Kolxida şümşadı (lat.Buxus colchica) — şümşadkimilər fəsiləsinin şümşad cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir –VU D2. Qlobal IUCN Statusu: NT
Həmişəyaşıl koldur, bəzən isə 10-12 m (180 m-ə qədər) boya malik ağacdır. Zoğları yaşıl və dördkünclüdür. Yarpaqları adətən ellipsivari olub, 10-30 mm uzunluğunda, 5-18 mm enində, dərivari, estdən tend yaşıl, parlaq, saplağı qısa və tükcüklüdür, qaidəsi pazvari və ya dairəvi, ucu oyuqludur. Çiçək qrupu oturandır. Meyvəsi dərili, yumurtavari-kürəvi qutucuqdur. Toxumları uzunsov-ellipsi formalı, qara, parıldayandır.
Ekologiyası
Mart-aprel aylarında çiçəkləyir. Meyvələri iyul-avqust aylarında yetişir. Tozlanması entomofildir. Mezofanerofitdir. Toxumla və vegetativ yolla çoxalır. Rütubətli meşə dərələrində bitir. Sahəsi iri olmayan kolluqlar əmələ gətirir. Kölgəsevən, rütubətə tələbkar bitkidir, münbit torpaqlarda yaxşı böyüyür. Dekorativ bitkidir. Həmişəyaşıl, quraqlığa nisbətən davamlı olub, tək-tək və ya qrupla əkilmək üçün, həmçinin canlı çəpər və bordür salmaq üçün yararlıdır. Bütün hissəsi zəhərlidir. Balverəndir. Oduncağı bərk olub, ağırdır, yaxşı cilalanır, yüksək texniki xüsusiyyətə malikdir. Populyasiyanın ehtiyatı məhduddur. Bunun əsas səbəbi budaqlarının buket üçün kəsilməsi, meşələrin qırılması və seyrədilməsi nəticəsində bitmə şəraitinin dəyişilməsidir.
Azərbaycanda yayılması
Zaqatala, Qəbələ rayоnları ərazilərində (Vəndam-Tala kəndləri) rast gəlinir. Azərbaycanın nadir, relikt bitkisidir.Zaqatala Dövlət Təbiət Qoruğunda mühafizə olunur.
İstifadəsi
Tibbi məqsədlə və ətriyyat sənayəsində istifadə olunur.
kolxida, şümşadı, buxus, colchica, şümşadkimilər, fəsiləsinin, şümşad, cinsinə, bitki, növü, iucn, qırmızı, siyahısına, görə, növün, kateqoriyası, statusu, nəsli, kəsilməyə, həssas, olanlar, kateqoriyasına, aiddir, qlobal, iucn, statusu, buxus, colchicaelmi, t. Kolxida sumsadi lat Buxus colchica sumsadkimiler fesilesinin sumsad cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU D2 Qlobal IUCN Statusu NT 1 2 Kolxida sumsadiBuxus colchicaElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerSira SumsadciceklilerFesile SumsadkimilerCins SumsadNov Kolxida sumsadiElmi adiBuxus colchica Pojark VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiGRIN 8203IPNI 128644 1TPL Mundericat 1 Tebii yayilmasi 2 Botaniki tesviri 3 Ekologiyasi 4 Azerbaycanda yayilmasi 5 Istifadesi 6 Melumat menbesiTebii yayilmasi RedakteBoyuk Qafqazin qerb Zaqatala rayonu Tala kendi ve serq hisselerinde Qebele rayonu Vendam kendi yayilmisdir 3 4 Botaniki tesviri RedakteHemiseyasil koldur bezen ise 10 12 m 180 m e qeder boya malik agacdir Zoglari yasil ve dordkuncludur Yarpaqlari adeten ellipsivari olub 10 30 mm uzunlugunda 5 18 mm eninde derivari estden tend yasil parlaq saplagi qisa ve tukcukludur qaidesi pazvari ve ya dairevi ucu oyuqludur Cicek qrupu oturandir Meyvesi derili yumurtavari kurevi qutucuqdur Toxumlari uzunsov ellipsi formali qara parildayandir 2 5 Ekologiyasi RedakteMart aprel aylarinda cicekleyir Meyveleri iyul avqust aylarinda yetisir Tozlanmasi entomofildir Mezofanerofitdir Toxumla ve vegetativ yolla coxalir Rutubetli mese derelerinde bitir Sahesi iri olmayan kolluqlar emele getirir Kolgeseven rutubete telebkar bitkidir munbit torpaqlarda yaxsi boyuyur Dekorativ bitkidir Hemiseyasil quraqliga nisbeten davamli olub tek tek ve ya qrupla ekilmek ucun hemcinin canli ceper ve bordur salmaq ucun yararlidir Butun hissesi zeherlidir Balverendir Oduncagi berk olub agirdir yaxsi cilalanir yuksek texniki xususiyyete malikdir 5 3 Populyasiyanin ehtiyati mehduddur 1 2 Bunun esas sebebi budaqlarinin buket ucun kesilmesi meselerin qirilmasi ve seyredilmesi neticesinde bitme seraitinin deyisilmesidir 1 2 Azerbaycanda yayilmasi RedakteZaqatala Qebele rayonlari erazilerinde Vendam Tala kendleri rast gelinir Azerbaycanin nadir relikt bitkisidir 2 Zaqatala Dovlet Tebiet Qorugunda muhafize olunur 1 2 Istifadesi RedakteTibbi meqsedle ve etriyyat senayesinde istifade olunur Melumat menbesi RedakteTofiq Memmedov Azerbaycan dendroflorasi II cild Baki Seda 2015 Arxivlesdirilib 2019 11 17 at the Wayback Machine 1 2 3 4 Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi kitabi Nadir ve nesli kesilmekde olan bitki ve gobelek novleri II nesr Baki 2013 1 2 3 4 5 6 http www redbook az olu kecid 1 2 Azerbaycan SSR in Qirmizi kitabi 1989 Seferov I S Esedov K S 1984 1 2 Azerbaycanin agac ve kollari 1970Menbe https az wikipedia org w index php title Kolxida sumsadi amp oldid 6021684, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
