Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Folklorda krona — yaşlı qadını ifadə edən, bəzən xoşagəlməz, hiyləgər və ya qorxulu xarakterə malik olan, çox vaxt isə sehrli və ya fövqəltəbii xüsusiyyətləri ilə seçilən obraz. Bəzi hallarda bu xüsusiyyətlər onu ya köməkçi, ya da lazımsız hala gətirir. "Krona" həm də arxetipik bir fiqur, "Müdrik Qadın" obrazıdır. Xarakter tipi olaraq, krona "ifritə" (cadugər qarı) obrazı ilə oxşarlıq daşıyır.
Krona,
müəllifi Vinsent van Qoq.
Arxetipik görünüşü
Bu söz Robert Qreyvs tərəfindən populyarlaşdırılan "Üçlü Tanrıça" konsepsiyasının üçüncü aspekti kimi daha da spesifikləşdi və sonradan bəzi neopaqanizm formalarında yer aldı. krona Qaranlıq Tanrıçanı, Ayın qaranlıq üzünü, bir dövrün sonunu simvolizə edir. Anaya (İşıq Tanrıçası) və Gənc Qıza (Gün Tanrıçası) birlikdə həyat dövrünün bir hissəsini təmsil edir. Yaraşıqlı Sehrbazın (hansının yaxşı və ya pis olması fərq etməz) sehr vasitəsilə Kronanı və ya Cadugər Qarını adi insana çevirmə gücü olduğu inanılır.
Feminist dairələrdə
Feminist mənəvi dairələrdə "Kronlaşdırma" xüsusi bir mərasim olub, qadının müdriklik, azadlıq və şəxsi güc dövrünə keçidinin simvoludur.
Alim görə, Krona “uzağı görən, dünyalar arasındakı boşluqlara baxaraq gələcəyi, keçmişi, indini və bir çox şeyin arxasında duran həqiqətləri görə bilən varlıqdır. [...] Krona yalnız gözləri ilə deyil, ürəyin gözləri, ruhun gözləri, yaradıcı və canlandırıcı qüvvənin gözləri ilə görmək bacarığını təmsil edir.”
Folklorda
Krona, digər qadın mənşəli qorxulu varlıqlarla birlikdə, qadınların təbiətinə dair xəbərdarlıq edən bir obraz kimi müxtəlif mədəniyyətlərdə mövcuddur. Krona qadın gözəlliyinin və gəncliyinin önəmini vurğulayır, yaşlı qadınların isə çox vaxt acı və şər dolu olmasına işarə edir. Mediada, krona çox vaxt qısqanclıq səbəbilə hərəkət edir, gənc və gözəl qadınları tələyə salır — məsələn, "Qar kraliçası" nağılında olduğu kimi.
Etimologiya
İngilis dilində "crone" sözü 1390-cı illərdə meydana çıxmışdır. Bu söz Anqlo-Fransız mənşəli "carogne" (təhqiramiz ifadə) sözündən törəmişdir və Şimali Fransız dilindəki "charogne, caroigne" ifadəsindən gəlir ki, bu da "xoşagəlməz qadın" mənasını verir (sözün əsl mənasında "leş" deməkdir). Bu söz ingilis dilinə daxil olmamışdan əvvəl, 1323–1324-cü illərdə "Hopcrone" soyadı qeydə alınmışdır.
Müasir istifadədə "crone" eyni zamanda "təcrübəsi, mühakiməsi və müdrikliyi ilə hörmət edilən qadın" kimi də müəyyən edilir.
Klarissa Pinkola Estes "crone" sözünün "crown" (tac) sözündən gələ biləcəyini irəli sürür. Tac hökmdarın başına qoyulan dairəvi atribut hesab edilsə də, "la corona" ifadəsi daha öncə insan bədəninin ətrafında işıq haləsi kimi təsvir edilirdi. Estesin fikrincə, Krona bu mənada daha aydın baxış və ruhani dərinlik simvoludur.
Nümunələr
- Nors mifologiyasında, Tor "Elli" adlı krona ilə güləşir, Elli isə qocalığı simvolizə edir.
- İngiltərənin Cənub-Qərb hissəsində yerləşən Somerset bölgəsinin yerli folklorunda "Dumanın Qadını" adlı obraz bəzən odun toplayan yaşlı qadın kimi təsvir edilir; onun sonuncu dəfə 1950-ci illərdə görüldüyü bildirilir.
- Şotlandiya dağlıq bölgələrinin "" nağılında, bir krona dəfn olunmaqdan imtina edir, ta ki kürəkəni ona səxavətli bir yas mərasimi təşkil edənə qədər – bundan sonra isə kürəkən varlı qardaşı qədər sərvət sahibi olur.
