| Marşal südləyəni | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Marşal südləyəni | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Marşal südləyəni (lat. Euphorbia marschalliana) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin südləyənkimilər fəsiləsinin südləyən cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir – VU D2. Azərbaycanın nadir növüdür.
Qısa morfoloji təsviri
| ]Çılpaq, göyümtül, çoxillik ot bitkisidir. Gövdələri çox sayda, qalxan, bəsit sıxyarpaqlı, 15-40 sm hündürlükdədir. Gövdə yarpaqları oturaq, ətli, uzunsov-kürəkvari və ya rombvari, tərs–yumurtavari, qaidədə pazvari, sivriləşmiş və ya iti uclu, kənarları qabırğavarı dişlidir, 10-25 mm uzunluğundadır. Sarğı yarpaqları dairəvi və ya tərs yumurtavari, 8-15 mm uzunluğunda, qısa iti uclu, sarğı yarpaqcıqları 2, dairəvi, rombvari və ya üçbucaq–böyrəkşəkilli, qaidədə zəif ürəkvari, xırda dişlidir. Qədəhcik zəngçiçəyi quruluşunda, 3-3,5 mm diametrində, ağzı iridir. Qutucuq yumurtavari-üçtilli, 5-6 mm uzunluğunda, hamardır. Toxumları uzunsov, ağ, hamar, iri konusvari-yumurtaşəkilli, iti çıxıntılıdır.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
| ]Çiçəkləmə dövrü may, meyvə əmələ gətirmə iyun aylarına təsadüf edir. Toxumla çoxalır. Kserofitdir. Orta dağ qurşağının quru, daşlı-çınqıllı yamaclarında, Astragalus hohenackeri+Acantholimon hohenackeri və Pimpinella aureum+Bilacunaria microcarpa+Satureja spicigera assosiasiyalarınının tərkibində rast gəlinir. Dərman bitkisidir.
Yayılması
| ]Diabar (Lerik rayonu – Kələvəz kəndi, Qayalıq ərazi, Zərinqala, Лosmolayan, Şonaçola kəndləri, Kosmalyan-Kəlvəz-Görtəpə-Mistan-Digov dağları, Cəngəmiran kəndi ilə Pirzəkücə arası, Pirəsora kəndi); Naxçıvan düzənliyi (Babək və Şərur rayonu).
Sayı və tendensiyası
| ]Populyasiyanın məhdud sahələrdə yayılması və mənfi təsirlərə məruz qalması azalma tendensiyasını sürətləndirir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
| ]Antropogen amillər (xırdabuynuzlu heyvanlar tərəfindən tapdalanma).
Mühafizə tədbirləri
| ]Yayılma yerlərində antropogen təsirlərin azaldılması, bərpasının təmin edilməsi təklif olunur.
İstinadlar
| ]Həmçinin bax
| ]wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya sehifesinden istiqametlendirilmisdir Marsal sudleyeniElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperrozidlerKlad RozidlerKlad FabidlerDeste MalpigiyaciceklilerFesile SudleyenkimilerYarimfesile Triba Yarimtriba Cins SudleyenNov Marsal sudleyeniBeynelxalq elmi adiEuphorbia marschalliana Boiss 1846Sekil axtarisiITIS 1025341NCBI 1031527EOL 1144440 Marsal sudleyeni lat Euphorbia marschalliana bitkiler aleminin malpigiyacicekliler destesinin sudleyenkimiler fesilesinin sudleyen cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmeye hessas olanlar kateqoriyasina aiddir VU D2 Azerbaycanin nadir novudur Qisa morfoloji tesviri span Cilpaq goyumtul coxillik ot bitkisidir Govdeleri cox sayda qalxan besit sixyarpaqli 15 40 sm hundurlukdedir Govde yarpaqlari oturaq etli uzunsov kurekvari ve ya rombvari ters yumurtavari qaidede pazvari sivrilesmis ve ya iti uclu kenarlari qabirgavari dislidir 10 25 mm uzunlugundadir Sargi yarpaqlari dairevi ve ya ters yumurtavari 8 15 mm uzunlugunda qisa iti uclu sargi yarpaqciqlari 2 dairevi rombvari ve ya ucbucaq boyreksekilli qaidede zeif urekvari xirda dislidir Qedehcik zengciceyi qurulusunda 3 3 5 mm diametrinde agzi iridir Qutucuq yumurtavari uctilli 5 6 mm uzunlugunda hamardir Toxumlari uzunsov ag hamar iri konusvari yumurtasekilli iti cixintilidir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleri span Cicekleme dovru may meyve emele getirme iyun aylarina tesaduf edir Toxumla coxalir Kserofitdir Orta dag qursaginin quru dasli cinqilli yamaclarinda Astragalus hohenackeri Acantholimon hohenackeri ve Pimpinella aureum Bilacunaria microcarpa Satureja spicigera assosiasiyalarininin terkibinde rast gelinir Derman bitkisidir Yayilmasi span Diabar Lerik rayonu Kelevez kendi Qayaliq erazi Zerinqala Losmolayan Sonacola kendleri Kosmalyan Kelvez Gortepe Mistan Digov daglari Cengemiran kendi ile Pirzekuce arasi Piresora kendi Naxcivan duzenliyi Babek ve Serur rayonu Sayi ve tendensiyasi span Populyasiyanin mehdud sahelerde yayilmasi ve menfi tesirlere meruz qalmasi azalma tendensiyasini suretlendirir Mehdudlasdirici amiller span Antropogen amiller xirdabuynuzlu heyvanlar terefinden tapdalanma Muhafize tedbirleri span Yayilma yerlerinde antropogen tesirlerin azaldilmasi berpasinin temin edilmesi teklif olunur Istinadlar span Hemcinin bax span Takson eynilesdirmeleriWikidata Q15387615 EoL 1144440 GBIF 3064667 IPNI 347281 1 ITIS 1025341 NCBI 1031527 Plant List kew 80787 POWO urn lsid ipni org names 347281 1 Tropicos 12805603 WCSP 80787 WFO wfo 0000963252 Kateqoriya SudleyenGizli kateqoriyalar Vikipediya Kartockasinda yanlis alem gosterilen biologiya meqaleleriVikipediya Sekilleri olmayan meqaleler Vikiverilenlerde gosterilib P373 Vikipediya Sekilleri olmayan meqaleler tip takson Vikinovlere istinadi olmayan meqalelerTakson sablonu istifade olunan meqalelerTaksonbarda from parametri daxil edilmemis meqaleler
