Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Eyxler dağlaləsi (lat. Tulipa eichleri) — bitkilər aləminin zanbaqçiçəklilər dəstəsinin zanbaqkimilər fəsiləsinin dağlaləsi cinsinə aid bitki növü.
| Eyxler dağlaləsi | ||||
|---|---|---|---|---|
 | ||||
| Elmi təsnifat | ||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Eyxler dağlaləsi | ||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||
| ||||
| ||||
Şərqi Zaqafqaziyanın nadir endemik növüdür. Qazax (Ceyrançöl, Molladağ ətrafında), Şamaxı (Xilmilli, Təklə, Bəklə, Mirzəbaba kəndləri ətrafında) rayonları, bozqır yaylası, Samur-Dəvəçi ovalığı və yayılmış, Azərbaycandan kənarda isə İranda yayılması güman edilir. Quru, otlu yamaclarda bitir. Seyrək rast gəlir. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU A2c+3c.
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik ot bitkisidir. Soğanağı 2-3 sm diametrdə, dərivari, qara, qonur qınla örtülmüşdür. Gövdə 30-40 sm-ə qədər hündürlükdədir. Yarpaqlar çox və ya az dərəcədə əyilmiş, göyümtül, tədricən yuxarıdan quruyan, uzunsov-neştərşəkilli, aşağıdakı adi, xətvari, enli-neştərvari, yuxarısı dar-neştərvaridir. Çiçəkləri təkdir, çiçəkyanlıqlarının yarpaqcıqları parlaq-qırmızı, 2,5-5 sm uzunluğundadır. Erkəkciyi nəzərəçarpacaq dərəcədə çiçəkyanlığından qısadır; tozcuğu sarı və ya bənövşəyi, sapa bərabər və ya uzundur. Qutucuq 1,5-3 sm uzunluğundadır.
Bioloji, ekoloji, fitosenoloji xüsusiyyətləri
Ovalıqdan aşağı dağ qurşağına qədər, daşlı-çınqıllı, quru-otlu yamaclarda və əkinlərdə bitir. Çiçəkləməsi aprel, meyvələməsi may ayına təsadüf edir. Çoxalması soğanaq və toxumladır. Mezokserofitdir . Dərman və bəzək bitkisidir.
Ehtiyatının dəyişilmə səbəbləri
Ot çalınması və mal-qara otarılması.
Becərilməsi
Azərbaycanın Botanika İnstitutunun Botanika bağında becərilir.
Qəbul edilmiş qorunma tədbirləri
Mühafizəsi üşün xüsusı tədbirlər hazırlanmamışdır.Ceyrançöl və Qazangöl ərazilərində mütəmadi monitorinqlərin aparılması təklif olunur.
Yayılması
Samur-Dəvəçi ovalığl, Qobustan, Kür-Araz ovalığı, Bozqır yaylası, Böyük Qafqazın Şərq hissəsi (Şamaxı rayonu), Naxçıvan (Ordubad rayonu, Nüsnüs kəndi)
İstinadlar
Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı, 1989
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eyxler daglalesi lat Tulipa eichleri bitkiler aleminin zanbaqcicekliler destesinin zanbaqkimiler fesilesinin daglalesi cinsine aid bitki novu Eyxler daglalesiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste ZanbaqciceklilerFesile ZanbaqkimilerYarimfesile LilioideaeTriba Cins DaglalesiNov Eyxler daglalesiBeynelxalq elmi adiTulipa eichleriSekil axtarisi Serqi Zaqafqaziyanin nadir endemik novudur Qazax Ceyrancol Molladag etrafinda Samaxi Xilmilli Tekle Bekle Mirzebaba kendleri etrafinda rayonlari bozqir yaylasi Samur Deveci ovaligi ve yayilmis Azerbaycandan kenarda ise Iranda yayilmasi guman edilir Quru otlu yamaclarda bitir Seyrek rast gelir IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU A2c 3c Qisa morfoloji tesviriCoxillik ot bitkisidir Soganagi 2 3 sm diametrde derivari qara qonur qinla ortulmusdur Govde 30 40 sm e qeder hundurlukdedir Yarpaqlar cox ve ya az derecede eyilmis goyumtul tedricen yuxaridan quruyan uzunsov nestersekilli asagidaki adi xetvari enli nestervari yuxarisi dar nestervaridir Cicekleri tekdir cicekyanliqlarinin yarpaqciqlari parlaq qirmizi 2 5 5 sm uzunlugundadir Erkekciyi nezerecarpacaq derecede cicekyanligindan qisadir tozcugu sari ve ya benovseyi sapa beraber ve ya uzundur Qutucuq 1 5 3 sm uzunlugundadir Bioloji ekoloji fitosenoloji xususiyyetleriOvaliqdan asagi dag qursagina qeder dasli cinqilli quru otlu yamaclarda ve ekinlerde bitir Ciceklemesi aprel meyvelemesi may ayina tesaduf edir Coxalmasi soganaq ve toxumladir Mezokserofitdir Derman ve bezek bitkisidir Ehtiyatinin deyisilme sebebleriOt calinmasi ve mal qara otarilmasi BecerilmesiAzerbaycanin Botanika Institutunun Botanika baginda becerilir Qebul edilmis qorunma tedbirleriMuhafizesi usun xususi tedbirler hazirlanmamisdir Ceyrancol ve Qazangol erazilerinde mutemadi monitorinqlerin aparilmasi teklif olunur YayilmasiSamur Deveci ovaligl Qobustan Kur Araz ovaligi Bozqir yaylasi Boyuk Qafqazin Serq hissesi Samaxi rayonu Naxcivan Ordubad rayonu Nusnus kendi IstinadlarAzerbaycan SSR in Qirmizi kitabi 1989IstinadlarHemcinin bax