fbpx
Wikipedia

IV İvan Qroznı

İohann IV Vasilyeviç və ya İvan Qroznı (25 avqust 1530, Kolomenskoye[d], Moskovsky Uyezd[d]18 [28] mart 1584, Moskva) — Moskva1533-cü ildən bütöv Rusiyanın böyük knyazı, Rusiyanın ilk çarı (1547-ci ildən; yalnız 1575-1576-cı illərdə "bütöv Rusiyanın böyük knyazı" nominal olaraq Simeon Bekbulatoviç olmuşdur).

İvan IV Vasilyeviç
Іѡа́ннъ Васи́лїевичъ
Tacqoyma 16 yanvar 1547-ci il
Xələfi I Fyodr
Varisi Dmitriy (1552-1553), İvan (1554-1581), daha sonra Fyodor
Bütöv Rusiyanın Hökümdarı və Böyük Knyazı
1533 — 1575
Sələfi III Vasili
Yelena Qlinskaya (regent)
Xələfi Simeon Bekbulatoviç
Moskva Böyük Knyazı
1576 — 1584
Sələfi Simeon Bekbulatoviç (De-yure)
Xələfi I Fyodor
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 25 avqust 1530
Doğum yeri
Vəfat tarixi 18 (28) mart 1584 (53 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi zəhərlənmə[d]
Dəfn yeri
  • Arxangel kafedralı[d]
Atası III Vasili
Anası Yelena Qlinskaya
Həyat yoldaşları qanuni: 1) Anastasiya Romanovna
2) Mariya Temryukovna
3) Marfa Sobakina
4) Anna Koltovskaya
Uşaqları oğulları: Dmitri, İvan, Fyodor, Vasili, Dmitri Uqlitski
qızları: Anna, Mariya, Yevdokiya
Hərbi xidmət
Döyüşlər
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Moskva böyük knyazı III Vasili və Yelena Qlinskayanın böyük oğlu. Mənşəcə atası tərəfindən o, Rüriklər sülaləsinin Moskva budağına aid olunurdu, anası tərəfindən isə Qlinski Litva knyazlarının banisi hesab edilən Mamay xanın nəslinə. Ata tərəfindən nənənsi bizans imperatorların sülaləsindən gələn Sofiya Paleoloq idi.

Nominal olaraq İvan 3 yaşından hökmdar oldu. 1547-ci ildəki Moskva üsyanından sonra "İzbrannaya rada" ("Seçilmiş rada") yaradaraq, o, yaxın hesab etdiyi şəxslərin iştirakı ilə hökümdarlıq eləməyə başladı. Hərbi xidməti, məhkəmə sistemi və dövlətin idarə edilməsində islahatlar aparmışdır. QazanHəştərxan xanlığları fəth edilmişdir, Qərbi Sibir, Don Qoşunlarının Vilayəti, BaşqırdıstanNoqay Ordasının torpağları Rusiyaya birləşdirilmişdir. Beləliklə, IV İvanın hakimiyyəti dövründə Rusiyanın ərazi artımı təxminən 100% təşkil etdi (2,8 milyon km²-dən 5,4 miyon km²-ə çatdı), çarlığının son illərində Rus dövləti ərazisinə görə bütöv Avropadan böyük oldu.

1560-cı ildə Seçilmiş rada ləğv olundu, onun əsas xadimləri çarın etibarını itirdilər, və İvan Qroznı Rusiyanı tam müstəqil idarə etməyə başladı. İvan Qroznının çarlığının ikinci yarısı Livoniya müharibəsində uğursuzluqla yadda qaldı və həmçinin,  köhnə aristokratiya soylarını zəiflədən opriçninanın yaranması ilə yadda qaldı. Formal olaraq, IV İvan Rusiyanı idarə edən ən uzunmüddətli hökümdardır  — 50 il və 105 gün.

İstinadlar

  1. Середонин С. Иоанн IV Васильевич Грозный (rus.) // Русский биографический словарьСПб: 1897. — Т. 8. — С. 229—271.
  2. Военная энциклопедия (rus.)СПб: Иван Дмитриевич Сытин, 1913. — Т. 11.
  3. Иван IV Васильевич Грозный / Буганов В. И. // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  4.  Глинские / Каштанов С. М. // Böyük Sovet Ensiklopediyası : [в 30 т.] / baş redaktor. Aleksandr Proxorov. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  5.  Глинские, княжеский род // Brokhauz və Efronun ensiklopedik lüğəti : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
  6. Второе послание Ивана Грозного шведскому королю Юхану III
  7.  История России с древнейших времен до наших дней 2013-02-18 at the Wayback Machine / Орлов А. С., Георгиев В. А., Георгиева Н. Г., Сивохина Т. А. — М.: Проспект, 1999. — 544 с.