- Kuba ənənəvi folklorunda isə yaşlı qadınlar tez-tez köməkçi xarakterlər kimi çıxış edirlər. Məsələn, bir nağılda, sağala bilməyən xəstə kişi həqiqi xoşbəxt bir insanın geyindiyi köynəyi tapmaq üçün bir qocanın məsləhətini dinləyir. Yazıçı fikrincə, "Bu qadınlar adətən ailəni bir arada saxlayan, ənənələri nəsildən-nəslə ötürən, müxtəlif xəstəliklərin müalicə yollarını bilən şəxslərdir."
İstinadlar
- Roberts, Jeanne Addison. "The Crone in English Renaissance Drama". Medieval & Renaissance Drama in England. 15. 2003: 116–137. JSTOR 24322658.
- Parker, Nancy Ann. The mythical and mortal Crone: Recollecting and reclaiming the sacred regeneratrix (Tezis). 2009. ProQuest 858604053.[]
- Payerle, Margaret. "The Croning Ceremony". The Journal of Traditions & Beliefs. 3 (1). 2016.
- Estes, Clarissa Pinkola. The Power of the Crone: Myths and Stories of the Wise Woman Archetype (Audiobook on CD). Sounds True. 2011. ISBN . OCLC 800011416.
- Santos, Cristina; Allan A., Jonathan. WOMEN, MONSTROUS // Weinstock, Jeffrey Andrew (redaktor). The Ashgate Encyclopedia of Literary and Cinematic Monsters. Routledge. 2016. 612–616. ISBN .
- Barnhart, Robert K. Barnhart Concise Dictionary of Etymology. HarperCollins. 1995. ISBN .[]
- crone // The American Heritage® Dictionary of the English Language (5th). HarperCollins Publishers. 2022.
- Chance, Jane. Tolkien and the Invention of Myth. University Press of Kentucky. 2004. 153–154. ISBN .
- Briggs, Katharine Mary. Forgotten Gods and nature spirits // The Fairies in Tradition and Literature. Psychology Press. 2002. 48–57. ISBN .
- Campbell, John Francis, redaktorThe Poor Brother and the Rich // Popular Tales of the West Highlands: Orally Collected. A. Gardner. 1890. 237–243. hdl:2027/mdp.39015024662390. OCLC 609004831.
- Blair, Elizabeth. "Why Are Old Women Often The Face Of Evil In Fairy Tales And Folklore?". National Public Radio. 28 October 2015.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Folklorda krona yasli qadini ifade eden bezen xosagelmez hiyleger ve ya qorxulu xaraktere malik olan cox vaxt ise sehrli ve ya fovqeltebii xususiyyetleri ile secilen obraz Bezi hallarda bu xususiyyetler onu ya komekci ya da lazimsiz hala getirir Krona hem de arxetipik bir fiqur Mudrik Qadin obrazidir Xarakter tipi olaraq krona ifrite caduger qari obrazi ile oxsarliq dasiyir Krona arxetipik obrazi Krona muellifi Vinsent van Qoq Mundericat 1 Arxetipik gorunusu 2 Feminist dairelerde 3 Folklorda 4 Etimologiya 5 Numuneler 6 IstinadlarArxetipik gorunusuredakteBu soz Robert Qreyvs terefinden populyarlasdirilan Uclu Tanrica konsepsiyasinin ucuncu aspekti kimi daha da spesifiklesdi ve sonradan bezi neopaqanizm formalarinda yer aldi Vikkanliqda krona Qaranliq Tanricani Ayin qaranliq uzunu bir dovrun sonunu simvolize edir Anaya Isiq Tanricasi ve Genc Qiza Gun Tanricasi birlikde heyat dovrunun bir hissesini temsil edir Yarasiqli Sehrbazin hansinin yaxsi ve ya pis olmasi ferq etmez sehr vasitesile Kronani ve ya Caduger Qarini adi insana cevirme gucu oldugu inanilir 1 2 Feminist dairelerderedakteFeminist menevi dairelerde Kronlasdirma xususi bir merasim olub qadinin mudriklik azadliq ve sexsi guc dovrune kecidinin simvoludur 3 Alim Klarissa Pinkola Estese gore Krona uzagi goren dunyalar arasindaki bosluqlara baxaraq geleceyi kecmisi indini ve bir cox seyin arxasinda duran heqiqetleri gore bilen varliqdir Krona yalniz gozleri ile deyil ureyin gozleri ruhun gozleri yaradici ve canlandirici quvvenin gozleri ile gormek bacarigini temsil edir 4 FolklordaredakteKrona diger qadin menseli qorxulu varliqlarla birlikde qadinlarin tebietine dair xeberdarliq eden bir obraz kimi muxtelif medeniyyetlerde movcuddur Krona qadin