fbpx
Wikipedia

Divanı-Kəbir

Bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyaya kömək edə bilərsiniz.
Əgər mümkündürsə, daha dəqiq bir şablondan istifadə edin.
Bu məqalə sonuncu dəfə 35 gün əvvəl TexnoBot tərəfindən redaktə olunub. (Yenilə)

Divanı-Kəbir (Böyük Divan) və ya Divanı Şəmsi Təbrizi, Məhəmməd Cəlaləddin Ruminin söylədiyi ilahi eşq şeirlərindən ibarət olan, 44 min 8 yüz 34 beyitlik (rübai beytləri ilə birlikdə təxminən 50 min beyt) şeirlərdən ibarət əsərdir. Mövlananın "Aşiqlər Divanı" formasında adlandırdığı əsər eyni zamanda "Şəms Divanı", ya da "Divan-ı Şəmsi Təbrizi" kimi anılır. Divan ədəbiyyatında divanların şairlərinin adları ilə anılması ənənəsinə uyğun olmayan bu son adlandırma; Mövlananın qəzəllərinin sonunda öz adı əvəzinə (bir neçə istisna xaricində) hər zaman Şəmsi Təbrizi adından istifadə etməsindən irəli gəlir.

1502-1504 illərinə aid bir Divani Kəbir surətindən bir səhifə.

Xarakteri

Əsər, Xorasan vilayətinin xalq farscası ilə yazılmışdır. Yek avaz qəzəllərdən ibarətdir.

Mövlana bu qəzəllərində, "Şəms (günəş) başda olmaq üzrə, bağ-bağça, gül-bülbül, aşiq-məşuq, dəniz-damla, mey-saqi kimi simvollarla ilahi məhəbbəti həmişə ön planda tutur; Məsnəvi olduğu kimi Allaha qovuşmadan könlünün rahatlıq tapmayacağını, ilahi eşqi yazan aciz qalıb qələminin qırıldığını, bu dünyanın bir palçıqdan ibarət olduğunu, çox yeməyin mənzilə çatmağa əngəl təşkil etdiyini, artıq ağla olan üstünlük və ucalığını, nəfsin pisliyini,miskin- miskin oturan insanların bu tənbəllikləri məqsədə (ilahi aşmaq) çata bilməyəcəyini, gecələrini yatmaqla deyil də eşq və ibadətlə keçirilməsi lazım olduğunu” vurğulayaraq şeirlərini didaktik bir üslubla deyir. Bəzi şeirlərində də qəzəlin ruhundan fərqli olaraq sosial mövzulara girir; Rüşvət yeyən qaziləri tənqid edir; Yalançı şeyxləri, şovinist alimləri mənfəət və zəlil kimi səciyyələndirir; Bazar yerlərindən, toy adətlərindən, küçədə oynayan uşaqlardan, zülmətə müqavimətdən və azadlıqdan bəhs edər.

Divan-i Kəbrin ən qədim əl yazıları

  • İstanbul-Süleymaniyyə Kitabxanası Əsəd Əfəndi Kitabları, No:2693

347 Səhifə, Səlcuqlu nəsx yazısı, xəttatı məlum deyil, 13-ci əsr sonlarında yazıldığı təxmin edilir.

  • Vatikan-Bibliotheca Vaticana, Pers.130

270 Səhifə, Səlcuqlu nəsx, xəttatı müəyyən deyil, 13-ci əsr sonlarına doğru yazıldığı güman edilir.

309 Səhifə, Səlcuqlu nəsx, xəttatı müəyyən deyil, 13-ci əsr sonlarına doğru yazıldığı güman edilir.

  • İstanbul-Süleymaniyyə Kitabxanası Halət Əfəndi Kitabları, No:694

Afyon-Gedik Əhməd Paşa Kitabxanası, No:158 277 səhifə, Nəsx yazı, Xəttat Məhəmməd, B. Yusif tərəfindən 203-ci Hicri (miladi təqvimə görə 1103) ilində yazılmışdır.

Divan-i Kəbrin qəzəl və rübai örnəkləri

 
Divani- Kəbrin əlyazmalarından biri ( Konya)

Bizə Tərəf Gəl, Bizə!

Bir an olsun fikirlərdən imtina etsən nə olar? Balıq kimi bizim dənizimizə girsən, orada dalğalar udsan nə olar?

