Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Tikancıqlı eleuterokokk (lat. Eleutherococcus senticosus) — bitkilər aləminin çətirçiçəklilər dəstəsinin araliyakimilər fəsiləsinin eleuterokokk cinsinə aid bitki növü.
| Tikancıqlı eleuterokokk | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Tikancıqlı eleuterokokk | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Botaniki xarakteristikası
Birillik kol bitkisi olub, çoxsaylı gövdəsinin hündürlüyü 2-2,5m, bəzən isə 3-5 m-ə bərabərdir. Gövdəsi düz, qabığı açıq-boz rəngli, qalın, aşağı tərəfdən sıx yerləşmiş tikanlardan ibarətdir. Kökümsov və əlavə kökləri güclü budaqlanmışdır. Kökləri çoxsaylıdır. Eleuterokokkun yaxşı inkişaf etmiş yeraltı və yerüstü hissələrinin birlikdə cəmi 30 m-ə çatır. Yarpaqları uzun saplaqlı, beşbarmaqlı bölümlü, tərsyumurtaşəkilli və ya ellipsvari, əsasından dimdikli və zəif damarlıdır. Çiçəkləri uzunsaplaqlı, çiçək saplağı sarşəkilli çətirəbənzər və ikicinsli olub, tutqun-bənövşəyi və ya sarımtıl rəngli olur. Meyvəsi 5 toxumlu, demək olar ki, şarşəkilli, şirəli, diametri 8 mm, qara rəngli qabıqlı, parlaq olmaqla, çətir çiçək qrupunda toplanmışdır. Meyvələri sentyabr-oktyabr aylarında yetişir. İki ildə bir dəfə meyvə verir.
Sidr-enliyarpaq meşəliklərdə və dağlıq ərazilərdə yaşayır. Meşənin sıx yerlərində, seyrək meşələrin pöhrəlikləri arasında rast gəlinir.
Payızın sonunda yarpağı tökülən tayqa meşələrində eleuterokokk öz gözəl meyvələri ilə təbiətə füsünkar gözəllik verir. Bitkinin kök sistemi külüng və balaca linglə qazılaraq toplanılır. Eyni zamanda qara meyvələri də toplanılır. Xammalı 70-800Ctemperaturda qurutmaq lazımdır.
Aromatik zəif iyli olub, dadı azacıq yandırıcıdır.
Yeraltı orqanlarının tərkibində liqnan və digər fenol qlükozidləri, pektinli maddələr, qatran, antosian birləşmələri və efir yağları vardır. Quru yerdə saxlanılmalıdır. Saxlanılma müddəti 3 ildir.
Tərkibi və təsiri
Kimyəvi tərkibi az öyrənilmişdir. Kök və gövdələrinin tərkibində eleuterozid, kumarin və flavonoid törəmələri vardır.
Eleuterokokkun kök və kökümsovu keyfiyyətli dərman bitki xammalı kimi istifadə edilir. Tibb praktikasında gəncləşdirici kimi yarpaq, gövdə və meyvələrinin tərkibində çoxlu miqdarda aktiv maddələr vardır. Mərkəzi sinir sistemini oyadır, hərəkət, əzələlərin funksional aktivliyini və sinir-əzələ reliksiyasını fəallaşdırır. Görmə itiliyini, eksterimal vəziyyətlərdə adaptasiyanı və stresə həssaslığını azaldır. Eleuterokokk immuniteti artırır, ağır infeksiyalarda orqanizmi əvvəlki vəziyyətinə qaytarır, karbohidrat mübadiləsini normallaşdırır, qanda şəkərin və xolesterinin miqdarını aşağı salır. Orqanizmə anabolik təsir edir.
Eksperimental təcrübələrdə eleuterokokk mərkəzi sinir sistemini oyadır, hərəkət aktivliyini artırır, şərti refleks, zehni, görmə qabiliyyətini, qanda şəkəri və maddələr mübadiləsini gücləndirir. Jenşen kimi psixi yorğunluq zamanı tonuslandırıcı, nevrasteniyanın ağır formalarında tətbiq edilir. Kök və kökümsovundan alınan ektraktdan tonuslandırıcı maddə kimi müvəffəqiyyətlə istifadə edilir. İnsanda fiziki və zehni iş qabiliyyətini artırır.
Rp.: Extr. Eleuterococci 50,0
D.S. 25-30 damcı yeməkdən 30 dəqiqə əvvəl qəbul etməli.
