nov CayCamelliaCayElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerSira ErikaciceklilerFesile CaykimilerCins KameliyaNov CayElmi adiCamellia L KuntzeVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 506801NCBI 4442EOL 482447GRIN 8732IPNI 828548 1TPL kew 2694880Camellia sinensis Cin ve Assam novlerine bolunur Umumen Serq olkelerinde ve bezi Avropa olkelerinde genis istifade olunur Hazirlanma texnologiyasindan asili olaraq 4 novu vardir qirmizi oolonq sari qara ve yasil Cay bitkisi ilk defe Qafqazda 19 cu esrin 40 ci illerinde Qafqaz canisini Vorontsovun gosterisi ile Suxumide ekilmisdir Tecrubeler ugurlu oldugundan onun Qafqazda artirilmasi isleri 1876 ci illerden baslanmisdir Guman olunur ki Azerbaycanda 1892 ci illerde tecrube ucun getirilmis sortlar Lenkeran Car Balaken rayonlarinda sinaqdan ugurla cixmisdir Dunyada her il texminen 1120 ton hazir cay istehsal olunur ki onlardan 1 ci yerde Cin 500 min hektar 2 cisi Hindistan 338 min hektar Azerbaycanda ise sovet dovrunde 17 min hektar Hazirda Azerbaycanda onun sahesi olduqca azdir Yapon alimleri mueyyen edibler ki gun erzinde cay icmek insani yuxuda qarabasmalardan qoruyur Nixon Universitetinin tibb mektebinin mutexesisleri tetqiqatlarin gedisinde bele qenaete gelibler ki kim gun erzinde bir fincandan cox cay icirse onun umumiyyetle cay icmeyen insanlara nisbeten gece qorxulu yuxu gormek etimali 50 azalir Alimler bunun neye gore bas verdiyini deqiq bilmirler lakin onlar hesab edirler ki cayin terkibindeki aktiv kimyevi maddeler xususen de tanin adli amin tursusu stresi aradan goturur bas beynin neqativ enerji fealligini sakitlesdirir 1 Zererleri RedakteCayin esasen sebeb oldugu umumi narahatliqlar Sixinti Angina Bas agrisi El titremesi Yuxusuzluq Urek bulanmasi Urek doyuntusu Sinir pozgunlugu Cayi az icmesi meslehet gorulen insanlar Hiperalbuminemiyasi olan sexsler Artiq cekili insanlar Yuksek tezyiq xesteleri Boyreklerinde qum ve ya das olanlar Sinir urek mede ve qaraciyer xesteleri 2 Hemcinin bax RedakteCayciliq Cay icki Istinadlar Redakte Cay icmek rahat yuxunun rehnidir olu kecid Itv az tarixi 2009 09 23 Cay ve Qehvenin zererleri 2010 10 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 10 24 Menbe https az wikipedia org w index php title Cay bitki amp oldid 5710646, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.