ivan, qroznı, vikipediyada, adlı, digər, şəxslər, haqqında, məqalələr, ivan, iohann, vasilyeviç, ivan, qroznı, avqust, 1530, kolomenskoye, moskovsky, uyezd, mart, 1584, moskva, moskva, 1533, ildən, bütöv, rusiyanın, böyük, knyazı, rusiyanın, çarı, 1547, ildən,. Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Ivan Iohann IV Vasilyevic ve ya Ivan Qrozni 25 avqust 1530 1 2 Kolomenskoye d Moskovsky Uyezd d 18 28 mart 1584 1 2 Moskva Moskva ve 1533 cu ilden butov Rusiyanin boyuk knyazi Rusiyanin ilk cari 1547 ci ilden yalniz 1575 1576 ci illerde butov Rusiyanin boyuk knyazi nominal olaraq Simeon Bekbulatovic olmusdur 3 Ivan IV VasilyevicIѡa nn Vasi lyievichButov Rusiyanin Hokumdari Cari ve Boyuk Knyazi1547 1584Tacqoyma 16 yanvar 1547 ci ilXelefi I FyodrVarisi Dmitriy 1552 1553 Ivan 1554 1581 daha sonra FyodorButov Rusiyanin Hokumdari ve Boyuk Knyazi1533 1575Selefi III VasiliYelena Qlinskaya regent Xelefi Simeon BekbulatovicMoskva Boyuk Knyazi1576 1584Selefi Simeon Bekbulatovic De yure Xelefi I FyodorSexsi melumatlarDogum tarixi 25 avqust 1530 1 2 Dogum yeri Kolomenskoye d Moskovsky Uyezd d Car RusiyasiVefat tarixi 18 28 mart 1584 1 2 53 yasinda Vefat yeri Moskva Car RusiyasiVefat sebebi zeherlenme d Defn yeri Arxangel kafedrali d Atasi III VasiliAnasi Yelena QlinskayaHeyat yoldaslari qanuni 1 Anastasiya Romanovna2 Mariya Temryukovna3 Marfa Sobakina4 Anna KoltovskayaUsaqlari ogullari Dmitri Ivan Fyodor Vasili Dmitri Uqlitskiqizlari Anna Mariya YevdokiyaHerbi xidmetDoyusler Livoniya muharibesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarMoskva boyuk knyazi III Vasili ve Yelena Qlinskayanin boyuk oglu Mensece atasi terefinden o Rurikler sulalesinin Moskva budagina aid olunurdu anasi terefinden ise Qlinski Litva knyazlarinin banisi hesab edilen Mamay xanin nesline 4 5 Ata terefinden nenensi bizans imperatorlarin sulalesinden gelen Sofiya Paleoloq idi 6 Nominal olaraq Ivan 3 yasindan hokmdar oldu 1547 ci ildeki Moskva usyanindan sonra Izbrannaya rada Secilmis rada yaradaraq o yaxin hesab etdiyi sexslerin istiraki ile hokumdarliq elemeye basladi Herbi xidmeti mehkeme sistemi ve dovletin idare edilmesinde islahatlar aparmisdir Qazan ve Hesterxan xanliglari feth edilmisdir Qerbi Sibir Don Qosunlarinin Vilayeti Basqirdistan ve Noqay Ordasinin torpaglari Rusiyaya birlesdirilmisdir Belelikle IV Ivanin hakimiyyeti dovrunde Rusiyanin erazi artimi texminen 100 teskil etdi 2 8 milyon km den 5 4 miyon km e catdi carliginin son illerinde Rus dovleti erazisine gore butov Avropadan boyuk oldu 7 1560 ci ilde Secilmis rada legv olundu onun esas xadimleri carin etibarini itirdiler ve Ivan Qrozni Rusiyani tam musteqil idare etmeye basladi Ivan Qrozninin carliginin ikinci yarisi Livoniya muharibesinde ugursuzluqla yadda qaldi ve hemcinin kohne aristokratiya soylarini zeifleden opricninanin yaranmasi ile yadda qaldi Formal olaraq IV Ivan Rusiyani idare eden en uzunmuddetli hokumdardir 50 il ve 105 gun Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 Seredonin S Ioann IV Vasilevich Groznyj rus Russkij biograficheskij slovar SPb 1897 T 8 S 229 271 1 2 3 4 5 6 Voennaya enciklopediya rus SPb Ivan Dmitrievich Sytin 1913 T 11 Ivan IV Vasilevich Groznyj Buganov V I Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t gl red A M Prohorov 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 1978 Glinskie Kashtanov S M Boyuk Sovet Ensiklopediyasi v 30 t bas redaktor Aleksandr Proxorov 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 1978 Glinskie knyazheskij rod Brokhauz ve Efronun ensiklopedik lugeti v 86 t 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Vtoroe poslanie Ivana Groznogo shvedskomu korolyu Yuhanu III Istoriya Rossii s drevnejshih vremen do nashih dnej Arxivlesdirilib 2013 02 18 at the Wayback Machine Orlov A S Georgiev V A Georgieva N G Sivohina T A M Prospekt 1999 544 s Menbe https az wikipedia org w index php title IV Ivan Qrozni amp oldid 5730663, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.