Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Kanadalılar (fr. Canadiens, ing. Canadians) — Kanada vətəndaşları və ya bu ölkədə daimi yaşayan, müxtəlif etnik, dini və mədəni köklərə sahib olan insanlara verilən ümumi ad. Bu termin həm hüquqi mənada (vətəndaşlıq), həm də mədəni və etnoloji kontekstdə (milli və ya regional kimlik) istifadə olunur.
| Kanadalılar | |
|---|---|
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
"Kanadalı" termini ilk olaraq dövründə — XVII əsrdə, burada doğulan fransız kolonistlərini ifadə etmək üçün istifadə olunurdu. Sonralar bu anlayış həm ingilisdilli kolonistlərə, həm də digər Avropa və qeyri-Avropa mənşəli miqrantlara da şamil olunmağa başladı. Müasir dövrdə isə bu termin irqi, etnik, dini və ya dil fərqindən asılı olmayaraq, olan hər kəsi əhatə edir.
Əhalisi
2021-ci il siyahıyaalınma məlumatlarına əsasən, Kanadanın ümumi əhalisi təxminən 38 milyon nəfərdir. Kanadalılar dünyanın ən böyük ərazilərindən birində yaşasalar da, əhalinin böyük hissəsi ABŞ ilə sərhədə yaxın ərazilərdə yerləşmişdir. Ən sıx məskunlaşmış əyalətlərə Ontario, Kvebek, Britaniya Kolumbiyası və Alberta daxildir.
İmmiqrasiya
Kanada dünyada ən açıq malik ölkələrdən biridir. Hər il təxminən 300.000-500.000 yeni mühacir qəbul edir. Bu siyasət ölkənin əhalisinin artımında və əmək bazarının təmin olunmasında mühüm rol oynayır. İmmiqrasiya siyasəti əsasən iqtisadi, ailə birləşməsi və humanitar kateqoriyalar üzrə aparılır.
Tarixi baxımdan Kanada İrlandiya, Şotlandiya, İngiltərə və Fransadan böyük miqrasiya axınları qəbul etmişdir. XX əsrdən etibarən isə Çin, Hindistan, Filippin, Pakistan və Yaxın Şərq ölkələrindən gələn miqrantlar əhalinin etnik tərkibində əhəmiyyətli dəyişikliklər yaratmışdır.
| Sıra | Ölkə | Say | Faiz |
|---|---|---|---|
| 1 |  Hindistan | 127,795 | 31.5 |
| 2 |  ÇXR | 30,970 | 7.6 |
| 3 |  Filippin | 17,990 | 4.4 |
| 4 |  Nigeriya | 15,580 | 3.8 |
| 5 |  Fransa | 12,685 | 3.1 |
| 6 |  ABŞ | 11,930 | 2.9 |
| 7 |  Braziliya | 11,420 | 2.8 |
| 8 |  İran | 11,285 | 2.8 |
| 9 |  Əfqanıstan | 8,550 | 2.1 |
| 10 |  Pakistan | 8,410 | 2.1 |
| Top 10 Cəmi | 256,615 | 63.3 | |
| Digər | 148,715 | 36.7 | |
| Cəmi | 405,330 | 100 |
Kanada vətəndaşlığı adətən Kanadada doğulmaqla və ya ən azı bir bioloji valideyn və ya övladlığa götürən Kanadada doğulmuş və ya Kanadada vətəndaşlıq almış Kanada vətəndaşı olduqda (və Kanada vətəndaşı üçün Kanadadan kənarda doğulmaqla vətəndaşlıq əldə etmədikdə) xaricdə doğuş və ya övladlığa götürmə yolu ilə əldə edilir. Dörd ildən üçü Kanadada yaşayan və müəyyən tələblərə cavab verən daimi sakinə də verilə bilər. Kanada vətəndaşlıq qanununu 1946-cı ildə 1947-ci il yanvarın 1-də qüvvəyə minən Kanada Vətəndaşlıq Aktının qəbulu ilə təsis etdi. İmmiqrasiya və Qaçqınların Müdafiəsi Aktı Kanada Parlamenti tərəfindən 2001-ci ildə C-11 qanun layihəsi olaraq qəbul edildi və bu qanun 1976-cı il İmmiqrasiya Aktını əsas federal qanunvericilik kimi əvəz etdi. Kanada vətəndaşlığına hüquqi status verilməzdən əvvəl Kanadanın naturalizasiya qanunları 1910-cu il İmmiqrasiya Aktı ilə başlayan müxtəlif aktlardan ibarət idi.
Kanada ikili vətəndaşlığa icazə verir və vətəndaşlığa qəbul prosesi açıq, şəffaf prinsiplərlə tənzimlənir. Xaricdə yaşayan Kanadalılar da özlərini Kanadalı kimi tanıyır və fəal diaspor icmaları yaradırlar. Kanada diasporu əsasən ABŞ, Böyük Britaniya, Fransa, Honq Konq və Avstraliyada cəmlənmişdir. Kanada Vətəndaşlıq və İmmiqrasiya Xidmətinə əsasən, immiqrantların üç əsas təsnifatı var: ailə sinfi (Kanada sakinləri ilə yaxından əlaqəli şəxslər), iqtisadi sinif (immiqrantları Kanadanın əmək bazarına sərfəli şəkildə cəlb etmək üçün lazım olan yaş, sağlamlıq və əmək bazarı bacarıqlarını nəzərə alan bal əsaslı sistem əsasında qəbul edilir) və Kanada İmmiqrasiya və Qaçqınlar Aktı). 2008-ci ildə ölkədəki 247 243 immiqrantdan 65 567 ailə sinfinə aid mühacir, 21 860 qaçqın və 149 072 iqtisadi immiqrant var idi. Kanada dünyada hər on qaçqının birindən çoxunu məskunlaşdırır və adambaşına düşən immiqrasiya nisbətinə görə dünyada ən yüksək yerlərdən birinə malikdir.
