Kreditor (ing. creditor, lat. creditor — inanclı, lat. credo — inanıram sözündən) — təşkilata, müəssisəyə və ya şəxsə borc verən tərəfdir. Kreditorlar, şirkətlərə və ya fərdlərə müəyyən şərtlərlə maliyyə vəsaiti və ya mal təklif edərək borc götürənlərin öhdəlik götürmələrini tələb edir. Bu, adətən faiz və ya müəyyən ödənişlər əsasında qaytarılmalı olan borc şəklində olur.
Növləri
| ]- Ticarət kreditorları — malları və ya xidmətləri borc əsasında təmin edənlərdir. Məsələn, bir tədarükçü, məhsulu əvvəlcə verib, ödənişi isə daha sonra qəbul edir.
- Maliyyə kreditorları — şirkətə və ya fərdlərə birbaşa pul borcu verənlərdir, məsələn, banklar, kredit birlikləri və ya digər maliyyə institutları.
Kreditorların əsas marağı, borc verdikləri vəsaitin vaxtında və şərtlərə uyğun qaytarılmasıdır. Maliyyə hesabatlarında kreditorların öhdəlikləri adətən qısamüddətli və uzunmüddətli borclar şəklində əks olunur.
Kreditorların hüquqları
| ]Kreditorların hüquqları, borc verdikləri vəsaitlərin vaxtında və düzgün şəkildə geri qaytarılmasını təmin etmək üçün qanunla müəyyən edilmiş hüquqlardır. Bu hüquqlar, kreditorları borcalan tərəfindən yaranmış risklərdən qorumağa və onların maraqlarını müdafiə etməyə yönəlib. Kreditorların hüquqları əsasən aşağıdakılardan ibarətdir:
- borcu geri almaq hüququ — əsas hüquqlardan biri kreditorun borc verdiyi məbləğin müqavilə və ya qanunla müəyyən edilmiş qaydada və müddətdə geri qaytarılmasını tələb etməkdir.
- faiz və ya cərimə tələb etmək hüququ — əgər borc müqaviləsi üzrə faiz və ya cərimə ödənilməsi nəzərdə tutulursa, kreditor vaxtında ödənməyən məbləğ üçün faiz və ya cərimə tələb edə bilər.
- təminat tələb etmək hüququ — müəyyən məbləğdə borc verdikdə kreditor təminat (zaminlik, girov və ya digər zəmanət növləri) tələb edə bilər ki, bu, borcun ödənilməməsi riskini azaldır. Bu halda, əgər borc qaytarılmırsa, kreditor təminata qoyulmuş aktivləri sataraq öz borcunu təmin edə bilər.
- iflas hallarında tələb irəli sürmək hüququ — borcalan iflas etdikdə, kreditorlar məhkəmə yolu ilə öz tələb hüquqlarını irəli sürə bilərlər. İflas prosesində kreditorlar müəyyən dərəcədə aktivlərin satışından əldə edilən vəsaitlərlə ödəniş almaq hüququna malikdir.
- müqaviləni pozma halında məhkəməyə müraciət etmək hüququ — əgər borcalan müqavilə şərtlərini pozursa, kreditor məhkəməyə müraciət edərək müqavilə üzrə öz hüquqlarının qorunmasını tələb edə bilər.
- ödəniş Cədvəlinin Dəyişdirilməsini Tələb Etmək — bəzi hallarda kreditor borcalanın ödəmə qabiliyyətini nəzərə alaraq ödəniş cədvəlinin dəyişdirilməsini təklif edə bilər. Bu, borcalanın borcu daha asan ödəməsini təmin edə bilər.
- müqaviləni Ləğv Etmək — müəyyən şərtlər pozulduqda, kreditor borc müqaviləsini ləğv edə və bütün borcun dərhal qaytarılmasını tələb edə bilər.
Kreditorların hüquqları, həmçinin borc növünə (məsələn, istehlak krediti, ipoteka krediti və s.) və yerli qanunvericiliyə görə dəyişə bilər. Azərbaycanda bu hüquqlar daha çox Mülki Məcəllə və Bankçılıq Qanunu ilə tənzimlənir.
İstinadlar
| ]- ; Sheffrin, Steven M. Economics: Principles in Action. Upper Saddle River, NJ: . 2003. səh. 264. ISBN .
- "Insolvency for creditors". Australian Securities and Investments Commission. 11 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2022.
- King, Lawrence P.; Cook, Michael L. Creditors' Rights, Debtors' Protection, and Bankruptcy. M. Bender. 1 fevral 1989. ISBN . İstifadə tarixi: 1 fevral 2019 – Google Books vasitəsilə.
- "Legal Dictionary - Law.com". Law.com Legal Dictionary. 6 mart 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 fevral 2019.
- UK Legislation, Companies Act 2006, Part 26: Arrangements and Reconstructions: General Arxiv surəti 11 fevral 2024 tarixindən (Wayback Machine) saytında, accessed 15 August 2020
- "Creditors' Rights in Bankruptcy :: Justia". www.justia.com. 22 aprel 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 fevral 2019.
- UK Legislation, Corporate Insolvency and Governance Act 2020, Schedule 9: Arrangements and Reconstructions for Companies in Financial Difficulty Arxiv surəti 1 iyul 2024 tarixindən (Wayback Machine) saytında, accessed 15 August 2020
Ədəbiyyat
| ]- // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907.
