Kanija müdafiəsi — 1593-1606-cı illər Osmanlı-Avstriya müharibəsi gedişində 1601-ci ildə 73 gün ərzində Kanija qalasını mühasirəyə alan Habsburq ordusuna qarşı Osmanlıların müdafiə olunması və əks-hücumudur.
Mühasirədən öncəki vəziyyət
1600-cü ildə Avstriyaya tərəf irəliləyən Osmanlı ordusu Kanija qalasını ələ keçirdi. Qalanın idarəsi Tiryaki Həsən paşaya verildi. Qalada 9 min əsgər və az miqdarda silah və ərzaq ehtiyatı qoyan Osmanlı ordusu geri çəkildi. Bunu fürsət bilən Avstriya ordusu 9 sentyabrda Kanija qalasına hücum etdi. Avstriyalılara bu işdə Müqəddəs Roma imperiyası, Macar krallığı, Xorvat krallığı, İspaniya imperiyası, Papa dövləti və Malta cəngavərləri də yardım edirdi. Avstriyalılar gələr-gəlməz qalanın ətraf ərazilərlə olan bütün əlqaəsini kəsdilər.
Mühasirənin gedişi
Avstriyalılar 35-100 min arası əsgər və 47 böyük topa malik idi. Osmanlı ordusunda isə 9 min əsgər və 100 kiçik çaplı top vardı. Həsən paşa ilk vaxtlarda yalnız tüfəng atəşi açdırdı. Bunu görən Avstriya komandiri Arxiduk II Ferdinand Osmanlıların topu olmadığını sanıb, hücuma atıldı. Türklər qəfildən toplarını işə salaraq avstriyalıları ağır itkiyə məruz qoyduı. Ağır itki verən II Ferdinand daha sərt hücumlara keçdi. Həsən paşa bunlara tab gətirsə də, müdafiənin yalnız silahla olmayacağını anlamış və psixoloji üsullara da əl atmışdı. İlk öncə qaladan kənarda ölən əsgərlərin ciblərinə yalançı informasiyalarla dolu qurama məktublar qoydurdu. Həmin məktublarda osmanlıların qalada kifayət qədər ərzaq və silaha malik olması, habelə Belqraddakı sultan ordusunun yaxınlarda köməyə çatacağı barədə yayındırıcı məlumatlar vardı.
Ferdinand bu yalan məlumatları eşidən kimi qəzəblənərək daha şiddətli hücuma başladı. Həsən paşa isə dezinformativ məktubların özlərinə xeyir əvəzinə zərər gətirməsini sanaraq, digər psixoloji vasitədən istifadə edir. Əsgərlərinə dayanmadan şən mahnılar çaldıraraq düşmən nəzərində guya türklərin arxayınlıqla hər günü bayram etməsi barədə ab-hava yaratdı. Ferdinand bu üsula da aldanmış, hər yerdə avaz-avaz bağıraraq qalaya hərtərəfli hücum edilməsini əmr edirdi. Lakin osmanlılar təslim olmağı düşünmədən, hələ də uğurla müdafiə olunurdu. Mühasirənin 2-ci ayı başladıqda qaladakı təchizatın azalması Həsən paşanı xeyli narahat etmişdi. Bu dəfə onun yardımına yüzbaşı Əhməd Ağa yetişir. O, bir neçə lazımi məhsullar olacağı təqdirdə barıt hazırlaya biləcəyini söyləmiş və təminat hazır olduqdan sonra bunu bacarmışdı da. Osmanlılar 2-3 həftə bu barıtın hesabına müdafiə olundu. Lakin bu barıt da qurtarır, ərzaq azalır, üstəlik, qarşıdan sərt qış gəlirdi. Bu şəraitdə qalanın müdafiəsi qeyri-mümkün idi. Həsən paşanın ancaq bir şansı qalmışdı. Əgər bu da baş tutmasa, qala mütləq alınacaqdı. Gecə basqını ediləcəkdi! Axşam vaxtı bütün orduya xəbər verilərək, basqına hazırlıqlar görüldü. Mühasirənin 73-cü gecəsi, yəni 18 noyabr 1601-ci ildə Həsən paşanın ordusu xaçlılara qarşı əks-hücuma keçdi. Həsən paşanın "dezinformativ məktublar" üsulu işə yarayıbmış; çünki II Ferdinand həmin məktublarda əks olunan köməkçi türk qoşunlarının yardıma yetişdiyini fikirləşərək, çoxlu sayda qoşunları ilə geri çəkildi. Xaçlılar geridə 47 böyük top, 14 min tüfəng, 60 min çadır və 15 min qazma kürək, xeyli ərzaq və Ferdinandın qzılı taxtı və otağını qoyub qaçmışdı. Həsən paşa bu zəfərini qazandıqdan sonra bəylərbəyi vəzifəsi aldı.
İstinadlar
1. Austria in conflict with the Porte, The German Political Broadsheet, 1600-1700: Vol. I, 1600-1615, Ed. John Roger Paas, (MZ-Verlagsdruckerei GmbH, 1985), 51.
2. Altındiş, Ceyla - NTV Tarih - Sayı 34 - Kasım 2011 - İstanbul 1308-7878
Tarix ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. Etdiyiniz redaktələri mənbə və istinadlarla əsaslandırmağı unutmayın.