gozelliyinin ve gencliyinin onemini vurgulayir yasli qadinlarin ise cox vaxt aci ve ser dolu olmasina isare edir Mediada krona cox vaxt qisqancliq sebebile hereket edir genc ve gozel qadinlari teleye salir meselen Qar kralicasi nagilinda oldugu kimi 5 EtimologiyaredakteIngilis dilinde crone sozu 1390 ci illerde meydana cixmisdir Bu soz Anqlo Fransiz menseli carogne tehqiramiz ifade sozunden toremisdir ve Simali Fransiz dilindeki charogne caroigne ifadesinden gelir ki bu da xosagelmez qadin menasini verir sozun esl menasinda les demekdir Bu soz ingilis diline daxil olmamisdan evvel 1323 1324 cu illerde Hopcrone soyadi qeyde alinmisdir 6 Muasir istifadede crone eyni zamanda tecrubesi muhakimesi ve mudrikliyi ile hormet edilen qadin kimi de mueyyen edilir 7 Klarissa Pinkola Estes crone sozunun crown tac sozunden gele bileceyini ireli surur Tac hokmdarin basina qoyulan dairevi atribut hesab edilse de la corona ifadesi daha once insan bedeninin etrafinda isiq halesi kimi tesvir edilirdi Estesin fikrince Krona bu menada daha aydin baxis ve ruhani derinlik simvoludur 4 NumunelerredakteNors mifologiyasinda Tor Elli adli krona ile gulesir Elli ise qocaligi simvolize edir 8 Ingilterenin Cenub Qerb hissesinde yerlesen Somerset bolgesinin yerli folklorunda Dumanin Qadini adli obraz bezen odun toplayan yasli qadin kimi tesvir edilir onun sonuncu defe 1950 ci illerde gorulduyu bildirilir 9 Sotlandiya dagliq bolgelerinin Kasib Qardas ve Varli Qardas nagilinda bir krona defn olunmaqdan imtina edir ta ki kurekeni ona sexavetli bir yas merasimi teskil edene qeder bundan sonra ise kureken varli qardasi qeder servet sahibi olur 10 Kuba enenevi folklorunda ise yasli qadinlar tez tez komekci xarakterler kimi cixis edirler Meselen bir nagilda sagala bilmeyen xeste kisi heqiqi xosbext bir insanin geyindiyi koyneyi tapmaq ucun bir qocanin meslehetini dinleyir Yazici Alma Flor Adanin fikrince Bu qadinlar adeten aileni bir arada saxlayan eneneleri nesilden nesle oturen muxtelif xesteliklerin mualice yollarini bilen sexslerdir 11 Istinadlarredakte Roberts Jeanne Addison The Crone in English Renaissance Drama Medieval amp Renaissance Drama in England 15 2003 116 137 JSTOR 24322658 Parker Nancy Ann The mythical and mortal Crone Recollecting and reclaiming the sacred regeneratrix Tezis 2009 ProQuest 858604053 sehife gosterin Payerle Margaret The Croning Ceremony The Journal of Traditions amp Beliefs 3 1 2016 1 2 Estes Clarissa Pinkola The Power of the Crone Myths and Stories of the Wise Woman Archetype Audiobook on CD Sounds True 2011 ISBN 978 1 60407 432 1 OCLC 800011416 Santos Cristina Allan A Jonathan WOMEN MONSTROUS Weinstock Jeffrey Andrew redaktor The Ashgate Encyclopedia of Literary and Cinematic Monsters Routledge 2016 612 616 ISBN 978 1 317 04426 0 Barnhart Robert K Barnhart Concise Dictionary of Etymology HarperCollins 1995 ISBN 978 0 06 270084 1 sehife gosterin crone The American Heritage Dictionary of the English Language 5th HarperCollins Publishers 2022 Chance Jane Tolkien and the Invention of Myth University Press of Kentucky 2004 153 154 ISBN 978 0 8131 2963 1 Briggs Katharine Mary Forgotten Gods and nature spirits The Fairies in Tradition and Literature Psychology Press 2002 48 57 ISBN 978 0 415 28601 5 Campbell John Francis redaktorThe Poor Brother and the Rich Popular Tales of the West Highlands Orally Collected A Gardner 1890 237 243 hdl 2027 mdp 39015024662390 OCLC 609004831 Blair Elizabeth Why Are Old Women Often The Face Of Evil In Fairy Tales And Folklore National Public Radio 28 October 2015 nbsp Vikilugetde Krona movzusuna dair melumatlar var Menbe https az wikipedia org w index php title Krona folklor amp oldid 8059602