fbpx
Wikipedia

Kamon

Avqust 04, 2021

Kamon (yap. 家紋, "evin işarəsi"), həmçinin mon (yap. 紋 "işarə"), monsö( yap. 紋章 "nəsil təsviri"), mondokoro — Yaponiyada ailənin və yaxud şəxsin identifikasiyasını bildirmək üçün istifadə olunan emblemdir. Yaponiyada "mon" termini ilə ümumi olaraq emblemləri adlandırırlar. Lakin kamon və mondokoro termini ilə konkret olaraq ailənin identifikasiyasını bildirirlər. Belə ki yaponlarda ailə gerbi samurayların inkişaf etdiyi dövrdə hərbi evlərin və yaxud ümumi maraqlara görə yaradılan samuray birliklərinin fərqləndirici işarəsi idi. Kamon samurayların geyimində, silahlarında, zirehində, bayrağında, məişət əşyalarında (məsələn, qablar, qılınc altlıqlarında) və digər əşyalarda təsvir olunurdu.

Yaponiya imperatorunun möhürü
Tokuqava ailəsinin gerbi, dairənin içərisində üç gülxətmi yarpağı

Tarixi

Yaponiyada olan çoxlu nəsil gerbləri qədim mənşəyə malikdir. Hesab olunur ki, ilk "mon"lar Nara dövrü(710-794) və Heyan (794-1185) dövrlərində zadəganların saray kostyumunun bir hissəsi kimi yaradılmışdır. Sonradan gerbə çevriləcək çoxsaylə naxışlar parça üzərində sadə təsvirlər idi. Bunlara əsasən, payızgülü, qlisiniya, pavloniya( Adəm ağacı), pionlar, "yeddi ulduz", "doqquz ulduz", tomoe, xanabisi və başqa təsvirlər aid idi. Onların yaranma tarixi tam dəqiq olmasa da, Heyan dövrünün ikinci yarısında artıq bir sıra zadəgan ailələrini müəyyənləşdirməyə kömək edən çoxlu naxışlardan istifadə olunurdu. Bu təsvirlər ailə gerbi sayılan kamonlara aid edilməsə də, funksional olaraq onlara yaxın hesab edilirdi.

XII əsrdən başlayaraq monlar hərbi evlər tərəfindən istifadə olunmağa başlamışdır. "Muçu torpağı haqqında hekayə" povestində Muçu əyalətinin üsyançıları olan Minamoto-no Yöriyosi ilə Minamoto-no Yosiienin barışığından danışılır. Minamoto-no Yösieyə məxsus hərbi düşərgədəki bayraqlarda iki göyərçin təsvirinə rast gəlmək olar. Göyərçinlər yaponların müharibə tanrısı Xatimanın elçiləri sayılırdı. Bundan başqa göyərçinlə Minamoto nəslinin ailə ilahəsi sayılırdı.

Kamakura dövründə (1080-1333) monlar artıq samurayların geyimində peyda olmağa başlayır. Bununla da "daymon" (tərcümədə "böyük gerblər" deməkdir) kostyumlarının zadəganlar arasında yayılması başlamışdır. Samurayların nəsil gerblərində təsvir olunan ilk illustrasiyaların yaranması da Kamakura dövrünə aid edilir.

Muromati dövrünün sonunda kamonların sayı o qədər artmışdır ki, artıq onların dəqiq təsnifatını vermək məcburiyyəti yaranmışdır. Gerblərin ilk təsvirlərinin təsnifatı təxminən 1510-1520-ci illərdə tərtib olunmuşdur. XVI əsrin əvvəllərində artıq bugünə qədər gəlib çatan 250-ə yaxın kamon məlum idi. Nəhəng hərbi gücə malik ailələr bir yox, bir neçə mona sahib idilər. Məsələn, Sinanodan olan Sanada ailəsinin gerbində hərbi gerb qismində 6 qəpik - rokumodzen təsvir olunmuşdur.Bu ailənin bayraq və silah-sursatlarını bəzəyirdi. Eyni zamanda ailə sülh gerbi kimi ördək təsviri olan kariqanedən istifadə edirdi. Bundan başqa həmin dövrdə ordu sayının artması və asiqaru adlanan piyadalardan geniş istifadə olunması ailələrin bayraqlarındakı mon təsvirlərinin mürəkkəbləşməsinə gətirib çıxarmışdır.