Fikirlərindən yatar, onlardan imtina etsən Əshab-i Kəhf-dən sayılarsan, fikirlərdən müqəddəs, pak bir nur olarsan Nə olar bu hala gəlsən!

Sən bir saman tullantı, bizsə dövlət kəhrəbasıyıq; Bu anbardan ayılıb kəhrəbaya qayıtsan, nə olar ki.

Artıq bu dəfə torpaq olacağam - deyə, yüz dəfə əhd etdin. Bircə dəfə də əhdinə sadiq olsan nə olar.

Sən gizli bir incisən amma bu samanlıqda torpaq rəngini almısan. A gözəl üzlü, nə olar üzündəki tozu torpağı bir yusan da düzəltsən!

Padşah qızısan sən, Cəbrayılın da səcdə etdiyi varlıqsan sən. Nə olar a yoxsul, atanın yurdunu bir axtarsan!

Bütündən ayrılmış bir tikəsən, bədəndən ayrılmış bir əlsən ancaq; Barı bundan sonra bizdən ayrılmasan, nə olar.

O vaxt başsız qalarsan, malın mülkün gedər, hərislikdən, təkəbbürdən ayrılarsan; Lakin məhz o zaman qaranlıq aləmində baş göstərər, görünərsən; Nə olar bunu etsən.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Haqqın zikrindən bir şərbət iç də fikirdən qurtar. Ey ilahi razılığa nail olan, müharibəyə sarılmasan nə olar. Yetər artıq, sən bir dağa bənzəyərsən; Dağda qızıl mədəni ara, qışqırmağı burax. Qışqırıb dağı çağırmasan nə olar!

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Yaradılmışdan keç, Yaradana çat!

Aşiqsənsə, aşiqlərlə otur!

Gecə də, gündüz də qapılarında dur!

Bu qapıdan içəri girdikdə isə,

Yaradılmışdan uzaqlaş; Yaradanla otur!

-

Könül Onu istəyir, Hər şey bəhanə.

Başımı qoyduğum hər yerdə, səcdə edilən Odur

Dörd künc və altı bucaqda sitayiş edilən Odur.

Bağ-bağça, gül-bülbül, səma, sevgili;

Bütün bunlar həmişə bəhanə; Əsas məqsəd Odur.

İstinadlar

  1. YRD. DOÇ. DR. YAKUP ŞAFAK - MEVLÂNÂ CELÂLEDDÎN-İ RÛMÎ'NİN ESERLERİ
  2.  
  3. Abdülbaki Gölpınarlı, Mevlânâ Celâleddin, İstanbul, 1951, s. 234

