Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Kianq (lat. Equus kiang) — atlar fəsiləsini at cinsinə aid otyeyən təkdırnaqlı məməli yarımnövü. Onlara əsasən, Tibet və onun ətraf ərazilərində müşahidə edilir. Kianq Qulanların bir yarımnövü hesab edilir. Ancaq onlar digər yarımnövlərdən iri olur və daha çox ata bənzəyir.
| Kianq | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||||
| XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Kianq | ||||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
| ||||||||||||
Xarici görünüş
Kianqların uzunluğu 210 sm, hündürlüyü 142 sm, çəkisi isə 250–400 kq ola bilir. Yayda rəngləri parlaq qırmızı rəng alır. Qışda tükləri uzanır. Rəngi qonurlaşır. Belinin tən ortasından qara xətt keçir.
Yayılması
Kianqlar əsasən, Tibetin dağ massivlərində və platolarında, Himalaydan şimaldakı ərazilərdə yayılmışlar. Ən çox saylı populyasiya Tibet Muxtar Rayonu ərazisində müşahidə edilir. Onlara həm də Hindistan və Nepal ərazilərində belə rastlamaq mümkündür. Onların yayılma arealı 5000 metr hündürlüyə sahib olan dağ quru çölləridir.
Xüsusiyyətləri
Kianqlar qruplar halında yaşayırlar. Onlar sayları 5–400 baş olan qruplar təşkil edə bilirlər. Qrupun rəhbəri bir qayda olaraq iri dişi olur. Qruplar daimi olur. Onlar qida arxasınca uzun məsafə qət etməli olurlar. Erkəklər bütün yay dönəmində tənha yaşayır. Qışda isə subaylardan ibarət olan qrupa qoşulur.
Onlar qida və su arxasınca uzun məsafə qət edə bilirlər. Bu canlılar otyeyən olduğundan əsasən otlarla qidalanırlar. Otun bol olduğu dönəmdə 45 kq əlavə çəki ala bilirlər (iyul-avqust).
Çoxalması
İyul-avqust aylarında qrup halında gəzən dişilərin arxasınca düşərək çütləşmək üçün mübarizə aparmalı olurlar. Çütləşmə dövrü sentyabrın ortaları bitir. Boğazlıq dövrü bir il çəkir. Onlar ancaq bir bala doğurlar. Bala doğulduqdan bir neçə saat sonra ayaq üstə dura bilirlər. Yetkinlik dövrünə iki və yuxarı uyaşlarında çatırlar. İndiyə kimi ən çox yaşayan kianqın yaşı 26 olmuşdur.
Təhlükə
Vəhşi eşşək növlərindən fərqli olaraq nəslinin kəsilməsi təhlükəsi yoxdur. Ancaq bununla belə sayında son 50–60 il ərzində azalma müşahidə edilir. Hazırda Çində 65 min kianq vardır. Onlardan 45 mini Tibetin payına düşür. Hindistanda 2000 baş olması ehtimal edilir. Pakistan, Nepal və Butanda sayları məlum deyil.
Təsnifat
Bəzən Kianqları Qulanların bir növü olaraq qəbul edirlər. Ancaq DNK analizləri onların müstəqil növ olmasını təsdiq etmişdir. Onların üç yarımnövü vardır:
- E. k. polyodon
- E. k. holdereri
- E. k. kiang
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2004.
- Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p.
- Фишер Д., Саймон Н., Винсент Д. Красная книга. Дикая природа в опасности / пер. с англ., под ред. . — М.: Прогресс, 1976. — С. 137. — 478 с.
Ədəbiyyat
- Ronald M. Nowak: Walker’s Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, Baltimore 1999, .
Xarici keçidlər
- Kianq (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kianq lat Equus kiang atlar fesilesini at cinsine aid otyeyen tekdirnaqli memeli yarimnovu Onlara esasen Tibet ve onun etraf erazilerinde musahide edilir Kianq Qulanlarin bir yarimnovu hesab edilir Ancaq onlar diger yarimnovlerden iri olur ve daha cox ata benzeyir KianqElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir KianqBeynelxalq elmi adiEquus kiang William Moorcroft 1841 Sekil axtarisiITIS 624994NCBI 94398EOL 311506FW 162072Xarici gorunusKianqlarin uzunlugu 210 sm hundurluyu 142 sm cekisi ise 250 400 kq ola bilir Yayda rengleri parlaq qirmizi reng alir Qisda tukleri uzanir Rengi qonurlasir Belinin ten ortasindan qara xett kecir YayilmasiKianqlar esasen Tibetin dag massivlerinde ve platolarinda Himalaydan simaldaki erazilerde yayilmislar En cox sayli populyasiya Tibet Muxtar Rayonu erazisinde musahide edilir Onlara hem de Hindistan ve Nepal erazilerinde bele rastlamaq mumkundur Onlarin yayilma areali 5000 metr hundurluye sahib olan dag quru colleridir XususiyyetleriKianqlar qruplar halinda yasayirlar Onlar saylari 5 400 bas olan qruplar teskil ede bilirler Qrupun rehberi bir qayda olaraq iri disi olur Qruplar daimi olur Onlar qida arxasinca uzun mesafe qet etmeli olurlar Erkekler butun yay doneminde tenha yasayir Qisda ise subaylardan ibaret olan qrupa qosulur Onlar qida ve su arxasinca uzun mesafe qet ede bilirler Bu canlilar otyeyen oldugundan esasen otlarla qidalanirlar Otun bol oldugu donemde 45 kq elave ceki ala bilirler iyul avqust CoxalmasiIyul avqust aylarinda qrup halinda gezen disilerin arxasinca duserek cutlesmek ucun mubarize aparmali olurlar Cutlesme dovru sentyabrin ortalari bitir Bogazliq dovru bir il cekir Onlar ancaq bir bala dogurlar Bala dogulduqdan bir nece saat sonra ayaq uste dura bilirler Yetkinlik dovrune iki ve yuxari uyaslarinda catirlar Indiye kimi en cox yasayan kianqin yasi 26 olmusdur TehlukeVehsi essek novlerinden ferqli olaraq neslinin kesilmesi tehlukesi yoxdur Ancaq bununla bele sayinda son 50 60 il erzinde azalma musahide edilir Hazirda Cinde 65 min kianq vardir Onlardan 45 mini Tibetin payina dusur Hindistanda 2000 bas olmasi ehtimal edilir Pakistan Nepal ve Butanda saylari melum deyil TesnifatBezen Kianqlari Qulanlarin bir novu olaraq qebul edirler Ancaq DNK analizleri onlarin musteqil nov olmasini tesdiq etmisdir Onlarin uc yarimnovu vardir E k polyodon E k holdereri E k kiangIstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2004 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0 Fisher D Sajmon N Vinsent D Krasnaya kniga Dikaya priroda v opasnosti per s angl pod red M Progress 1976 S 137 478 s EdebiyyatRonald M Nowak Walker s Mammals of the World Johns Hopkins University Press Baltimore 1999 ISBN 0 8018 5789 9 Xarici kecidlerKianq ing