Arsak və ya Arsax – Azərbaycan ərazisində türk tayfalarına məxsus qədim toponimdir. “Arsax” sözü qədim türk tayfası olan sakların adı ilə bağlıdır və “igid sak”, “ər sak”, “sak kişisi” mənalarını verir. E.ə. II əsrdən etibarən indiki Qarabağ ərazisi və ondan cənubda olan (Cənubi Azərbaycan) bəzi ərazilər Arsak adlanırdı. Sonradan Qarabağ toponiminin işlədilməsi Arsak sözünü sıxışdırmışdır. Lakin, hələ də Qarabağ sözü ilə paralel olaraq işlədilməkdədir. Alban dövlətinin süqutundan sonra patriarxlığın mərkəzi Arsaxa keçir. Mənbələrdə Arsax "möhkəmləndirilmiş vilayət", "möhkəm ölkə" adlanırdı. İlk orta əsrlərdə erməni tarixçilərinin əsərlərində bu söz Artsax kimi verilib. Türkcə izah olunduğu halda, bu söz nə qədim, nə də müasir erməni dilində heç bir məna vermir.
Tarixi
Abant adının ermənicə yazılışıdır. Albaniyanınşimal-qərb bölgəsində (yəni Şəki-Zaqatala bölgəsində) e.ə. 65-ci ildə Qney Pompeyin Albaniyaya hərbi səfəri ilə əlaqədar Avant çayının adı çəkilir (Plutarx, pompey,XXXV). Musa Kalankatlı Albaniyada Abant adlı üç mahal qeyd edir: Arsakda (Yuxari Qarabagda), (1 kitab, 14-cü fəsil), Albaniyanın şimal-qərbində, yəni Şəki-Zaqatala bölgəsində və Sisakanda-qərbində, yəni şəki-Zaqatala bölgəsində və Sisakanda. Deməli, antik müəllifin qeyd etdiyi Abant çayı alban tarixçisinin Albaniyanın şimal-qərbində çəkdiyi Abant nahiyə adı ilə eynidir. Yuxari Qarabagdakı Abant axırıncı dəfə 1727-ci ildə bir mənbədə çəkilir, lakin Evan formasında. Strabonun «Coğrafiya» əsərində deyilir ki, (strabon,XI 5,1) qarqarlar amazonkaların qonşuluğunda (indiki Dərbənd bölgəsində) yaşayırlar. Yuxarıda biz Samur nahiyəsində bir dağın Qarqardağı adlandığı demişdik. Həmin müəllif yazır ki, qarqarlar frakiyalarla və evbeylərlə birlikdə amazonkalara qarşı vuruşmuşlar. Evbey adlanan tayfa həm də Abant adlanırdı. Deməli, Abant tayfası Cənubi Qafqaza qarqarlarla birlikdə gəlmişdir. Qarqarların yaşadıqları bölgələrdə Abant toponimləri də vardır. Abant etnonimi isə Aban tayfa adından və qədim türk dillərində cəm bildirən "t" şəkilçisindən ibarətdir. Gürcüstanın toponimiyasında bu etnonim məhz Aban formasında əksini tapmışdır. Qori qəzasında Abano kənd və Abanostskali çay, Duşet qəzasında Abano kənd, Raçin qəzasında Abano kənd adları bu etnonimin izləridir. Qərbi Azərbaycanda da Aban və Avan formalarında bir neçə kənd adı vardır. Avan adlı məntəqə Anadoluda da məlumdur lakin tədqiqatçılar onu Van qalasının adı hesab edirlər.
B.Budaqov,Q.Qeybullayev Yuxarı Qarabağın Toponimləri
Avqust 12, 2021
haband, arsakda, mahal, adı, mündəricat, arsak, toponimi, tarixi, həmçinin, istinadlararsak, toponimi, redaktəarsak, arsax, azərbaycan, ərazisində, türk, tayfalarına, məxsus, qədim, toponimdir, arsax, sözü, qədim, türk, tayfası, olan, sakların, adı, ilə, bağlı. Haband Arsakda mahal adi Mundericat 1 Arsak toponimi 2 Tarixi 3 Hemcinin bax 4 IstinadlarArsak toponimi RedakteArsak ve ya Arsax Azerbaycan erazisinde turk tayfalarina mexsus qedim toponimdir Arsax sozu qedim turk tayfasi olan saklarin adi ile baglidir ve igid sak er sak sak kisisi menalarini verir E e II esrden etibaren indiki Qarabag erazisi ve ondan cenubda olan Cenubi Azerbaycan bezi eraziler Arsak adlanirdi Sonradan Qarabag toponiminin isledilmesi Arsak sozunu sixisdirmisdir Lakin hele de Qarabag sozu ile paralel olaraq isledilmekdedir Alban dovletinin suqutundan sonra patriarxligin merkezi Arsaxa kecir Menbelerde Arsax mohkemlendirilmis vilayet mohkem olke adlanirdi Ilk orta esrlerde ermeni tarixcilerinin eserlerinde bu soz Artsax kimi verilib Turkce izah olundugu halda bu soz ne qedim ne de muasir ermeni dilinde hec bir mena vermir 1 Tarixi RedakteAbant adinin ermenice yazilisidir Albaniyanin simal qerb bolgesinde yeni Seki Zaqatala bolgesinde e e 65 ci ilde Qney Pompeyin Albaniyaya herbi seferi ile elaqedar Avant cayinin adi cekilir Plutarx pompey XXXV Musa Kalankatli Albaniyada Abant adli uc mahal qeyd edir Arsakda Yuxari Qarabagda 1 kitab 14 cu fesil Albaniyanin simal qerbinde yeni Seki Zaqatala bolgesinde ve Sisakanda qerbinde yeni seki Zaqatala bolgesinde ve Sisakanda Demeli antik muellifin qeyd etdiyi Abant cayi alban tarixcisinin Albaniyanin simal qerbinde cekdiyi Abant nahiye adi ile eynidir Yuxari Qarabagdaki Abant axirinci defe 1727 ci ilde bir menbede cekilir lakin Evan formasinda Strabonun Cografiya eserinde deyilir ki strabon XI 5 1 qarqarlar amazonkalarin qonsulugunda indiki Derbend bolgesinde yasayirlar Yuxarida biz Samur nahiyesinde bir dagin Qarqardagi adlandigi demisdik Hemin muellif yazir ki qarqarlar frakiyalarla ve evbeylerle birlikde amazonkalara qarsi vurusmuslar Evbey adlanan tayfa hem de Abant adlanirdi Demeli Abant tayfasi Cenubi Qafqaza qarqarlarla birlikde gelmisdir Qarqarlarin yasadiqlari bolgelerde Abant toponimleri de vardir Abant etnonimi ise Aban tayfa adindan ve qedim turk dillerinde cem bildiren t sekilcisinden ibaretdir Gurcustanin toponimiyasinda bu etnonim mehz Aban formasinda eksini tapmisdir Qori qezasinda Abano kend ve Abanostskali cay Duset qezasinda Abano kend Racin qezasinda Abano kend adlari bu etnonimin izleridir Qerbi Azerbaycanda da Aban ve Avan formalarinda bir nece kend adi vardir Avan adli menteqe Anadoluda da melumdur lakin tedqiqatcilar onu Van qalasinin adi hesab edirler 2 Hemcinin bax RedakteQafqaz AlbaniyasiDagliq QarabagIstinadlar Redakte Qarabag etimologiyasi erazisi ve serhedleri B Budaqov Q Qeybullayev Yuxari Qarabagin ToponimleriMenbe https az wikipedia org w index php title Haband amp oldid 4091619, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