Senqoku dövründə isə ailə gerblərinin paltarlarda daşınması qaydaları da mürəkkəbləşdirildi. Gündəlik məişət geyimində monlar 5 hissədə - sinənin hər iki tərəfi, kürək hissədə və hər iki dolda dirsəklərin arxa tərəfində təsvir olunmağa başladı.

Edo dövründə isə ailə gerblərini zadəganlar, samuraylar, nindzalar, kabuki teatr aktyorları, qeyşalar, sənətkarlar, tacirlər, azad kəndlilər də istifadə edə bilərdilər. Yaponiyada klanların yaranması təkcə qan qohumlarından ibarət deyildi. Belə ki hansısa ailə düşən uşaq həmin ailə gerbinin daşıyıcısı hesab olunurdu. Daha bir fərqləndirici xüsusiyyət ondan ibarət idi ki, ailədə ancaq nəsildən nəsilə ötürülən işlə məşğul olmaq olardı. Meydzi restavrasiyasından sonra samuray təbəqəsinin süqutu başladı. Getdikcə ailə gerbi saxlamaq dəbdən düşməyə başladır. Həmin dövrdə artıq gerblərdən əsasən imperator və zadəgan ailələri istifadə edirdi.

Dizaynı

Nəsil nişanları stilləşdirilmiş güllər, bitkilər, heyvanlar, lələklər, yelpiklər və s. bu kimi təsvirləri özündə birləşdirir. Ənənəvi olaraq, kamonlar ikirəngli çalara malikdirlər. Bəzən kamonlarda sahibin peşə atributları təsvir olunur. Məsələn, qeyşanın kamonunda onların əsas atributu olan yelpik təsvirinə rast gəlmək olar.

Təsvir olunan bitkilər əsasən payızgülü, qlisiniya, pavloniya( Adəm ağacı), pionlar, "yeddi ulduz", "doqquz ulduz", tomoe, xanabisi və başqa təsvirlər aid idi. Məsələn, pavloniya bitkisi yapon heraldikasında çox geniş şəkildə istifadə olunur. Yaponlar bu bitkini kiri adlandırırlar. Bu bitkinin təsviri imperatorun geyimində və istifadə etdiyi əşyaları bəzəyirdi. Kamakura dövrünün sonunda bu bitki imperator ailəsinin gerbinə çevrilərək, imperator Hodayqonun dövründə payızgülündən sonra əhəmiyyətinə görə ikinci simvol sayılırdı.

Təbii ki İmperator evinin ən əsas kamonu-emblemi sarı rəngli və ikili sırada yerləşən 16 ləçəkli payızgülüdür.(baxmayaraq ki, pasport da ləçəklərin ikinci sırası təsvir olunmur) Yaponlar payızgülünü xoşbəxtlik və müdriklik simvolu hesab edirlər. Çox vaxt bu gülü günəşlə müqayisə edirlər. Bu səbəbdən qədim zamanlardan xrizontema yüksək təbəqə və hakimiyyət simvolu hesab edilir. Məhz imperator Qotoba-in (1183-1198) xrizantemaları çox sevdiyindən güllərin təsvirindən şəxsi möhüründə istifadə etmişdir. Ondan sonra hakimiyyətə gələn imperatorlar bu ənənəni davam etdirmişlər. 1871-ci ilə qədər imperator nəslinə aid olmayan heç bir şəxs kamondan istifadə edə bilməzdi.

 
Mitsubişi şirkətinin loqotipi

Yaponiyada məşhur olan ailə gerblərindən biri də Tokuqava ailəsinə məxsus 3 gülxətmi yarpağı olan kamondur. Bu kamonla əlaqədar olaraq, Kiotoda hər il 15 may tarixində keçirilən Aoy Maçuri ("Gülxətmi Festivalı")adlı ən qədimi festivallardan biri bağlıdır. Bu bayramın tarixi belə bir rəvayətlə bağlıdır: "Belə ki, qədim zamanlarda ilin 5-ci ayında tez-tez yağan leysan yağışları daşqınlara və digər fəlakətlərə səbəb olurmuş. İnsanlara məbədlərə yollanaraq tanrılardan yardım diləyərlərmiş. Nəhayət, uzun sürən dualardan sonra yağışlar bir gün dayanır. Ehtiram əlaməti olaraq, insanlar tanrılara ürək formasına malik gülxətmi bitkinin yarpaqlarını hədiyyə gətirməyə başlayırlar."