Kanadanın Asiya Sakit Okean Fondunun 2010-cu il hesabatına görə, xaricdə 2,8 milyon Kanada vətəndaşı var idi. Bu, Kanadanın ümumi əhalisinin təxminən 8%-ni təşkil edir. Xaricdə yaşayanlardan ən böyük Kanada diaspor icmaları ABŞ, Honq-Konq, Böyük Britaniya, Tayvan, Çin, Livan, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və Avstraliyadadır. ABŞ-dakı kanadalılar 2009-cu ildə 1 milyondan çox olmaqla, xaricdəki bütün kanadalıların 35,8%-ni təşkil edən ən böyük tək qürbətçi icmasını təşkil edir. Mövcud Kanada qanunlarına görə, Kanada ikili vətəndaşlığı məhdudlaşdırmır, lakin Passport Canada öz vətəndaşlarını Kanada konsulluq xidmətlərindən istifadə edə bilmələri üçün Kanada pasportu ilə xaricə səyahət etməyə təşviq edir.
| Kanadalı/ Canadien İngilis İrland Şotland Fransız Alman Çinli Hind Ukraynalı | Metis Akad Mennonit Inuit Cree Ojibway Dene Heiltsuk |
Etnik mənsubiyyət
Kanadanın 2021-ci il siyahıyaalınmasına görə, kanadalılar 450-dən çox “etnik və ya mədəni mənşəyi” bildirdilər. Kanadada ən çox etnik mənşəli qruplar bunlardır: Avropa (52,5%), Şimali Amerika (22,9%), Asiya (19,3%), Şimali Amerika Birinci Millətləri (6,1%), Afrika (3,8%), Mərkəzi və Cənubi Amerika (2,5%), Karib (2,1%), Okeaniya (0,3%) və digərləri (6%). Kanada Statistikası bildirir ki, əhalinin 35,5%-i müxtəlif etnik mənşəli olduqlarını bildirərək, ümumi sayı 100%-dən çox olmuşdur.
2021-ci il sorğusunda bildirilən on ən böyük etnik və ya mədəni qrup Kanadalılar (əhalinin 15,6 faizi), ikinci yerdə ingilislər (14,7 faiz), irlandlar (12,1 faiz), şotlandlar (12,1 faiz), fransızlar (11,0 faiz), almanlar (8,1 faiz), hindistanlılar (5,1 faiz), çinlilər (4,3 faiz), italyanlar (4,3 faiz), ukraynalılar (4,3 faiz) olmuşdur.
2021-ci ildə sayılan 36,3 milyon insandan təxminən 24,5 milyonu özünü “ağ” adlandırıb ki, bu da əhalinin 67,4 faizini təşkil edir. Yerli əhali, 5 faiz və ya 1,8 milyon nəfər, 2016-cı ildən 2021-ci ilə qədər 5,3 faiz artmış yerli olmayan əhali ilə müqayisədə 9,4 faiz artmışdır. Hər dörd kanadalıdan biri və ya əhalinin 26,5 faizi ağdərili olmayan, Cənubi Asiyada ən böyük yerli olmayan 120 əhaliyə aid idi.
Görünən azlıq əhalisi 2011-2016-cı illər arasında 18,4 faiz artmışdır. 1961-ci ildə Kanada əhalisinin iki faizindən azı (təxminən 300.000 nəfər) görünən azlıqların üzvləri idi. 2021-ci il siyahıyaalınması göstərdi ki, 8,3 milyon insan və ya əhalinin təxminən dörddə biri (23,0 faiz) Kanadanın immiqrant və ya daimi sakinləri olduğunu və ya olduqlarını bildirdi.
Mədəniyyət
Kanada mədəniyyəti həm yerli xalqların ənənələri, həm də Avropa və müasir qlobal təsirlərin sintezindən formalaşmışdır. Fransız və İngilis təsiri xüsusilə güclüdür. Kanada mədəniyyəti, ilk növbədə, aborigenlərin və digər mədəniyyətlərin təsiri altında olan Qərbdir. Bu, onun etnik qruplarının, dillərinin, dinlərinin, siyasi və hüquqi sistemlərinin məhsuludur. Kanada incəsənət, mətbəx, ədəbiyyat, yumor və musiqinin unikal qarışığı yaratmaq üçün birləşən miqrasiya dalğaları ilə formalaşmışdır. Bu gün Kanadada müxtəlif etnik mənsubiyyətlər və mədəni assimilyasiyadan çox multikulturalizmi təşviq edən siyasətlər üçün konstitusiya müdafiəsi mövcuddur. Kvebek güclü mədəni şəxsiyyətə malikdir və bir çox fransızdilli şərhçilər ingilisdilli Kanada mədəniyyətindən fərqli olan Kvebek mədəniyyətindən danışırlar. Bununla belə, ümumilikdə Kanada mədəni mozaikadır: bir neçə regional, yerli və etnik alt mədəniyyətlərin birləşməsidir.