Əks göstəriş - Arterial hipertenziya və halsızlıq.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tikanciqli eleuterokokk lat Eleutherococcus senticosus bitkiler aleminin cetircicekliler destesinin araliyakimiler fesilesinin eleuterokokk cinsine aid bitki novu Tikanciqli eleuterokokkElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste CetirciceklilerFesile AraliyakimilerYarimfesile AraliyalarCins EleuterokokkNov Tikanciqli eleuterokokkBeynelxalq elmi adiEleutherococcus senticosus Maxim 1859Sekil axtarisiITIS 505934NCBI 82096EOL 1145576Botaniki xarakteristikasiBirillik kol bitkisi olub coxsayli govdesinin hundurluyu 2 2 5m bezen ise 3 5 m e beraberdir Govdesi duz qabigi aciq boz rengli qalin asagi terefden six yerlesmis tikanlardan ibaretdir Kokumsov ve elave kokleri guclu budaqlanmisdir Kokleri coxsaylidir Eleuterokokkun yaxsi inkisaf etmis yeralti ve yerustu hisselerinin birlikde cemi 30 m e catir Yarpaqlari uzun saplaqli besbarmaqli bolumlu tersyumurtasekilli ve ya ellipsvari esasindan dimdikli ve zeif damarlidir Cicekleri uzunsaplaqli cicek saplagi sarsekilli cetirebenzer ve ikicinsli olub tutqun benovseyi ve ya sarimtil rengli olur Meyvesi 5 toxumlu demek olar ki sarsekilli sireli diametri 8 mm qara rengli qabiqli parlaq olmaqla cetir cicek qrupunda toplanmisdir Meyveleri sentyabr oktyabr aylarinda yetisir Iki ilde bir defe meyve verir Sidr enliyarpaq meseliklerde ve dagliq erazilerde yasayir Mesenin six yerlerinde seyrek meselerin pohrelikleri arasinda rast gelinir Payizin sonunda yarpagi tokulen tayqa meselerinde eleuterokokk oz gozel meyveleri ile tebiete fusunkar gozellik verir Bitkinin kok sistemi kulung ve balaca lingle qazilaraq toplanilir Eyni zamanda qara meyveleri de toplanilir Xammali 70 800Ctemperaturda qurutmaq lazimdir Aromatik zeif iyli olub dadi azaciq yandiricidir Yeralti orqanlarinin terkibinde liqnan ve diger fenol qlukozidleri pektinli maddeler qatran antosian birlesmeleri ve efir yaglari vardir Quru yerde saxlanilmalidir Saxlanilma muddeti 3 ildir Terkibi ve tesiriKimyevi terkibi az oyrenilmisdir Kok ve govdelerinin terkibinde eleuterozid kumarin ve flavonoid toremeleri vardir Eleuterokokkun kok ve kokumsovu keyfiyyetli derman bitki xammali kimi istifade edilir Tibb praktikasinda genclesdirici kimi yarpaq govde ve meyvelerinin terkibinde coxlu miqdarda aktiv maddeler vardir Merkezi sinir sistemini oyadir hereket ezelelerin funksional aktivliyini ve sinir ezele reliksiyasini feallasdirir Gorme itiliyini eksterimal veziyyetlerde adaptasiyani ve strese hessasligini azaldir Eleuterokokk immuniteti artirir agir infeksiyalarda orqanizmi evvelki veziyyetine qaytarir karbohidrat mubadilesini normallasdirir qanda sekerin ve xolesterinin miqdarini asagi salir Orqanizme anabolik tesir edir Eksperimental tecrubelerde eleuterokokk merkezi sinir sistemini oyadir hereket aktivliyini artirir serti refleks zehni gorme qabiliyyetini qanda sekeri ve maddeler mubadilesini guclendirir Jensen kimi psixi yorgunluq zamani tonuslandirici nevrasteniyanin agir formalarinda tetbiq edilir Kok ve kokumsovundan alinan ektraktdan tonuslandirici madde kimi muveffeqiyyetle istifade edilir Insanda fiziki ve zehni is qabiliyyetini artirir Rp Extr Eleuterococci 50 0 D S 25 30 damci yemekden 30 deqiqe evvel qebul etmeli Eks gosteris Arterial hipertenziya ve halsizliq IstinadlarHemcinin bax