Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Dizenteriya amöbü (lat. Entamoeba histolytica) — amöblər dəstəsindən ibtidai orqanizm. törədiçisi.
| Dizenteriya amöbü | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
İlk dəfə 1875-ci ildə rus alimi F. A. Lyoş tərəfindən təsvir edilmişdir. İnsanın bağırsaqlarında çoxalır (bu halda insan sağlamdır, lakin dizenteriya amöbü gəzdirir). Dizenteriya amöbünün bu formasına kiçik forma (forma minuta) deyilir. Ölçüsü 20 mkm-ə qədərdir. Bəzən kiçik forma yoğun bağırsaq divarına keçir və burada çoxalıb yaralar (amöb dizenteriyası) əmələ gətirir. Bu forma toxuma forması adlanır. Ölçüsü 20—25 mkm olur. Kiçik formadan fərqli olaraq ounun sitoplazmasında heç bir törəmə olmur. Yoğun bağırsaqda yara əmələ gəlməsi nəticəsində selik, irin və qan ifraz olunur. Bu zaman yaralardan bağırsaq mənfəzinə düşən dizenteriya amöbünün kiçik formaları, həmçinin toxuma formaları 30 mkm-dək və daha artıq böyüyərək eritrositlərlə qidalanmaq qabiliyyəti qazanır. Dizenteriya amöbünün bu forması böyük vegetativ forma, yaxud adlanır. Xarici mühitə düşən bu forma tez məhv olur.
Dizenteriya amöbünün vegetativ forması xarici mühitdə 15—20 dəq ərzində məhv olur. Sistalar suda, rütubətli torpaqda bir ayadək və daha artıq qala bilir. Dizenteriya amöbü insandan başqa siçovul, meymun, it və pişiklərdə də parazitlik edir. Lakin bunlarda az təsadüf olunur. Bu heyvanlar infeksiya mənbəyi hesab edilmir.
İstinadlar
- Nomenclature I. C. O. Z. Opinion 312. Validation, under the Plenary Powers, of the name Amoeba coli as from Grassi, 1879, to be the name for the large non-dysenteric amoeba of Man and the designation of that species to be the type species of the genus Entamoeba Casagrandi & Barbagallo, 1895, and designation under the same powers of the name Entamoeba histolytica Schaudinn, 1903, to be the name for the dysenteric amoe.... // Opinions and declarations rendered by the International Commission on Zoological Nomenclature London: 1954. C. 9, burax. 1. S. 1–60.
- Azərbaycan dilinin orfoqrafiya lüğəti (az.). Elm nəşriyyatı. 2021. səh. 46. ISBN .
amöb
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dizenteriya amobu 2 lat Entamoeba histolytica amobler destesinden ibtidai orqanizm Amob dizenteriyasinin toredicisi Dizenteriya amobu Elmi tesnifat Domen EukariotlarRanqsiz AmorpheaTip AmoebozoaYarimtip ConosaInfratip ArchamoebaeFesile EntamoebidaeCins Entamoeba Dizenteriya amobu Beynelxalq elmi adi Entamoeba histolytica Fritz Schaudinn 1903 1 Sekil axtarisiITIS nbsp nbsp 43907NCBI nbsp nbsp 5759EOL nbsp nbsp 491174 Ilk defe 1875 ci ilde rus alimi F A Lyos terefinden tesvir edilmisdir Insanin bagirsaqlarinda coxalir bu halda insan saglamdir lakin dizenteriya amobu gezdirir Dizenteriya amobunun bu formasina kicik forma forma minuta deyilir Olcusu 20 mkm e qederdir Bezen kicik forma yogun bagirsaq divarina kecir ve burada coxalib yaralar amob dizenteriyasi emele getirir Bu forma toxuma formasi adlanir Olcusu 20 25 mkm olur Kicik formadan ferqli olaraq ounun sitoplazmasinda hec bir toreme olmur Yogun bagirsaqda yara emele gelmesi neticesinde selik irin ve qan ifraz olunur Bu zaman yaralardan bagirsaq menfezine dusen dizenteriya amobunun kicik formalari hemcinin toxuma formalari 30 mkm dek ve daha artiq boyuyerek eritrositlerle qidalanmaq qabiliyyeti qazanir Dizenteriya amobunun bu formasi boyuk vegetativ forma yaxud eritrofaq adlanir Xarici muhite dusen bu forma tez mehv olur Dizenteriya amobunun vegetativ formasi xarici muhitde 15 20 deq erzinde mehv olur Sistalar suda rutubetli torpaqda bir ayadek ve daha artiq qala bilir Dizenteriya amobu insandan basqa sicovul meymun it ve pisiklerde de parazitlik edir Lakin bunlarda az tesaduf olunur Bu heyvanlar infeksiya menbeyi hesab edilmir Istinadlarredakte Nomenclature nbsp I nbsp C nbsp O nbsp Z Opinion 312 Validation under the Plenary Powers of the name Amoeba coli as from Grassi 1879 to be the name for the large non dysenteric amoeba of Man and the designation of that species to be the type species of the genus Entamoeba Casagrandi amp Barbagallo 1895 and designation under the same powers of the name Entamoeba histolytica Schaudinn 1903 to be the name for the dysenteric amoe Opinions and declarations rendered by the International Commission on Zoological NomenclatureLondon 1954 C nbsp 9 burax nbsp 1 S nbsp 1 60 Azerbaycan dilinin orfoqrafiya lugeti az Elm nesriyyati 2021 seh nbsp 46 ISBN nbsp 978 9952 523 37 9 amob Menbe https az wikipedia org w index php title Dizenteriya amobu amp oldid 6465692