Kanada mədəniyyəti tarixən Avropa mədəniyyəti və adət-ənənələrindən, xüsusən Britaniya və Fransanın mədəniyyətindən, eləcə də öz yerli mədəniyyətlərindən təsirlənmişdir. Kanadanın çox hissəsi Amerikadakı digər Avropa koloniyalarına nisbətən daha gec məskunlaşdı və inkişaf etdi, nəticədə pionerlərin, tələlərin və treyderlərin mövzuları və simvolları Kanada kimliyinin erkən inkişafında əhəmiyyətli olmuşdur. Birinci Millətlər Kanadada Avropa koloniyalarının inkişafında, xüsusən Şimali Amerika xəz ticarəti zamanı qitənin kəşfiyyatını asanlaşdırmaqda mühüm rol oynadılar. 1700-cü illərin ortalarında İngilislərin Yeni Fransanı zəbt etməsi, böyük fransızdilli əhalini Britaniya imperiya hakimiyyəti altına gətirdi, güzəştə getməyə və yerləşməyə ehtiyac yaratdı. Yeni Britaniya hökmdarları 1774-cü il Kvebek Aktı ilə kanadalıların katolik inancını tətbiq etmək və Fransız mülki hüququndan (indiki ) istifadə etmək hüququnu təmin edərək, fransızdilli sakinlərin dini, siyasi və sosial mədəniyyətinin çox hissəsini tək buraxdılar. 1867-ci il Konstitusiya Aktı, Amerika Vətəndaş Müharibəsinə töhfə verən həddindən artıq mərkəzləşdirilməmiş hökumət növündən qaçaraq, Kanadanın Britaniya idarəçiliyindən muxtariyyət üçün artan çağırışlarını həll etmək üçün hazırlanmışdır. Konfederasiya Ataları tərəfindən edilən kompromislər kanadalıları ikidillilik yoluna çıxardı və bu da öz növbəsində müxtəlifliyi qəbul etməyə təşviq etdi.
Kanadanın silahlı qüvvələri və Birinci və İkinci Dünya müharibələrində ümumi mülki iştirak Kanada millətçiliyini gücləndirməyə kömək etdi, lakin 1917 və 1944-cü illərdəki Hərbi Xidmətə Çağırış Böhranları ingilisdillilər və fransızdillilər arasında əhəmiyyətli etnik fərqləri vurğuladı. Birinci və İkinci Dünya müharibələri nəticəsində Kanada hökuməti daha iddialı və Britaniya hakimiyyətinə daha az hörmətlə yanaşdı. Birləşmiş Krallıq ilə siyasi əlaqələrin tədricən zəifləməsi və Kanadanın immiqrasiya siyasətinin modernləşdirilməsi ilə XX əsrdə Afrika, Karib dənizi və Asiya mənşəli immiqrantlar Kanada kimliyinə və mədəniyyətinə öz töhfələrini verdilər. Çox mənşəli immiqrasiya nümunəsi bu gün də davam edir, çoxlu sayda qeyri-İngilis və ya Fransa mənşəli immiqrantlar gəlir.
Kanadada multikulturalizm 1970-1980-ci illərdə Pyer Trüdonun baş nazirliyi dövründə rəsmi hökumət siyasəti kimi qəbul edilib. Kanada hökuməti immiqrasiyanın sosial əhəmiyyətinə ictimai diqqət yetirdiyinə görə tez-tez multikultural ideologiyanın təhrikçisi kimi təsvir edilmişdir. Multikulturalizm Vətəndaşlıq və İmmiqrasiya Departamenti tərəfindən idarə olunur və Kanada Multikulturalizm Aktı və Kanada Hüquq və Azadlıqlar Xartiyasının 27-ci Bölməsi vasitəsilə qanunvericilikdə öz əksini tapır.
İstinadlar
- Daily Life in New France, Canadian History Project, İstifadə tarixi: 15 March 2023
- Bousfuield, Arthur; Toffoli, Garry. Royal Tours 1786–2010: Home to Canada. Dundurn Press. 2010. səh. 33. ISBN .
- Tidridge, Nathan. Prince Edward, Duke of Kent: Father of the Canadian Crown. Dundurn Press. 2013. səh. 90. ISBN .
- Harris, Caroline, Royals Who Lived in Canada // The Canadian Encyclopedia, Historica Canada, 3 February 2022, İstifadə tarixi: 13 March 2023
- "Environment – Greenhouse Gases (Greenhouse Gas Emissions per Person)". Human Resources and Skills Development Canada. 2010. November 4, 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 19, 2011.
- "Aboriginal Peoples in Canada: First Nations People, Métis, and Inuit". Statistics Canada. 2012.
- "Projections of the Diversity of the Canadian Population". Statistics Canada. March 9, 2010. İstifadə tarixi: March 15, 2010.
- "Permanent Residents – Monthly IRCC Updates – Canada – Admissions of Permanent Residents by Country of Citizenship". Statistics Canada. İstifadə tarixi: March 8, 2022.
- Boberg, Charles. The English Language in Canada: Status, History, and Comparative Analysis. Cambridge University Press. 2010. səh. 97. ISBN .