Heyan dövründə gülxətmi yarpaqlarının daşqın və zəlzələnin qarşısının alması hesab olunurdu. Bu səbəbdən Tokuqava ailəsi bu bitkini özünə kamon seçmişdir. Yalnız imperator gerbində təsvir olunan 16 ləçəkli payızgülü və Tokuqava ailəsinə məxsus gülxətmi yarpaqlarının başqa ailələr tərəfindən öz gerblərində yerləşdirilməsi qadağan edilmişdir.

Müasir dövrdə isə bəzi yerli hakimiyyət orqanları və birlikləri kamonlardan loqo və yaxud ticarət nişanı kimi istifadə edərək bu ənənənin itməməsinə çalışır. Ən çox tanınmış kamonlardan birinə misal olaraq, Mitsubişi avtomobil şirkətinin korporativ loqosunu göstərmək olar. Ad "üç ləçək" mənasını versə də, romb şəşklindədir. Korporativ məqsədlərlə istifadə olunan digər loqotip kimi məşhur soya souzunun istehsalçısı olan Kikkoman şirkətini göstərmək olar. Belə ki şirkətin loqotipində onun yaradıcısının ailə kamonu təsvir olunub. Nəhayət, musiqi alətləri və motosikl istehsalı ilə məşğul olan Yamaha şirkətinin kamonunda isə 3 kamerton Y hərfinin içərisinə doğru bağlanmışdır.

Qalereya

Kamon nümunələri

Heyvan motivli kamonlar

  • Agehanochō, Tayra klanının gerbində təsvir olunan yelkənqanadlı

  • Kiyobu Chō (Kəpənək)

  • MifikÜçayaqlı qarğa Yatagarasu

  • Yaponiya Hava Yollarının emblemindəki durna gerbi

  • Üç durna gerbi

  • Mitsu uroko,üç tərəzi balığı, Hoyo ailəsi

  • Üç meymun gerbi

Bitki motivli kamonlar

  • Yaponiya baş nazirinin İqamətgahının simvolu olan pavloniya ( Adəm ağacı, "go-shichi-no-kiri") gülü shichi-no-kiri)

  • Rakuqo ailəsinə məxsus beş bambuk yarpağının təsviri olan Gomaizasa kamonu

  • Tokuqava ailəsinin gerbi olan üç gülxətmi yarpağı

  • Minamoto klanına məxsus bambuk yarpaqları və acıçiçəyindən ibarət olan Sasarindō adlı gerb

  • Date ailəsini sərçələr və bambuk təsviri olan Take ni Suzume kamonu

Əşyaların təsvir olunduğu kamonlar

  • Unno ailəsinin 6 qəpik təsviri olan gerbi

  • Satake ailəsinin gerbi, yelpiyin içərisində Yaponiya bayrağının (yaponlar bayraqlarını Hinomaru adlandırırlar) təsviri

  • Genji klanı, çarx təsviri

  • Yaponiyanın baş naziri olmuş Taro Asonun gerbi, kəlbətin təsvirli Chigai Kuginuki adlı gerbi

Başqa motivli kamonlar

  • Yamaquçi-qumi adlı yakudza klanının Yamabishi adlı gerbi

  • Chigai Bishi

  • Gözlərin təsvir olunduğu Janome Shichiyo

  • 9 tomoe emblemi

  • Saito klanının Dalğa təsviri olan Nitōnami kamonu

  • Origami təsvirli emblem

  • Torii təsviri olan emblem (Torii -yapon dini olan sintonun məbədləri - dzindyanın qarşısında qurulan ritual qapılardır)J

