Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Kolvari amorfa (lat. Amorpha fruticosa) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin amorfa cinsinə aid bitki növü.
| Kolvari amorfa | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Klad: Klad: Triba: Cins: Növ: Kolvari amorfa | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması
Təbii halda Şimali Amerikada yayılmışdır.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 2 m-ə çatan, şaxəli, çubuqvari koldur. Yanlardan çoxlu kök pöhrələri verir. Yarpaqları təklələkvari, tökülən, uzunluğu 8-20 sm-dir. Yarpaqcıqların sayı 11-25 ədəddir. Yarpaqcıqları uzunsov-ellipsvarı və ya ovalşəkilli, uzunluğu 2,5-4 sm-ə çatır, rəngi tünd yaşıldır. Xırda çiçəkləri əvvəlcə bənövşəyi, sonradan tutqun qırmızımtıl rəngdə olub, uzunluğu 15 sm-ə qədər, sıx, ensiz, dikduran, sünbülvari təpə salxımlarda yerləşir. Çiçəkaltlıqları xırdadır. Kasacığı zəngvarı, vəzili olub, 4 küt dişli və bir alt çıxıntılıdır. Tacı birləçəkli, qırmızımtıl-bənövşəyi, uzunluğu kasacığından 2-3 dəfə böyükdür. Erkəkcikləri uzanmış, narıncı-sarı rəngdə, tozkisəlidir. Tozkisələri tacın ləçəyi üzərində ucalır. Sütuncuğu düz yönəlmiş, telvaridir. May-iyun aylarında çiçəkləyir, meyvəsi avqust-sentyabrda yetişir. Paxlası tünd-qonur, açılmayan, uzunluğu 7-9 mm-ə qədər, eni 2,8-3,3 mm-dir. Xırda, uzunsov, ovalşəkilli toxumları, yaşılımtıl-şabalıdı rəngli, parlaqdır. Uzunluğu 3-5 mm, eni 1,5-2 mm və ya əyilmiş buruncuqludur. Toxum, kök bicləri və qələm vasitəsilə çoxalır.
Ekologiyası
Quraqlığa, işığa, şaxtayadavamlı, işıqsəvən koldur. Quru, qumlu və şoran torpaqlarda yaxşı inkişaf edir.
Azərbaycanda yayılması
Dendrologiya İnstitutunun təcrübə sahəsində introduksiya edilmişdir.
İstifadəsi
Dekorativ bitki kimi park və bağların yaşıllaşdırılmasında istifadəsi məqsədyönlüdür. Meyvələrin qabığından alınmış cövhərdən təbabətdə istifadə olunur. Efir yağlı bitkidir. Yarpaqlarınının tərkibində terpen, amorfen və kadinen adlanan xüsusi seskviterpenli, 0,05-0,08% efir yağı vardır.
İstinadlar
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 713.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kolvari amorfa lat Amorpha fruticosa bitkiler aleminin paxlacicekliler destesinin paxlakimiler fesilesinin amorfa cinsine aid bitki novu Kolvari amorfaElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrozidlerKlad RozidlerKlad FabidlerDeste PaxlaciceklilerFesile PaxlakimilerYarimfesile Klad Klad Triba Cins AmorfaNov Kolvari amorfaBeynelxalq elmi adiAmorpha fruticosa L 1753Sekil axtarisiITIS 25368NCBI 48131EOL 47114029Tebii yayilmasiTebii halda Simali Amerikada yayilmisdir Botaniki tesviriHundurluyu 2 m e catan saxeli cubuqvari koldur Yanlardan coxlu kok pohreleri verir Yarpaqlari teklelekvari tokulen uzunlugu 8 20 sm dir Yarpaqciqlarin sayi 11 25 ededdir Yarpaqciqlari uzunsov ellipsvari ve ya ovalsekilli uzunlugu 2 5 4 sm e catir rengi tund yasildir Xirda cicekleri evvelce benovseyi sonradan tutqun qirmizimtil rengde olub uzunlugu 15 sm e qeder six ensiz dikduran sunbulvari tepe salximlarda yerlesir Cicekaltliqlari xirdadir Kasacigi zengvari vezili olub 4 kut disli ve bir alt cixintilidir Taci birlecekli qirmizimtil benovseyi uzunlugu kasacigindan 2 3 defe boyukdur Erkekcikleri uzanmis narinci sari rengde tozkiselidir Tozkiseleri tacin leceyi uzerinde ucalir Sutuncugu duz yonelmis telvaridir May iyun aylarinda cicekleyir meyvesi avqust sentyabrda yetisir Paxlasi tund qonur acilmayan uzunlugu 7 9 mm e qeder eni 2 8 3 3 mm dir Xirda uzunsov ovalsekilli toxumlari yasilimtil sabalidi rengli parlaqdir Uzunlugu 3 5 mm eni 1 5 2 mm ve ya eyilmis buruncuqludur Toxum kok bicleri ve qelem vasitesile coxalir EkologiyasiQuraqliga isiga saxtayadavamli isiqseven koldur Quru qumlu ve soran torpaqlarda yaxsi inkisaf edir Azerbaycanda yayilmasiDendrologiya Institutunun tecrube sahesinde introduksiya edilmisdir IstifadesiDekorativ bitki kimi park ve baglarin yasillasdirilmasinda istifadesi meqsedyonludur Meyvelerin qabigindan alinmis covherden tebabetde istifade olunur Efir yagli bitkidir Yarpaqlarininin terkibinde terpen amorfen ve kadinen adlanan xususi seskviterpenli 0 05 0 08 efir yagi vardir IstinadlarLinnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 713 Hemcinin bax