- Chown, Marco; Otis, Daniel. "Who are 'old stock Canadians'? The Star asked some people with deep roots in Canada what they thought of Conservative Leader Stephen Harper's controversial phrase". Toronto. Toronto Star. September 18, 2015. İstifadə tarixi: September 21, 2015.
- Singh, Hira, p. 94[daimi ölü keçid] (Archive).
- "Canadians in Context – Population Size and Growth". Human Resources and Skills Development Canada. 2010. July 6, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 17, 2010.
- "Immigration Policy in the 1970s". Canadian Heritage (Multicultural Canada). 2004. noyabr 5, 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: aprel 12, 2010.
- "Canadians want illegal immigrants deported: poll". Ottawa Citizen. CanWest MediaWorks Publications Inc. October 20, 2007. October 20, 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: October 18, 2010.
- "Am I Canadian?". Government of Canada Canada. 2014. İstifadə tarixi: July 1, 2014.
- Government of Canada, Statistics Canada. "Ethnic or cultural origin by gender and age: Canada, provinces and territories, census metropolitan areas and census agglomerations with parts". www12.statcan.gc.ca. 2022-10-26. İstifadə tarixi: 2022-10-26.
- "Citizenship Act (R.S., 1985, c. C-29)". Department of Justice Canada. 2010. January 6, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 11, 2010.
- "Canada – Permanent residents by gender and category, 1984 to 2008". Facts and figures 2008 – Immigration overview: Permanent and temporary residents. . August 25, 2009. November 8, 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 4, 2009.
- "Canadian Citizenship Act and current issues -BP-445E". Government of Canada – Law and Government Division. 2002. İstifadə tarixi: July 11, 2010.
- "Canadian immigration". Canada Immigration Visa. 2009. İstifadə tarixi: December 12, 2010.
- Bezanson, Kate; Webber, Michelle. Rethinking Society in the 21st Century (4th). Canadian Scholars' Press. 2016. 455–456. ISBN .
- Edmonston, Barry; Fong, Eric. The Changing Canadian Population. McGill-Queen's University Press. 2011. 294–296. ISBN .
- "Canada's Generous Program for Refugee Resettlement Is Undermined by Human Smugglers Who Abuse Canada's Immigration System". Public Safety Canada. June 29, 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 12, 2010.
- "United States Total Canadian Population: Fact Sheet" (PDF). Asia Pacific Foundation of Canada. 2010. August 27, 2013 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 12, 2010.
- Kalman, 2009. səh. 4–7
- English, 2004. səh. 111
- Burgess, 2005. səh. 31
- Franklin, Baun, 1995. səh. 61
- Bricker, Wright, 2005. səh. 16
- "Exploring Canadian values" (PDF). Nanos Research. October 2016. April 5, 2017 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 1, 2017.
- "Canada in the Making: Pioneers and Immigrants". The History Channel. August 25, 2005. February 1, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 30, 2006.
- "Original text of The Quebec Act of 1774". Canadiana (Library and Archives Canada). 2004. İstifadə tarixi: April 11, 2010.
- American Civil War and Canada // The Canadian Encyclopedia. Historica Foundation. 2003. November 17, 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: November 30, 2006.
- "Forging Our Legacy: Canadian Citizenship And Immigration, 1900–1977 – The growth of Canadian nationalism". Citizenship and Immigration Canada. 2006. iyun 10, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: yanvar 16, 2011.
- "Canada and the League of Nations". Faculty.marianopolis.edu. 2007. İstifadə tarixi: August 10, 2010.
- Prato, 2009. səh. 50
- "Canadian Multiculturalism Act (1985, c. 24 (4th Supp.))". Department of Justice Canada. 2010. February 18, 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 12, 2010.
- "Canadian Charter of Rights and Freedoms (Being Part I of the Constitution Act, 1982)". Electronic Frontier Canada. 2008. December 12, 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 12, 2010.
Ədəbiyyat
- Beaty, Bart; Briton, Derek; Filax, Gloria. How Canadians Communicate III: Contexts of Canadian Popular Culture. Athabasca University Press. 2010. ISBN .
- Bumsted, J. M. Canada's diverse peoples: a reference sourcebook. ABC-CLIO. 2003. ISBN .
- Carment, David; Bercuson, David. The World in Canada: Diaspora, Demography, and Domestic Politics. McGill-Queen's Press – MQUP. 2008. ISBN .
- Cohen, Andrew. The Unfinished Canadian: The People We Are. McClelland & Stewart. 2008. ISBN .
- Gillmor, Don; Turgeon, Pierre. CBC (redaktor). Canada: A People's History. 1. McClelland & Stewart. 2002. ISBN .
- Gillmor, Don; Turgeon, Pierre; Michaud, Achille. CBC (redaktor). Canada: A People's History. 2. McClelland & Stewart. 2002. ISBN .
- Kearney, Mark; Ray, Randy. The Big Book of Canadian Trivia. Dundurn. 2009. ISBN .
- Kelley, Ninette; Trebilcock, M. J. The Making of the Mosaic: A History of Canadian Immigration Policy. University of Toronto Press. 2010. ISBN .
- Resnick, Philip. The European Roots of Canadian Identity. University of Toronto Press. 2005. ISBN .
- Richard, Madeline A. Ethnic Groups and Marital Choices: Ethnic History and Marital Assimilation in Canada, 1871 and 1971. UBC Press. 1992. ISBN .
