Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
III Qazi Gəray (1673 – 1709) — Krım xanı.
| III Qazi Gəray | |
|---|---|
| 14 dekabr 1704 – 1707 | |
| Əvvəlki | I Səlim Gəray |
| Sonrakı | I Qaplan Gəray |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1673 |
| Vəfat tarixi | 1709 |
| Vəfat səbəbi | taun |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | suveren[d] |
| Atası | I Səlim Gəray |
| Ailəsi | Gəraylar |
| Dini | sünni islam |
Krım xanı I Səlim Gərayın oğludur. 1674-cü ildə anadan olmuşdur. 1699-cu ildə taxtın ikinci varisi elan edilərək nurəddin ünvanı aldı. Çərkəz bölgəsinin idarəsinə təyin edilsə də, buna qarşı çıxdı. Noqaylarla ittifaq quraraq qardaşına qarşı ayaqlansa da, məğlub oldu və bağışlandı. Rumelidə yaşamasına icazə verilsə də, Ədirnəyə çağırıldı və Osmanlı sultanı II Mustafa tərəfindən həbs olundu. 18 günlük həbsin ardından Rodos aadasına sürgün edildi.
Atasının dördüncü xanlığı dönəmində taxtın birinci varisi elan edilərək kalqay ünvanı aldı. Atasının vəfatının ardından 1704-cü ildə Krım xanlığına gətirildi. Böyük qardaşı Qaplan Gəray birinci (kalqay), digər qardaşı Məngli Gəray isə ikinci (nurəddin) varis təyin edildi. Osmanlı-Rusiya münasibətlərinin normal olduğu illərdə hakimiyyətdə olan III Qazi Gəray İstanbuldan icazə almadan Rusiya və tabeliyindəki bəzi bölgələrə hücumlar tərtibləməyə başladı. Rusların İstanbula elçi göndərərək xanı şikayət etməsinin ardından III Qazi Gəray 1707-ci ildə vəzifədən alındı və Rumelində yaşamasına icazə verildi. Yerinə isə qardaşı Qaplan Gəray xan elan olundu.
Cəmi bir il sonra 1708-ci ilin iyulunda 36 yaşında vəbadan vəfat etdi. Cənazəsi Yanbolu məscidinin həyətinə dəfn edildi. Abid və Əzəmət adlı 2 oğlu olduğu bilinir.
Mənbə
- Henry Hoyle Howorth, History of the Mongols, 1880, Part 2, page 565
- Desaive Dilek, « Le khanat de Crimée dans les archives ottomanes », dans Cahiers du monde russe et soviétique, 1972, cilt 13, n° 13-4, s. 560-583
İstinadlar
- İnalcık, Halil (1996). "GAZİ GİRAY III". TDV Encyclopedia of Islam, Vol. 13 (Fikih – Gelenek) (in Turkish). Istanbul: Turkiye Diyanet Foundation, Centre for Islamic Studies. p. 453.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
III Qazi Geray 1673 1709 Krim xani III Qazi GerayKrim xani14 dekabr 1704 1707EvvelkiI Selim GeraySonrakiI Qaplan GeraySexsi melumatlarDogum tarixi 1673Vefat tarixi 1709Vefat sebebi taunDefn yeri BolqaristanFealiyyeti suveren d Atasi I Selim GerayAilesi GeraylarDini sunni islam Krim xani I Selim Gerayin ogludur 1674 cu ilde anadan olmusdur 1699 cu ilde taxtin ikinci varisi elan edilerek nureddin unvani aldi Cerkez bolgesinin idaresine teyin edilse de buna qarsi cixdi Noqaylarla ittifaq quraraq qardasina qarsi ayaqlansa da meglub oldu ve bagislandi Rumelide yasamasina icaze verilse de Edirneye cagirildi ve Osmanli sultani II Mustafa terefinden hebs olundu 18 gunluk hebsin ardindan Rodos aadasina surgun edildi Atasinin dorduncu xanligi doneminde taxtin birinci varisi elan edilerek kalqay unvani aldi Atasinin vefatinin ardindan 1704 cu ilde Krim xanligina getirildi Boyuk qardasi Qaplan Geray birinci kalqay diger qardasi Mengli Geray ise ikinci nureddin varis teyin edildi Osmanli Rusiya munasibetlerinin normal oldugu illerde hakimiyyetde olan III Qazi Geray Istanbuldan icaze almadan Rusiya ve tabeliyindeki bezi bolgelere hucumlar tertiblemeye basladi Ruslarin Istanbula elci gondererek xani sikayet etmesinin ardindan III Qazi Geray 1707 ci ilde vezifeden alindi ve Rumelinde yasamasina icaze verildi Yerine ise qardasi Qaplan Geray xan elan olundu Cemi bir il sonra 1708 ci ilin iyulunda 36 yasinda vebadan vefat etdi Cenazesi Yanbolu mescidinin heyetine defn edildi Abid ve Ezemet adli 2 oglu oldugu bilinir MenbeHenry Hoyle Howorth History of the Mongols 1880 Part 2 page 565 Desaive Dilek Le khanat de Crimee dans les archives ottomanes dans Cahiers du monde russe et sovietique 1972 cilt 13 n 13 4 s 560 583IstinadlarInalcik Halil 1996 GAZI GIRAY III TDV Encyclopedia of Islam Vol 13 Fikih Gelenek in Turkish Istanbul Turkiye Diyanet Foundation Centre for Islamic Studies p 453 ISBN 978 975 389 440 1