- Кредитор // Экономический словарь.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Kreditor ing creditor lat creditor inancli lat credo inaniram sozunden teskilata muessiseye ve ya sexse borc veren terefdir Kreditorlar sirketlere ve ya ferdlere mueyyen sertlerle maliyye vesaiti ve ya mal teklif ederek borc goturenlerin ohdelik goturmelerini teleb edir Bu adeten faiz ve ya mueyyen odenisler esasinda qaytarilmali olan borc seklinde olur Novleri span Ticaret kreditorlari mallari ve ya xidmetleri borc esasinda temin edenlerdir Meselen bir tedarukcu mehsulu evvelce verib odenisi ise daha sonra qebul edir Maliyye kreditorlari sirkete ve ya ferdlere birbasa pul borcu verenlerdir meselen banklar kredit birlikleri ve ya diger maliyye institutlari Kreditorlarin esas maragi borc verdikleri vesaitin vaxtinda ve sertlere uygun qaytarilmasidir Maliyye hesabatlarinda kreditorlarin ohdelikleri adeten qisamuddetli ve uzunmuddetli borclar seklinde eks olunur Kreditorlarin huquqlari span HuquqlarNezeriyyelerTebii ve leqal huquqlarInsan huquqlariMulki ve siyasi huquqlarQruplarin huquqlariMuellif huquqlari Usaq huquqlari Insan huquqlari Ozunumudafie huququ Qadin huquqlari Emek huquqlariDiger huquq qruplariReqemsal huquqlar Reproduktiv huquqlar Oz muqedderatini teyin etme huququ Kreditorlarin huquqlari borc verdikleri vesaitlerin vaxtinda ve duzgun sekilde geri qaytarilmasini temin etmek ucun qanunla mueyyen edilmis huquqlardir Bu huquqlar kreditorlari borcalan terefinden yaranmis risklerden qorumaga ve onlarin maraqlarini mudafie etmeye yonelib Kreditorlarin huquqlari esasen asagidakilardan ibaretdir borcu geri almaq huququ esas huquqlardan biri kreditorun borc verdiyi meblegin muqavile ve ya qanunla mueyyen edilmis qaydada ve muddetde geri qaytarilmasini teleb etmekdir faiz ve ya cerime teleb etmek huququ eger borc muqavilesi uzre faiz ve ya cerime odenilmesi nezerde tutulursa kreditor vaxtinda odenmeyen mebleg ucun faiz ve ya cerime teleb ede biler teminat teleb etmek huququ mueyyen meblegde borc verdikde kreditor teminat zaminlik girov ve ya diger zemanet novleri teleb ede biler ki bu borcun odenilmemesi riskini azaldir Bu halda eger borc qaytarilmirsa kreditor teminata qoyulmus aktivleri sataraq oz borcunu temin ede biler iflas hallarinda teleb ireli surmek huququ borcalan iflas etdikde kreditorlar mehkeme yolu ile oz teleb huquqlarini ireli sure bilerler Iflas prosesinde kreditorlar mueyyen derecede aktivlerin satisindan elde edilen vesaitlerle odenis almaq huququna malikdir muqavileni pozma halinda mehkemeye muraciet etmek huququ eger borcalan muqavile sertlerini pozursa kreditor mehkemeye muraciet ederek muqavile uzre oz huquqlarinin qorunmasini teleb ede biler odenis Cedvelinin Deyisdirilmesini Teleb Etmek bezi hallarda kreditor borcalanin odeme qabiliyyetini nezere alaraq odenis cedvelinin deyisdirilmesini teklif ede biler Bu borcalanin borcu daha asan odemesini temin ede biler muqavileni Legv Etmek mueyyen sertler pozulduqda kreditor borc muqavilesini legv ede ve butun borcun derhal qaytarilmasini teleb ede biler Kreditorlarin huquqlari hemcinin borc novune meselen istehlak krediti ipoteka krediti ve s ve yerli qanunvericiliye gore deyise biler Azerbaycanda bu huquqlar daha cox Mulki Mecelle ve Bankciliq Qanunu ile tenzimlenir Istinadlar span Sheffrin Steven M Economics Principles in Action Upper Saddle River NJ 2003 seh 264 ISBN 0 13 063085 3 Insolvency for creditors Australian Securities and Investments Commission 11 noyabr 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 22 mart 2022 King Lawrence P Cook Michael L Creditors Rights Debtors Protection and Bankruptcy M Bender 1 fevral 1989 ISBN 9780256148237 Istifade tarixi 1 fevral 2019 Google Books vasitesile Legal Dictionary Law com Law com Legal Dictionary 6 mart 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 fevral 2019 UK Legislation Companies Act 2006 Part 26 Arrangements and Reconstructions General Arxiv sureti 11 fevral 2024 tarixinden Wayback Machine saytinda accessed 15 August 2020 Creditors Rights in Bankruptcy Justia www justia com 22 aprel 2019 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 1 fevral 2019 UK Legislation Corporate Insolvency and Governance Act 2020 Schedule 9 Arrangements and Reconstructions for Companies in Financial Difficulty Arxiv sureti 1 iyul 2024 tarixinden Wayback Machine saytinda accessed 15 August 2020 Edebiyyat span Kreditor Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Kreditor Ekonomicheskij slovar Teskilatin maliyyesiEsas anlayislarMaliyye plani Budcelesdirme Maliyye tehlili Maliyye sabitliyi Satinalma ohdeliyi Muhasibat ucotu Maliyye hesabati Girov Gelir Xercler Kreditor Techizatci Maliyye nezareti Odeme qabiliyyeti Menfeet Amortizasiya Vergi ucotu Lizinq Kapital Borc Qiymet Likvidlik Nizamname kapitali Elave kapital BudceElaqedar konseptlerIdareetme ucotu Teskilat Kadr siyaseti Maliyye menecmenti Maliyye elaqeleri Maliyye nezareti Kateqoriya Maliyye