- Simpson, Jeffrey. Star-Spangled Canadians: Canadians Living the American Dream. Harper-Collins. 2000. ISBN .
- Studin, Irvin. What Is a Canadian?: Forty-Three Thought-Provoking Responses. McClelland & Stewart. 2006. ISBN .
Xarici keçidlər
- Canada Year Book 2010 – Statistics Canada
- Canada: A People's History – Teacher Resources – Canadian Broadcasting Corporation
- Multicultural Canada – Department of Canadian Heritage
- The Canadian Immigrant Experience – Library and Archives Canada
- The Dictionary of Canadian Biography – Library and Archives Canada
- Canadiana: The National Bibliography of Canada – Library and Archives Canada
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kanadalilar fr Canadiens ing Canadians Kanada vetendaslari ve ya bu olkede daimi yasayan muxtelif etnik dini ve medeni koklere sahib olan insanlara verilen umumi ad Bu termin hem huquqi menada vetendasliq hem de medeni ve etnoloji kontekstde milli ve ya regional kimlik istifade olunur Kanadalilar Vikianbarda elaqeli mediafayllar Kanadali termini ilk olaraq dovrunde XVII esrde burada dogulan fransiz kolonistlerini ifade etmek ucun istifade olunurdu Sonralar bu anlayis hem ingilisdilli kolonistlere hem de diger Avropa ve qeyri Avropa menseli miqrantlara da samil olunmaga basladi Muasir dovrde ise bu termin irqi etnik dini ve ya dil ferqinden asili olmayaraq olan her kesi ehate edir Ehalisi2021 ci il siyahiyaalinma melumatlarina esasen Kanadanin umumi ehalisi texminen 38 milyon neferdir Kanadalilar dunyanin en boyuk erazilerinden birinde yasasalar da ehalinin boyuk hissesi ABS ile serhede yaxin erazilerde yerlesmisdir En six meskunlasmis eyaletlere Ontario Kvebek Britaniya Kolumbiyasi ve Alberta daxildir Immiqrasiya Kanada dunyada en aciq malik olkelerden biridir Her il texminen 300 000 500 000 yeni muhacir qebul edir Bu siyaset olkenin ehalisinin artiminda ve emek bazarinin temin olunmasinda muhum rol oynayir Immiqrasiya siyaseti esasen iqtisadi aile birlesmesi ve humanitar kateqoriyalar uzre aparilir Tarixi baximdan Kanada Irlandiya Sotlandiya Ingiltere ve Fransadan boyuk miqrasiya axinlari qebul etmisdir XX esrden etibaren ise Cin Hindistan Filippin Pakistan ve Yaxin Serq olkelerinden gelen miqrantlar ehalinin etnik terkibinde ehemiyyetli deyisiklikler yaratmisdir 2021 ci ilde ilk 10 mense olkesi terefinden qebul edilen daimi sakinlerin sayi Sira Olke Say Faiz1 Hindistan 127 795 31 52 CXR 30 970 7 63 Filippin 17 990 4 44 Nigeriya 15 580 3 85 Fransa 12 685 3 16 ABS 11 930 2 97 Braziliya 11 420 2 88 Iran 11 285 2 89 Efqanistan 8 550 2 110 Pakistan 8 410 2 1Top 10 Cemi 256 615 63 3Diger 148 715 36 7Cemi 405 330 100 Kanada vetendasligi adeten Kanadada dogulmaqla ve ya en azi bir bioloji valideyn ve ya ovladliga goturen Kanadada dogulmus ve ya Kanadada vetendasliq almis Kanada vetendasi olduqda ve Kanada vetendasi ucun Kanadadan kenarda dogulmaqla vetendasliq elde etmedikde xaricde dogus ve ya ovladliga goturme yolu ile elde edilir Dord ilden ucu Kanadada yasayan ve mueyyen teleblere cavab veren daimi sakine de verile biler Kanada vetendasliq qanununu 1946 ci ilde 1947 ci il yanvarin 1 de quvveye minen Kanada Vetendasliq Aktinin qebulu ile tesis etdi Immiqrasiya ve Qacqinlarin Mudafiesi Akti Kanada Parlamenti terefinden 2001 ci ilde C 11 qanun layihesi olaraq qebul edildi ve bu qanun 1976 ci il Immiqrasiya Aktini esas federal qanunvericilik kimi evez etdi Kanada vetendasligina huquqi status verilmezden evvel Kanadanin naturalizasiya qanunlari 1910 cu il Immiqrasiya Akti ile baslayan muxtelif aktlardan ibaret idi Kanada ikili vetendasliga icaze verir ve vetendasliga qebul prosesi aciq seffaf prinsiplerle tenzimlenir Xaricde yasayan Kanadalilar da ozlerini Kanadali kimi taniyir ve feal diaspor icmalari yaradirlar Kanada diasporu esasen ABS Boyuk Britaniya Fransa Honq Konq ve Avstraliyada cemlenmisdir Kanada Vetendasliq ve Immiqrasiya Xidmetine esasen immiqrantlarin uc esas tesnifati var aile sinfi Kanada sakinleri ile yaxindan elaqeli sexsler iqtisadi sinif immiqrantlari Kanadanin emek bazarina serfeli sekilde celb etmek ucun lazim olan yas saglamliq ve emek bazari bacariqlarini nezere alan bal esasli sistem esasinda qebul edilir ve Kanada Immiqrasiya ve Qacqinlar Akti 2008 ci ilde olkedeki 247 243 immiqrantdan 65 567 aile sinfine aid muhacir 21 860 qacqin ve 149 072 iqtisadi immiqrant var idi Kanada dunyada her on qacqinin birinden coxunu meskunlasdirir ve adambasina dusen