Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Elxanilərin Qarabağ dirhəmi — Elxanilər dövlətində Qarabağda zərb edilən gümüş dirhəm.
Ümumi məlumat
AMEA Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin Numizmatika Fondunda Elxanilər (1256–1358) dövrünə aid materiallar sırasında hicri 750 = 1349-cu ilin Qarabağ gümüş dirhəmi qorunur.
Səciyyəvi xüsusiyyətləri
1,18 q çəkili gümüş dirhəmin üst tərəfindəki ellipsvari kartuşda, birinci sətirdə ərəbcə: "sultan", ikinci sətirdə uyğurca: "Ənuşirvan", 3-cü sətirdə: "hakimiyyəti davamlı olsun"; kartuşun kənarı üzrə, yuxarıda ərəbcə: "Qarabağda zərb edilib, yeddi yüz əllinci ildə"; arxasında mərkəzdə dördbucaqlı kartuşda, 3 sətirdə: "Allahdan başqa ilah yoxdur, Muhəmməd Allahın rəsuludur", ətrafında 4 xəlifə adları: "Əbubəkr / Ömər / Osman / Əli" sözləri zərb edilmişdir.
İstehsal yerləri və dövriyyəsi
Ənuşirvanın (745–756 = 1344–1356) hakimiyyəti dövründə zərb edilmiş bu gümüş dirhəmdə şəhər adı deyil, inzibati ərazi adı həkk edilmişdir. Qarabağ inzibati ərazi adı ilə fəaliyyət göstərən bu zərbxananın uyğun dövrdə strateji və hərbi əhəmiyyətli Bərdə, Gəncə, Beyləqan şəhərlərində olduğu söylənə bilər. Ənuşirvan dövründə gümüş dirhəmlərin ilkin çəkisi 1,43 q olsa da, hakimiyyətinin sonunda 0,87 qrama enmişdir ki, bu da Elxanilərin qonşu dövlətlərlə olan uzunmüddətli döyüşləri, həmçinin dövlət idarəçilində olan daxili çaxnaşmalar, təsərrüfat həyatının və istehsal qüvvələrinin zəifləməsi ilə izah edilə bilər. Numizmatik faktlara əsasən, hicri 757 = 1356-cı ildən Azərbaycan da daxil olmaqla digər ərazilərdə Ənuşirvanın adından gümüş dirhəmlərin zərbi dayandırılmışdır. Növbəti ildən etibarən Qızıl Orda xanı Cani bəy (1341–1357) Elxanilər dövlətindəki gərgin siyasi vəziyyətdən istifadə edərək Azərbaycana hücum etmiş, elxani xanı Məlik Əşrəf (1344–1357) Xoy şəhərində qətlə yetirilmiş, bir müddət sonra isə Ənuşirvan vəfat etmişdir. Elxanilər dövründə Qarabağ dirhəmlərindən əlavə həm də tarixi Azərbaycanın digər şəhərlərində (Təbriz, Qəzvin, Ərdəbil, Şirvan, Marağa, Naxçıvan, Şərur, Tovuz, Şabran, İrəvan, Ani, Həmədan, Bərdə, Gəncə, Beyləqan, Biləsuvar, Gəştaspi, Tiflis və b.) gümüş dirhəmlər zərb edilmişdir. Numizmatik faktlara əsasən, uyğun dövrdə anonim dirhəmlər, qızıl dinarlar və mis felslər istehsal də edilmişdir.
İstinadlar
- "Numizmatikа Elmi Fоnd Şöbəsi". 2020-10-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-02.
- "Bakı, 25 iyul, AZƏRTAC". 2020-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-11-02.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Elxanilerin Qarabag dirhemi Elxaniler dovletinde Qarabagda zerb edilen gumus dirhem Mundericat 1 Umumi melumat 2 Seciyyevi xususiyyetleri 3 Istehsal yerleri ve dovriyyesi 4 Istinadlar 5 Hemcinin baxUmumi melumatredakteAMEA Milli Azerbaycan Tarixi Muzeyinin Numizmatika Fondunda 1 Elxaniler 1256 1358 dovrune aid materiallar sirasinda hicri 750 1349 cu ilin Qarabag gumus dirhemi qorunur Seciyyevi xususiyyetleriredakte1 18 q cekili gumus dirhemin ust terefindeki ellipsvari kartusda birinci setirde erebce sultan ikinci setirde uygurca Enusirvan 3 cu setirde hakimiyyeti davamli olsun kartusun kenari uzre yuxarida erebce Qarabagda zerb edilib yeddi yuz ellinci ilde arxasinda merkezde dordbucaqli kartusda 3 setirde Allahdan basqa ilah yoxdur Muhemmed Allahin resuludur etrafinda 4 xelife adlari Ebubekr Omer Osman Eli sozleri zerb edilmisdir Istehsal yerleri ve dovriyyesiredakteEnusirvanin 745 756 1344 1356 hakimiyyeti dovrunde zerb edilmis bu gumus dirhemde seher adi deyil inzibati erazi adi hekk edilmisdir Qarabag inzibati erazi adi ile fealiyyet gosteren bu zerbxananin uygun dovrde strateji ve herbi ehemiyyetli Berde Gence Beyleqan seherlerinde oldugu soylene biler Enusirvan dovrunde gumus dirhemlerin ilkin cekisi 1 43 q olsa da hakimiyyetinin sonunda 0 87 qrama enmisdir ki bu da Elxanilerin qonsu dovletlerle olan uzunmuddetli doyusleri hemcinin dovlet idarecilinde olan daxili caxnasmalar teserrufat heyatinin ve istehsal quvvelerinin zeiflemesi ile izah edile biler Numizmatik faktlara esasen hicri 757 1356 ci ilden Azerbaycan da daxil olmaqla diger erazilerde Enusirvanin adindan gumus dirhemlerin zerbi dayandirilmisdir Novbeti ilden etibaren Qizil Orda xani Cani bey 1341 1357 Elxaniler dovletindeki gergin siyasi veziyyetden istifade ederek Azerbaycana hucum etmis elxani xani Melik Esref 1344 1357 Xoy seherinde qetle yetirilmis bir muddet sonra ise Enusirvan vefat etmisdir Elxaniler dovrunde Qarabag dirhemlerinden elave hem de tarixi Azerbaycanin diger seherlerinde Tebriz Qezvin Erdebil Sirvan Maraga Naxcivan Serur Tovuz Sabran Irevan Ani Hemedan Berde Gence Beyleqan Bilesuvar Gestaspi Tiflis ve b gumus dirhemler zerb edilmisdir Numizmatik faktlara esasen uygun dovrde anonim dirhemler qizil dinarlar ve mis felsler istehsal de edilmisdir 2 Istinadlarredakte Numizmatika Elmi Fond Sobesi 2020 10 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 11 02 Baki 25 iyul AZERTAC 2020 07 27 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 11 02 Hemcinin baxredakteSeddadilerin sikkeleri Menbe https az wikipedia org w index php title Elxanilerin Qarabag dirhemi amp oldid 8123068