  • Buddist svastika emblemi

Həmçinin bax

  • Damğa - analoji türk heraldik simvolu

İstinadlar

  1. http://shogunate.ru/heraldry-history.html
  2. http://www.liveinternet.ru/users/karinalin/post139455635/
  3. http://tenshin.ru/mon
  4. https://japanesemythology.wordpress.com/whats-in-a-little-flower-crest-hollyhock-vs-chrysanthemum-emblems-royals-vs-minamoto-matsudaira-tokugawa-daimyos/

Avqust 04, 2021
kamon, 家紋, evin, işarəsi, həmçinin, işarə, monsö, 紋章, nəsil, təsviri, mondokoro, yaponiyada, ailənin, yaxud, şəxsin, identifikasiyasını, bildirmək, üçün, istifadə, olunan, emblemdir, yaponiyada, termini, ilə, ümumi, olaraq, emblemləri, adlandırırlar, lakin, ka. Kamon yap 家紋 evin isaresi hemcinin mon yap 紋 isare monso yap 紋章 nesil tesviri mondokoro Yaponiyada ailenin ve yaxud sexsin identifikasiyasini bildirmek ucun istifade olunan emblemdir Yaponiyada mon termini ile umumi olaraq emblemleri adlandirirlar Lakin kamon ve mondokoro termini ile konkret olaraq ailenin identifikasiyasini bildirirler Bele ki yaponlarda aile gerbi samuraylarin inkisaf etdiyi dovrde herbi evlerin ve yaxud umumi maraqlara gore yaradilan samuray birliklerinin ferqlendirici isaresi idi Kamon samuraylarin geyiminde silahlarinda zirehinde bayraginda meiset esyalarinda meselen qablar qilinc altliqlarinda ve diger esyalarda tesvir olunurdu Yaponiya imperatorunun mohuru Tokuqava ailesinin gerbi dairenin icerisinde uc gulxetmi yarpagi Mundericat 1 Tarixi 2 Dizayni 3 Qalereya 4 Kamon numuneleri 4 1 Heyvan motivli kamonlar 4 2 Bitki motivli kamonlar 4 3 Esyalarin tesvir olundugu kamonlar 4 4 Basqa motivli kamonlar 5 Hemcinin bax 6 IstinadlarTarixi RedakteYaponiyada olan coxlu nesil gerbleri qedim menseye malikdir Hesab olunur ki ilk mon lar Nara dovru 710 794 ve Heyan 794 1185 dovrlerinde zadeganlarin saray kostyumunun bir hissesi kimi yaradilmisdir Sonradan gerbe cevrilecek coxsayle naxislar parca uzerinde sade tesvirler idi Bunlara esasen payizgulu qlisiniya pavloniya Adem agaci pionlar yeddi ulduz doqquz ulduz tomoe xanabisi ve basqa tesvirler aid idi Onlarin yaranma tarixi tam deqiq olmasa da Heyan dovrunun ikinci yarisinda artiq bir sira zadegan ailelerini mueyyenlesdirmeye komek eden coxlu naxislardan istifade olunurdu Bu tesvirler aile gerbi sayilan kamonlara aid edilmese de funksional olaraq onlara yaxin hesab edilirdi 1 XII esrden baslayaraq monlar herbi evler terefinden istifade olunmaga baslamisdir Mucu torpagi haqqinda hekaye povestinde Mucu eyaletinin usyancilari olan Minamoto no Yoriyosi ile Minamoto no Yosiienin barisigindan danisilir Minamoto no Yosieye mexsus herbi dusergedeki bayraqlarda iki goyercin tesvirine rast gelmek olar Goyercinler yaponlarin muharibe tanrisi Xatimanin elcileri sayilirdi Bundan basqa goyercinle Minamoto neslinin aile ilahesi sayilirdi Kamakura dovrunde 1080 1333 monlar artiq samuraylarin geyiminde peyda olmaga baslayir Bununla da daymon tercumede boyuk gerbler demekdir kostyumlarinin zadeganlar arasinda yayilmasi baslamisdir Samuraylarin nesil gerblerinde tesvir olunan ilk illustrasiyalarin yaranmasi da Kamakura dovrune aid edilir Muromati dovrunun sonunda kamonlarin sayi o qeder artmisdir ki artiq onlarin deqiq tesnifatini vermek mecburiyyeti yaranmisdir Gerblerin ilk tesvirlerinin tesnifati texminen 1510 1520 ci