fbpx
Wikipedia

Dovdaq

Dovdaq (lat. Otis tarda) — Dovdaqlar fəsiləsinə aid quş növü. Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar siyahısına daxil edilmişdir.

?Dovdaq
Otis tarda
Elmi təsnifat
Aləmi:Heyvanlar
Yarımaləm:Eumetazoylar
Bölmə:İkitərəflisimmetriyalılar
Yarımbölmə:Sonağızlılar
Tip:Xordalılar
Yarımtip:Onurğalılar
Sinif:Quşlar
Yarımsinif:Yenidamaqlılar
Dəstə:Dovdaqkimilər
Fəsilə:Dovdaqlar
Cins:Dovdaq
Növ: Dovdaq
Elmi adı
Otis tarda Linnaeus, 1758
Yarımnövləri
Otis tarda dubowskii
  • Otis tarda tarda
Mühafizə statusu
Həssas növlər
Vulnerable (IUCN 3.1) Vulnerable: 22691900

Vikinövlərdə
sistematika

Şəkil
axtarışı
ITIS  
NCBI  
PBDB  

Təsviri

Bel tərəfi kürən, üzərində naxışlar var. Qarın tərəfi çirkli-ağımtıldır. Qanadları əsasən ağ, ucu isə qaradır. Quyruğunun ucunda qara və ağ xallar köndələn zolaq əmələ gətirir. Erkəyinin “bığları” var.

Yayılması

Avropa, Asiya və Afrikada yayılıb. Azərbaycanda XX əsrin ortalarına qədər Acınohur bozqırlarında, Kür-Araz və Lənkəran ovalığında, Böyük Qafqazın dağətəyi ərazilərində qışlamış, həm də Kür-Araz ovalığında (Şirvan və Muğan düzləri) yuvalamışdır. Son 60 ildə Azərbaycanda yuvalamır, Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğunda, Şirvan Milli Parkında və Böyük Qafqaz dağlarının ətəklərində, Naxçıvanda qeyri-müntəzəm qışlayır.

Həyat tərzi

Açıq yarımsəhra və bozqırlarda yaşayır. Gündüz fəal olur. Payız miqrasiyası avqust-oktyabr aylarında, yaz miqrasiyası isə mart-may aylarında olur. Bitkilərin toxumları, vegetativ hissələri, həşəratlar, amfibiyalar, sürünənlər və siçanabənzər gəmiricilərlə qidalanır.

Sayı

Dünyada sayı 44-57 min təşkil edir. XIX əsrin axırları, XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda kütləvi qışlayıb, az miqdarda yuvalayıb. 1912-ci ilin may ayında Muğanda Alpout kəndi yaxınlığında yuvası tapılıb. Həmin ildə iyulun 11ə Aslanduz gözətçi məntəqəsinin yaxınlığında 6, 1939il iyulun 11-də Şirvan düzündə Sığırlı kəndi ətrafında 4 fərdi müşahidə edilmişdir. Sonrakı illərdə reproduksiya dövründə Azərbaycanda müşahidə edilməyib. Qışda Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğunda 1959-cu ildə 500, 1999-cu ildə 4, 2001-ci ildə Şirvan Milli Parkında 10 doydaq qeydə alınıb.2000-ci illərdə Bakı hava limanı ətrafında köç vaxtı qeydə alınırdı ( AOC-nin məlumat bazası) 2005-cı il mayın 9-da Culfa rayonunun Noxuddağ adlı düzənlik sahəsində yemlənən 6 fərd qeydə alınmışdır. Daimi müşahidələr aparılmadığından sayları haqda məlumat yoxdur

Azalma səbəbləri

İnsanın landşaftları dəyişdirməsilə əlaqədar məskunlaşdırdıqları xam torpaqların azalması və plansız şəkildə ovlanması nəticəsində bütün dünyada sayı 30 % azalmışdır. Azərbaycanda 1950-ci ilə qədər qanunsuz ovlanması, yarımsəhra və bozqırların əksər hissəsində meyvə-tərəvəz və texniki bitkilərin əkilməsi, böyük miqdarda mal-qara otarılması nəticəsində yuvalayan populyasiyası tələf edilmiş, qışlayan populyasiyalarının yox olması təhlükəsi yaranmışdır.

Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər: Qızılağac və Turyançay Dövlət Təbiət Qoruqları, Şirvan, Ağgöl, Şahdağ Milli Parkları və digər açıq quru sahələrdə yerləşən yasaqlığlarda qorunur. Beynəlxalq Təbiəti Mühafizə İttifaqının Qırmızı Siyahısına, Azərbaycanın (1989) və Naxçıvan MR-in (2006) Qırmızı kitablarına, CİTES, Bern və Bonn konvensiyalarına daxil edilib.

Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər: Acınohur, Ceyrançöl və Sarıca düzlərinə yasaqlıq statusunun verilməsi, qorunmasının geniş təbliğ edilməsi, süni şəraitdə çoxaldılıb təbiətə buraxılması məsləhətdir.

İstinadlar

  1. . 2013-07-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-22.

