fbpx
Wikipedia

Dostluq yatağı

Bu məqalə Dostluq yatağı haqqındadır. Digər mənalar üçün Dostluq (dəqiqləşdirmə) səhifəsinə baxın.

Dostluq yatağı (azərb. Dostluq, Kəpəz‎, türkməncə:Dostluk, Sərdar) — Xəzər dənizində Azərbaycanla Türkmənistan sərhədində yerləşən neft-qaz yatağı. Yataq 1989-cu ildə SSRİ dövründə Azərbaycan neftçiləri tərəfindən 4 kilometr dərinliyindəki layda kəşf olunub və 1989-cu ildə orada ilk kəşfiyyat quyusu qazılıb. 2021-ci ilə qədər yataq Azərbaycanda “Kəpəz”, Türkmənistanda isə “Sərdar” adlandırılıb. Hər iki respublika müstəqillik əldə etdikdən sonra isə neft-qaz yatağı mübahisə peridmeti olub. 2021-ci il yanvarın 21-də Aşqabad şəhərində “Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Türkmənistan Hökuməti arasında Xəzər dənizində “Dostluq” yatağının karbohidrogen resurslarının birgə kəşfiyyatı, işlənməsi və mənimsənilməsi haqqında Anlaşma Memorandumu”nun imzalanması ilə bu mübahisə bitib. Memarandumla yatağın adı dəyişdirilərək "Dostluq" adlandırılıb.

Dostluq yatağı
azərb. Dostluq, Kəpəz‎, (türkməncə: Dostluk, Sərdar)
Ölkələr Azərbaycan Azərbaycan
Türkmənistan Türkmənistan



RegionXəzər dənizi
Kəşfi1989
Yataq tipineft, qaz
Ehtiyatı60 milyon ton neft, 100 milyard kub metr qaz

Tarixi

Azərbaycanın “Kəpəz”, Türkmənistanın isə “Sərdar” adlandırdığı bu yataq Xəzər dənizində iki ölkə arasında sərhəddə yerləşir. Yataq SSRİ dövründə Azərbaycan neftçiləri tərəfindən 4 kilometr dərinliyindəki layda kəşf olunub və 1989-cu ildə orada ilk kəşfiyyat quyusu qazılıb.

SSRİ dövründə bu yataq Azərbaycanla Türkmənistanın dənizdəki sərhədinin tən ortasında yerləşdiyi üçün "Promejutoçnoe", yəni “Aralıq” adlandırılıb. Xəzərin Azərbaycan sektorunda ən iri neft yatağı olan Azəri-Çıraq-Günəşli və Türkmənistanın “Petronas 1” blokları arasında yerləşən “Dostluq” yatağı Xəzərin cənub hissəsində hər iki ölkənin sərhəd sularında yerləşən ən iri neft-qaz yataqlarından biridir.

“Dostluq” yatağı Azərbaycan neftçiləri tərəfindən kəşf olunsa da, Azərbaycanla Türkmənistanın dənizdəki sərhədində yerləşdiyinə görə, uzun illər onun işlənməsi mümkün olmayıb. 1994-cü il sentyabrın 20-də imzalanan "Əsrin müqaviləsi" ilə Xəzərin Azərbaycan sektorunda geniş neft-qaz hasilatı aparılıb. Amma bu işlər "Kəpəz" yatağında mübahisə səbəbindən aparılması mümkün olmayıb. 1990-ci illərin ortalarından başlayaraq yataq iki ölkə arasında mübahisə predmeti olub və məsələ ilə bağlı ardıcıl danışıqlar aparılıb. 1998-ci ildə Xəzər dənizinin orta xətti koordinatları üzrə Azərbaycan Respublikası ilə Türkmənistan arasında danışıqlar aparılması üçün ekspert qrupu yaradılıb. Bu addımla əvvəlki fikir ayrılıqlarına son qoyulub və iki dost ölkə arasında bütün məsələlərin qarşılıqlı maraqlar əsasında həlli üçün etibarlı zəmin yaradıb.