immiqrasiya nisbetine gore dunyada en yuksek yerlerden birine malikdir Kanadanin Asiya Sakit Okean Fondunun 2010 cu il hesabatina gore xaricde 2 8 milyon Kanada vetendasi var idi Bu Kanadanin umumi ehalisinin texminen 8 ni teskil edir Xaricde yasayanlardan en boyuk Kanada diaspor icmalari ABS Honq Konq Boyuk Britaniya Tayvan Cin Livan Birlesmis Ereb Emirlikleri ve Avstraliyadadir ABS daki kanadalilar 2009 cu ilde 1 milyondan cox olmaqla xaricdeki butun kanadalilarin 35 8 ni teskil eden en boyuk tek qurbetci icmasini teskil edir Movcud Kanada qanunlarina gore Kanada ikili vetendasligi mehdudlasdirmir lakin Passport Canada oz vetendaslarini Kanada konsulluq xidmetlerinden istifade ede bilmeleri ucun Kanada pasportu ile xarice seyahet etmeye tesviq edir 2021 ci ilde siyahiyaalma bolgusu ile Kanadadaki en boyuk etnik ve ya medeni menseyi gosteren xerite Kanadali Canadien Ingilis Irland Sotland Fransiz Alman Cinli Hind Ukraynali Metis Akad Mennonit Inuit Cree Ojibway Dene HeiltsukEtnik mensubiyyet Kanadanin 2021 ci il siyahiyaalinmasina gore kanadalilar 450 den cox etnik ve ya medeni menseyi bildirdiler Kanadada en cox etnik menseli qruplar bunlardir Avropa 52 5 Simali Amerika 22 9 Asiya 19 3 Simali Amerika Birinci Milletleri 6 1 Afrika 3 8 Merkezi ve Cenubi Amerika 2 5 Karib 2 1 Okeaniya 0 3 ve digerleri 6 Kanada Statistikasi bildirir ki ehalinin 35 5 i muxtelif etnik menseli olduqlarini bildirerek umumi sayi 100 den cox olmusdur 2021 ci il sorgusunda bildirilen on en boyuk etnik ve ya medeni qrup Kanadalilar ehalinin 15 6 faizi ikinci yerde ingilisler 14 7 faiz irlandlar 12 1 faiz sotlandlar 12 1 faiz fransizlar 11 0 faiz almanlar 8 1 faiz hindistanlilar 5 1 faiz cinliler 4 3 faiz italyanlar 4 3 faiz ukraynalilar 4 3 faiz olmusdur 2021 ci ilde sayilan 36 3 milyon insandan texminen 24 5 milyonu ozunu ag adlandirib ki bu da ehalinin 67 4 faizini teskil edir Yerli ehali 5 faiz ve ya 1 8 milyon nefer 2016 ci ilden 2021 ci ile qeder 5 3 faiz artmis yerli olmayan ehali ile muqayisede 9 4 faiz artmisdir Her dord kanadalidan biri ve ya ehalinin 26 5 faizi agderili olmayan Cenubi Asiyada en boyuk yerli olmayan 120 ehaliye aid idi Gorunen azliq ehalisi 2011 2016 ci iller arasinda 18 4 faiz artmisdir 1961 ci ilde Kanada ehalisinin iki faizinden azi texminen 300 000 nefer gorunen azliqlarin uzvleri idi 2021 ci il siyahiyaalinmasi gosterdi ki 8 3 milyon insan ve ya ehalinin texminen dordde biri 23 0 faiz Kanadanin immiqrant ve ya daimi sakinleri oldugunu ve ya olduqlarini bildirdi MedeniyyetBritaniya Fransa ve Kanadanin simvollarini birlesdiren bayragi tesvir eden Kanadanin bikultural kimliyine dair 1911 ci il siyasi karikatura Novbeti Xidmet Azliqlara Uygun Bayraq basliqli Kanada medeniyyeti hem yerli xalqlarin eneneleri hem de Avropa ve muasir qlobal tesirlerin sintezinden formalasmisdir Fransiz ve Ingilis tesiri xususile gucludur Kanada medeniyyeti ilk novbede aborigenlerin ve diger medeniyyetlerin tesiri altinda olan Qerbdir Bu onun etnik qruplarinin dillerinin dinlerinin siyasi ve huquqi sistemlerinin mehsuludur Kanada incesenet metbex edebiyyat yumor ve musiqinin unikal qarisigi yaratmaq ucun birlesen miqrasiya dalgalari ile formalasmisdir Bu gun Kanadada muxtelif etnik mensubiyyetler ve medeni assimilyasiyadan cox multikulturalizmi tesviq eden siyasetler ucun konstitusiya mudafiesi movcuddur Kvebek guclu medeni sexsiyyete malikdir ve bir cox fransizdilli serhciler ingilisdilli Kanada medeniyyetinden ferqli olan Kvebek medeniyyetinden danisirlar Bununla bele umumilikde Kanada medeni mozaikadir bir nece regional yerli ve etnik alt medeniyyetlerin birlesmesidir Kanada medeniyyeti tarixen Avropa medeniyyeti ve adet enenelerinden xususen Britaniya ve Fransanin medeniyyetinden elece de oz yerli medeniyyetlerinden tesirlenmisdir Kanadanin cox hissesi Amerikadaki diger Avropa koloniyalarina nisbeten daha gec meskunlasdi ve inkisaf etdi neticede pionerlerin telelerin ve treyderlerin movzulari ve simvollari Kanada kimliyinin erken inkisafinda ehemiyyetli olmusdur Birinci Milletler Kanadada Avropa koloniyalarinin inkisafinda xususen Simali Amerika xez ticareti zamani qitenin kesfiyyatini asanlasdirmaqda muhum rol oynadilar 1700 cu illerin ortalarinda Ingilislerin Yeni Fransani zebt etmesi boyuk fransizdilli ehalini Britaniya imperiya hakimiyyeti altina getirdi guzeste getmeye ve yerlesmeye ehtiyac yaratdi Yeni Britaniya hokmdarlari 1774 cu il Kvebek Akti ile