fbpx
Wikipedia

Hüseyn xan Şamlı

Hüseyn xan Əbdi bəy oğlu Şamlı (?-1534) — Qızılbaş sərkərdəsi, Əmir əl-üməra, Heratın, Çuxursəəd bəylərbəyi.

Hüseyn xan Şamlı
Hüseyn xan Əbdi bəy oğlu Şamlı
Sələfi Durmuş xan Şamlı
Şəxsi məlumatlar
Vəfat tarixi
Vəfat yeri Herat, Herat bəylərbəyliyi, Səfəvilər
Həyat yoldaşı Xanixan xanım
Uşağı Əliqulu xan Şamlı
Hərbi xidmət
Rütbəsi general

Həyatı

Hüseyn bəy Əbdi bəy oğlu Şamlı elinin Bəydili oymağındandır. I Şah İsmayıl Səfəvinin bacısı oğludur.

Şahdan öncə sultan, sonra xan ünvanı almışdı.

1525-ci ildə Heratın, sonra Çuxur Sədin bəylərbəyisi olmuşdu. I Şah Təhmasib ona əmirəlüməra ünvanı verdi.

Hüseyn xan 1534-cü ildə I Şah Təhmasib tərəfindən öldürülüb.

Herat bəylərbəyi

Bu zaman özbəklərlə döyüşdə böyük şücaət və cəsurluq nümayiş etdirmiş şamlı tayfasının başçısı Hüseyn xan əvvəlki mühasirə zamanı ağır vəziyyətə salınmış, ərzaq cəhətdən korluq çəkən Heratın hakimi vəzifəsini tutmuşdu. Qızılbaş qoşunu Xorasanı tərk edən kimi, Übeydulla xan yenidən bura hücum etdi və Hüseyn xanın azsaylı qızılbaş dəstəsi ilə qoruduğu Heratı mühasirəyə aldı. Çuxa Sultan qızılbaş qoşununu Heratda mühasirəyə düşənlərə köməyə göndərməyi yubandırdı. Çuxa sultanın, onun özbəklərin əlinə düşməsini istədiyini yaxşı başa düşən Hüseyn xan Übeydulla xanla danışıqlara başladı. Ona maneəsiz olaraq öz dəstəsi ilə şəhəri tərk etməyə və Sistandan keçərək Şiraza geri çəkilməyə icazə verildi21. Hicr 937-ci il zülqədənin 2-də (1531-ci il iyunun 17-də) Hüseyn xan Sam mirzə Səfəvi ilə şahın İsfahan yaxınlığındakı qərargahına gəldi. Çuxa sultan Təkəli özünün təhlükəli rəqibindən xilas olmaq üçün onu şənliklərin birində öldürmək qərarına gəldi. Onun bu planından Hüseyn xan xəbər tutdu.O, gecə düşəndə silahlı adamlardan ibarət dəstə ilə Çuxa sultanın alaçığına yollandı. Çuxa sultan sığınacaq tapmaq ümidi ilə divanxanaya qaçdı. İş o yerə çatdı ki, vuruşma şah otağnda davam etdirildi və Hüseyn xanın adamlarının atdıqları iki ox şahın tacına dəydi. Həmin gecə şahı mühafizə edən, zülqədər tayfasından olan şah qorçiləri Hüseyn xanın tərəfinə keçdilər və onlardan biri Çuxa sultanı ölümcül yaraladı.

Öldürülməsinin təsiri

1534-cü ildə vəkil Hüseyn xan Şamlının öldürülməsi ilə əlaqədar olaraq qızılbaş tayfaları arasında başlanan ara müharibələri, Xorasanda da feodal hərc-mərcliyinə səbəb oldu. Hüseyn xanın həmtayfası, Xorasan bəylərbəyi Ağzivər sultan Şamlı mərkəzi hakimiyyətə qarşı qiyam qaldırdı. Onun qiyamında istər-istəməz hamisi olduğu şahın qardaşı Sam Mirzə də iştirak etdi. Qiyamçılar Herat şəhəri sakinlərinin əmlakını qarət etdilər. Sonra isə o zaman Böyük Moğollardan olan Sultan Hümayunun tabeliyindəki Qəndəhar şəhərini ələ keçirmək məqsədilə yürüşə başladılar. Qalanın iki aylıq uğursuz mühasirəsindən sonra Hümayunun qardaşı Kamran mirzə iyirmi minlik qoşunla mühasirədə olanların köməyinə gəldi. Düşmənin üstün qüvvələri ilə döyüşdə qiyamçılar darmadağın edildilər. Ağzıvar xan özü də həlak oldu. Bundan sonra Sam Mirzə özünü I Təhmasibin qarşısında təmizə çıxarmaq üçün bir neçə "qiyam təhrikçisini" edam etdirib başlarını şaha göndərdi.

Ailəsi

Hüseyn xan Xanxanım xanımla ailə qurmuşdu.

Mənbə

  • Ənvər Çingizoğlu, Şamlı elinin tanınmış simaları, "Soy" dərgisi, 9 (29), Bakı, 2009. səh.32-35.