Xəzər dənizində bölgü məsələləri üzrə sahilyanı ölkələr arasında dialoq üçün ikitərəfli və çoxtərəfli formatlara üstünlük verilib. Bu çərçivədə 2001-ci il noyabrın 29-da “Azərbaycan Respublikası və Qazaxıstan Respublikası arasında Xəzər dənizinin dibinin bölünməsi haqqında Saziş”, 2002-ci il sentyabrın 23-də “Azərbaycan Respublikası və Rusiya Federasiyası arasında Xəzər dənizinin dibinin həmhüdud sahələrinin bölünməsi haqqında Saziş” və 2003-cü il mayın 14-də “Azərbaycan Respublikası, Qazaxıstan Respublikası və Rusiya Federasiyası arasında Xəzər dənizinin dibinin həmhüdud sahələrinin bölgü xətlərinin kəsişmə nöqtəsi haqqında Saziş”in imzalanmasına nail olunub.

Sonradan Xəzər dənizinin şimal hissəsinin dibinin bölünməsi üzrə də razılaşma əldə olunub ki, bu, öz növbəsində bütün sahilyanı ölkələr arasında Xəzər dənizinin hüquqi statusunun müəyyən edilməsi üzrə beştərəfli formatda aparılan prosesə güclü təkan verib. Xəzəryanı dövlətlər arasında qarşılıqlı kompromis və mövqelərin yaxınlaşması nəticəsində 2018-ci il avqustun 12-də çox mühüm sənəd - “Xəzər dənizinin hüquqi statusu haqqında” Konvensiya imzalanıb. Bütün bu sənədlər Azərbaycanla Türkmənistan arasında da Xəzərdə mövcud mübahisələrin son qoyulmasına zəmin yaradıb.

Anlaşma memarandumu

2021-ci il 21 yanvar tarixində Türkmənistanın paytaxtı Aşqabad şəhərində “Azərbaycan Respublikası Hökuməti ilə Türkmənistan Hökuməti arasında Xəzər dənizində “Dostluq” yatağının karbohidrogen resurslarının birgə kəşfiyyatı, işlənməsi və mənimsənilməsi haqqında Anlaşma Memorandumu” imzalanıb.

Azərbaycan və Türkmənistan prezidentləri İlham ƏliyevQurbanqulu Berdıməhəmmədovun video-formatda qatıldıqları imzalanma mərasimində Memorandumu Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov və Türkmənistanın xarici işlər naziri Rəşid Meredov imzalayıblar.

Ehtiyatı

Yatağın neft ehtiyatlarının təqribən 60 milyon ton, təbii qaz ehtiyyatı isə 100 milyard kubmetr olduğu güman edilir. Bəzi digər mənbələrə görə neft ehtiyatları 200 milyon tona qədər çata bilər.

İstinadlar

  1. "Предполагаемые запасы" (русский).
  2. "Dostluq" yatağı: İqtisadi inkişafın, Azərbaycanla Türkmənistan arasında dostluq və qardaşlığın simvolu - TƏHLİL
  3. "Азербайджан с Туркменией не поделили Кяпаз (Сердар) на Каспийском море". neftegaz.ru (rus). İstifadə tarixi: 2021-01-22.
  4. [Prezidenti İlham Əliyevlə Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədov arasında videokonfrans formatında görüş keçirilib YENİLƏNİB VİDEO]
  5. "Официальный сайт президента Азербайджанской Республики". ru.president.az (rus). İstifadə tarixi: 2021-01-22.
  6. "Месторождение Кяпаз - Что такое Месторождение Кяпаз?". neftegaz.ru. İstifadə tarixi: 2021-01-22.
    • Dostluq” yatağı mehriban qonşuluq və əməkdaşlığın nümunəsi
  7. “Dostluq” yatağının birgə işlənməsi həm Türkmənistana, həm də Azərbaycana xeyir gətirəcək
  8. Azərbaycanla Türkmənistan arasında Xəzərdə “Dostluq” yatağının birgə işlənməsinə dair Memorandum imzalanıb
  9. Kerogen Capital (Asia) Limited (2013-04-17). "Kerogen completes investment in Buried Hill Energy - Kerogencap". Kerogencap -. İstifadə tarixi: 2021-01-22.