illerde tertib olunmusdur XVI esrin evvellerinde artiq bugune qeder gelib catan 250 e yaxin kamon melum idi Neheng herbi guce malik aileler bir yox bir nece mona sahib idiler Meselen Sinanodan olan Sanada ailesinin gerbinde herbi gerb qisminde 6 qepik rokumodzen tesvir olunmusdur Bu ailenin bayraq ve silah sursatlarini bezeyirdi Eyni zamanda aile sulh gerbi kimi ordek tesviri olan kariqaneden istifade edirdi Bundan basqa hemin dovrde ordu sayinin artmasi ve asiqaru adlanan piyadalardan genis istifade olunmasi ailelerin bayraqlarindaki mon tesvirlerinin murekkeblesmesine getirib cixarmisdir Senqoku dovrunde ise aile gerblerinin paltarlarda dasinmasi qaydalari da murekkeblesdirildi Gundelik meiset geyiminde monlar 5 hissede sinenin her iki terefi kurek hissede ve her iki dolda dirseklerin arxa terefinde tesvir olunmaga basladi Edo dovrunde ise aile gerblerini zadeganlar samuraylar nindzalar kabuki teatr aktyorlari qeysalar senetkarlar tacirler azad kendliler de istifade ede bilerdiler Yaponiyada klanlarin yaranmasi tekce qan qohumlarindan ibaret deyildi Bele ki hansisa aile dusen usaq hemin aile gerbinin dasiyicisi hesab olunurdu Daha bir ferqlendirici xususiyyet ondan ibaret idi ki ailede ancaq nesilden nesile oturulen isle mesgul olmaq olardi Meydzi restavrasiyasindan sonra samuray tebeqesinin suqutu basladi Getdikce aile gerbi saxlamaq debden dusmeye basladir Hemin dovrde artiq gerblerden esasen imperator ve zadegan aileleri istifade edirdi 2 Dizayni RedakteNesil nisanlari stillesdirilmis guller bitkiler heyvanlar lelekler yelpikler ve s bu kimi tesvirleri ozunde birlesdirir Enenevi olaraq kamonlar ikirengli calara malikdirler Bezen kamonlarda sahibin pese atributlari tesvir olunur Meselen qeysanin kamonunda onlarin esas atributu olan yelpik tesvirine rast gelmek olar Tesvir olunan bitkiler esasen payizgulu qlisiniya pavloniya Adem agaci pionlar yeddi ulduz doqquz ulduz tomoe xanabisi ve basqa tesvirler aid idi Meselen pavloniya bitkisi yapon heraldikasinda cox genis sekilde istifade olunur Yaponlar bu bitkini kiri adlandirirlar Bu bitkinin tesviri imperatorun geyiminde ve istifade etdiyi esyalari bezeyirdi Kamakura dovrunun sonunda bu bitki imperator ailesinin gerbine cevrilerek imperator Hodayqonun dovrunde payizgulunden sonra ehemiyyetine gore ikinci simvol sayilirdi 3 Tebii ki Imperator evinin en esas kamonu emblemi sari rengli ve ikili sirada yerlesen 16 lecekli payizguludur baxmayaraq ki pasport da leceklerin ikinci sirasi tesvir olunmur Yaponlar payizgulunu xosbextlik ve mudriklik simvolu hesab edirler Cox vaxt bu gulu gunesle muqayise edirler Bu sebebden qedim zamanlardan xrizontema yuksek tebeqe ve hakimiyyet simvolu hesab edilir Mehz imperator Qotoba in 1183 1198 xrizantemalari cox sevdiyinden gullerin tesvirinden sexsi mohurunde istifade etmisdir Ondan sonra hakimiyyete gelen imperatorlar bu eneneni davam etdirmisler 1871 ci ile qeder imperator nesline aid olmayan hec bir sexs kamondan istifade ede bilmezdi Mitsubisi sirketinin loqotipi Yaponiyada meshur olan aile gerblerinden biri de Tokuqava ailesine mexsus 3 gulxetmi yarpagi olan kamondur Bu kamonla elaqedar olaraq Kiotoda her il 15 may tarixinde kecirilen Aoy Macuri Gulxetmi Festivali adli en qedimi festivallardan biri baglidir Bu bayramin tarixi bele bir