fbpx
Wikipedia

Dərinlik yarıqları

Bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyaya kömək edə bilərsiniz.
Əgər mümkündürsə, daha dəqiq bir şablondan istifadə edin.
Bu məqalə sonuncu dəfə 9 gün əvvəl Dr.Wiki54 tərəfindən redaktə olunub. (Yenilə)

Dərinlik yarıqlarıYer qabığı və üst mantiyanın iri mutəhərrik bloklarının birləşmə zonası

Haqqında

Dərinlik yarıqları yüz və minlərlə km-lərlə məsafəyə uzanır, eni isə bəzən onlarla kilometrə çatır. Dərinlik yarıqları inkişaf müddəti geoloji dövr və eralarla ölçülür və Yer qabığının ayrı-ayrı iri elementləri arasında sərhəd strukturu rolunu oynayır; üst mantiya və Yer qabığının dərin hissələri ilə Yer səthi arasında əlaqə yaradır. Dərinlik yarıqları böyük dərinliklərdə özünü yüksək axarlıq zonası kimi aparır. Dərinlik yarıqları daxili quruluşu olduqca mürəkkəbdir: onlar üçün ensiz bloklar — qırılmalarla bir-birindən ayrılan, yüksək diferensial mütəhərrik lövhə və pazlar səciyyəvidir. Blokların yüksək mütəhərrikliyi nisbətən kiçik, lakin çox sıxılmış qırışıqların, həmçinin intensiv şistlik və klivajın yaranmasına səbəb olur.

Dərinlik yarıqları zonalarında qırılmayanı çökəklər və ensiz qalxıntılar əmələ gəlir. Çox vaxt qalxmış blokların üzərində mərcan rifləri inkişaf edir. Yer səthində dərinlik yarıqları zonaları boyu subparalel qırılmaların sıxlaşması nəticəsində mürəkkəb sistemlər — dərinlik yarıqları qurşaqları yaranır. Bəzən dərinlik yarıqları zonalarında üstəgəlmələr nəticəsində tektonik örtük və pulcüqvari strukturlar əmələ gəlir. Dərinlik yarıqları təkamülündə maqmatizm mühüm yer tutur. Dərinlik yarıqları üçün əsasi və ultraəsasi süxurlar və onlar üzrə serpentinit qurşaqlarının yaranması səciyyəvidir. Dərinlik yarıqları adətən qranitoid intruziyaları və vulkan püskürmələri xasdır. Bir çox hallarda dərinlik yarıqları güclü metamorfizmə və hidrotermal dəyişilməyə məruz qalmış süxurlar zonası kimi özünü göstərir. Dərinlik yarıqları geofiziki əlamətləri: ağırlıq qüvvəsi izoanomallarının sıxlaşması ilə əlaqədar olaraq qravitasiya pillələrinin yaranması, kristallik özül səthinin, Konrad və Moxoroviçiç sərhədlərinin yatma dərinliyinin sıçrayışlı dəyişməsi. Dərinlikdə əsasi və ultraəsasi süxurların olmasını göstərən xətti müsbət anomaliyalar və yarıqların müasir fəallığını sübut edən dərin zəlzələ ocaqları mühüm əlamətlərdəndir.

Bir çox hallarda dərinlik yarıqları zonaları ilə yeraltı su çıxışları, endogen mənşəli faydalı qazıntı yataqları, habelə yarıqyanı çökəklərin çöküntü süxur formasiyasında ekzogen mənşəli yataqlar (daş kömür, duz və s.) əlaqədar olur. Platforma özülündəki dərinlik yarıqları, neft və qaz yataqlarının platforma örtüyündə lokallaşması üçün əlverişli strukturların yaranmasına imkan verir. Dərinlik yarıqları təsnifatı A.V.Peyve, A.Suvorov, V.Y.Xain və b., tərəfindən verilmişdir. Dərinlik yarıqları müxtəlif əlamətlər üzrə ayırmaq olar. Bunlar aşağıdakılardır: a) dərinliyə sirayət etmə: ifrat dərin, dərin və Yer qabığı yarıqları. b) Yer qabığının iri dərinlik strukturlarını hüdüdlandıran: okean, okeanyanı, kratonönü, geosinklinaldaxili, qaymaarası. Platforma və geosinklinal vilayətləri kəsib, qitədən okeana keçən və Yer kürəsində, bəlkə də, vahid şəbəkə yaradan ortoqonal və diaqonal dərinlik yarıqları xüsusi qrupu. c) dərinlik yarıqları üzrə yerdəyişmə xarakteri: dərinlik fayları, dərinlik üstəgəlmələri, dərinlik horizontal yerdəyişmə. "Lineament", "Struktur plaz", "Dərinlik tikişi" və "Dərinlik yarığı zonası" terminləri dərinlik yarıqları yaxın terminlərdir. Litosfer plitələri tektonikası nəzəriyyəsinə əsasən, dərinlik yarıqları aşağıdakı üç növü ayrılır: 1) aralıq-okean silsilələrinin rift zonası, 2) Beniof, yəni litosfer plitələrinin təmasa gələrək birinin digərinin altına batma zonası və 3) transform horizontal yerdəyişmə yarıqları.