Xarici keçidlər

  • Kanada XİN-dən "Dostluq" yatağı ilə bağlı açıqlama

dostluq, yatağı, məqalə, haqqındadır, digər, mənalar, üçün, dostluq, dəqiqləşdirmə, səhifəsinə, baxın, azərb, dostluq, kəpəz, türkməncə, dostluk, sərdar, xəzər, dənizində, azərbaycanla, türkmənistan, sərhədində, yerləşən, neft, yatağı, yataq, 1989, ildə, ssri,. Bu meqale Dostluq yatagi haqqindadir Diger menalar ucun Dostluq deqiqlesdirme sehifesine baxin Dostluq yatagi azerb Dostluq Kepez turkmence Dostluk Serdar Xezer denizinde Azerbaycanla Turkmenistan serhedinde yerlesen neft qaz yatagi Yataq 1989 cu ilde SSRI dovrunde Azerbaycan neftcileri terefinden 4 kilometr derinliyindeki layda kesf olunub ve 1989 cu ilde orada ilk kesfiyyat quyusu qazilib 2 2021 ci ile qeder yataq Azerbaycanda Kepez Turkmenistanda ise Serdar adlandirilib 3 Her iki respublika musteqillik elde etdikden sonra ise neft qaz yatagi mubahise peridmeti olub 2021 ci il yanvarin 21 de Asqabad seherinde Azerbaycan Respublikasi Hokumeti ile Turkmenistan Hokumeti arasinda Xezer denizinde Dostluq yataginin karbohidrogen resurslarinin birge kesfiyyati islenmesi ve menimsenilmesi haqqinda Anlasma Memorandumu nun imzalanmasi ile bu mubahise bitib 4 Memarandumla yatagin adi deyisdirilerek Dostluq adlandirilib 5 Dostluq yatagi azerb Dostluq Kepez turkmence Dostluk Serdar Olkeler Azerbaycan Azerbaycan Turkmenistan TurkmenistanRegionXezer deniziKesfi1989Yataq tipineft qazEhtiyati60 milyon ton neft 100 milyard kub metr qaz 1 Mundericat 1 Tarixi 1 1 Anlasma memarandumu 2 Ehtiyati 3 Istinadlar 4 Xarici kecidlerTarixi RedakteAzerbaycanin Kepez Turkmenistanin ise Serdar adlandirdigi bu yataq Xezer denizinde iki olke arasinda serhedde yerlesir Yataq SSRI dovrunde Azerbaycan neftcileri terefinden 4 kilometr derinliyindeki layda kesf olunub ve 1989 cu ilde orada ilk kesfiyyat quyusu qazilib 6 SSRI dovrunde bu yataq Azerbaycanla Turkmenistanin denizdeki serhedinin ten ortasinda yerlesdiyi ucun Promejutocnoe yeni Araliq adlandirilib Xezerin Azerbaycan sektorunda en iri neft yatagi olan Azeri Ciraq Gunesli ve Turkmenistanin Petronas 1 bloklari arasinda yerlesen Dostluq yatagi Xezerin cenub hissesinde her iki olkenin serhed sularinda yerlesen en iri neft qaz yataqlarindan biridir 7 Dostluq yatagi Azerbaycan neftcileri terefinden kesf olunsa da Azerbaycanla Turkmenistanin denizdeki serhedinde yerlesdiyine gore uzun iller onun islenmesi mumkun olmayib 1994 cu il sentyabrin 20 de imzalanan Esrin muqavilesi ile Xezerin Azerbaycan sektorunda genis neft qaz hasilati aparilib Amma bu isler Kepez yataginda mubahise sebebinden aparilmasi mumkun olmayib 1990 ci illerin ortalarindan baslayaraq yataq iki olke arasinda mubahise predmeti olub ve mesele ile bagli ardicil danisiqlar aparilib 1998 ci ilde Xezer denizinin orta xetti koordinatlari uzre Azerbaycan Respublikasi ile Turkmenistan arasinda danisiqlar aparilmasi ucun ekspert qrupu yaradilib Bu addimla evvelki fikir ayriliqlarina son qoyulub ve iki dost olke arasinda butun meselelerin qarsiliqli maraqlar esasinda helli ucun etibarli zemin yaradib 8 Xezer denizinde bolgu meseleleri uzre sahilyani olkeler arasinda dialoq ucun ikiterefli ve coxterefli