Devdorak buzlağı (gürc. დევდარაკი) — Böyük Qafqazda dərə tipli buzlaq. Buzlaq Kazbek dağının şimal-şərq yamacında, yaxınlığında yerləşir. Devdorak buzlağı Gürcüstanın Kazbek munisipalitetində, Rusiya sərhəddi yaxınlığındadır. Uzunluğu 7,2 km, eni 300 m, sahəsi isə 4,1 km²-dir. Buzlağın aşağı sərhəddi 2257 metr yüksəklikdə yerləşir. Aktiv buzlaqlardan biri hesab olunur və böyük uçqunları ilə tanınır.
Devdorak | |
---|---|
gürc. დევდარაკი | |
1891-ci ilin xəritəsi. Kazbek dağı və Devdorak buzlağı göstərilmiş | |
Ümumi məlumatlar | |
Tipi | Vadi |
Uzunluğu | 7,2 km |
Sahəsi | 4,1 km² |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Gürcüstan, Rusiya |
|
Ümumi məlumat
Qafqaz dağlarında Devdorak buzlağı ölçüsünə görə bir çox buzlaqlardan geridə olsa da, Kazbek dağında olan buzlaqlardan ən böyüyü hesab olunur. Buzlağın mənbəyi firn sahəsidir. Bu sahə zirvənin şimalında yerləşir. Buzlaq ümumən üç mənbədən ibarətdir. Bu mənbələr bir birindən çox da aralı deyil. Mənbələrin ən böyüyü şimalda yerləşir. Onun uzunluğu 1 km, eni isə 320 metrdir. Buzlağın əsas hissəsi qərbdən şərqə doğru 1700 metr uzanır. Eni isə 400 metrdir. Buzlağın yuxarı hissəsinin meyilliyi 50°-dir. Ətəklərdə isə meyillilik — 23°-dir. Devdorak buzlağının səthi yetərincə parçalanmış və çökmələr üstünlük təşkil edir. O üzdən buzlaq keçilməz hesab olunur. Buzlaq ətəklərində müşahidə olunan morenlərin ölşüsü 8—10 metr arasında dəyişir. Buzlağın dili çox iti və sivridir. Tez-tez daş uçqunları müşahidə olunur.
Devdorak buzlağından kiçik Devdorak çayı qidalanır. Ümumən ərazinin axımı Terek çay sisteminə daxildir. Devdorak vadisi qafqaz keçilərinin məskənidir. Buzlaq yaxınlığında Dəryak keçidi yerləşir. Bu keçid Gürcüstan və Şimali Osetiya arasında forpost rolunu oynayır. Məhs bu keçiddən Hərbi-Gürcüstan yolu keçir. Devdorak buzlağı turizm obyekti kimi məşhurdur və alpinistlərin sevimli məkanıdır.
Uçqunlar
Devdorak buzlağı uçqunları (serj) ilə tanınmış. Tez-tez baş verən uçqunlar Hərbi-Gürcüstan yolunu kəsir. İlk rəsmi uçqun məlumatı 1776-cı ilə aid: «Uçqun o qədər böyük idi ki, 3 gün sonra Terek çayı uçqunu aşaraq bir çox kənd və aulları su altına aldı. Terek çayından 250 fut yuxarıda olanlar belə daşqından əziyyət çəkdilər». Digər uçqunlar 1785, 1808, 1817 və 1832-ci illərdə baş vermiş.
İstinadlar
- Девдоракский ледник // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- Владимир Берестовский. "Кармадон (часть 1). Девдорак". mountain.ru (rus). 2015-04-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-23.
- Тавасиев Р. А. Катастрофические обвалы с ледника Девдорак 2019-10-23 at the Wayback Machine // Вестник Владикавказского научного центра. — Владикавказ, 2015. — № 1. — С. 50.
- Динник Н. Я. Современные и древние ледники Кавказа // Записки КОИРГО. Тифлис, 1890. Кн. XIV. Вып. 1. С. 405.