kanadalilarin katolik inancini tetbiq etmek ve Fransiz mulki huququndan indiki istifade etmek huququnu temin ederek fransizdilli sakinlerin dini siyasi ve sosial medeniyyetinin cox hissesini tek buraxdilar 1867 ci il Konstitusiya Akti Amerika Vetendas Muharibesine tohfe veren heddinden artiq merkezlesdirilmemis hokumet novunden qacaraq Kanadanin Britaniya idareciliyinden muxtariyyet ucun artan cagirislarini hell etmek ucun hazirlanmisdir Konfederasiya Atalari terefinden edilen kompromisler kanadalilari ikidillilik yoluna cixardi ve bu da oz novbesinde muxtelifliyi qebul etmeye tesviq etdi Kanadanin silahli quvveleri ve Birinci ve Ikinci Dunya muharibelerinde umumi mulki istirak Kanada milletciliyini guclendirmeye komek etdi lakin 1917 ve 1944 cu illerdeki Herbi Xidmete Cagiris Bohranlari ingilisdilliler ve fransizdilliler arasinda ehemiyyetli etnik ferqleri vurguladi Birinci ve Ikinci Dunya muharibeleri neticesinde Kanada hokumeti daha iddiali ve Britaniya hakimiyyetine daha az hormetle yanasdi Birlesmis Kralliq ile siyasi elaqelerin tedricen zeiflemesi ve Kanadanin immiqrasiya siyasetinin modernlesdirilmesi ile XX esrde Afrika Karib denizi ve Asiya menseli immiqrantlar Kanada kimliyine ve medeniyyetine oz tohfelerini verdiler Cox menseli immiqrasiya numunesi bu gun de davam edir coxlu sayda qeyri Ingilis ve ya Fransa menseli immiqrantlar gelir Kanadada multikulturalizm 1970 1980 ci illerde Pyer Trudonun bas nazirliyi dovrunde resmi hokumet siyaseti kimi qebul edilib Kanada hokumeti immiqrasiyanin sosial ehemiyyetine ictimai diqqet yetirdiyine gore tez tez multikultural ideologiyanin tehrikcisi kimi tesvir edilmisdir Multikulturalizm Vetendasliq ve Immiqrasiya Departamenti terefinden idare olunur ve Kanada Multikulturalizm Akti ve Kanada Huquq ve Azadliqlar Xartiyasinin 27 ci Bolmesi vasitesile qanunvericilikde oz eksini tapir IstinadlarDaily Life in New France Canadian History Project Istifade tarixi 15 March 2023 Bousfuield Arthur Toffoli Garry Royal Tours 1786 2010 Home to Canada Dundurn Press 2010 seh 33 ISBN 978 1 4597 1165 5 Tidridge Nathan Prince Edward Duke of Kent Father of the Canadian Crown Dundurn Press 2013 seh 90 ISBN 978 1 4597 0790 0 Harris Caroline Royals Who Lived in Canada The Canadian Encyclopedia Historica Canada 3 February 2022 Istifade tarixi 13 March 2023 Environment Greenhouse Gases Greenhouse Gas Emissions per Person Human Resources and Skills Development Canada 2010 November 4 2017 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi January 19 2011 Aboriginal Peoples in Canada First Nations People Metis and Inuit Statistics Canada 2012 Projections of the Diversity of the Canadian Population Statistics Canada March 9 2010 Istifade tarixi March 15 2010 Permanent Residents Monthly IRCC Updates Canada Admissions of Permanent Residents by Country of Citizenship Statistics Canada Istifade tarixi March 8 2022 Boberg Charles The English Language in Canada Status History and Comparative Analysis Cambridge University Press 2010 seh 97 ISBN 9781139491440 Chown Marco Otis Daniel Who are old stock Canadians The Star asked some people with deep roots in Canada what they thought of Conservative Leader Stephen Harper s controversial phrase Toronto Toronto Star September 18 2015 Istifade tarixi September 21 2015 Singh Hira p 94 daimi olu kecid Archive Canadians in Context Population Size and Growth Human Resources and Skills Development Canada 2010 July 6 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi December 17 2010 Immigration Policy in the 1970s Canadian Heritage Multicultural Canada 2004 noyabr 5 2009 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi aprel 12 2010 Canadians want illegal immigrants deported poll Ottawa Citizen CanWest MediaWorks Publications Inc October 20 2007 October 20 2010 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi October 18 2010 Am I Canadian Government of Canada Canada 2014 Istifade tarixi July 1 2014 Government of Canada Statistics Canada Ethnic or cultural origin by gender and age Canada provinces and territories census metropolitan areas and census agglomerations with parts www12 statcan gc ca 2022 10 26 Istifade tarixi 2022 10 26 Citizenship Act R S 1985 c C 29 Department of Justice Canada 2010 January 6 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi July 11 2010 Canada Permanent residents by gender and category 1984 to 2008 Facts and figures 2008 Immigration overview Permanent