formatlara ustunluk verilib Bu cercivede 2001 ci il noyabrin 29 da Azerbaycan Respublikasi ve Qazaxistan Respublikasi arasinda Xezer denizinin dibinin bolunmesi haqqinda Sazis 2002 ci il sentyabrin 23 de Azerbaycan Respublikasi ve Rusiya Federasiyasi arasinda Xezer denizinin dibinin hemhudud sahelerinin bolunmesi haqqinda Sazis ve 2003 cu il mayin 14 de Azerbaycan Respublikasi Qazaxistan Respublikasi ve Rusiya Federasiyasi arasinda Xezer denizinin dibinin hemhudud sahelerinin bolgu xetlerinin kesisme noqtesi haqqinda Sazis in imzalanmasina nail olunub 8 Sonradan Xezer denizinin simal hissesinin dibinin bolunmesi uzre de razilasma elde olunub ki bu oz novbesinde butun sahilyani olkeler arasinda Xezer denizinin huquqi statusunun mueyyen edilmesi uzre besterefli formatda aparilan prosese guclu tekan verib Xezeryani dovletler arasinda qarsiliqli kompromis ve movqelerin yaxinlasmasi neticesinde 2018 ci il avqustun 12 de cox muhum sened Xezer denizinin huquqi statusu haqqinda Konvensiya imzalanib Butun bu senedler Azerbaycanla Turkmenistan arasinda da Xezerde movcud mubahiselerin son qoyulmasina zemin yaradib Anlasma memarandumu Redakte 2021 ci il 21 yanvar tarixinde Turkmenistanin paytaxti Asqabad seherinde Azerbaycan Respublikasi Hokumeti ile Turkmenistan Hokumeti arasinda Xezer denizinde Dostluq yataginin karbohidrogen resurslarinin birge kesfiyyati islenmesi ve menimsenilmesi haqqinda Anlasma Memorandumu imzalanib Azerbaycan ve Turkmenistan prezidentleri Ilham Eliyev ve Qurbanqulu Berdimehemmedovun video formatda qatildiqlari imzalanma merasiminde Memorandumu Azerbaycanin xarici isler naziri Ceyhun Bayramov ve Turkmenistanin xarici isler naziri Resid Meredov imzalayiblar 9 Ehtiyati RedakteYatagin neft ehtiyatlarinin teqriben 60 milyon ton tebii qaz ehtiyyati ise 100 milyard kubmetr oldugu guman edilir 1 Bezi diger menbelere gore neft ehtiyatlari 200 milyon tona qeder cata biler 10 Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir 1 2 Predpolagaemye zapasy russkij Dostluq yatagi Iqtisadi inkisafin Azerbaycanla Turkmenistan arasinda dostluq ve qardasligin simvolu TEHLIL Azerbajdzhan s Turkmeniej ne podelili Kyapaz Serdar na Kaspijskom more neftegaz ru rus Istifade tarixi 2021 01 22 Prezidenti Ilham Eliyevle Turkmenistan Prezidenti Qurbanqulu Berdimehemmedov arasinda videokonfrans formatinda gorus kecirilib YENILENIB VIDEO Oficialnyj sajt prezidenta Azerbajdzhanskoj Respubliki ru president az rus Istifade tarixi 2021 01 22 Mestorozhdenie Kyapaz Chto takoe Mestorozhdenie Kyapaz neftegaz ru Istifade tarixi 2021 01 22 Dostluq yatagi mehriban qonsuluq ve emekdasligin numunesi 1 2 Dostluq yataginin birge islenmesi hem Turkmenistana hem de Azerbaycana xeyir getirecek Azerbaycanla Turkmenistan arasinda Xezerde Dostluq yataginin birge islenmesine dair Memorandum imzalanib Kerogen Capital Asia Limited 2013 04 17 Kerogen completes investment in Buried Hill Energy Kerogencap Kerogencap Istifade tarixi 2021 01 22 Xarici kecidler RedakteKanada XIN den Dostluq yatagi ile bagli aciqlamaMenbe https az wikipedia org w index php title Dostluq yatagi amp oldid 5891439, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.