divanı, kəbir, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, məqaləni, vi. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyaya komek ede bilersiniz Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Bu meqale sonuncu defe 35 gun evvel TexnoBot terefinden redakte olunub Yenile Divani Kebir Boyuk Divan ve ya Divani Semsi Tebrizi Mehemmed Celaleddin Ruminin soylediyi ilahi esq seirlerinden ibaret olan 44 min 8 yuz 34 beyitlik rubai beytleri ile birlikde texminen 50 min beyt seirlerden ibaret eserdir Movlananin Asiqler Divani formasinda adlandirdigi eser eyni zamanda Sems Divani ya da Divan i Semsi Tebrizi kimi anilir Divan edebiyyatinda divanlarin sairlerinin adlari ile anilmasi enenesine uygun olmayan bu son adlandirma Movlananin qezellerinin sonunda oz adi evezine bir nece istisna xaricinde her zaman Semsi Tebrizi adindan istifade etmesinden ireli gelir 1502 1504 illerine aid bir Divani Kebir suretinden bir sehife Mundericat 1 Xarakteri 2 Divan i Kebrin en qedim el yazilari 3 Divan i Kebrin qezel ve rubai ornekleri 3 1 Bize Teref Gel Bize 4 IstinadlarXarakteri RedakteEser Xorasan vilayetinin xalq farscasi ile yazilmisdir Yek avaz qezellerden ibaretdir Movlana bu qezellerinde Sems gunes basda olmaq uzre bag bagca gul bulbul asiq mesuq deniz damla mey saqi kimi simvollarla ilahi mehebbeti hemise on planda tutur Mesnevi oldugu kimi Allaha qovusmadan konlunun rahatliq tapmayacagini ilahi esqi yazan aciz qalib qeleminin qirildigini bu dunyanin bir palciqdan ibaret oldugunu cox yemeyin menzile catmaga engel teskil etdiyini artiq agla olan ustunluk ve ucaligini nefsin pisliyini miskin miskin oturan insanlarin bu tenbellikleri meqsede ilahi asmaq cata bilmeyeceyini gecelerini yatmaqla deyil de esq ve ibadetle kecirilmesi lazim oldugunu vurgulayaraq seirlerini didaktik bir uslubla deyir Bezi seirlerinde de qezelin ruhundan ferqli olaraq sosial movzulara girir Rusvet yeyen qazileri tenqid edir Yalanci seyxleri sovinist alimleri menfeet ve zelil kimi seciyyelendirir Bazar yerlerinden toy adetlerinden kucede oynayan usaqlardan zulmete muqavimetden ve azadliqdan behs eder 1 Divan i Kebrin en qedim el yazilari RedakteIstanbul Suleymaniyye Kitabxanasi Esed Efendi Kitablari No 2693347 Sehife Selcuqlu nesx yazisi xettati melum deyil 13 ci esr sonlarinda yazildigi texmin edilir 2 Vatikan Bibliotheca Vaticana Pers 130270 Sehife Selcuqlu nesx xettati mueyyen deyil 13 ci esr sonlarina dogru yazildigi guman edilir Dublin Krister Beatty Library309 Sehife Selcuqlu nesx xettati mueyyen deyil 13 ci esr sonlarina dogru yazildigi guman edilir Istanbul Suleymaniyye Kitabxanasi Halet Efendi Kitablari No 694Afyon Gedik Ehmed Pasa Kitabxanasi No 158 277 sehife Nesx yazi Xettat Mehemmed B Yusif terefinden 203 ci Hicri miladi teqvime gore 1103 ilinde yazilmisdir Divan i Kebrin qezel ve rubai ornekleri Redakte Divani Kebrin elyazmalarindan biri Konya Bize Teref Gel Bize Redakte Bir an olsun fikirlerden imtina etsen ne olar Baliq kimi bizim denizimize girsen orada dalgalar udsan ne olar Fikirlerinden yatar onlardan imtina etsen Eshab i Kehf den sayilarsan fikirlerden muqeddes pak bir nur olarsan Ne olar bu hala gelsen Sen bir saman tullanti bizse dovlet kehrebasiyiq Bu anbardan ayilib kehrebaya qayitsan ne olar ki Artiq bu defe torpaq olacagam deye yuz defe ehd etdin Birce defe de ehdine sadiq olsan ne olar Sen gizli bir incisen amma bu samanliqda torpaq rengini almisan A gozel uzlu ne olar uzundeki tozu torpagi bir yusan da duzeltsen Padsah qizisan sen Cebrayilin da secde etdiyi varliqsan sen Ne olar a yoxsul atanin yurdunu bir axtarsan Butunden ayrilmis bir tikesen bedenden ayrilmis bir elsen ancaq Bari bundan sonra bizden ayrilmasan ne olar O vaxt bassiz qalarsan malin mulkun geder herislikden tekebburden ayrilarsan Lakin mehz o zaman qaranliq aleminde bas gosterer gorunersen Ne olar bunu etsen 3 Haqqin zikrinden bir serbet ic de fikirden qurtar Ey ilahi raziliga nail olan muharibeye sarilmasan ne olar Yeter artiq sen bir daga benzeyersen Dagda qizil medeni ara qisqirmagi burax Qisqirib dagi cagirmasan ne olar 4 Yaradilmisdan kec Yaradana cat Asiqsense asiqlerle otur Gece de gunduz de qapilarinda dur Bu qapidan iceri girdikde ise Yaradilmisdan uzaqlas Yaradanla otur Konul Onu isteyir Her sey behane Basimi qoydugum her yerde secde edilen OdurDord kunc ve alti bucaqda sitayis edilen Odur Bag bagca gul bulbul sema sevgili Butun bunlar hemise behane Esas meqsed Odur Istinadlar RedakteBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir YRD DOC DR YAKUP SAFAK MEVLANA CELALEDDIN I RUMI NIN ESERLERI ASIKLARIN DIVANI DIVAN I KEBIR DIVAN I KEBIR DEN SECMELER Abdulbaki Golpinarli Mevlana Celaleddin Istanbul 1951 s 234Menbe https az wikipedia org w index php title Divani Kebir amp oldid 6043478, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.