and temporary residents August 25 2009 November 8 2009 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi December 4 2009 Canadian Citizenship Act and current issues BP 445E Government of Canada Law and Government Division 2002 Istifade tarixi July 11 2010 Canadian immigration Canada Immigration Visa 2009 Istifade tarixi December 12 2010 Bezanson Kate Webber Michelle Rethinking Society in the 21st Century 4th Canadian Scholars Press 2016 455 456 ISBN 978 1 55130 936 1 Edmonston Barry Fong Eric The Changing Canadian Population McGill Queen s University Press 2011 294 296 ISBN 978 0 7735 3793 4 Canada s Generous Program for Refugee Resettlement Is Undermined by Human Smugglers Who Abuse Canada s Immigration System Public Safety Canada June 29 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi December 12 2010 United States Total Canadian Population Fact Sheet PDF Asia Pacific Foundation of Canada 2010 August 27 2013 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi July 12 2010 Kalman 2009 seh 4 7 English 2004 seh 111 Burgess 2005 seh 31 Franklin Baun 1995 seh 61 Bricker Wright 2005 seh 16 Exploring Canadian values PDF Nanos Research October 2016 April 5 2017 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi February 1 2017 Canada in the Making Pioneers and Immigrants The History Channel August 25 2005 February 1 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi November 30 2006 Original text of The Quebec Act of 1774 Canadiana Library and Archives Canada 2004 Istifade tarixi April 11 2010 American Civil War and Canada The Canadian Encyclopedia Historica Foundation 2003 November 17 2015 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi November 30 2006 Forging Our Legacy Canadian Citizenship And Immigration 1900 1977 The growth of Canadian nationalism Citizenship and Immigration Canada 2006 iyun 10 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi yanvar 16 2011 Canada and the League of Nations Faculty marianopolis edu 2007 Istifade tarixi August 10 2010 Prato 2009 seh 50 Canadian Multiculturalism Act 1985 c 24 4th Supp Department of Justice Canada 2010 February 18 2011 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi September 12 2010 Canadian Charter of Rights and Freedoms Being Part I of the Constitution Act 1982 Electronic Frontier Canada 2008 December 12 2018 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi September 12 2010 EdebiyyatBeaty Bart Briton Derek Filax Gloria How Canadians Communicate III Contexts of Canadian Popular Culture Athabasca University Press 2010 ISBN 978 1 897425 59 6 Bumsted J M Canada s diverse peoples a reference sourcebook ABC CLIO 2003 ISBN 978 1 57607 672 9 Carment David Bercuson David The World in Canada Diaspora Demography and Domestic Politics McGill Queen s Press MQUP 2008 ISBN 978 0 7735 7455 7 Cohen Andrew The Unfinished Canadian The People We Are McClelland amp Stewart 2008 ISBN 978 0 7710 2286 9 Gillmor Don Turgeon Pierre CBC redaktor Canada A People s History 1 McClelland amp Stewart 2002 ISBN 978 0 7710 3324 7 Gillmor Don Turgeon Pierre Michaud Achille CBC redaktor Canada A People s History 2 McClelland amp Stewart 2002 ISBN 978 0 7710 3336 0 Kearney Mark Ray Randy The Big Book of Canadian Trivia Dundurn 2009 ISBN 978 1 77070 614 9 Kelley Ninette Trebilcock M J The Making of the Mosaic A History of Canadian Immigration Policy University of Toronto Press 2010 ISBN 978 0 8020 9536 7 Resnick Philip The European Roots of Canadian Identity University of Toronto Press 2005 ISBN 978 1 55111 705 8 Richard Madeline A Ethnic Groups and Marital Choices Ethnic History and Marital Assimilation in Canada 1871 and 1971 UBC Press 1992 ISBN 978 0 7748 0431 8 Simpson Jeffrey Star Spangled Canadians Canadians Living the American Dream Harper Collins 2000 ISBN 978 0 00 255767 2 Studin Irvin What Is a Canadian Forty Three Thought Provoking Responses McClelland amp Stewart 2006 ISBN 978 0 7710 8321 1 Xarici kecidlerVikianbarda Kanadalilar ile elaqeli mediafayllar var Vikisitatda Kanadalilar ile elaqedar sitatlar var Canada Year Book 2010 Statistics Canada Canada A People s History Teacher Resources Canadian Broadcasting Corporation Multicultural Canada Department of Canadian Heritage The Canadian Immigrant Experience Library and Archives Canada The Dictionary of Canadian Biography Library and Archives Canada Canadiana The National Bibliography of Canada Library and Archives Canada