Dekabr 31, 2021
kanija, müdafiəsi, 1593, 1606, illər, osmanlı, avstriya, müharibəsi, gedişində, 1601, ildə, gün, ərzində, kanija, qalasını, mühasirəyə, alan, habsburq, ordusuna, qarşı, osmanlıların, müdafiə, olunması, əks, hücumudur, mühasirədən, öncəki, vəziyyət, redaktə1600. Kanija mudafiesi 1593 1606 ci iller Osmanli Avstriya muharibesi gedisinde 1601 ci ilde 73 gun erzinde Kanija qalasini muhasireye alan Habsburq ordusuna qarsi Osmanlilarin mudafie olunmasi ve eks hucumudur Muhasireden onceki veziyyet Redakte1600 cu ilde Avstriyaya teref irelileyen Osmanli ordusu Kanija qalasini ele kecirdi Qalanin idaresi Tiryaki Hesen pasaya verildi Qalada 9 min esger ve az miqdarda silah ve erzaq ehtiyati qoyan Osmanli ordusu geri cekildi Bunu furset bilen Avstriya ordusu 9 sentyabrda Kanija qalasina hucum etdi Avstriyalilara bu isde Muqeddes Roma imperiyasi Macar kralligi Xorvat kralligi Ispaniya imperiyasi Papa dovleti ve Malta cengaverleri de yardim edirdi Avstriyalilar geler gelmez qalanin etraf erazilerle olan butun elqaesini kesdiler Muhasirenin gedisi RedakteAvstriyalilar 35 100 min arasi esger ve 47 boyuk topa malik idi Osmanli ordusunda ise 9 min esger ve 100 kicik capli top vardi Hesen pasa ilk vaxtlarda yalniz tufeng atesi acdirdi Bunu goren Avstriya komandiri Arxiduk II Ferdinand Osmanlilarin topu olmadigini sanib hucuma atildi Turkler qefilden toplarini ise salaraq avstriyalilari agir itkiye meruz qoydui Agir itki veren II Ferdinand daha sert hucumlara kecdi Hesen pasa bunlara tab getirse de mudafienin yalniz silahla olmayacagini anlamis ve psixoloji usullara da el atmisdi Ilk once qaladan kenarda olen esgerlerin ciblerine yalanci informasiyalarla dolu qurama mektublar qoydurdu Hemin mektublarda osmanlilarin qalada kifayet qeder erzaq ve silaha malik olmasi habele Belqraddaki sultan ordusunun yaxinlarda komeye catacagi barede yayindirici melumatlar vardi Ferdinand bu yalan melumatlari esiden kimi qezeblenerek daha siddetli hucuma basladi Hesen pasa ise dezinformativ mektublarin ozlerine xeyir evezine zerer getirmesini sanaraq diger psixoloji vasiteden istifade edir Esgerlerine dayanmadan sen mahnilar caldiraraq dusmen nezerinde guya turklerin arxayinliqla her gunu bayram etmesi barede ab hava yaratdi Ferdinand bu usula da aldanmis her yerde avaz avaz bagiraraq qalaya herterefli hucum edilmesini emr edirdi Lakin osmanlilar teslim olmagi dusunmeden hele de ugurla mudafie olunurdu Muhasirenin 2 ci ayi basladiqda qaladaki techizatin azalmasi Hesen pasani xeyli narahat etmisdi Bu defe onun yardimina yuzbasi Ehmed Aga yetisir O bir nece lazimi mehsullar olacagi teqdirde barit hazirlaya bileceyini soylemis ve teminat hazir olduqdan sonra bunu bacarmisdi da Osmanlilar 2 3 hefte bu baritin hesabina mudafie olundu Lakin bu barit da qurtarir erzaq azalir ustelik qarsidan sert qis gelirdi Bu seraitde qalanin mudafiesi qeyri mumkun idi Hesen pasanin ancaq bir sansi qalmisdi Eger bu da bas tutmasa qala mutleq alinacaqdi Gece basqini edilecekdi Axsam vaxti butun orduya xeber verilerek basqina hazirliqlar goruldu Muhasirenin 73 cu gecesi yeni 18 noyabr 1601 ci ilde Hesen pasanin ordusu xaclilara qarsi eks hucuma kecdi Hesen pasanin dezinformativ mektublar usulu ise yarayibmis cunki II Ferdinand hemin mektublarda eks olunan komekci turk qosunlarinin yardima yetisdiyini fikirleserek coxlu sayda qosunlari ile geri cekildi Xaclilar geride 47 boyuk top 14 min tufeng 60 min cadir ve 15 min qazma kurek xeyli erzaq ve Ferdinandin qzili taxti ve otagini qoyub qacmisdi Hesen pasa bu zeferini qazandiqdan sonra beylerbeyi vezifesi aldi Istinadlar Redakte1 Austria in conflict with the Porte The German Political Broadsheet 1600 1700 Vol I 1600 1615 Ed John Roger Paas MZ Verlagsdruckerei GmbH 1985 51 2 Altindis Ceyla NTV Tarih Sayi 34 Kasim 2011 Istanbul 1308 7878 Tarix ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Menbe https az wikipedia org w index php title Kanija mudafiesi amp oldid 5851805, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