Xarici keçidlər

Həmçinin bax

hüseyn, şamlı, hüseyn, əbdi, bəy, oğlu, şamlı, 1534, qızılbaş, sərkərdəsi, əmir, üməra, heratın, çuxursəəd, bəylərbəyi, hüseyn, əbdi, bəy, oğlu, şamlıherat, bəylərbəyliyi1525sələfi, durmuş, şamlıçuxursəəd, bəylərbəyliyi, 1534şəxsi, məlumatlarvəfat, tarixi, 153. Huseyn xan Ebdi bey oglu Samli 1534 Qizilbas serkerdesi Emir el umera Heratin Cuxurseed beylerbeyi Huseyn xan SamliHuseyn xan Ebdi bey oglu SamliHerat beylerbeyliyi1525Selefi Durmus xan SamliCuxurseed beylerbeyliyi 1534Sexsi melumatlarVefat tarixi 1534Vefat yeri Herat Herat beylerbeyliyi SefevilerHeyat yoldasi Xanixan xanimUsagi Eliqulu xan SamliHerbi xidmetRutbesi general Mundericat 1 Heyati 2 Herat beylerbeyi 3 Oldurulmesinin tesiri 4 Ailesi 5 Menbe 6 Xarici kecidler 7 Hemcinin baxHeyati RedakteHuseyn bey Ebdi bey oglu Samli elinin Beydili oymagindandir I Sah Ismayil Sefevinin bacisi ogludur Sahdan once sultan sonra xan unvani almisdi 1525 ci ilde Heratin sonra Cuxur Sedin beylerbeyisi olmusdu I Sah Tehmasib ona emirelumera unvani verdi Huseyn xan 1534 cu ilde I Sah Tehmasib terefinden oldurulub Herat beylerbeyi RedakteBu zaman ozbeklerle doyusde boyuk sucaet ve cesurluq numayis etdirmis samli tayfasinin bascisi Huseyn xan evvelki muhasire zamani agir veziyyete salinmis erzaq cehetden korluq ceken Heratin hakimi vezifesini tutmusdu Qizilbas qosunu Xorasani terk eden kimi Ubeydulla xan yeniden bura hucum etdi ve Huseyn xanin azsayli qizilbas destesi ile qorudugu Herati muhasireye aldi Cuxa Sultan qizilbas qosununu Heratda muhasireye dusenlere komeye gondermeyi yubandirdi Cuxa sultanin onun ozbeklerin eline dusmesini istediyini yaxsi basa dusen Huseyn xan Ubeydulla xanla danisiqlara basladi Ona maneesiz olaraq oz destesi ile seheri terk etmeye ve Sistandan kecerek Siraza geri cekilmeye icaze verildi21 Hicr 937 ci il zulqedenin 2 de 1531 ci il iyunun 17 de Huseyn xan Sam mirze Sefevi ile sahin Isfahan yaxinligindaki qerargahina geldi Cuxa sultan Tekeli ozunun tehlukeli reqibinden xilas olmaq ucun onu senliklerin birinde oldurmek qerarina geldi Onun bu planindan Huseyn xan xeber tutdu O gece dusende silahli adamlardan ibaret deste ile Cuxa sultanin alacigina yollandi Cuxa sultan siginacaq tapmaq umidi ile divanxanaya qacdi Is o yere catdi ki vurusma sah otagnda davam etdirildi ve Huseyn xanin adamlarinin atdiqlari iki ox sahin tacina deydi Hemin gece sahi muhafize eden zulqeder tayfasindan olan sah qorcileri Huseyn xanin terefine kecdiler ve onlardan biri Cuxa sultani olumcul yaraladi Oldurulmesinin tesiri Redakte1534 cu ilde vekil Huseyn xan Samlinin oldurulmesi ile elaqedar olaraq qizilbas tayfalari arasinda baslanan ara muharibeleri Xorasanda da feodal herc mercliyine sebeb oldu Huseyn xanin hemtayfasi Xorasan beylerbeyi Agziver sultan Samli merkezi hakimiyyete qarsi qiyam qaldirdi Onun qiyaminda ister istemez hamisi oldugu sahin qardasi Sam Mirze de istirak etdi Qiyamcilar Herat seheri sakinlerinin emlakini qaret etdiler Sonra ise o zaman Boyuk Mogollardan olan Sultan Humayunun tabeliyindeki Qendehar seherini ele kecirmek meqsedile yuruse basladilar Qalanin iki ayliq ugursuz muhasiresinden sonra Humayunun qardasi Kamran mirze iyirmi minlik qosunla muhasirede olanlarin komeyine geldi Dusmenin ustun quvveleri ile doyusde qiyamcilar darmadagin edildiler Agzivar xan ozu de helak oldu Bundan sonra Sam Mirze ozunu I Tehmasibin qarsisinda temize cixarmaq ucun bir nece qiyam tehrikcisini edam etdirib baslarini saha gonderdi Ailesi RedakteHuseyn xan Xanxanim xanimla aile qurmusdu Menbe RedakteEnver Cingizoglu Samli elinin taninmis simalari Soy dergisi 9 29 Baki 2009 seh 32 35 Xarici kecidler Redakte 1 Hemcinin bax RedakteSamli eliMenbe https az wikipedia org w index php title Huseyn xan Samli amp oldid 6012080, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.