revayetle baglidir Bele ki qedim zamanlarda ilin 5 ci ayinda tez tez yagan leysan yagislari dasqinlara ve diger felaketlere sebeb olurmus Insanlara mebedlere yollanaraq tanrilardan yardim dileyerlermis Nehayet uzun suren dualardan sonra yagislar bir gun dayanir Ehtiram elameti olaraq insanlar tanrilara urek formasina malik gulxetmi bitkinin yarpaqlarini hediyye getirmeye baslayirlar 4 Heyan dovrunde gulxetmi yarpaqlarinin dasqin ve zelzelenin qarsisinin almasi hesab olunurdu Bu sebebden Tokuqava ailesi bu bitkini ozune kamon secmisdir Yalniz imperator gerbinde tesvir olunan 16 lecekli payizgulu ve Tokuqava ailesine mexsus gulxetmi yarpaqlarinin basqa aileler terefinden oz gerblerinde yerlesdirilmesi qadagan edilmisdir Muasir dovrde ise bezi yerli hakimiyyet orqanlari ve birlikleri kamonlardan loqo ve yaxud ticaret nisani kimi istifade ederek bu enenenin itmemesine calisir En cox taninmis kamonlardan birine misal olaraq Mitsubisi avtomobil sirketinin korporativ loqosunu gostermek olar Ad uc lecek menasini verse de romb sesklindedir Korporativ meqsedlerle istifade olunan diger loqotip kimi meshur soya souzunun istehsalcisi olan Kikkoman sirketini gostermek olar Bele ki sirketin loqotipinde onun yaradicisinin aile kamonu tesvir olunub Nehayet musiqi aletleri ve motosikl istehsali ile mesgul olan Yamaha sirketinin kamonunda ise 3 kamerton Y herfinin icerisine dogru baglanmisdir Qalereya RedakteKamon numuneleri RedakteHeyvan motivli kamonlar Redakte Agehanochō Tayra klaninin gerbinde tesvir olunan yelkenqanadli Kiyobu Chō Kepenek MifikUcayaqli qarga Yatagarasu Yaponiya Hava Yollarinin emblemindeki durna gerbi Uc durna gerbi Mitsu uroko uc terezi baligi Hoyo ailesi Uc meymun gerbiBitki motivli kamonlar Redakte Yaponiya bas nazirinin Iqametgahinin simvolu olan pavloniya Adem agaci go shichi no kiri gulu shichi no kiri Rakuqo ailesine mexsus bes bambuk yarpaginin tesviri olan Gomaizasa kamonu Tokuqava ailesinin gerbi olan uc gulxetmi yarpagi Minamoto klanina mexsus bambuk yarpaqlari ve aciciceyinden ibaret olan Sasarindō adli gerb Date ailesini serceler ve bambuk tesviri olan Take ni Suzume kamonuEsyalarin tesvir olundugu kamonlar Redakte Unno ailesinin 6 qepik tesviri olan gerbi Satake ailesinin gerbi yelpiyin icerisinde Yaponiya bayraginin yaponlar bayraqlarini Hinomaru adlandirirlar tesviri Genji klani carx tesviri Yaponiyanin bas naziri olmus Taro Asonun gerbi kelbetin tesvirli Chigai Kuginuki adli gerbiBasqa motivli kamonlar Redakte Yamaquci qumi adli yakudza klaninin Yamabishi adli gerbi Chigai Bishi Gozlerin tesvir olundugu Janome Shichiyo 9 tomoe emblemi Saito klaninin Dalga tesviri olan Nitōnami kamonu Origami tesvirli emblem Torii tesviri olan emblem Torii yapon dini olan sintonun mebedleri dzindyanin qarsisinda qurulan ritual qapilardir J Buddist svastika emblemiHemcinin bax RedakteDamga analoji turk heraldik simvoluIstinadlar Redakte http shogunate ru heraldry history html http www liveinternet ru users karinalin post139455635 http tenshin ru mon https japanesemythology wordpress com whats in a little flower crest hollyhock vs chrysanthemum emblems royals vs minamoto matsudaira tokugawa daimyos Menbe https az wikipedia org w index php title Kamon amp oldid 6074615, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.