Mənbə

  • AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QIRMIZI KİTABI FAUNA, II NƏŞR. 161 səh, Adi Doydaq.

dovdaq, otis, tarda, fəsiləsinə, quş, növü, azərbaycanda, təhlükədə, olan, quşlar, siyahısına, daxil, edilmişdir, otis, tardaelmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalılaryarımbölmə, sonağızlılartip, xordalılaryarımtip, o. Dovdaq lat Otis tarda Dovdaqlar fesilesine aid qus novu Azerbaycanda tehlukede olan quslar siyahisina daxil edilmisdir 1 DovdaqOtis tardaElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme SonagizlilarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarSinif QuslarYarimsinif YenidamaqlilarDeste DovdaqkimilerFesile DovdaqlarCins DovdaqNov DovdaqElmi adiOtis tarda Linnaeus 1758YarimnovleriOtis tarda dubowskii Otis tarda tardaMuhafize statusuHessas novlerVulnerable IUCN 3 1 Vulnerable 22691900VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 176419NCBI 73107PBDB 369000 Mundericat 1 Tesviri 2 Yayilmasi 3 Heyat terzi 4 Sayi 5 Azalma sebebleri 6 Istinadlar 7 MenbeTesviri RedakteBel terefi kuren uzerinde naxislar var Qarin terefi cirkli agimtildir Qanadlari esasen ag ucu ise qaradir Quyrugunun ucunda qara ve ag xallar kondelen zolaq emele getirir Erkeyinin biglari var Yayilmasi RedakteAvropa Asiya ve Afrikada yayilib Azerbaycanda XX esrin ortalarina qeder Acinohur bozqirlarinda Kur Araz ve Lenkeran ovaliginda Boyuk Qafqazin dageteyi erazilerinde qislamis hem de Kur Araz ovaliginda Sirvan ve Mugan duzleri yuvalamisdir Son 60 ilde Azerbaycanda yuvalamir Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugunda Sirvan Milli Parkinda ve Boyuk Qafqaz daglarinin eteklerinde Naxcivanda qeyri muntezem qislayir Heyat terzi RedakteAciq yarimsehra ve bozqirlarda yasayir Gunduz feal olur Payiz miqrasiyasi avqust oktyabr aylarinda yaz miqrasiyasi ise mart may aylarinda olur Bitkilerin toxumlari vegetativ hisseleri heseratlar amfibiyalar surunenler ve sicanabenzer gemiricilerle qidalanir Sayi RedakteDunyada sayi 44 57 min teskil edir XIX esrin axirlari XX esrin evvellerinde Azerbaycanda kutlevi qislayib az miqdarda yuvalayib 1912 ci ilin may ayinda Muganda Alpout kendi yaxinliginda yuvasi tapilib Hemin ilde iyulun 11e Aslanduz gozetci menteqesinin yaxinliginda 6 1939il iyulun 11 de Sirvan duzunde Sigirli kendi etrafinda 4 ferdi musahide edilmisdir Sonraki illerde reproduksiya dovrunde Azerbaycanda musahide edilmeyib Qisda Qizilagac Dovlet Tebiet Qorugunda 1959 cu ilde 500 1999 cu ilde 4 2001 ci ilde Sirvan Milli Parkinda 10 doydaq qeyde alinib 2000 ci illerde Baki hava limani etrafinda koc vaxti qeyde alinirdi AOC nin melumat bazasi 2005 ci il mayin 9 da Culfa rayonunun Noxuddag adli duzenlik sahesinde yemlenen 6 ferd qeyde alinmisdir Daimi musahideler aparilmadigindan saylari haqda melumat yoxdurAzalma sebebleri RedakteInsanin landsaftlari deyisdirmesile elaqedar meskunlasdirdiqlari xam torpaqlarin azalmasi ve plansiz sekilde ovlanmasi neticesinde butun dunyada sayi 30 azalmisdir Azerbaycanda 1950 ci ile qeder qanunsuz ovlanmasi yarimsehra ve bozqirlarin ekser hissesinde meyve terevez ve texniki bitkilerin ekilmesi boyuk miqdarda mal qara otarilmasi neticesinde yuvalayan populyasiyasi telef edilmis qislayan populyasiyalarinin yox olmasi tehlukesi yaranmisdir Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirler Qizilagac ve Turyancay Dovlet Tebiet Qoruqlari Sirvan Aggol Sahdag Milli Parklari ve diger aciq quru sahelerde yerlesen yasaqliglarda qorunur Beynelxalq Tebieti Muhafize Ittifaqinin Qirmizi Siyahisina Azerbaycanin 1989 ve Naxcivan MR in 2006 Qirmizi kitablarina CITES Bern ve Bonn konvensiyalarina daxil edilib Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirler Acinohur Ceyrancol ve Sarica duzlerine yasaqliq statusunun verilmesi qorunmasinin genis teblig edilmesi suni seraitde coxaldilib tebiete buraxilmasi meslehetdir Istinadlar Redakte Azerbaycanda tehlukede olan quslar 2013 07 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 04 22 Menbe RedakteAZERBAYCAN RESPUBLIKASININ QIRMIZI KITABI FAUNA II NESR 161 seh Adi Doydaq Menbe https az wikipedia org w index php title Dovdaq amp oldid 6091852, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.