- Запорожченко Э. В., Черноморец С. С. История и изученность Казбекских завалов // Вестник Кавказского горного общества. — Пятигорск, 2004. — № 5. — С. 33—54.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Devdorak buzlagi gurc დევდარაკი Boyuk Qafqazda dere tipli buzlaq Buzlaq Kazbek daginin simal serq yamacinda yaxinliginda yerlesir Devdorak buzlagi Gurcustanin Kazbek munisipalitetinde Rusiya serheddi yaxinligindadir Uzunlugu 7 2 km eni 300 m sahesi ise 4 1 km dir Buzlagin asagi serheddi 2257 metr yukseklikde yerlesir Aktiv buzlaqlardan biri hesab olunur ve boyuk ucqunlari ile taninir Devdorakgurc დევდარაკი1891 ci ilin xeritesi Kazbek dagi ve Devdorak buzlagi gosterilmisUmumi melumatlarTipi VadiUzunlugu 7 2 kmSahesi 4 1 km Yerlesmesi42 42 33 sm e 44 31 55 s u Olke Gurcustan RusiyaDevdorakUmumi melumatQafqaz daglarinda Devdorak buzlagi olcusune gore bir cox buzlaqlardan geride olsa da Kazbek daginda olan buzlaqlardan en boyuyu hesab olunur Buzlagin menbeyi firn sahesidir Bu sahe zirvenin simalinda yerlesir Buzlaq umumen uc menbeden ibaretdir Bu menbeler bir birinden cox da arali deyil Menbelerin en boyuyu simalda yerlesir Onun uzunlugu 1 km eni ise 320 metrdir Buzlagin esas hissesi qerbden serqe dogru 1700 metr uzanir Eni ise 400 metrdir Buzlagin yuxari hissesinin meyilliyi 50 dir Eteklerde ise meyillilik 23 dir Devdorak buzlaginin sethi yeterince parcalanmis ve cokmeler ustunluk teskil edir O uzden buzlaq kecilmez hesab olunur Buzlaq eteklerinde musahide olunan morenlerin olsusu 8 10 metr arasinda deyisir Buzlagin dili cox iti ve sivridir Tez tez das ucqunlari musahide olunur Devdorak buzlagindan kicik Devdorak cayi qidalanir Umumen erazinin aximi Terek cay sistemine daxildir Devdorak vadisi qafqaz kecilerinin meskenidir Buzlaq yaxinliginda Deryak kecidi yerlesir Bu kecid Gurcustan ve Simali Osetiya arasinda forpost rolunu oynayir Mehs bu kecidden Herbi Gurcustan yolu kecir Devdorak buzlagi turizm obyekti kimi meshurdur ve alpinistlerin sevimli mekanidir UcqunlarDevdorak buzlagi ucqunlari serj ile taninmis Tez tez bas veren ucqunlar Herbi Gurcustan yolunu kesir Ilk resmi ucqun melumati 1776 ci ile aid Ucqun o qeder boyuk idi ki 3 gun sonra Terek cayi ucqunu asaraq bir cox kend ve aullari su altina aldi Terek cayindan 250 fut yuxarida olanlar bele dasqindan eziyyet cekdiler Diger ucqunlar 1785 1808 1817 ve 1832 ci illerde bas vermis IstinadlarDevdorakskij lednik Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t gl red A M Prohorov 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 1978 Vladimir Berestovskij Karmadon chast 1 Devdorak mountain ru rus 2015 04 05 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 23 Tavasiev R A Katastroficheskie obvaly s lednika Devdorak 2019 10 23 at the Wayback Machine Vestnik Vladikavkazskogo nauchnogo centra Vladikavkaz 2015 1 S 50 Dinnik N Ya Sovremennye i drevnie ledniki Kavkaza Zapiski KOIRGO Tiflis 1890 Kn XIV Vyp 1 S 405 Zaporozhchenko E V Chernomorec S S Istoriya i izuchennost Kazbekskih zavalov Vestnik Kavkazskogo gornogo obshestva Pyatigorsk 2004 5 S 33 54