Haqqında

Mənbə

  • Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press. 2006. 679.

dərinlik, yarıqları, məqalə, qaralama, halındadır, məqaləni, redaktə, edərək, vikipediyaya, kömək, edə, bilərsiniz, əgər, mümkündürsə, daha, dəqiq, şablondan, istifadə, edin, məqalə, sonuncu, dəfə, gün, əvvəl, wiki54, tərəfindən, redaktə, olunub, yenilə, qabığ. Bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyaya komek ede bilersiniz Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Bu meqale sonuncu defe 9 gun evvel Dr Wiki54 terefinden redakte olunub Yenile Derinlik yariqlari Yer qabigi ve ust mantiyanin iri muteherrik bloklarinin birlesme zonasiHaqqinda RedakteDerinlik yariqlari yuz ve minlerle km lerle mesafeye uzanir eni ise bezen onlarla kilometre catir Derinlik yariqlari inkisaf muddeti geoloji dovr ve eralarla olculur ve Yer qabiginin ayri ayri iri elementleri arasinda serhed strukturu rolunu oynayir ust mantiya ve Yer qabiginin derin hisseleri ile Yer sethi arasinda elaqe yaradir Derinlik yariqlari boyuk derinliklerde ozunu yuksek axarliq zonasi kimi aparir Derinlik yariqlari daxili qurulusu olduqca murekkebdir onlar ucun ensiz bloklar qirilmalarla bir birinden ayrilan yuksek diferensial muteherrik lovhe ve pazlar seciyyevidir Bloklarin yuksek muteherrikliyi nisbeten kicik lakin cox sixilmis qirisiqlarin hemcinin intensiv sistlik ve klivajin yaranmasina sebeb olur Derinlik yariqlari zonalarinda qirilmayani cokekler ve ensiz qalxintilar emele gelir Cox vaxt qalxmis bloklarin uzerinde mercan rifleri inkisaf edir Yer sethinde derinlik yariqlari zonalari boyu subparalel qirilmalarin sixlasmasi neticesinde murekkeb sistemler derinlik yariqlari qursaqlari yaranir Bezen derinlik yariqlari zonalarinda ustegelmeler neticesinde tektonik ortuk ve pulcuqvari strukturlar emele gelir Derinlik yariqlari tekamulunde maqmatizm muhum yer tutur Derinlik yariqlari ucun esasi ve ultraesasi suxurlar ve onlar uzre serpentinit qursaqlarinin yaranmasi seciyyevidir Derinlik yariqlari adeten qranitoid intruziyalari ve vulkan puskurmeleri xasdir Bir cox hallarda derinlik yariqlari guclu metamorfizme ve hidrotermal deyisilmeye meruz qalmis suxurlar zonasi kimi ozunu gosterir Derinlik yariqlari geofiziki elametleri agirliq quvvesi izoanomallarinin sixlasmasi ile elaqedar olaraq qravitasiya pillelerinin yaranmasi kristallik ozul sethinin Konrad ve Moxorovicic serhedlerinin yatma derinliyinin sicrayisli deyismesi Derinlikde esasi ve ultraesasi suxurlarin olmasini gosteren xetti musbet anomaliyalar ve yariqlarin muasir fealligini subut eden derin zelzele ocaqlari muhum elametlerdendir Bir cox hallarda derinlik yariqlari zonalari ile yeralti su cixislari endogen menseli faydali qazinti yataqlari habele yariqyani cokeklerin cokuntu suxur formasiyasinda ekzogen menseli yataqlar das komur duz ve s elaqedar olur Platforma ozulundeki derinlik yariqlari neft ve qaz yataqlarinin platforma ortuyunde lokallasmasi ucun elverisli strukturlarin yaranmasina imkan verir Derinlik yariqlari tesnifati A V Peyve A Suvorov V Y Xain ve b terefinden verilmisdir Derinlik yariqlari muxtelif elametler uzre ayirmaq olar Bunlar asagidakilardir a derinliye sirayet etme ifrat derin derin ve Yer qabigi yariqlari b Yer qabiginin iri derinlik strukturlarini hududlandiran okean okeanyani kratononu geosinklinaldaxili qaymaarasi Platforma ve geosinklinal vilayetleri kesib qiteden okeana kecen ve Yer kuresinde belke de vahid sebeke yaradan ortoqonal ve diaqonal derinlik yariqlari xususi qrupu c derinlik yariqlari uzre yerdeyisme xarakteri derinlik faylari derinlik ustegelmeleri derinlik horizontal yerdeyisme Lineament Struktur plaz Derinlik tikisi ve Derinlik yarigi zonasi terminleri derinlik yariqlari yaxin terminlerdir Litosfer pliteleri tektonikasi nezeriyyesine esasen derinlik yariqlari asagidaki uc novu ayrilir 1 araliq okean silsilelerinin rift zonasi 2 Beniof yeni litosfer plitelerinin temasa gelerek birinin digerinin altina batma zonasi ve 3 transform horizontal yerdeyisme yariqlari Haqqinda RedakteYer qabigi Mercan rifi MaqmatizmMenbe RedakteGeologiya terminlerinin izahli lugeti Baki Nafta Press 2006 679 Menbe https az wikipedia org w index php title Derinlik yariqlari amp oldid 6059607, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.